-
Ubwafya bwa KuundapaLoleni!—2003 | July
-
-
Mu bulwele bwa shuga ubwitwa Type 1, umubili taukwata insulini nangu imo. Mu bulwele bwa shuga ubwa Type 2, insulini iyo umubili upanga iba fye inono sana.g Kabinge, insandesande tashifwaya ukuleka insulini ukwingila—shilakaana insulini. Muli yi misango yonse ibili iya bulwele bwa shuga, ifitumbukamo fimo fine: insandesande tashikwata shuga shikabila kabili shuga ilafulisha sana mu mulopa ica kuti kuti yaleto busanso.
Mu bulwele bwa shuga ubwa Type 1, amaka ya mubili aya kucincintila amalwele yalasansa insandesande shipanga insulini muli pancreas. Kanshi, ubulwele bwa shuga ubwa Type 1 inshita shimo babwita ati ubulwele bwa shuga ubulengwa na maka yacincintila amalwele. Ifingabalamuna aya maka ya mu mubili tushishi tuleta amalwele ne fya miti miti. Inshita shimo icingalenga mipangilwe ya mfyalo, pantu ubulwele bwa shuga ubwa Type 1 bukonka fye mu lupwa, kabili bwaseeka sana pa bena Bulaya, ku ba ku Kapinda ka ku Kuso aka Afrika, na ku bena Asia.
Ubulwele bwa shuga ubwa Type 2, bwena e bwacilapo ukukonka mu lupwa lelo bwaseeka sana pa ba mitundu yashala iyo tushilumbwile pa muulu. Ababulwala sana bena Aborigine ba ku Australia na ilya mitundu yasokwele America, kabili balya basokwele America e babulwala sana pano isonde ponse. Abasapika balefwailisha ifyo imfyalo shayampana no kwina sana. Balefwaya no kwishiba ifyo amafuta mu bantu abo imfyalo shabo shilanga ukuti kuti balwala shuga, yamoneka ukulenga insandesande ukukaana insulini.h Ubulwele bwa shuga ubwa Type 2, bwapusanako no bwa Type 1, pantu bwena, ubwa Type 2, bwikata fye abacila imyaka 40 iya bukulu.
[Amafutunoti]
g Abantu ukufika ku mapesenti 90 abakwata ubulwele bwa shuga bakwata bulya bwitwa Type 2. Kale, baletila uyu musango wa bulwele bwa shuga taukabila insulini nelyo ati bulwele bwa shuga ubwa ku bukalamba. Lelo te fyo caba, pantu abantu ukufika ku mapesenti 40 abakwata ubulwele bwa shuga ubwitwa Type 2 balakabila insulini. Kabili, abacaice abengi sana—bamo abashilafika na mu myaka ya ba13 ukufika ku 19—balesangwa no bulwele bwa shuga ubwa Type 2.
h Umuntu cisoswo kuti naina ukucila mu cipimo nga ca kuti acila pa kwina kwalinga ku mapesenti 20.
-
-
Ubwafya bwa KuundapaLoleni!—2003 | July
-
-
Ukulondolola Ubulwele bwa Shuga mu Nshila Ya-anguka
PANCREAS
↓ ↓ ↓
Umuntu Uli no Umuntu Uli
Umuntu Ulino Bulwele bwa Shuga no Bulwele bwa
Butuntulu Busuma Ubwa Type 1 Shuga Ubwa Type 2
Ilyo alya ica Amaka ya mubili Pancreas taipanga
kulya, pancreas ayacincintila sana insulini
mu mubili amalwele yalasansa
ilabombelapo insandesande shipanga
ilyo shuga yafula nsulini muli pancrea.
mu mulopa, kabili Ico cilenga insulini
ilafumya insulini ukuleka ukupangwa
yalinga
↓ ↓ ↓
Insulini ikata ku Shuga te kuti ingile Nga ca kuti
tupokelela utwaba mu nsandesande utupokelela insulini
ku nsandesande. ukwabula tulefilwa ukwingisha
Ici cilenga ukwafwilishiwa insulini, imishipa
utubulukushi bwa na insulini iikabilwa ku kusenda
shuga ukutampa shuga ukufuma mu
ukwingila mu mulopa taibomba
nsandesande
↓ ↓ ↓
Insandesande shilasenda Shuga ilafula mu mulopa,
shuga no kuibomfya. Ico ukucilikila ukubomba kwa
cilenga icipimo ca shuga fikabilwa ukubombwa kabili
mu mulopa ukubwelela apo ilonaula ifibumba fya mishipa
cilingile ukuba
[Icikope]
(Nga mulefwaya ukumona icikope, moneni muli magazini)
Ulusandesande
Utupokelela insulini
Umushipa
Nucleus
Insulini
Shuga
[Icikope]
(Nga mulefwaya ukumona icikope, moneni muli magazini)
INSANDESANDE SHA MULOPA ISHAKASHIKA
Umushipa wa mulopa
Shuga
[Abatusuminishe]
Umuntu: The Complete Encyclopedia of Illustration/J. G. Heck
-