Watchtower LAIBRARE YA PA INTANETI

Bantu Nshi Mukasala Ukuba Ifibusa?

Ifyo Lesa Aletweba Ukupitila Muli Yeremia
- 3. Cinshi Sidekia alefwaya Yeremia acite, kabili Yeremia acitile shani?
  
  ³ Imfumu Sidekia ilingi line yaleya mu kwipusha Yeremia ifyali no kucitika ilyo umusumba wa Yerusalemu ushilaonaulwa. Mulandu nshi yaleipushisha ifyo? Yale-enekela ukumfwa ifisuma ifyali no kucitikila ubufumu bwa iko. Yalefwaya ukuti Yeremia abilishe ku bantu ukuti Lesa akapususha abaYuda ku balwani babo. Ukupitila mu bantu abo Sidekia atumine, apapeete Yeremia ati: “Twipushisheko kuli Yehova, pantu Nebukadresari imfumu ya ku Babiloni aletulwisha. Napamo Yehova akatucitila ifipesha amano fyakwe, pa kuti Nebukadresari atutaluke.” (Yer. 21:2) Imfumu tayalefwaya ukukonka amashiwi Lesa alandile aya kuti baituule ku bena Babiloni. Uwasambilila sana umo apashenye Sidekia ku “mulwele uuya kuli dokota libili libili pa kuti fye dokota amwebe ukuti ali no kupola, lelo uushifwaya ukunwa umuti.” Bushe Yeremia na o e fyo aali? Aafwaya ukweba Sidekia ifyo alefwaya ukumfwa nga alilumbwike. Nomba, mulandu nshi Yeremia asha-alwilile ubukombe pa kuti ifintu fimuwamine? Alikene ukucita ifyo, pantu Yehova amwebele ukubila ukuti umusumba ukonaulwa.—Belengeni Yeremia 32:1-5.
  
  Nga mwabelenga pali Yeremia na Ebede-meleke, bushe mulashininwa ukuti e ko bali? Nomba line, kwali ifyo basangile mu Musumba wa kale uwa kwa Davidi ifyalengele ukuti tushininkishe sana ukuti aba babili abalumbulwa muli Yeremia icipandwa 38 bali bantu ba cine cine.
  
  Ba Eilat Mazar abashula ifyashikama bashimike ukuti basangile akantu akapingilwe ne bumba akafwatikwepo fimo. (aka kali pe bula 54) Bakasangile mu 2005 ilyo baleshula ifyaliko pa nshita umusumba wa Yerusalemu waonawilwe mu 607 B.C.E. Pali aka kene pafwatikwa ishina lya kale ilya ciHebere ilya kuti “Yehuchal ben Shelemyahu,” e kutila “Yukali mwana Shelemia.”
  
  Pa numa, pa ncende imo ine lwa mupepi fye na po basangiile aka kantu, e po bashiikulwile na kabiye. (aka kali pe bula 55) Pali aka paba ishina lya kuti “Gedalyahu ben Pashhur,” e kutila “Gedalia mwana Pashihuri.”
  
  Nomba belengeni pali Yeremia 38:1 amashina ya bacilolo babili abacincishe Imfumu Sidekia ukuti ipaye Yeremia, lelo abo Ebede-meleke afulunganishishe amapange. Kanshi, aba balumbulwa muli Yeremia icipandwa 38 e ko bali.

Bantu Nshi Mukasala Ukuba Ifibusa?

Ifyo Lesa Aletweba Ukupitila Muli Yeremia
- Yeremia taali no kulekelela fye ukumonana na Sidekia; pantu Sidekia aali acili ni mfumu, na lintu akene ukukonka ukupanda amano kwa kwa Lesa. Nangu line cali ifyo, Yeremia takonkele ifyo imfumu yalefwaya pantu tacali cipope ca kuti afwile fye ukucita ifyo. Nomba, aafwaya ukukonka ifyo imfumu Sidekia yamwebele, nga yalimupeele ifya bupe ifingi no kumucindamika. Lelo Yeremia alikene te mulandu ne fyo balemupatikisha nelyo ukumusembeleka. Mulandu nshi akanine? Pantu taali no kwalula ifyo Yehova amwebele.