“Umushila Uushingalimbulwa”

Umuntu musuma, kwena te kuti abe uushalungama nelyo uwa kapatulula. E co, ubulungami na bo bulakabilwa pa kutemwikwa kuli Yehova. Imfumu Davidi yaimbile ati: “Imwe mupaalo walungama, mwe Yehova; mumulibisho kutemwa kwenu nge cishangu.” (Amalumbo 5:12) Pa kupusanya imibele ya mulungami no mubifi, Solomone atila: “Umuntunse takapampamikwe ku bubifi, lelo umushila wa balungami tawakatelentenshiwe.”—Amapinda 12:3.

Umubifi kuti amoneka kwati alelunduluka. Moneni ifyo cali kuli Asafi, kemba wa malumbo. Atila: “Lelo ine, yali mupepi no kutela amolu yandi, shapene shitelemuke inyantilo shandi.” Mulandu nshi? Asafi ayasuka ati: “Nafinwike abatakisha, ilyo namono mutende wa babifi.” (Amalumbo 73:2, 3) Lelo ilyo aingile umwashila mwe tempele lya kwa Lesa, alikutulwike ukuti Yehova ababika apatelela. (Amalumbo 73:17, 18) Fyonse ifingendela bwino ababifi fya pa nshita fye inono. Cinshi twingabakumbilwa?

Lelo, uo Yehova atemwa wena aba uwakosa. Ukubomfya icilangililo ca mushila wa muti uwakosa, Solomone atila: “Abantu abasuma bakwata imishila iishingatelentenshiwa.” (Amapinda 12:3, The New English Bible) Imishila ishimoneka iya muti ushaikulila uwa sequoia ku California, kuti yafimba incende ukucila pali hekita umo na citika kabili ilekasha sana umuti ica kuti ulashansha kuli mulamba nelyo Ifikuuku. Uyu muti ushaikulila uwakosa sana kuti washansha na ku cinkukuma ca maka.

Ukupala iyo mishila iba mu mushili wa funda, imintontonkanya yesu ne mitima ifwile ukufwayafwaya sana mu Cebo ca kwa Lesa no kutapamo amenshi ya mweo. Ico cikalenga, icitetekelo cesu ukushangila no kukosa, isubilo ukuba ilyashininkishiwa kabili ilyaikashiwa. (AbaHebere 6:19) Tatwakabe “aboolwilwa uku no ku, ku mwela onse uwe sambilisho [lya bufi].” (Abena Efese 4:14) Kwena tukalaumfwa ififuma mu mesho yabipisha kabili napamo twakulaba no mwenso nga tuli na mafya. Lelo, ‘umushila wesu tawakatelentenshiwe.’

Ukutontonkanyapo, Ukucitapo Cimo ne Fifumamo

Ukutontonkanya pa cintu kulenga umo ukucitapo cimo, ne fyo umo acita filaleta fimo. Solomone nomba alanda pa fyo ukutontonkanya pa cintu kulenga ukucita ico cine cintu pa kucilanya umulungami ku mubifi. Atila: “Amapange ya balungami ya bupingushi; imitubululo ya babifi ya kufutika. Ifyebo fya babifi kulaalilila ku kusumyo mulopa, lelo ifya mu tunwa twa batambalala filapokolola.” (Amapinda 12:5, 6)

Amatontonkanyo ya bantu basuma yaba ayasuma kabili yalola ku micitile yabulo lufyengo kabili iyalungama. Apo ukutemwa Lesa na bantu banabo e kucincisha abalungami, amapange yabo yasuma. Lelo, ababifi, bacincishiwa na bukaitemwe. E co, amapange yabo—inshila bacitilamo ifyo balefwaya—ya kufutika. Imicitile yabo ya kufutika. Tabashingashinga ukubikila uwa kaele iciteyo, napamo ukumubepesha mu cilye ca milandu. Ifyebo fyabo fyaba “kulaalilila ku kusumyo mulopa” pantu bafwaya icabipa ukucitikila aba kaele. Apo abalungama balishiba amapange yabipa kabili balakwata amano yakabilwa pa kuba abashilimuka, balataluka ubu bwafya. Napamo kuti basoka abashasalapuka no kubafumya mu mapange ya kufutika aya babifi.

Bushe cikaba shani ku balungama na ku babifi? Solomone ayasuka ati: “Ababifi bawishiwa, e lyo tabalipo; lelo ing’anda ya balungami ileminina.” (Amapinda 12:7) Ulupapulo lumo lutila, ing’anda “imininako aba mu ng’anda ya muntu na fyonse ifyo acindamika, ifilenga wene ukuba umumi.” Kuti yaba lupwa ne ntuntuko sha mulungami. Na lyo line, ico ipinda lilelandapo nacumfwika, lileti: Abalungami bakashangila nga baponenwa na mafya.

Umulungami Alalunduluka

Imfumu ya mano yatila, “Ulunkumbwa lwa mubifi citembo ku babi.” (Amapinda 12:12a) Bushe umubifi acita shani ifyo? Cimoneka kwati acite fyo pa kufwaisha ifyuma finonkwa mu nshila shabipa.

Cinshi cingasoswa pa muntu musuma? Umuntu wa musango yo alitemwa ukusalapulwa kabili aba ne citetekelo cakosa. Mulungami, alishilimuka kabili aliicefya, wa cikuuku kabili alapikintika. Solomone atila “umushila wa mulungami ukalunduluka.” (Amapinda 12:12b; New International Version) Baibele wa Cibemba atila: “Umushila wa balungami ulekalilila.” Umuntu wa musango yo alishangila kabili alicingililwa. Cine cine ‘Umusuma aimweno kutemwa kuli Lesa.’