Abantu Abaikele Imyaka Iingi

Ibuuku lya mu Baibolo ilya Ukutendeka lyalilanda pa baume 7 abaikele imyaka ukucila 900, kabili aba bonse bali pa calo ninshi Ilyeshi lyaliko mu nshiku sha kwa Noa talilaisa. Aba bali ni Adamu, Sete, Enoshe, Kenani, Yarede, Metusela, na Noa. (Ukutendeka 5:5-27; 9:29) Abantu abengi nalimo baishibapo fye abanono pali aba bantu, lelo bonse fye bali pa bantu abaikele pano calo mu nkulo 10 isha kubalilapo. Metusela e waikele imyaka iingi nga nshi, aikele imyaka 969!

Baibolo yalilanda pa bantu na bambi 25 abaikele imyaka iingi ukucila iyo twikala muno nshiku. Bamo baikele imyaka 300, bamo 400, bambi balifishishe fye ne myaka 700 no kucilapo. (Ukutendeka 5:28-31;

Bushe Ifyo Balependa Imyaka Kale Fyalipusana ne fyo Tupenda ino Nshita?

Abantu bamo batila ifyo balependa imyaka kale fyalipusana ne fyo tupenda ino nshita, kabili batila umweshi e o baleita ukuti umwaka. Lelo ifyalembwa mwi buuku lya Ukutendeka filanga ukuti ifyo balependa imyaka kale e ifi fine tupenda na ino nshita. Natulande pa fya kumwenako fibili. Ilyashi lilanda pa Lyeshi litila Ilyeshi lyaishile ilyo Noa ali ne myaka 600, ‘mu mweshi walenga bubili, pa bushiku bwalenga 17.’ Lilanda no kuti amenshi yakupile pano isonde ponse pa nshiku 150, no kuti ‘pa bushiku bwalenga 17 ubwa mweshi walenga 7, icibwato caishileikala pa mpili sha Ararati.’ (Ukutendeka 7:11, 24; 8:4) Kanshi imyeshi 5, e kutila, ukufuma mu mweshi walenga bubili, pa bushiku bwalenga 17 ukufika pa bushiku bwalenga 17 ubwa mweshi walenga 7, ni nshiku 150. Camoneka fye apabuuta ukuti filya balanda ukuti akale balemona umweshi ukuti mwaka, fya bufi.

Natulande pa ca kumwenako calenga bubili. Ukutendeka 5:15-18 kulanda ukuti Mahalalele ali ne myaka 65 ilyo afyele umwana umwaume, kabili pa numa ya kukwata uyu mwana aikele imyaka 830, kabili afwile ninshi ali ne myaka 895. Umwishikulu wakwe, Enoke, na o afyele umwana umwaume ilyo ali ne myaka 65. (Ukutendeka 5:21) Nga ca kutila cine cine aba kale balemona umweshi ukuti mwaka, ninshi Enoke na Mahalalele bakwete abana ninshi bali fye ne myaka 5! Bushe ici nacilolamo?

Filya abantu baleikala imyaka iingi nga nshi ilyo Ilyeshi talilaisa, cilanga ukuti umubili wa muntu kuti waikala imyaka iingi sana. Fimashini bapanga muno nshiku fyalilenga basayantisti ukusambilila sana pa mubili wa muntu na pa fyo wapangwa bwino, ukubikako na pa fyo wakwata amaka ya kupanga insandesande ishipya no kuyundapa. Finshi basondwelela? Basondwelela ukuti umubili wa muntu kuti waikala umuyayaya. Uwasambilila sana ifya budokota, Profesa Tom Kirkwood atile: “Basayantisti tabaishiba icilenga umuntu [ukukota].”