Tetekeleni Icebo ca kwa Yehova

“Natetekele cebo cenu.”—Amalumbo 119:42.

1. Finshi mwaishibapo pa walembele Amalumbo 119 kabili mwaishibapo finshi pa mibele yakwe?

KALEMBA wa Amalumbo 119 alitemenwe sana icebo ca kwa Yehova. Afwile ali ni Hisekia umwana wa mfumu ya mu Yuda. Ifyebo fyaba muli ulu lwimbo lwapuutwamo fyalilingana ne mibele Hisekia akwete, ‘uwalambatile kuli Yehova’ ilyo ali imfumu mu Yuda. (2 Ishamfumu 18:3-7) Icishinka ca kuti: Kalemba wa Amalumbo 119 alibukile ukuti alekabila ifya ku mupashi.—Mateo 5:3.

2. Amalumbo 119 yalanda pali cinshi, kabili ulu lwimbo lwalembwa shani?

² Icishinka cikalamba icaba mu Amalumbo 119 ca kuti icebo ca kwa Lesa nelyo ubukombe bwalicindama nga nshi.a Nalimo pa kuti kalemba aleibukisha bwino, alembele ulu lwimbo ukukonka ifilembo fya alufabeti. Ulu lwimbo lwakwata ifikomo 176 kabili fyonse fyatampila ne filembo fyakonkana ifya alufabeti wa ciHebere. Nga ni mu ciHebere ulu lwimbo lwakwata ifisemo 22 kabili icisemo cimo na cimo cakwata ifikomo 8 ifyatampila ne cilembo ca alufabeti cimo cine. Amalumbo 119 yalanda pa cebo ca kwa Lesa, amalango, ifishimiko, imibele, ifya kulangulula, ifipope, amafunde, ifisemo, ne fya bupingushi fyakwe. Muli ici cipande ne cikakonkapo, twakulalanda pa Amalumbo 119 ukukonka ifyo yapilibulwa mu bupilibulo busuma ubwa malembo ya mu Baibolo aya ciHebere. Ukwetetula pa fyacitikile ababomfi ba kwa Yehova akale ne fibacitikila pali lelo kukatwafwa ukumfwikisha ulu lwimbo lwapuutwamo na Lesa kabili kukatwafwa ukulatootela nga nshi pa kukwata Baibolo, Icebo ca kwa Lesa.

Nga Tuleumfwila Icebo ca kwa Lesa Kuti Twaba Aba Nsansa

3. Londololeni no kulangilila umwalola ukuba aba mpomfu.

³ Insansa sha cine cine shibako nga tule-enda mu malango ya kwa Lesa. (Amalumbo 119:1-8) Nga tulecite fi, Yehova akulatumona nga ‘ba mpomfu mu mibele yesu.’ (Amalumbo 119:1) Ukuba aba mpomfu takupilibula ukuti twalipwililika, lelo kulangilila ukuti tulabombesha pa kuti fye tulecita ukufwaya kwa kwa Yehova Lesa. Noa ali “uwa mpomfu mu nkulo yakwe” pantu “aleenda na Lesa.” Noa wa busumino na ba mu ng’anda yakwe balipuswike Ilyeshi pantu alecite fintu ukulingana ne fyo Yehova afwaya. (Ukutendeka 6:9; 1 Petro 3:20) Cimo cine na kuli ifwe, ukupusuka impela ya cino calo kwashintilila pa ‘kubaka ifya kulangulula fya kwa Lesa.’ Nga tulefibaka ninshi tulecita ukufwaya kwakwe.—Amalumbo 119:4.

4. Bushe insansa shesu no kutunguluka fyashintilila pali finshi?

⁴ Yehova takatulekeleshe nga ca kuti ‘tulemutootela mu kutambalala kwa mutima no kutwalilila ukubaka ifipope fyakwe.’ (Amalumbo 119:7, 8) Lesa talekeleshe Yoshua intungulushi ya bena Israele, uwaumfwilile ukufunda kwa ‘kubelenga ibuuku lya malango akasuba no bushiku pa kuti engacita conse icalembelwemo.’ Ukubelenge buuku lya malango kwamulengele ukutunguluka no kucita ifintu mano mano. (Yoshua 1:8) Nangu fye ni lintu Yoshua akotele, alelumbanya Lesa kabili acinkwileko abena Israele ukuti: “Mwaishiba mu mitima yenu yonse na mu myeo yenu yonse ukuti takwashala nangu cimo ca mu fintu fyonse fisuma ifyo Yehova Lesa wenu asosele ulwa imwe; fyonse fyalimoneke kuli imwe, takwashala cintu nangu cimo.” (Yoshua 23:14) Nge fyo cali kuli Yoshua na kuli kalemba wa Amalumbo 119, na ifwe kuti twaba aba nsansa kabili kuti twatunguluka nga tulelumbanya Yehova no kutetekela icebo cakwe.

Icebo ca kwa Yehova Cilatusangulula

5. (a) Londololeni ifyo twingaisunga aba busaka lwa ku mupashi. (b) Kwafwa nshi kwabako nga ca kuti uwacaice acito lubembu lwabipisha?

⁵ Kuti twaba aba busaka lwa ku mupashi nga ca kuti tuleibaka umwabela icebo ca kwa Lesa. (Amalumbo 119:9-16) E fyo cingaba nangu ca kuti abafyashi besu tababa ca kumwenako cisuma. Nelyo wishi wa kwa Hisekia alepepo tulubi, Hisekia ‘alisangulwile imibele yakwe,’ nalimo ici calelosha ku kupepo tulubi. Tutile uwacaice uubombela Yehova pali lelo acita ulubembu lwabipisha. Ukulapila, ipepo, ukwafwa kwa bafyashi no kwa baeluda ba Bwina Kristu kuti kwamulenga ukuba nga Hisekia kabili kuti ‘asangulula imibele yakwe no kutwalilila ukuibaka umwabele cebo ca kwa Lesa.’—Yakobo 5:13-15.

6. Banakashi nshi ‘basangulwile imibele yabo no kutwalilila ukuibaka umwabele cebo ca kwa Lesa’?

⁶ Nangu ca kuti Rahabu na Ruti baikeleko akale sana ilyo Amalumbo 119 yashilalembwa, ‘balisangulwile imibele yabo.’ Rahabu ali ni cilende umwina Kanaani, lelo aishileba ne citetekelo ica kuti aishileishibikwa ukuti ni kapepa wa kwa Yehova. (AbaHebere 11:30, 31) Ruti umwina Moabu ashile tulesa alepepa, atendeke ukubombela Yehova no kunakila ku mafunde Lesa apeele abena Israele. (Ruti 1:14-17; 4:9-13) Bonse aba banakashi bashali bena Israele ‘bali-ibakile umwabele cebo ca kwa Lesa’ kabili baishileba ne shuko lishaiwamina ilya kuba ifikolwe fya kwa Yesu Kristu.—Mateo 1:1, 4-6.

7. Bushe Daniele na banankwe batatu abaHebere baba shani ica kumwenako mu kuisunga aba busaka lwa ku mupashi?

⁷ “Ukulinga kwa mutima wa muntu kubi ukufuma ku bwaice bwakwe,” lelo abacaice kuti baisangulula nangu ni muli cino calo cabipa icitungululwa na Satana. (Ukutendeka 8:21; 1 Yohane 5:19) Ilyo abaHebere bacaice, Daniele na banankwe batatu, bali muli bunkole mu Babiloni, ‘batwalilile ukuibaka umwabele cebo ca kwa Lesa.’ Ku ca kumwenako, bakeene ukuikowesha “ku fya maliila ya mfumu.” (Daniele 1:6-10) Abena Babiloni balelya inama shishasanguluka isho Amalango ya kwa Mose yabindile abena Israele ukulya. (Ubwina Lebi 11:1-31; 20:24-26) Te lyonse balecinja inama balelya, kabili balepula mwi funde lya kwa Lesa ilya mulopa ilyo balelya inama ukwabulo kucinja. (Ukutendeka 9:3, 4) Kanshi, e mulandu wine abaHebere bane bashaleliilako ifya maliila ya mfumu! Aba bakapepa bacaice baisungile aba busaka lwa ku mupashi kabili baba ca kumwenako cisuma.

Icebo ca kwa Lesa Cilatwafwa Ukuba aba Busumino

8. Finshi tulingile ukwishiba kabili mibele nshi tulingile ukukwata pa kuti tumfwikishe icebo ca kwa Lesa no kulacita ifyo cilanda?

⁸ Ukutemwe cebo ca kwa Lesa e kutwafwa sana ukuba aba busumino kuli Yehova. (Amalumbo 119:17-24) Nga twaba nga kemba wa malumbo uwapuutwamo, tukalafwaisha ukumfwikisha “ifipesha amano” fya mu malango ya kwa Lesa. Lyonse ‘tukalafuluke fya bupingushi fya kwa Yehova’ kabili tukatemwa nga nshi ‘ifishimiko fyakwe.’ (Amalumbo 119:18, 20, 24) Nga twali-ipeela kuli Yehova, nangula tapalalepa apo twacitile co, bushe ‘tulafuluka umukaka wasanguluka uwa cebo ca kwa Lesa’? (1 Petro 2:1, 2) Tufwile ukwishiba amasambililo ya mu Baibolo aya kubalilapo pa kuti twingomfwikisha icebo ca kwa Lesa no kulacite fyo cilanda.

9. Tufwile ukucita shani nga ca kuti amafunde ya bantu yapinkana na mafunde ya kwa Lesa?

⁹ Nalimo twalitemwe fishimiko fya kwa Lesa, lelo tukacita shani nga ca kuti “bacilolo” batulwisha? (Amalumbo 119:23, 24) Pali lelo, abantu ababa ne fifulo fyasumbuka ilingi line baleesha ukutupatikisha ukuti tunakile amafunde ya bantu ukucila amafunde ya kwa Lesa. Bushe tukacita shani nga ca kuti amafunde ya bantu yapinkana no bufwayo bwa kwa Lesa? Ukutemwe cebo ca kwa Lesa kukatulenga ukutwalilila aba busumino kuli Yehova. Tukasosa nge fyasosele abatumwa ba kwa Yesu Kristu ilyo bapakeswe. Batile: “Tufwile ukunakila Lesa nga kateeka ukucila ukunakila abantu.”—Imilimo 5:29.

10, 11. Langilileni ifyo twingatwalilila ukuba aba cishinka kuli Yehova na lintu tuli na mesho yakosesha.

¹⁰ Kuti twatwalilila aba busumino kuli Yehova na lintu tuli no bwesho bwakosa. (Amalumbo 119:25-32) Kuti twatwalilila ukuba aba cishinka kuli Lesa nga ca kuti tuleitemenwa ukusambilishiwa na wena no kulapepela ubutungulushi bwakwe. Na kabili tufwile ukusala “inshila ya cishinka.”—Amalumbo 119:26, 30.

¹¹ Hisekia, nalimo uwalembele Amalumbo 119, wena asalile “inshila ya cishinka.” Alisalile “inshila ya cishinka” nangu ca kuti aleikala mu bwikashi bwa bakapepa ba bufi kabili nalimo abo aleikala na bo kwi sano balemupumya no kumupumya. Ifi fifwile fyalengele ukuti ‘umweo wakwe wilamona tulo pa mulandu wa bulanda.’ (Amalumbo 119:28, NW) Lelo Hisekia atetekele Lesa, ali imfumu iisuma, kabili acitile “cawama mu menso ya kwa Yehova.” (2 Ishamfumu 18:1-5) Nga twashintilila pali Lesa, na ifwe bene kuti twashipikisha amesho no kutwalilila aba cishinka kuli Lesa.—Yakobo 1:5-8.

Icebo ca kwa Yehova Cilakosha

12. Pa lwesu, bushe kuti twaumfwila shani ifyalembwa pa Amalumbo 119:36, 37?

¹² Ukumfwila ubutungulushi bwaba mu cebo ca kwa Lesa kulatupeela amaka tukabila pa kucimfya amesho. (Amalumbo 119:33-40) Mu kuicefya tulafwaya ubutungulushi bwa kwa Yehova pa kuti twingabaka amalango yakwe no ‘mutima onse.’ (Amalumbo 119:33, 34) Nga kemba wa malumbo, tweba Lesa atuti: “Alwileni umutima wandi ku fishimiko fyenu, na ku lunkumbwa lwa kunonka te ko,” e kutila icibwesha ca mu bufumfuntungu. (Amalumbo 119:36) Ukupala umutumwa Paulo, ‘twenda no bufumacumi muli fyonse.’ (AbaHebere 13:18) Nga ca kuti abatwingisha incito balefwaya tucite ifintu mu bufumfuntungu, tulakoshiwa ukumfwila ubutungulushi bwa kwa Lesa, kabili lyonse Yehova alapaala abomfwila ubutungulushi bwakwe. Na kuba, alatwafwa ukucincintila ulunkumbwa lwalubana lonse. Kanshi natulepepa atuti: “Aluleni amenso yandi yeba mu kuloleshe fya fye.” (Amalumbo 119:37) Tatufwaya ukukumbwa ifya fye ifyo Lesa apata. (Amalumbo 97:10) Ifintu fibili ifyo ili pepo litwafwa, kutaluka ifye shiku no kupupe mipashi.—1 Abena Korinti 6:9, 10; Ukusokolola 21:8.

13. Bushe abasambi ba kwa Yesu abale-eshiwa bakoshiwe shani ukushimikila mu kushipa?

¹³ Ukwishiba icebo ca kwa Lesa bwino bwino kulatwafwa ukushimikila mu kushipa. (Amalumbo 119:41-48) Kabili tukabila ukushipa pa ‘kwasuka uuletuseebanya.’ (Amalumbo 119:42) Limo limo kuti twaba nga basambi ba kwa Yesu ilyo bale-eshiwa. Bapepele ukuti: ‘Mwe Yehova, . . . suminisheni abasha benu ukuti balelanda icebo cenu no kushipa konse.’ Cinshi cafuminemo? “Bonse umo na umo baiswilemo umupashi wa mushilo kabili balelanda icebo ca kwa Lesa no kushipa.” Na ifwe bene Shikulu Mulopwe umo wine alatupeela amaka ya kulanda icebo cakwe no kushipa.—Imilimo 4:24-31.

14. Cinshi citwafwa ukushimikila mu kushipa nge fyo Paulo acitile?

¹⁴ Tukakoshiwa ukushimikila ukwabulo mwenso wa kuseebana nga ca kuti twatemwa “icebo ca cine” no ‘kubaka amalango ya kwa Lesa pe.’ (Amalumbo 119:43, 44) Ukubelenga Baibolo Icebo ica kwa Lesa no mukoosha kulatupangasha ‘ukusose fishimiko fyakwe ku mulola wa shamfumu.’ (Amalumbo 119:46) Ipepo no mupashi wa kwa Yehova fikatwafwa ukusose fyebo fyalinga mu nshila iisuma. (Mateo 10:16-20; Abena Kolose 4:6) Paulo alelanda pa fishimiko fya kwa Lesa kuli bakateka ba mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo mu kushipa. Ku ca kumwenako, ashimikile kuli kateka wa bena Roma Felikisi, ‘uwakutike kuli wene ulwa cisumino muli Kristu Yesu.’ (Imilimo 24:24, 25) Paulo ashimikile fye na kuli Kateka Feste na ku Mfumu Agripa. (Imilimo 25:22–26:32) Yehova nga atwafwa, na ifwe bene kuti twalashimikila mu kushipa, abashaba na “nsoni ku mbila nsuma.”—Abena Roma 1:16.

Icebo ca kwa Lesa Cilatusansamusha

15. Bushe Icebo ca kwa Lesa kuti catusansamusha shani ilyo abantu batupontela?

¹⁵ Icebo ca kwa Yehova cilasansamusha icine cine. (Amalumbo 119:49-56) Kulaba inshita shimo ilyo tukabila ukusansamushiwa. Nangu ca kuti fwe Nte sha kwa Yehova tulashimikila mu kushipa, “abatusauka [nelyo aba cilumba]”—e kutila abacite cilumba kuli Lesa—limo limo ‘balatupontela apakalamba.’ (Amalumbo 119:51) Lelo, ilyo tulepepa tulebukisha ifyebo fisuma ifyasoswa mu Cebo ca kwa Lesa, kabili ‘tulaisansamusha.’ (Amalumbo 119:52) Ilyo tulepepa no kupapaata, nalimo kuti twaibukisha ifunde lya mu Malembo nelyo icishinte icitusansamusha no kutukosha ilyo tuli no bwafya.

16. Nangu bapakaswe shani, cinshi ico ababomfi ba kwa Lesa bashicita?

¹⁶ Aba cilumba abalepontela kemba wa malumbo bali bena Israele, aba mu luko ulwaipeele kuli Lesa. We cintu ulabipa! Lelo, ukucilo kuba nga bena Israele, shi ifwe natupampamine pa kukanayaluka ku malango ya kwa Lesa. (Amalumbo 119:51) Ilyo balepakaswa ku baNazi no kupakaswa kumbi uko bapakaswa pa myaka iingi, ababomfi ba kwa Lesa abengi balikaana ukupaatuka ku malango ne fishinte fisangwa mu Cebo ca kwa Lesa. (Yohane 15:18-21) Kabili ukumfwila Yehova takwayafya, pantu ifipope fyakwe fyaba nge nyimbo sha cisansamushi kuli ifwe.—Amalumbo 119:54; 1 Yohane 5:3.

Muletootela pa Kukwata Icebo ca kwa Yehova

17. Ukucindamike cebo ca kwa Lesa kutulenga ukucita finshi?

¹⁷ Tulangilila ukuti tulatootela pa kukwate cebo ca kwa Lesa ilyo twikalila umwabela cene. (Amalumbo 119:57-64) Kemba wa malumbo ‘alaile ukusunge fyebo fya kwa Yehova,’ kabili nangu fye ‘bushiku pa kati aleima no kutootela Lesa pa fya bupingushi Fyakwe ifyalungama.’ Mwandini tulakwata ishuko lisuma ilya kutootela Lesa mwi pepo ngo tulo twapwa ubushiku! (Amalumbo 119:57, 62) Ukucindamika icebo ca kwa Lesa kutulenga ukufwaya ubutungulushi bwakwe kabili kutulenga ukuba aba nsansa kabili ‘abanabo ba batiina Yehova,’ aba bantu ababa na katiina kuli Lesa. (Amalumbo 119:63, 64) Kwena takwingaba abanensu abasuma ukucila aba!

18. Bushe Yehova asuka shani amapepo yesu ilyo ‘tukobana mu imyando ya babifi’?

¹⁸ Ilyo twapepa no mutima wesu onse e lyo na mu kuicefya ukwipusha Yehova ukuti atusambilishe, ninshi ‘tulesengula ku cinso cakwe’ pa kuti engatusenamina. Ne lyo tulingile ukupepa sana ni lintu ‘twakobana mu myando ya babifi.’ (Amalumbo 119:58, 61) Yehova kuti aputula imyando ya babifi iingatucilikila pa kuti twingatwalilila ukubombo mulimo wa kushimikila pa Bufumu no kupanga abasambi. (Mateo 24:14; 28:19, 20) Ici calicitwa imiku iingi mu fyalo umo umulimo wesu wabindwa.

Tetekeleni Icebo ca kwa Lesa

19, 20. Bushe kuti caba shani icisuma ilyo ababomfi ba kwa Lesa ‘balengwo bulanda’?

¹⁹ Ukutetekela Lesa ne Cebo cakwe kulatwafwa ukushipikisha ubwafya no kutwalilila ukucito kufwaya kwakwe. (Amalumbo 119:65-72) Nangu ca kuti aba cilumba ‘balimubepeshe ubufi,’ kemba wa malumbo aimbile ati: “Cisuma kuli ine apo nalengwo bulanda.” (Amalumbo 119:66, 69, 71) Batini, bushe kuti caba shani icisuma, ilyo ababomfi ba kwa Yehova balengwo bulanda?

²⁰ Ilyo twalengwo bulanda, ukwabula no kutwishika tulapepa mu mukoosha kuli Yehova, e lyo nga cabe fi tulapalama kuli wena. Nalimo kuti twapoosa inshita ikalamba ukubelenga Baibolo Icebo ca kwa Lesa, kabili kuti twabombesha na maka pa kuti tulecita ifyo tulebelenga. Ici cilalete nsansa. Lelo ni shani nga ca kuti twaba no bwafya e lyo twalanga imibele ishalinga, pamo ngo kukanatekanya ne cilumba? Ipepo lya mukoosha, Icebo ca kwa Lesa, no mupashi kuti fyatwafwa ukucimfya imibele ya musango yo no kucilapo ukutwafwo “kufwalo buntu bupya.” (Abena Kolose 3:9-14) Na kabili icitetekelo cesu cilakoselako nga twashipikisha ubwafya. (1 Petro 1:6, 7) Paulo alinonkelemo mu macushi pantu yamulengele ukushintilila sana pali Yehova. (2 Abena Korinti 1:8-10) Bushe tulasuminisha amacushi ukutunonsha?

Muletetekela Yehova Lyonse

21. Cinshi cicitika Lesa nga alenga aba cilumba insoni?

²¹ Icebo ca kwa Lesa cilatupeela imilandu ine ine iya kutetekela Yehova. (Amalumbo 119:73-80) Nga ca kuti twatetekela Kabumba wesu, tatwakataleyumfwa aba nsoni. Lelo, pa mulandu wa fyo abantu bamo bacita, tulakabila ukusansamushiwa kabili kuti twapepa no kuti: “Lekeni babe ne nsoni abatusauka.” (Amalumbo 119:76-78) Yehova nga alenga aba cilumba insoni, icifumamo ca kuti alasansalika imibele yabo iyabipa no kushisha ishina lyakwe ilya mushilo. Kanshi kuti twashininkisha ukuti abapakasa abantu ba kwa Lesa, tabanonka icili conse. Ku ca kumwenako, nangu bacite shani, tabakatale abalofya Inte sha kwa Yehova abatetekela Lesa ne mitima yabo yonse.—Amapinda 3:5, 6.

22. Ni mu nshila nshi kemba wa malumbo ayumfwile “nge nyambi pa cushi”?

²² Icebo ca kwa Lesa cilakosha icitetekelo cesu muli wena ilyo tulepakaswa. (Amalumbo 119:81-88) Lintu aba cilumba balemupakasa, kemba wa malumbo ayumfwile “nge nyambi pa cushi.” (Amalumbo 119:83, 86) Mu nshita sha Baibolo, balesungila amenshi no mwangashi mu nyambi shapangilwa ne mpapa sha nama. Nga tamuli amenshi nelyo umwangashi, inyambi yalefoota nga baibika mu muputule umuli icushi. Bushe amafya nelyo ukupakaswa kwalimulengapo ukumfwa “nge nyambi pa cushi”? Nga mulomfwapo ifyo, muletetekela Yehova no kupepa amuti: “Nengeni ukuba no mweo umwabelo luse lwenu, e lyo nkalasunge cishimiko ca ku kanwa kenu.”—Amalumbo 119:88.

23. Finshi twasambilila ilyo twacilabebeta Amalumbo 119:1-88, kabili lipusho nshi twingayipusha ilyo tulelolela ukusambilila Amalumbo 119:89-176?

²³ Fyonse ifyo twasambilila mu Amalumbo 119 filelanga ukuti Yehova alacito luse ku babomfi bakwe pantu balitetekela icebo cakwe kabili balitemwa ifipope fyakwe, ifishimiko, amafunde, na malango yakwe. (Amalumbo 119:16, 47, 64, 70, 77, 88) Alateemunwa nga nshi nga ca kuti abaipeela kuli wena baleibaka umwabele cebo cakwe. (Amalumbo 119:9, 17, 41, 42) Ilyo mulelolela ukusambilila ifikomo fyashalako ifya Amalumbo 119, nalimo kuti mwayipusha amuti, ‘Bushe ndaleka icebo ca kwa Yehova ukubuutusha inshila shandi?’

[Futunoti]

Lekeni Icebo ca kwa Lesa Cibuutushe Inshila Yenu

“Icebo cenu . . . lubuuto ku nshila yandi.”—AMALUMBO 119:105.

1, 2. Ni lilali lintu icebo ca kwa Yehova cingabuutusha inshila yesu?

NGA twatemwa, icebo ca kwa Yehova kuti cabuutusha inshila yesu. Pa kunonka ulu lubuuto lwa ku mupashi, tufwile ukulabelenga Icebo ca kwa Lesa Baibolo mu mukoosha no kulacita ifyo itweba. Nga twacite fyo, e lyo na ifwe twingaba nga kemba wa malumbo, uwatile: “Icebo cenu ni nyali ku makasa yandi, kabili lubuuto ku nshila yandi.”—Amalumbo 119:105.

² Nomba natubebete Amalumbo 119:89-176. Mwandini mwaliba ifyebo fisuma ifingi nga nshi muli fi fikomo fyaba mu fisemo 11! Ifi fikomo kuti fyatwafwa ukutwalilila ukwenda mu nshila ya ku bumi bwa muyayaya.—Mateo 7:13, 14.

Mulandu Nshi uwa Kutemenwe Cebo ca kwa Lesa?

3. Bushe Amalumbo 119:89, 90 yalanga shani ukutila kuti twashintilila pa cebo ca kwa Lesa?

³ Ukutemwa sana icebo ca kwa Yehova kulalenga umo ukushikatala lwa ku mupashi. (Amalumbo 119:89-96) Kemba wa malumbo atile: “Mwe Yehova, ca muyayaya icebo cenu, caiminina mu muulu; . . . mwacilimba pano isonde, kabili caliiminina.” (Amalumbo 119:89, 90) Ku cebo ca kwa Lesa, ‘ifipope fyakwe fyenshe fya mu muulu,’ akasuba umweshi ne ntanda fyenda ukwabule cimfulumfulu kabili icalo calipampamikwa ku ciyayaya. (Yobo 38:31-33; Amalumbo 104:5) Kanshi kuti twashintilila pa cebo conse icifuma mu kanwa ka kwa Yehova; ico Lesa alanda “cikatunguluka” mu kufishapo ubufwayo bwakwe.—Esaya 55:8-11, NW.

4. Bushe ukutemwe cebo ca kwa Lesa kwafwa shani ababomfi bakwe abacula?

⁴ Kemba wa malumbo nga ‘alobele mu kucula kwakwe nga ca kuti tatemenwe amalango ya kwa Lesa.’ (Amalumbo 119:92) Te bambi bambi balemucusha iyo; lelo bena Israele impula mafunde e bamupatile. (Ubwina Lebi 19:17) Na lyo line, ici tacamwanshishe pantu alitemenwe amalango ya kwa Lesa kabili yalemutungilila. Ilyo umutumwa Paulo ali mu Korinti, ali “mu masanso ku ba bwananyina ba bufi,” nalimo ukusanshako na ‘batumwa bacishamo’ abalemufwailisha imilandu. (2 Abena Korinti 11:5, 12-14, 26) Lelo, lwa ku mupashi Paulo alicimfishe pantu alitemenwe icebo ca kwa Lesa. Apo twalitemwa Baibolo Icebo ca kwa Lesa kabili tulacita ne fyo itweba, twalitemwa bamunyinefwe. (1 Yohane 3:15) Nangu fye ni mpatila ya ba mu calo tailenga twalaba amafunde ya kwa Lesa. Tulacita ukufwaya kwakwe mu kutemwana kabili mu kwikatana pamo na bamunyinefwe ilyo tulelolela inshita tukalabombela Yehova mu nsansa ku ciyayaya.—Amalumbo 119:93.

5. Bushe Imfumu Asa yafwaile shani Yehova?

⁵ Pa kulanga ifyo twaipeelesha kuli Yehova, na ifwe kuti twapepa atuti: “Ndi wenu, mpususheni; pantu nsapike fya kulangulula fyenu.” (Amalumbo 119:94) Imfumu Asa yafwaile Lesa kabili yafumishe ubusangu muli Yuda. Ilyo kwali ukulongana kukalamba mu mwaka walenga 15 uwa kuteka kwa kwa Asa (mu 963 B.C.E.), abekashi ba mu Yuda “baingile mu cipingo ku kufwaya Yehova.” Lesa “asangilwe kuli bene” kabili ‘abalengele ukutusha konse konse.’ (2 Imilandu 15:10-15) Ici ca kumwenako cilingile ukukoselesha bonse abasensenunwa ukufuma ku cilonganino ca Bwina Kristu ukutendeka ukufwaya Lesa na kabili. Lesa akapaala no kucingilila bonse abatendeka ukwampana na bantu bakwe na kabili.

6. Finshi fikatucingilila ku mafya ya ku mupashi?

⁶ Icebo ca kwa Yehova cilatupeela amano ayengatucingilila ku mafya ya ku mupashi. (Amalumbo 119:97-104) Amafunde ya kwa Lesa yalatulenga ukuba aba mano ukucila abalwani besu. Ukumfwila ifipope fyakwe kulatulenga ukwiluka, kabili ‘ukusunga ifya kulangulula fyakwe kutulenga ukwiluka ukucila abakote.’ (Amalumbo 119:98-100) Nga ca kuti ifyebo fya kwa Yehova ‘fyalilowa ukucilo buci mu kanwa,’ fikatwafwa ukupata no kutaluke “nshila ya bufi yonse.” (Amalumbo 119:103, 104) Ici cikatucingilila ku mafya ya ku mupashi ilyo tukalolenkana na ba mataki, abakali, abashaba na bukapepa muli shino nshiku sha kulekelesha.—2 Timote 3:1-5.

Inyali ku Makasa Yesu

7, 8. Pa kumfwila ifyalembwa pa Amalumbo 119:105, cinshi tukabila ukucita?

⁷ Mu cebo ca kwa Lesa e mufuma ulubuuto lwa ku mupashi ulushishima. (Amalumbo 119:105-112) Nampo nga tuli Bena Kristu basubwa nelyo tuli banabo “impaanga shimbi,” tusoso kuti: “Icebo cenu ni nyali ku makasa yandi, kabili lubuuto ku nshila yandi.” (Yohane 10:16; Amalumbo 119:105) Icebo ca kwa Lesa caba kwati ni nyali iisanikila inshila yesu pa kuti tatuipunwine nelyo ukuwa lwa ku mupashi. (Amapinda 6:23) Lelo, ifwe umo umo tufwile ukuleka icebo ca kwa Yehova ukuba inyali ku makasa yesu.

⁸ Tukabila ukuba abashangila nge fyali kalemba wa Amalumbo 119. Apampamine pa kukanapumbuka ku fya kulangulula fya kwa Lesa. Atile: “Nalapo mulapo no kuupampamika, ukubake fya bupingushi fyenu [ifya bupingushi fya kwa Yehova] ifyalungama.” (Amalumbo 119:106) Shi twilacefya ubucindami bwa kulabelenga Baibolo lyonse no kulayasukapo pa kulongana kwa Bwina Kristu.

9, 10. Twaishiba shani ukuti abaipeela kuli Yehova kuti ‘bapumbulwa ukufuma ku fya kulangulula fyakwe,’ lelo kuti twacita shani pa kuti tatupumbwilwe?

⁹ Kemba wa malumbo ‘tapumbwike ku fya kulangulula fya kwa Lesa,’ lelo ica musango yo kuti cacitikila uwaipeela kuli Yehova. (Amalumbo 119:110) Nangu ca kuti Imfumu Solomone yali mu luko lwaipeele kuli Yehova kabili yaletungululwa na mano yafuma kuli Lesa ilyo yatendeke ukuteka, pa numa yalipumbwike. Baibolo itila: “Na o, abanakashi bambi bambi bamulengele ukubembuka” ilyo bamusongele ukulapepa tulesa twa bufi.—Nehemia 13:26; 1 Ishamfumu 11:1-6.

¹⁰ Satana ‘umusoso wa fyuni,’ alateya inkose ishingi. (Amalumbo 91:3) Ku ca kumwenako, uo twalelongana nankwe kale kuti aesha ukutubeleleka pa kuti twingapumbulwa ukufuma mu nshila ibuutushiwa no lubuuto lwa ku mupashi no kututwala mu mfifi ya busangu. Pa Bena Kristu ba mu Tuatira, pali na “ulya mwanakashi Yesebele.” “Umwanakashi Yesebele” nalimo aleimininako ibumba lya banakashi abalesambilisha bambi ukulapepa utulubi no kulacito bulalelale. Yesu tatekeleshe ububifi bwa musango yo, kanshi na ifwe tatufwile ukubutekelesha. (Ukusokolola 2:18-22; Yuda 3, 4) E ico, shi natulepepela ukwafwa kwa kwa Yehova pa kuti tatupumbwike ku fya kulangulula fyakwe lelo tutwalilile ukulaenda mu lubuuto ulufuma kuli Lesa.—Amalumbo 119:111, 112.

Tutungililwa ne Cebo ca kwa Lesa

11. Nge fisosa Amalumbo 119:119, bushe Lesa amona shani ababifi?

¹¹ Nga tatupumbwike ku fya kulangulula fyakwe, Lesa akatutungilila. (Amalumbo 119:113-120) Tatubekelwa mu ‘ba mitima ibili,’ nge fyo Yesu ashibekelwa mu ba cifulefule abaitunga ukuba Abena Kristu pali lelo. (Amalumbo 119:113; Ukusokolola 3:16) Apo tubombela Yehova no mutima wesu onse, aba ‘ca kufisamamo cesu’ kabili akulatutungilila. ‘Bonse abapumbuka ku fipope fyakwe akabasuula’ pantu batendeka ukufutika bambi. (Amalumbo 119:114, 117, 118; Amapinda 3:32) Amona ababifi ba musango yo nga “bamunyela,” e kutila ifisooso ifyo bafumya ku fyela fya mutengo pamo nga silfere na golde. (Amalumbo 119:119; Amapinda 17:3) Kanshi tufwile lyonse ukutemwa ifipope fya kwa Lesa pa kuti tatusanshiwe ku babifi abakonaulwa ababa nga munyela!

12. Mulandu nshi ukutiina Yehova kwacindamina?

¹² Kemba wa malumbo atile: “Umubili wandi watutuma ku kubela imwe umwenso [mwe Yehova].” (Amalumbo 119:120) Nga tulefwaya ukuti Lesa aletutungilila, calicindama ukuba na katiina kuli wena, e kutila ukuba no mwenso wa kucita ifyo Lesa apata. Umwenso wa kucita icabipa mu menso ya kwa Yehova walengele Yobo ukucito bulungami. (Yobo 1:1; 23:15) Ukutiina Lesa kuti kwalenga twashipikisha no kulaenda mu nshila shakwe te mulandu na mesho twingalolenkana na yo. Lelo, pa kushipikisha tukabila ukuba ne citetekelo ilyo tulepepa mu mukoosha.—Yakobo 5:15.

Muleba ne Citetekelo Ilyo Mulepepa

13-15. (a) Mulandu nshi twingabela ne citetekelo ukuti amapepo yesu yakasukwa? (b) Cinshi cingacitika nga tatwishibe ifya kusosa mwi pepo? (c) Langilileni ifyo Amalumbo 119:121-128 yengapalana no ‘kuteta kwesu ukushilandwa’ mu mapepo.

¹³ Ilyo tulepepa tulatetekelo kuti Lesa akatwafwa. (Amalumbo 119:121-128) Nga kemba wa malumbo, na ifwe twalicetekela ukuti amapepo yesu yakasukwa. Mulandu nshi? Pantu twalitemwa amafunde ya kwa Lesa “ukucila golde, ukucila golde uwalopolwa.” Na kabili, ‘tumono kuti ifya kulangulula fyonse ifya kwa Lesa ifyakuma ifintu fyonse fyalilungama.’—Amalumbo 119:127, 128, NW.

¹⁴ Yehova alomfwa ukupaapaata kwesu pantu ilyo tulepepa tulatetekela kabili twalipoosako amano ku kumfwila ifipope fyakwe. (Amalumbo 65:2) Lelo ni shani nga ca kuti limo limo tulakwata amafya ayatulenga ukuti tufilwe ukwishiba ifya kupepa? Lyena “umupashi wine ulatupaapaatilako no kuteta ukushilandwa.” (Abena Roma 8:26, 27) Ilyo cibe fyo, Lesa alapokelela amashiwi ya kupaapaata ayasangwa mu Cebo cakwe nga mapepo ayaleimininako ifyo tufililwe ukulanda.

¹⁵ Mu Malembo mwafula amapepo ne fyebo ifingapalana sana no ‘kuteta kwesu ukushilandwa.’ Ku ca kumwenako, moneni Amalumbo 119:121-128. Ifyo kemba wa malumbo apepele nalimo kuti fyaumfwana sana ne fyo tulepitamo. Ku ca kumwenako, nga tulatiina ukufutikwa atemwa ukucitwo lumanimani, kuti twalombo kwafwa kwa kwa Lesa nge fyacitile kemba wa malumbo. (Ifikomo 121-123) Tutile tulefwaya ukupingulapo pa cintu cimo icayafya. Lyena kuti twapepela ukwafwa kwa mupashi wa kwa Yehova pa kuti wingatwafwa ukwibukisha no kucita ifintu umwabela ifishimiko fyakwe. (Ifikomo 124, 125) Nangu ca kuti ‘twalipata inshila yonse iya bufi,’ tulingile ukulomba ukwafwa kwa kwa Lesa pa kuti tatunakiile ku matunko ayengatulenga ukupula mu mafunde yakwe. (Ifikomo 126-128) Nga tulebelenga Baibolo cila bushiku, tukalaibukisha amalembo yasuma nga ya ilyo tulepaapaata kuli Yehova.

Ukwafwiwa ne Fishimiko fya kwa Yehova

16, 17. (a) Mulandu nshi uo tukabila ifishimiko fya kwa Lesa, kabili tulingile ukufimona shani? (b) Bushe bambi kuti batumona shani, lelo ni cili kwi cacindama?

¹⁶ Nga tulefwaya Lesa ukutusenamina no kukutika ku mapepo yesu, tufwile ukumfwila ifishimiko fyakwe. (Amalumbo 119:129-136) Apo tuli ba cilafi, tulakabila ifishimiko fishaiwamina ifya kwa Yehova ifilenga tuleibukisha amafunde yakwe. Mwandini, tulatasha nga nshi pa lubuuto lwa ku mupashi ulusanika ilyo lyonse kuba ukumfwikisha icebo ca kwa Lesa! (Amalumbo 119:129, 130) Na kabili tulatasha sana Yehova pantu alatusenamina no ‘kusanike icinso cakwe pali ifwe’ nangu ca kuti ‘amenso yesu yapongolole filamba nga kamana’ ico bambi balapula mu mafunde yakwe.—Amalumbo 119:135, 136, NW; Impendwa 6:25.

¹⁷ Twalitetekela ukuti Yehova akatwalilila ukutusenamina nga ca kuti twanakila ku fishimiko fyakwe ifyalungama. (Amalumbo 119:137-144) Fwe babomfi ba kwa Yehova twalishiba ukuti alikwata insambu sha kutupeela ifishimiko fyakwe ifyalungama no kwenekela ifwe ukulaumfwila aya mafunde. (Amalumbo 119:138) Apo kemba wa malumbo aleumfwila amafunde ya kwa Lesa, cinshi asosele ukuti: “Ndi mwaice kabili uwasuulwa”? (Amalumbo 119:141) Afwile alelosha ku fyo abalwani bakwe balemumona. Nga twapampamina fye pa kucita ifyo tumona ukuti fyalilungama, bambi kuti batusuula. Lelo, icacindama ca kuti Yehova alatusenamina pantu twikala umwabele fishimiko fyakwe ifyalungama.

Abacingililwa Kabili Aba Mutende

18, 19. Cinshi cifumamo ilyo tuleumfwila ifishimiko fya kwa Lesa?

¹⁸ Ukumfwila ifishimiko fya kwa Lesa kulatupalamika kuli wena. (Amalumbo 119:145-152) Apo tulomfwile fishimiko fya kwa Yehova, twalishiba ukutila kuti twalilila kuli wena no mutima onse, kabili kuti twaenekela wena ukutwasuka. Kuti twabuuka ku ‘macaca’ no kukuuta ukuti atwafwe. Ala mwandini iyi e nshita isuma iya kupepa kuli wena! (Amalumbo 119:145-147) Na kabili, Lesa aba mupepi na ifwe pantu tulataluka ku mibele yasekemuka kabili tumona icebo cakwe ukuti e cine, nge fyo na Yesu alecimona. (Amalumbo 119:150, 151; Yohane 17:17) Bucibusa bwesu na Yehova bulatutungilila ilyo tuleikala muli cino calo ca mafya kabili bukatwalilila ukututungilila na mu nkondo yakwe iikalamba iya Armagedone.—Ukusokolola 7:9, 14; 16:13-16.

¹⁹ Tulacingililwa icine cine pantu twalicindika sana icebo ca kwa Lesa. (Amalumbo 119:153-160) Ukupusanako na babifi, ifwe ‘tatwayaluka ku fishimiko fya kwa Yehova.’ Twalitemwa ifya kulangulula fya kwa Lesa kabili tulacingililwa mu luse lwakwe. (Amalumbo 119:157-159) Ifishimiko fya kwa Yehova filalenga amatontonkanyo yesu ukwibukisha ifyo afwaya ukuti tucite ilyo kwaimako fimo. Na kabili, ifya kulangulula fya kwa Lesa filatupeela ubutungulushi ubo tupokelela pantu Kabumba wesu e wakwata fye insambu sha kututungulula. Apo twalishiba ukuti ‘icebo ca kwa Lesa cishinka’ no kuti teti tutungulule amatampulo yesu, tulaitemenwa ukukonka ubutungulushi bwa kwa Lesa.—Amalumbo 119:160; Yeremia 10:23.

20. Mulandu nshi twabela no ‘mutende uwingi’?

²⁰ Ukutemwa twatemwa amalango ya kwa Yehova kulatulenga ukuba no mutende uwingi. (Amalumbo 119:161-168) Ukupakaswa takufumyapo “mutende wa kwa Lesa” uwapulamo. (Abena Filipi 4:6, 7) Tulatasha nga nshi pa fya bupingushi fya kwa Yehova ica kuti tulamulumbanya “imiku cinelubali cila bushiku,” e kutila tulamulumbanya lyonse. (Amalumbo 119:161-164, NW) Kemba wa malumbo atile: “Umutende wingi ku batemwa amalango yenu; kuli bene takwaba na ca kuipununako.” (Amalumbo 119:165) Nga ca kuti ifwe pa lwesu twalitemwa amalango ya kwa Yehova kabili tulayabaka, lwa ku mupashi tatwakaipunune pa mulandu wa ncitilo sha umo nangu pa cili conse cimbi.

21. Fya kumwenako nshi ifya mu Malembo ifilangilila ukuti tatufwile ukuipununa nga kwaimako ubwafya ubuli bonse mu cilonganino?

²¹ Abantu abengi abalumbulwa mu Baibolo tabasuminishe icili conse ukuba ica kuipununako. Ku ca kumwenako, Umwina Kristu Gai taipunwine lelo ‘atwalilile ukulaenda mu cine’ te mulandu ne mibele ishili ya bukapepa iya kwa Diotrefe. (3 Yohane 1-3, 9, 10) Paulo akonkomeshe abanakashi Abena Kristu Yuodia na Suntuki “ukuba abaikatana muli Shikulu,” ne calengele nalimo ni co palimine ubwafya pali bena. Cimoneka kwati balyafwiwe ukupwisha ubwafya, kabili balitwalilile ukubombela Yehova mu busumino. (Abena Filipi 4:2, 3) E co tatufwile ukuipununa nga ca kuti kwaimako ubwafya ubuli bonse mu cilonganino. Ifwe natubike amano ku kubaka ifya kulangulula fya kwa Yehova, ukulaibukisha ukuti ‘imibele yesu yonse yaba ku mulola wakwe.’ (Amalumbo 119:168; Amapinda 15:3) Lyena takwakabe nangu cimo icikafumyapo ‘umutende wesu uwingi.’

22. (a) Nga tuleumfwila Lesa, lishuko nshi twingakwata? (b) Bushe tufwile ukulamona shani abafuma mu cilonganino ca Bwina Kristu?

²² Nga ca kuti lyonse tuleumfwila Yehova, tukaba ne shuko lya kutwalilila ukumulumbanya. (Amalumbo 119:169-176) Nga tuleikalila umwabele fipope fya kwa Lesa, tatuipakisha fye ubucingo bwa ku mupashi lelo ‘utunwa twesu tupongololo kutasha Yehova.’ (Amalumbo 119:169-171, 174) Ili e shuko ilikalamba nga nshi ilyo twingakwata muli shino nshiku sha kulekelesha. Kemba wa malumbo alefwaya ukutwalilila uwa mweo no kulatasha Yehova, lelo mu nshila iishaishibikwa, ‘alelubanta nge mpaanga iyaluba.’ (Amalumbo 119:175, 176) Bamo abafuma mu cilonganino ca Bwina Kristu nalimo bacili balitemwa Lesa kabili limbi balafwaya no kulamulumbanya. E co shi natubafwe na maka yesu pa kuti na kabili bengacingililwa lwa ku mupashi no kuipakisha insansa shaba mu kulumbanya Yehova pamo na bantu bakwe.—AbaHebere 13:15; 1 Petro 5:6, 7.

Ulubuuto Lubelelela Ulwa Kubuutusha Inshila Yesu

23, 24. Finshi mwanonkelamo mu Amalumbo 119?

²³ Amalumbo 119 kuti yatunonsha mu nshila ishingi nga nshi. Ku ca kumwenako, kuti yatulenga ukushintilila sana pali Lesa, pantu yalangilila ukuti insansa shine shine shifuma mu ‘kwenda mu malango ya kwa Yehova.’ (Amalumbo 119:1) Kemba wa malumbo atucinkulako ukuti ‘ukusupulwa kwa cebo ca kwa Lesa cishinka.’ (Amalumbo 119:160) Kanshi ici cilingile ukutulenga ukutasha sana pa kukwata Baibolo Icebo ca kwa Lesa. Ukwetetula pa Amalumbo 119 kulingile ukutulenga ukulabelenga Amalembo no mukoosha. Libili libili kemba wa malumbo alepaapaata Lesa ati: “Nsambilisheni ifipope fyenu.” (Amalumbo 119:12, 68, 135) Alombele no kuti: “Ukucetekanya kusuma no kwishiba nsambilisheni; pantu natetekela amafunde yenu.” (Amalumbo 119:66) Na ifwe tulacita bwino nga tulemupashanya mu mipepele yesu.

²⁴ Ukusambilishiwa na Yehova kulalenga ukuba na bucibusa busuma na wena. Libili libili kemba wa malumbo aita ati umubomfi wa kwa Lesa. Na kuba, alesosa kuli Yehova amashiwi aya kufika sana ku mutima, aleti: “Ndi wenu.” (Amalumbo 119:17, 65, 94, 122, 125; Abena Roma 14:8) Ala mwandini lishuko ukube Nte ya kwa Yehova, ukulamulumbanya no kulamubombela! (Amalumbo 119:7) Bushe mulebombela Yehova mu nsansa nga bakabila ba Bufumu? Nga e fyo mucita, ninshi Yehova akatwalilila ukumutungilila no kumupaala ilyo muleipakisha ili shuko lya kutetekela icebo cakwe no kuleka cilebuutusha inshila yenu.