“Aleshimikwa Icisuma” (Imil. 16:1-3)

13, 14. (a) Bushe Timote ali ni mwana bani, kabili cali shani pa kuti Paulo amwishibe? (b) Cinshi calengele ukuti Paulo abikeko amano kuli Timote? (c) Mulimo nshi Timote apeelwe?

¹³ Mu lwendo lwa bumishonari ulwa cibili, Paulo aile ku citungu ca mu Roma ica Galatia, umo ifilonganino ifinono fyapangilwe. Awe e fyo “afikile ku Derbe na ku Lustra.” Baibolo itila: “Kabili, moneni! E kwali umusambi umo ishina lyakwe Timote, umwana mwaume wa mwanakashi umuYuda uwatetekela lelo wishi aali umuGriki.”—Imil. 16:1.b

¹⁴ Paulo afwile aishibene no lupwa lwa kwa Timote ilyo aile umuku wa kubalilapo kuli iyi ncende nalimo mu mwaka wa 47 C.E. Nomba ilyo Paulo abweleleko, ninshi napapita ne myaka ibili nelyo itatu, e lyo abikile amano ku mulumendo Timote. Cinshi calengele ukuti amubikeko amano? Pantu Timote “aleshimikwa icisuma ku ba bwananyina.” Aba bwananyina ba mu mushi aleikala ukusanshako na ba mu filonganino fimbi, bonse balimutemenwe. Baibolo itila aba bwananyina aba mu Lustra na ba mu Ikonia, apali nalimo amakilomita 30 pa kati ka iyi misumba, balelanda fye ifisuma pali uyu mulumendo. (Imil. 16:2) Baeluda, abatungulwilwe no mupashi wa mushilo, bapeele umulumendo Timote umulimo wacindama nga nshi uwa kuba kangalila enda, pa kuti aleafwako Paulo na Sila mu mulimo wa kutandalila ifilonganino.—Imil. 16:3.

15, 16. Bushe Timote apangile shani ishina lisuma?

¹⁵ Cali shani pa kuti Timote apange ishina lisuma bwaice bwaice? Bushe ni co ali na mano, nelyo bushe mulandu wa kuti alemoneka bwino, nangula ni co ali uwacenjela? Abantu balatemwa sana umuntu nga ali ifi. Ici e calengele na kasesema Samwele ukuluba pantu amwene fye ifyo Eliabu alemoneka. Lelo, Yehova amwebele ukuti: “Ifyo umuntu amona te fyo Lesa amona, pantu umuntunse amona fye ifimoneka ku menso; lelo Yehova ena, amona mu mutima.” (1 Sam. 16:7) Timote taipangiile ishina ku fyo alemoneka nelyo ku fyo akwete, lelo imibele yakwe iisuma e yalengele ukuti Abena Kristu banankwe bamutemwe.

¹⁶ Ilyo papitile imyaka, umutumwa Paulo alilandilepo pa mibele imo iya Bwina Kristu iyo Timote akwete. Paulo alondolwele imibele isuma iya kwa Timote, no kutemwa kwakwe ukwa cine cine, e lyo ne fyo alebikako amano ku milimo ya kwa Lesa. (Fil. 2:20-22) Na kabili Timote aishibikwe ukuti ali ne citetekelo “icabula ubumbimunda.”—2 Tim. 1:5.

17. Bushe abaice kuti bapashanya shani Timote muno nshiku?

¹⁷ Pali lelo, abaice abengi balapashanya Timote ilyo bakwata imibele iyo Lesa afwaya. Ne ci cilenga bapanga ishina lisuma na Yehova e lyo na bantu bakwe, bwaice bwaice. (Amapi. 22:1; 1 Tim. 4:15) Balakwata icitetekelo ca cine cine, tababa no bumbimunda. (Amalu. 26:4) Abaice abengi, kuti babomba umulimo wacindama mu cilonganino nga bapashanya Timote. Ilyo abaice baba bakasabankanya, na mu kupita kwa nshita baipeela no kubatishiwa, bonse abatemwa Yehova balatemwa nga nshi.

‘Balekoshiwa mu Citetekelo’ (Imil. 16:4, 5)

18. (a) Milimo nshi Paulo na Timote balebomba ilyo bali bakangalila benda? (b) Bushe aba mu filonganino banonkelemo shani?

¹⁸ Paulo na Timote babombele pamo pa myaka iingi. Apo bali ni bakangalila benda, balebomba imilimo iyo ibumba litungulula lyabebele ukubomba. Baibolo itila: “Balepita mu misumba balepeela abantu ifipope ifyo abatumwa na bakalamba abali mu Yerusalemu bapingwile ukuti e fyo balekonka.” (Imil. 16:4) Aba mu filonganino balikonkele ifyo abatumwa na bakalamba abali mu Yerusalemu balandile. Pa mulandu wa kuba ne cumfwila, ‘aba mu filonganino balekoshiwa mu citetekelo kabili balefulilako cila bushiku.’—Imil. 16:5.