Abacaice Bepusha Ukuti . . .

Kuti Nasala Shani Abanandi Abasuma?

Natendeke ukwangala no mukashana munandi umo ifi ku sukulu. . . . Talebomfya imiti ikola, taleya ku maparte yabipa, nelyo ukwenda na baume. Taletukana, kabili ali uwa mano sana ku sukulu. Nomba kwena taweme ukwangala nankwe.”—Beverly.a

CINSHI Beverly asosele ifi? Nomba alimona ukuti ulya mukashana alengele ukuti atendeke ukucite fyabipa. Beverly alondolola ati: “Ilyo natwalilile ukwangala nankwe, natendeke no kubelenga amabuuku yakoselesha ukucetekela imipashi, e lyo no kulemba fye ilyashi pa mipashi.”

Melanie, umukashana umbi, na o atendeke ukucita ifyabipa. No walengele alecite fi, Mwina Kristu munankwe! Bushe kuti waishiba shani nga ca kutila umuntu kuti awama ukuba umunobe? Bushe lyonse ciibi ukwangala na bashasumina? Bushe abena Kristu banensu bonse kuti bawama ukula-angala nabo?

Nga bucibusa na bashili baume nelyo abanakashi banensu? Nga ulefwaya umuntu umo akabe umwina mobe, kuti waishiba shani nga ca kuti bucibusa bwenu buli fye bwino? Natumone ifyo ifishinte fya mu Baibolo fingatwafwa ukwasuka aya mepusho.

Ni Bani Bengawamwa Ukuba Abanobe?

Bushe nga cali bwino kuli Beverly ukukana-angala na ulya mukashana balesambilila nankwe pa mulandu wa kuti wena talepepa Lesa wa cine? Kwena, Abena Kristu ba cine tabatila umuntu nga tapepa na bo ninshi mubi. Lelo nangu ni fyo, balishiba ukuti uo tabapepa nankwe tabafwile ukwampana nankwe sana. Umutumwa Paulo asokele aba mu cilonganino ca mu Korinti mu nshita ya batumwa ati: “Ukwampana na bantu babi konaula ne mibele ya bantu basuma.” (1 Abena Korinti 15:33, The Bible in Current Cibemba, 2003) Aloseshe mwi?

Abena Kristu bali mu cilonganino ca mu Korinti bafwile baleampana na bena Epikuri abalekonka umuGriki wa mano ya bantunse. Kwena Epikuri alesambilisha abakonshi bakwe ukulatontonkanya, ukuba abashipa, ukuilama, no kuba aba mulinganya. Na kuba alebalesha no kufise membu. Nomba, ninshi Paulo asoseele ukuti ukwampana na bena Epikuri, pamo na bali mu cilonganino abalebapashanya kwali “kwampana na bantu babi”?

Abena Epikuri tabalepepa Lesa wa cine. Apo tabasumine mu kubuuka kwa bafwa, bapoosele amano ku kucita fye ifyalebasekesha ilyo bali pa calo. (Imilimo 17:18, 19, 32) E calengele ukuti bamo mu cilonganino pa mulandu wa kwampana na bantu ba musango yo, batendeke ukukaana abati takwakabe ukubuuka. E mulandu wine muli 1 Abena Korinti icipandwa 15, umo Paulo asokele pa kwampana kwabipa, mwafulila ifishinka ifingi ifyalandilwe pa kuti balya Bena Kristu ba mu nshita ya batumwa bashininkishe ukuti ukubuuka lisubilo lya cine cine.

Cinshi tulesambililako? Na bashipepa Lesa kuti baba ne mibele isuma. Lelo nga walafwaya ukwangala na bo, imibele yobe, icitetekelo ne myendele fikonaika. E ico, muli kalata wa bubili uo Paulo alembeele abena Korinti atile: “Mwiba kwi koli limo line na bashasumina.”—2 Abena Korinti 6:14-18.

Fred uwa myaka 16 alimwene ubusuma bwaba mu fyalandile Paulo. Pa kubala alisumine ukubomba umulimo bapeelwe ku sukulu uwa kuya ku calo icipiina mu kusambilisha abana. Lelo, ilyo aleipekanya pamo na bana be sukulu banankwe, alimwene ukutila kuti cawama ena nga teleko. Atila: “Nalimwene ukuti nga naba na bo inshita iikalamba sana, bukapepa bwandi kuti bwaonaika.” E calengele Fred ukufumamo muli uyu mulimo no kutendeka ukucitila abapiina ifintu fimbi fye.

Umwina Kristu Uo Wingasala Ukuba Umunobe

Natulande na pali bucibusa mu cilonganino ca Bwina Kristu. Ilyo Paulo alembeele umulumendo Timote, amusokele ati: “Mu ng’anda nkalamba tamwaba fye ifipe fya golde na silfere lelo mwaba ne fya cimuti ne fye bumba, kabili fimo fya mulimo wa mucinshi lelo fimbi fya mulimo uwabulo mucinshi. E ico, umuntu nga aisangulula ukufuma pa fyabulo mucinshi, akabe cipe ca mucinshi, icashishiwa, uwa mulimo kuli cibinda wakwe, uwapekanishiwa ku kubombo mulimo onse uusuma.” (2 Timote 2:20, 21) E ico, Paulo tafishile ukutila na mu Bena Kristu, kuti mwaba bamo abashingaba na mucinshi. Kabili tapitile na mu mbali ilyo aleeba Timote ukutaluka ku ba musango yo.

Lelo bushe ici cilolele mu kuti ufwile ukulatunganya Abena Kristu banobe? Iyo. Kabili tacilolele mu kuti abanobe bafwile ukuba abapwililika. (Lukala Milandu 7:16-18) Lelo, te kutila umuntu nga alesa mu kulongana nelyo abafyashi bakwe balikosa sana mu cilonganino ninshi kuti awama ukwangala nankwe.

Amapinda 20:11 yatila: “Umwaice wine (umulumendo nelyo umukashana) aishibikilwa ku micitile yakwe, nge milimo yakwe yabe yawama napamo ya bubifi.” Kanshi kuti cawama nga ca kutila waipusha auti: “Bushe uyu muntu alamoneka ukuti ca cine alibika umutima ku kupepa Yehova? Nelyo bushe alacita fimo ifilanga ukuti alakonkelela “umupashi wa pano calo”? (1 Abena Korinti 2:12; Abena Efese 2:2) Bushe ukuba nankwe kulalenga ulefwaisha ukupepa Yehova?

Nga uleangala na batemwa sana Yehova no kupepa, tawakabe na mafya kabili ukakoshiwa sana ukubombela Lesa. Paulo aebele Timote ati: “Konkelela ubulungami, icitetekelo, ukutemwa, umutende, pamo na balilila kuli Shikulu ku mitima iyasanguluka.”—2 Timote 2:22.

Bucibusa no Ushili Mwaume Nelyo Umwanakashi Munobe

Nga uli mukalamba kabili ulefwaya ukuupa nelyo ukuupwa, bushe walitontonkanyapo ifyo ifi fishinte fingakwafwa ilyo ulesala uwa kuupana nankwe? Fingi wingatemwako ku o ulefwaya ukuupa nelyo uo ulefwaya ukuupwako, lelo icacindama ukucila pali fyonse ni bukapepa bwa uyo muntu.

E co Baibolo itusokela ilingi ukuti te kwesha ukuupana no ushaba “muli shikulu.” (1 Abena Korinti 7:39; Amalango 7:3, 4; Nehemia 13:25) Kwena abashasumina na bo kuti baba abacindikwa, abasuma kabili aba cikuuku. Lelo bena tapali icibakosha ukuba ne yo mibele e lyo no kutwalilila ukukosha icupo mu kupita kwa nshita.

Nomba uwaipeela kuli Yehova kabili uwa cishinka kuli wene alabombesha ukuti abe ne mibele ya Bwina Kristu no kuibaka te mulandu ne cacitika. Wena alishiba ukuti Baibolo itweba ukuti uwatemwa umwina mwakwe ninshi na Yehova wine alimutemwa. (Abena Efese 5:28, 33; 1 Petro 3:7) E ico, nga ca kutila abalefwaya ukuupana balitemwa Yehova, ico cine e cikabafwa sana ukuba na bucishinka mu cupo cabo.

Bushe ici cilolele mu kuti kulila fye waupa nelyo ukuupwa ku wasumina munobe ninshi mukekala bwino mu cupo? Iyo. Tutile mwaupana no muntu uushakosa mu kupepa, cinshi cingacitika? Apo te kuti akwate amaka ya kulwisha amafya ya buno bwikashi, uyo muntu kuti asha icilonganino ca Bwina Kristu. (Abena Filipi 3:18; 1 Yohane 2:19) Mona ifyo cingabipa kuli iwe ne fyo icupo cenu cingafya nga ca kutila umwina mobe aipoosa mu “fya kukowesha fya pano calo.”—2 Petro 2:20.

Ilyo ushilatendeka bucibusa no muntu ulefwaya ukuupana nankwe, ipushe auti: “Bushe uyu muntu alikosa mu kupepa? Bushe aliba ne mibele isuma iya Bwina Kristu? Bushe uyu muntu alakonka icine ca mu Baibolo, nelyo bushe alekabila inshita pa kuti akabe kapepa wakosa? Bushe naushininkisha bwino bwino ukuti ukutemwa Yehova e kulenga sana ukuti alecita fyonse ifyo acita? Ukwishiba ukuti uyo muntu alipanga ishina lisuma kulaafwa. Lelo icacindama sana kushininkisha ukuti uo ulefwaya ukuupana nankwe aliipeela kuli Yehova no kutila akaba umwina mobe umusuma.

Ufwile no kwishiba ukuti bamo abangala na “bantu babipa” ilingi line babalilapo ukutemwa ifyabipa, ifili nga ifya kutambatamba nelyo ifya kucitacita ifishawama. Imisepela mu cilonganino ca Bena Kristu iyakwata imibele isuma te kuti icite nobe ifya musango yu. E ico, mona ifyo umutima obe uli.

Nga wasanga ukuti umutima obe ulekabila ukusalapulwa, wiumfwa ububi. Umutima kuti wasalapulwa. (Amapinda 23:12) Icipusho cacindama sana ni ci: Cinshi ufwaya sana? Bushe ufwaya ukukonkelela ifisuma no kuba na bacite fyo? Yehova kuti akwafwa ukukonkelela ubusuma. (Amalumbo 97:10) Kabili nga wakansha ukulingulula kobe pa kuti ulelekanya ubusuma ku bubi, cikakwangukila ukusala abanobe abasuma kabili abakulakwafwa.—AbaHebere 5:14.

[Futunoti]

[Icikope pe bula 13]

Ukwangala na bantu abasuma kulalenga umuntu ukukosa mu kupepa