Bushe Mwalikwata Umupashi Uushifwa?
UMUTUMWA Paulo alembele ati: “Amalembo yonse yantu yapuutwamo kuli Lesa, kabili ya mulimo ku kusambilisha, ku kwebaula, ku kulungika, ku kufunda kwa mu bulungami.” (2 Timote 3:16) Ca cine, Baibolo citabo cabamo icine icafuma kuli Lesa wa cine, Yehova.—Amalumbo 83:18.
Apo Yehova E walengele ifintu fyonse, ukusanshako na bantunse, alishiba bwino icicitika kuli ifwe nga twafwa. (AbaHebere 3:4; Ukusokolola 4:11) Kabinge muli Baibolo Icebo cakwe icapuutwamo, alyasuka amasuko ya cine cine kabili ayafikapo pa lwa cicitika nga twafwa.
Umupashi Cinshi?
Muli Baibolo, amashiwi yapilibulwa “umupashi” nga kuyakonka fye yapilibula “umwela tupeema.” Lelo ici tacilelosha fye ku kupeema. Ku ca kumwenako Yakobo, uwalembeleko Baibolo, atile: ‘Umubili umwabulo mupashi walifwa.’ (Yakobo 2:26) Kanshi, umupashi ni cilya icilenga umubili ukuti ube no bumi.
Aya maka yapeela ubumi te kuti yabe fye mwela tupeema, uupita muli bapwapwa. Mulandu nshi? Pantu ilyo umuntu aleka ukupeema, mu nsandesande sha mu mubili wakwe mulashala ubumi pa nshita iinono, e kutila “pa maminiti yanono,” ukulingana ne fisosa icitabo ca The World Book Encyclopedia. Apo caabe fi, umuntu kuti apuputulwa. Lelo ilyo amaka ya bumi yapwa mu nsandesande sha mu mubili, umuntu te kuti apuputuke nangu mweshe shani ukumupuputula. Umwela tupeema onse uwa pano isonde te kuti ulenge nangu lusandesande lumo ulwa mu mubili ukuba no bumi. Kanshi, umupashi maka ya bumi ayashimoneka—ayalenga insandesande sha mu mubili ukuba no bumi no muntu ukuba umutuntulu. Aya maka ya bumi yatungililwa no kupeema.—Yobo 34:14, 15.
Bushe uyu mupashi ubomba fye mu bantu? Baibolo ilatwafwa ukwasuka bwino ici cipusho. Imfumu ya Mano Solomone aishibe ukuti ku bantu ne nama “kwabo mupashi umo kuli fyonse fibili,” kabili aipwishe ati: “Nani aishibo mupashi wa bana ba bantu ukuti unina ukuya mu muulu, no mupashi wa nama ukuti utentemukila pa nshi?” (Lukala Milandu 3:19-21, NW) Pano twaumfwa ukuti inama shalikwata umupashi e lyo na bantu nabo balikwata umupashi. Nga kuti caba shani fyo?
Umupashi, nelyo amaka ya bumi, kuti twayapashanya ku malaiti ayapita muli cimashini nelyo mu cipe cimbi ica malaiti. Amalaiti kuti yacita ifyalekanalekana, ukulingana ne cipe yalepeela amaka. Ku ca kumwenako, kuti yakafya icitofu, ukulenga kompyuta ukuleta ifyebo, no kulenga TV ukutambika no kufumya iciunda. Lelo, aya malaiti tayapalana ne cipe ico yapeela amaka. Pantu maka fye. E fyo caba na ku maka ya bumi, tayapalana ne cibumbwa yapeela amaka. Aya maka te muntu kabili tayatontonkanya. Ku bantu ne nama “kwabo mupashi umo.” (Lukala Milandu 3:19, NW) Kanshi, ilyo umuntu afwa, umupashi wakwe taukonkanyapo ukuyaikala mu bwikashi bumbi ukuba icibumbwa ca mupashi.
Ninshi abafwa baba shani? Kabili cinshi cicitika ku mupashi ilyo umuntu afwa?
“Ku Lukungu e ko Ukabwelela”
Ilyo umuntu wa kubalilapo, Adamu, ashaumfwilile ifunde lya kwa Lesa ku mufulo fye, Lesa amwebele ati: “Ukalalye cilyo ku mabe ya pa cinso cobe, ukasuke aubwelela ku mushili umo wabuulilwe; pantu uli lukungu, kabili ku lukungu e ko ukabwelela.” (Ukutendeka 3:19) Ni kwi Adamu ali ilyo Yehova ashilamulenga ukufuma ku lukungu? Ala tapali nangu kumo uko ali! Taliko. Kanshi lintu Yehova Lesa aebele Adamu ukuti ‘akabwelela ku mushili,’ aloseshe mu kuti Adamu ali no kufwa, ukubola no kuba iloba. Adamu tali na kuya ku calo ca mipashi. Ilyo Adamu ali no kufwa ali no kuloba. Imfwa nelyo ukukanaba no bumi kwali e kukandwa kwakwe, te kukuukila ku cifulo cimbi iyo.—Abena Roma 6:23.
Nga kuli aba bambi abafwa kale? Ifyaba abafwa fyalilondololwa bwino pali Lukala Milandu 9:5, 10, apo tubelenga ati: “Abafwa bantu abashaishiba kantu nangu kamo . . . Takuli ica kucita nangu ca kwelenganya nangu kwishiba nangu mano ku Mbo.” Kanshi, imfwa, kukanabako. Kemba wa malumbo alembele ukuti ilyo umuntu afwa, “wafumo mupashi wakwe, abwelela ku mushili wakwe, ubushiku bulya bwine yaloba amatontonkanyo yakwe.”—Amalumbo 146:4, NW.
Cailanga fye ukuti abafwa tababako. Te kuti beshibe akantu nangu kamo. Te kuti bamumone, nangu kumumfwa, nelyo ukulanda na imwe. Te kuti bamwafwe nelyo ukumucena. Kanshi tamufwile ukutiina abafwa. Nomba caba shani ukuti umupashi ‘ulafuma’ mu muntu pa nshita afwa?
Umupashi “Wabwelela Kuli Lesa Uwaupeele”
Baibolo itila umuntu nga afwa, ‘umupashi ubwelela kuli Lesa uwaupeele.’ (Lukala Milandu 12:7) Bushe ici cilolele mu kuti umupashi ulema ubulendo no kulalanya mu lwelele ku kuyamonekela kuli Lesa? Awe nakalya! Inshila Baibolo yabomfeshamo ishiwi lya kuti “ubwelela” te kutoola ubulendo ukufuma pa cifulo cimo ukuya kuli cimbi. Ku ca kumwenako, abena Israele babulwa ubusumino baebelwe ati: “Bweleleni kuli ine, na ine ndebwelela kuli imwe, e fyo Yehova wa milalo asosa.” (Malaki 3:7) ‘Ukubwelela’ kwa kwa Israele kuli Yehova kwali kuleka ukucita ifyabipa no kwalukila na kabili ku nshila shalungama isha kwa Lesa. Kabili ‘ukubwelela’ kwa kwa Yehova kuli Israele kwali kubwekeshapo ukusenamina abantu bakwe na kabili. Muli uku konse ‘ukubwelela’ icasanshiwemo mibele ya mutima, te kwenda kwa cine cine ukwa kufuma ku cifulo cimo ukuya kuli cimbi.
E fyo ciba na pa mfwa, umupashi taushe sonde no kutoola ubulendo bwa kuya ku muulu ilyo ‘wabwelela’ kuli Lesa. Cilya fye amaka ya bumi yafuma mu muntu, ni Lesa fye e ushala na maka ya kuyabwesesha kuli ulya muntu. Kanshi umupashi “ubwelela kuli Lesa” pantu amasubilo yonse aya bumi bwa nshita ya ku ntanshi kuli ulya muntu yashala kuli Lesa.
Ku ca kumwenako, tontonkanyeni pa co Amalembo yasosa pa mfwa ya kwa Yesu Kristu. Luka kalemba we Landwe ashimika ukuti: “Yesu abilikishe shiwi likalamba, ati, Tata, mu minwe yenu e mo ndetuulo mupashi wandi; na pa kusose fi alekele umweo.” (Luka 23:46) Ilyo umupashi wa kwa Yesu wafumine muli wene, taimine ubulendo bwa kuya ku muulu. Yesu tabuushiwe ukufuma ku bafwa ukufikila pa bushiku bwalenga shitatu, kabili papitile inshiku 40 e lyo aninine ukuya ku muulu. (Imilimo 1:3, 9) Lelo, ilyo alefwa, Yesu alishininkishe ukuti umupashi wakwe washala mu maboko ya kwa Wishi, ukutetekela ukwabula no mweo onse mu maka ya kwa Yehova aya ku mubwesesha ubumi na kabili.
Ca cine, Lesa kuti alenga uwafwa ukuba no bumi. (Amalumbo 104:30) Ici citulenga ukwenekela ifintu fyawamisha!
Isubilo lya Cine Cine
Baibolo itila: “Inshita ileisa ilyo bonse abafwa abo [Lesa] ebukisha bakomfwa ishiwi [lya kwa Yesu] no kubuushiwa.” (Yohane 5:28, 29, NW) Ca cine, Yesu Kristu alaile ukuti bonse abo Yehova ebukisha bakabuushiwa, nelyo ukupeelwa ubumi na kabili. Ukwabula no kutwishika pa bakabuushiwa pa kaba na babomfi ba kwa Yehova abakonkelele ubulungami. Lelo abantu abengi nga nshi balifwa ukwabula ukuti balange nampo nga bali no kukonka ifipoope fyalungama ifya kwa Lesa. Nalimo tabaishibe ifyo Yehova afwaya nelyo tabakwete inshita yalinga iya kuti balwilemo imibele yabo. Lesa alebukisha abantu ba musango uyu kabili akababuusha, pantu Baibolo itila: “Kukabo kwima ku bafwa kwa balungama na bashalungama.”—Imilimo 24:15.
Ndakai, ulupato no lubuli, ulukaakala no kwipaya, ukukowesha na malwele fili fye mpanga yonse. Nga ca kuti abafwa bali no kubuushiwa pali ili sonde lyabipa ifi, insansa shonse ishingabako kuti shaba fye sha pa nshita iipi. Lelo Kabumba alaya ukuti alaswa onaule buno bwikashi ubutungululwa na Satana Kaseebanya. (Amapinda 2:21, 22; Daniele 2:44; 1 Yohane 5:19) Ubwikashi busuma ubwa bantu balungama, e kutila “icalo cipya,” bukaba nabufikilishiwa icine cine.—2 Petro 3:13.
Pali iyo nshita “umwikashi wa mu calo takasose, ati, Nindwala.” (Esaya 33:24) Nangu fye bulanda ubulengwa ne mfwa bukapwa, pantu Lesa “akafuute filamba fyonse ku menso yabo, ne mfwa tayakabeko kabili iyo; takwakabe kabili ukuloosha nangu kukuuta nangu kucululuka; pa kuti ifya ntanshi nafiya.” (Ukusokolola 21:4) Mwandini ci cilolelo cisuma ku bantu “abafwa abo Lesa ebukisha”!
Ilyo Yehova akafumyapo ububifi pano isonde, takonawile kumo na balungama pa kulofya ababifi. (Amalumbo 37:10, 11; 145:20) Na kuba, “ibumba likalamba” ilya bantu “abafuma ku luko lonse ne mikowa ne misango ya bantu na bantu na ba ndimi” bakapusuka “ubucushi bukalamba,” ubukonaula cino calo cabipa. (Ukusokolola 7:9-14) Kanshi, kukaba ibumba likalamba ilikalasengela abafwa.
Bushe mulafulukisha ukumona abatemwikwa benu na kabili? Bushe mulafwaya ukwikala kuli pe na pe muli Paradise pano sonde? Lyene mufwile ukwishiba bwino ubufwayo bwa kwa Lesa. (Yohane 17:3) Yehova afwaya “abantu bonse ukupusuka no kufika ku kwishibe Cine.”—1 Timote 2:3, 4.
[Icikope pe bula 4]
“Uli lukungu, kabili ku lukungu e ko ukabwelela”
[Icikope pe bula 5]
Kuti twapashanya umupashi ku malaiti
[Icikope pe bula 7]
Ukubuushiwa kukaleta ukusekelela kushakapwe