Ukulenga Yehova Ukuba E Lesa Wenu

M U nshita sha Baibolo, abantu bamo baliipakishe bucibusa bwa pa mutima na Yehova ica kuti aleitwa Lesa wabo. Ku ca kumwenako, Yehova alondololwa mu Malembo ukuti ni “Lesa wa kwa Abrahamu,” “Lesa wa kwa Davidi,” na “Lesa wa kwa Eliya.”—Ukutendeka 31:42; 2 Ishamfumu 2:14; 20:5.

Ni shani fintu umo na umo uwa aba baume aishileba na bucibusa bwa pa mutima na Lesa? Cinshi twingasambililako kuli aba baume pa kuti na ifwe twingaba na bucibusa bwakosa na Kabumba, no kutwalilila fye ifyo fine?

Abrahamu “Atetekele Yehova”

Abrahamu e muntu wa kubalilapo uo Baibolo ilandapo ukuti atetekele Yehova. Icitetekelo e mibele ikalamba iyo Abrahamu akwete iyalengele ukuti Lesa amusenamine. Na kuba, Abrahamu alisenaminwe sana na Yehova ica kuti pa numa, Kabumba ailondolwele kuli Mose nga “Lesa wa kwa Abrahamu” na Lesa wa kwa Isaki, mwana Abrahamu, kabili Lesa wa kwa Yakobo, mwishikulu Abrahamu.—Ukutendeka 15:6; Ukufuma 3:6.

Bushe Abrahamu aishilekwata shani icitetekelo ca musango yu muli Lesa? Ica kubalilapo, akuulile icitetekelo cakwe pa mushili uwakosa. Afwile asambilishiwe inshila sha kwa Yehova kuli Shemu, umwana wa kwa Noa, uwamweneko ukupususha kwa kwa Lesa. Shemu ali ni nte ya kuti Yehova “abakile Noa, kashimikila wa bulungami, pamo na bambi cinelubali (7) ilyo aletele ilyeshi pa ba pano calo abashipepa.” (2 Petro 2:5) Abrahamu afwile asambilile kuli Shemu ukuti Yehova nga alaya cimo, alafikilisha. Lelo, ilyo Abrahamu bamulaile kuli Lesa, alitemenwe kabili imikalile yakwe yalangile ukuti cine cine alishininkishe ukuti Lesa akafishapo ubulayo bwakwe.

Apo icitetekelo ca kwa Abrahamu cali nacikuulwa kale pa mufula wakosa, nomba cakoshiwe ne milimo. Umutumwa Paulo alembele ati: “Ni ku citetekelo e ko Abrahamu, ilyo aitilwe, aumfwilile no kuya ku cifulo ico ali no kupokelela no kupyana; kabili aliile, nangu taishibe uko aleya.” (AbaHebere 11:8) Icumfwila alangishe calengele icitetekelo ca kwa Abrahamu ukukoselako, ico umusambi Yakobo alandilepo ati: “Mwamona ukuti icitetekelo cakwe cabombele pamo ne milimo yakwe na ku milimo yakwe icitetekelo cakwe calengelwe ukupwililika.”—Yakobo 2:22.

Kabinge, Yehova alekele icitetekelo ca kwa Abrahamu ukweshiwa, ukucilenga ukukoselako. Paulo alandile no kuti: “Ni ku citetekelo e ko Abrahamu, ilyo aeshiwe, apene atuule Isaki.” Ukweshiwa kulalopolola icitetekelo no kucikosha, ukucilenga ukuba “icaumisha umutengo ukucila golde.”—AbaHebere 11:17; 1 Petro 1:7.

Nangu ca kuti Abrahamu tamweneko ukufishiwa kwa malayo yonse ayo Lesa alaile, ali ne nsansa pa kumona bambi bamupashanya. Umukashi wakwe Sara na bambi batatu aba mu lupwa lwakwe, e kutila Isaki, Yakobo na Yosefe, na bo baba fya kumwenako fisuma ifyalandwapo mu Baibolo pa mulandu wa citetekelo cabo.—AbaHebere 11:11, 20-22.

Ukuba ne Citetekelo nge ca kwa Abrahamu Pali Lelo

Icitetekelo cilakabilwa ku muntu onse uufwaya ukulenga Yehova ukuba e Lesa wakwe. Paulo alembele ukuti: “Ukwabula icitetekelo te kuti [Lesa] ateemunwe.” (AbaHebere 11:6) Ni shani fintu umubomfi wa kwa Lesa uwa muno nshiku engaba ne citetekelo cakosa nga cilya cakwete Abrahamu?

Nga filya cali kuli Abrahamu, tufwile ukukuula icitetekelo cesu pa mufula wakosa. Inshila isuma twingacitilamo ici, ni pa kulabelenga Baibolo lyonse ne mpapulo shilanda pali Baibolo. Ukubelenga no kwetetula pa fyo tulebelenga kukatulenga ukushininkisha ukuti ifyo Lesa alaya fikafikilishiwa. Ici cikalenga tukaalule imikalile yesu pa mulandu we subilo lyashininkishiwa. Na kabili, icitetekelo cesu cilakoselako ilyo tulebomba imilimo, iyapala umulimo wa kushimikila ku cintubwingi no kusangwa ku kulongana kwa Bwina Kristu.—Mateo 24:14; 28:19, 20; AbaHebere 10:24, 25.

Ukwabula no kutwishika, icitetekelo cesu cikeshiwa, napamo kuti kwaba kukaanya, ukulwala, imfwa ya mutemwikwa wesu nelyo icili conse cimbi. Ukutwalilila aba cishinka kuli Yehova ilyo tuleeshiwa kulakosha icitetekelo cesu, kabili kucilenga ukuba icaumo mutengo ukucila golde. Nampo nga tukaba abomi no kumonako ukufishiwapo kwa malayo yonse aya kwa Lesa atemwa iyo, icitetekelo cesu cikatupalamika sana kuli Yehova. Kabinge, ica kumwenako cesu cikakoselesha bambi ukupashanya icitetekelo cesu. (AbaHebere 13:7) E fyo cali kuli baRalph, abamwene icitetekelo ca bafyashi babo no kucipashanya. Balondolola abati:

“Ilyo nali pa ng’anda, abafyashi bandi baletukoselesha bonse ukubuuka bwangu pa kuti tubelenge Baibolo pamo. E fyo twabelengele Baibolo yonse.” BaRalph bacili balabelenga Baibolo cila lucelo, kabili ici cibalenga ukutendeka bwino ubushiku. Baleya na bawishi mu kushimikila ku cintubwingi cila mulungu. BaRalph batila: “E lyo nasambilile ukucita ifipempu fya kubwelelamo no kutungulula amasambililo ya Baibolo aya pa ng’anda.” BaRalph nomba ni bakabomba ba kuitemenwa pe ofesi limo ilya musambo ilya Nte sha kwa Yehova ku Bulaya. Ici kwena cilambu icisuma ku bafyashi ba baRalph pa mulandu wa citetekelo cabo!

Umuntu Uwapokelelwa no Mutima wa kwa Yehova

Davidi, uwafyelwe mupepi ne myaka 900 ukutula apo Abrahamu afyalilwe, aba muntu waibela pa babomfi ba kwa Yehova abalumbulwa mu Malembo. Ilyo Yehova alesala Davidi ukuti akabe mfumu, kasesema Samwele atile: “Yehova aifwailo muntu ngo mutima wakwe.” Paali bucibusa bwine bwine pali Yehova na Davidi ica kuti kasesema Esaya pa numa alandile ku Mfumu Hisekia ulwa kwa Yehova ukuti, “Yehova Lesa wa kwa Dabidi wiso.”—1 Samwele 13:14; 2 Ishamfumu 20:5; Esaya 38:5.

Nangu ca kuti Davidi ali uwapokelelwa no mutima wa kwa Yehova, kwali inshita shimo ilyo asuminishe ulunkumbwa lwakwe ukumucimfya. Acitile imembu shabipisha imiku itatu: Alekele icipao ca cipingo ukusendwa ku Yerusalemu mu musango ushasuminishiwa; acitile ubucende na Bati-sheba kabili alengele muka Bati-sheba, Uria, ukwipaiwa; kabili apendele abantu ba mu Israele na Yuda ifyo Yehova ashamwebele. Muli ifi fyonse acitile, Davidi alipulile mwi Funde lya kwa Lesa.—2 Samwele 6:2-10; 11:2-27; 24:1-9.

Ilyo Davidi bamutandalile ku kumushinina imembu acitile, alisumine ifilubo kabili tapeele abantu bambi umulandu. Alisumine ukuti ukukuusha Icipao takwapekanishiwe bwino, kabili atile, “tatwaipwishe kuli wene [Yehova] umwabela ulutambi.” Ilyo kasesema Natani asokolwele ubucende Davidi acitile, Davidi ayaswike ati: “Nimembuka kuli Yehova.” Kabili lintu Davidi aishibe ubupumbu acitile ilyo apendele abantu, asumine ukuti: “Nimembuke cibi apo nacite fi.” Davidi alilapile ku membu shakwe kabili atwalilile ukupalama kuli Yehova.—1 Imilandu 15:13; 2 Samwele 12:13; 24:10.

Ilyo Twabembuka

Ilyo tule-esha esha ukulenga Yehova ukuba e Lesa wesu, ica kumwenako ca kwa Davidi cilatukoselesha. Nga ca kuti umuntu uwapokelelwe ku mutima wa kwa Yehova kuti acite membu shabipa isha musango yo, tatufwile kufuupulwa, ukuti inshita shimo tulabembuka nelyo ukucita fye ne membu ishabipisha, te mulandu no kwesha-esha kwesu. (Lukala Milandu 7: 20) Kuti twasansamushiwa nga twaishiba icishinka ca kuti ilyo Davidi alapiile, imembu shakwe shalilekelelwe. E cacitikile baUwea imyaka imo iyapita.

Ba Uwe bali ni baeluda mu cilonganino ca Nte sha kwa Yehova. Pa nshita imo, balinakiile ku lunkumbwa kabili balicitile bucisenene. Pa kubala, ba Uwe baeseshe ukufisa ulubembu, nga filya fyacitile Imfumu Davidi, balemona kwati Yehova ali no kusuulako fye ku lubembu lwabo. Kampingu wa ba Uwe atendeke ukubacusha sana. E co batumbwile ulubembu lwabo kuli eluda munabo kabili baeluda balibombelepo ukwafwa ba Uwe ukupuupuutuka lwa ku mupashi.

Ba Uwe balilapile ku membu shabo kabili bapaleme kuli Yehova na ku ba mu cilonganino. Balitemenwe pa bwafwilisho bapokelele ica kuti pa numa ya milungu imo balembele kalata kuli baeluda ukulumbulula ukutasha kwabo ukwa kufuma pa nshi ya mutima pa fyo baabafwile. Balembele ati: “Mwalingafwile ukufumya umuseebanya pe shina lya kwa Yehova.” Ba Uwe balibweseshe bucibusa bwabo na Yehova kabili mu kuya kwa nshita, balisontelwe na kabili ukuba ababomfi mu cilonganino cimo cine.

“Umuntu uwa Myumfwile nga Ifwe Bene”

Eliya, uwaliko pa calo pa numa ya nkulo ya kwa Davidi, ali ni umo uwa bakasesema ba kubalilapo abali mu Israele. Eliya alesumbula ukupepa kwa cine pa nshita lintu amafisakanwa na bucisenene fyali fye mpanga yonse, kabili tatalile apungaila mu kuipeelesha kwakwe kuli Yehova. Kanshi, e co Elisha, uwamupyene, inshita imo aitile Yehova ati “Lesa wa kwa Eliya”!—2 Ishamfumu 2:14.

Nangula ni fyo, Eliya ali fye ngo muntu onse. Yakobo alembele ati: “Eliya ali muntu wa myumfwile nga ifwe bene.” (Yakobo 5:17) Ku ca kumwenako, ilyo aipeye bakapepa ba kwa Baali mu Israele, Namfumu Yesebele alefwaya ukumwipaya. Bushe Eliya acitile shani? Alitiinine kabili abutukile mu matololo. Ilyo ali mu matololo, Eliya aikele mwi samba lya cimpusa ca cifuti, kabili alilile ati: “Epela; nomba, mwe Yehova, buuleni umweo wandi; pantu ine nshili musuma ukucila batata.” Eliya talefwaya ukuba kasesema na kabili, alefwaya fye ukufwa.—1 Ishamfumu 19:4.

Lelo, Yehova alilangile ukuti alishibe ifyo Eliya aleumfwa. Lesa alimukoseshe, amwebele ukuti taali eka iyo, pantu kwali na bambi abaali aba cishinka ku kupepa kwa cine. Na kabili, Yehova aali acili namucetekela kabili alikwete no mulimo uo alefwaya ukuti Eliya abombe.—1 Ishamfumu 19:5-18.

Ifi Eliya alecula na matontonkanyo tacalolele mu kuti Lesa alilekele ukumusenamina. Lintu papitile imyaka mupepi na 1,000 ilyo Kristu Yesu ayalwike ku cinso ca kwa Petro, Yakobo na Yohane, bushe nani uo Yehova asalile ukumoneka pamo na Yesu mu cimonwa? Ni Mose na Eliya. (Mateo 17:1-9) Kanshi, Yehova alemona Eliya ukuba kasesema uo twingapashanya. Te mulandu no kuti Eliya ali fye “muntu uwa myumfwile nga ifwe bene,” Lesa alicindamike sana ukubombesha kwakwe ukwa kubwesha ukupepa kwa cine no kwa kushisha ishina Lyakwe.

Ukucula na Matontonkanyo

Muno nshiku, ababomfi ba kwa Yehova limo kuti bafuupulwa nelyo ukusakamikwa. Ca kusansamusha ukwishiba ukuti Eliya na o alyumfwileko ifyo! Kabili kuti twacetekelo kuti nga filya fine Yehova aishibe ifyo Eliya aleumfwa, e fyo eshiba ilyo tulecula na matontonkanyo.—Amalumbo 103:14.

Twalitemwa Lesa na bantu banensu kabili tulafwaya ukubomba umulimo wa kwa Yehova uwa kubila imbila nsuma iya Bufumu. Lelo, kuti twabipilwa ilyo abantu bashileankula bwino ku mulimo wesu uwa kushimikila nelyo kuti twasakamikwa ku kutiinya uko abalwani ba kupepa kwa cine bengaleta. Nangu cibe fyo, nga fintu fye Yehova apangeshe Eliya ukutwalilila mu mulimo wakwe, e fyo apangasha ababomfi bakwe aba muno nshiku. Natulande pali baHerbert na baGertrud.

BaHerbert na ba Gertrud babatishiwe ukuba Inte sha kwa Yehova mu 1952 mu Leipzig, mu calo cali kale German Democratic Republic. Pali ilya nshita, imikalile yalibipile ku babomfi ba kwa Lesa, pantu umulimo wa kushimikila ku cintubwingi walibindilwe. Bushe ba Herbert baleumfwa shani pa lwa kushimikila ku ng’anda ne ng’anda?

Batila: “Limo twalesakamana nga nshi. Nga twaya mu kushimikila ku ng’anda ne ng’anda, tatwaleishiba nga aba buteko balatwikata.” Cinshi cayafwile ba Herbert na bambi ukupwisha umwenso? Batila: “Twalesambilila sana isambililo lya Baibolo ilya pa lwesu. Kabili Yehova alitupeele amaka ya kuti tutwalilile no mulimo wesu uwa kushimikila.” Ilyo baleshimikila ku cintubwingi, baHerbert balikwete ifya kukumanya ifingi ifyabakoseshe—ifyabapeseshe fye na mano.

BaHerbert basangile umwanakashi uwa cikalambako uwalefwaya ukusambilila Baibolo. Ilyo babwelele kuli uyu mwanakashi pa numa ya nshiku shinono, basangile no mulumendo kabili na o atendeke ukukutika ku fyo balelanshanya. Pa numa ya kashita, ba Herbert bamwene icintu cimo icabalengele ukututuma. Bamwene icisote ca kwa kapokola cili pa cipuna. Cali ca uyu mulumendo uwali ni kapokola uwalefwaya ukwikata baHerbert.

Uyu mulumendo atile: “Uli Nte ya kwa Yehova! Leta icitupa cobe ncimone.” BaHerbert balimupeele icitupa. Lyene ico bashaleenekela calicitike. Uyu mwanakashi apilibukile kuli uyu kapokola no kumusoka ati: “Nga walacita icili conse kuli uyu muntu wa kwa Lesa, wikatala awisamo muno mu ng’anda.”

Uyu mulumendo alikutumene, abweseshe icitupa ca baHerbert no kubeba ukuya. BaHerbert baishileishiba ukuti uyu kapokola aleishishanya no mwana wa balya bamayo. Ukwabula no kutwishika, uyu mulumendo amwene ukuti cali bwino ukutwalilila ukwishishanya no mukashana ukucila ukwikata baHerbert.

Ukulenga Yehova Ukuba E Lesa Wesu

Finshi twingasambilila kuli ifi fyacitike? Ukupala Abrahamu, tufwile ukuba ne citetekelo cakosa mu malayo ya kwa Yehova. Ukupala Davidi, tufwile ukupepa kuli Yehova no kulapila mu cine cine ilyo twabembuka. Kabili ukupala Eliya, tufwile ukushintilila pali Yehova ku kwafwiwa ilyo twasakamikwa. Nga twacite fi, tukalenga Yehova ukuba e Lesa wesu ku ciyayaya conse, pantu ni “Lesa wa mweo, uuli Mupusushi wa bantu ba misango yonse, maka maka abatetekela.”—1 Timote 4:10.

[Futunoti]

[Ifikope pe bula 25]

Icumfwila cakoseshe icitetekelo ca kwa Abrahamu

[Icikope pe bula 26]

Ukupala Davidi, tufwile ukulapila ilyo twabembuka

[Icikope pe bula 28]

Nga filya Yehova aishibe ifyo Eliya aleumfwa, e fyo eshiba ifyo na ifwe tumfwa