Ikalilila mu ‘Mushi wa Kushinamo’ no Kuba No Mweo!

“Mu mushi wakwe wa kushinamo e mo afwile ukwikala asuke afwe shimapepo mukalamba.”—IMPENDWA 35:28.

1. Ni ani Uwa kulandulo mulopa, kabili cinshi ali no kucita nomba line?

YEHOVA alikwata Uwa kulandulo mulopa, Yesu Kristu, kabili ali apepi no kulandula. Uyu Uwa kulandulo mulopa, ne milalo yakwe iya bumalaika nomba line fye ali no kulwisha bonse ababa no mulandu wa mulopa abashilapila. Ee, Yesu akabomba nga Kaputunkanya wa kwa Lesa mu “bucushi bukalamba” ubulepalama lubilo lubilo. (Mateo 24:21, 22; Esaya 26:21) Umutundu wa muntu pali iyo nshita tawakapusuke pa mulandu wa mulopa.

2. Cifulo nshi ceka icaba e cubo ca cine, kabili fipusho nshi filefwaya ifyasuko?

² Inshila ya kukucingililwa yaba kwima ubulendo ukuya ku calepashanishiwa ku mushi wa kushinamo no kupususha ubumi! Nga ca kuti yasuminishiwa ukwingila mu mushi, imbutushi yali no kwikala mulya, pantu e cifulo fye ceka icabamo icubo ca cine cine. Lelo kuti wapapa auti, ‘Apantu ubwingi bwesu tatwaipayapo uuli onse, bushe mu cituntulu twalikwata umulandu wa mulopa? Mulandu nshi Yesu abela Uwa kulandulo mulopa? Cinshi caba umushi wa kushinamo uwa muno nshiku? Bushe uuli onse kuti afumamo no kuba uwacingililwa?

Bushe mu Cine Cine Twalikwato Mulandu wa Mulopa?

3. Lubali nshi mwi Funde lya kwa Mose ulwalatwaafwa ukumona ukuti amabilioni ya bantu ba pe sonde balikwata umulandu wa mulopa?

³ Ulubali lumo mwi Funde lya kwa Mose lwalatwaafwa ukumona ukuti amabilioni ya bantu ba pe sonde balikwata umulandu wa mulopa. Lesa atile abena Israele bonse bali no kukumwako pa mulopa wasuumiwa. Nga ca kuti umo asangilwe naipaiwa no wamwipeye teshibikwe, abapingushi baali no kupima intamfu ukufika ku misumba yashingulwikeko ku kumona umusumba upalamisheko. Pa kuti umulandu wingafumapo, abakalamba ba musumba uulemonwa ngo wa mulandu wa mulopa bali no kufuno mukoshi wa ŋombe nkota iiteku, iishabombelwako, ku mumana wa cishawasha uushalimwamo. Ici calecitilwa pa menso ya bashimapepo abena Lebi ‘pantu e bo Yehova asalile ukuti pa kanwa kabo pasoswe umulandu onse wa mpumo.’ Abakalamba ba muli uyo mushi basambile iminwe yabo pa ŋombe nkota no kutila: “Iminwe yesu tayasumishe uyo mulopa, na ’menso yesu tayaumwene. Fimbenipo, mwe Yehova, fimbenipo ku bantu benu abena Israele abo mwalubwile, kabili mwileka mubikwe umulopa wa kaele mu kati ka bantu benu abena Israele.” (Amalango 21:1-9) Yehova Lesa talefwaya icalo ca Israele ukukoweshiwa ku mulopa nelyo abantu ba ciko bonse ukukumwako ku mulandu wa mulopa.

4. Cinshi caishibikwa pa lwa mulandu wa mulopa uwa Babele Mukalamba?

⁴ Ee, kwalibako umulandu wa mulopa uwa kukumwako bonse, nelyo uwa mu bwikashi. Languluka umulandu wa mulopa ubukalamba uwakwata Babele Mukalamba, uwaba kuteka kwa calo ukwa kupepa kwa bufi. Yangu, alikolwo mulopa wa babomfi ba kwa Yehova! (Ukusokolola 17:5, 6; 18:24) Amacalici ya mu Kristendomu yatungo kukonka Cilolo wa Mutende, lelo inkondo, ukulubulwisha kwakaluka ukwa mipepele, ne nkondo sha mushilo ishisenda imyeo ya bantu fyalilenga Kristendomu ukuba uwa mulandu wa mulopa pa cinso ca kwa Lesa. (Esaya 9:6; Yeremia 2:34) Na kuba, e ufwile ukukwata umulandu ukalamba uwa mulopa pa mfwa sha mamilioni ya bantu mu nkondo sha calo shibili isha muli uno mwanda wa myaka. Muli fyo, abafwilisha ukupepa kwa bufi pamo pene na batungilila no kulwako inkondo sha buntunse baliba aba mulandu wa mulopa pa cinso ca kwa Lesa.

5. Ni shani fintu abantu bamo bapala uwaipeye umuntu mu kuluba uwa mu Israele?

⁵ Abantu bamo balipaisha abantu ku mumbo nelyo pa mulandu wa mulekelesha. Bambi balyakanako mu ciitwa ukwipaya mu mabumba, napamo ukucincishiwa ne ntungulushi shabo isha mapepo ukusoso kuti cili kufwaya kwa kwa Lesa. Bambi na bo balipakasa no kwipaya ababomfi ba kwa Lesa. Nangu ca kuti pa lwesu tatwacitapo ifintu fya musango yo, lelo, tulakanako ku kushingamwa kwa mu bwikashi pa bumi bwa buntunse ubwalufiwa pantu twali tatulaishibe funde lya kwa Lesa no kufwaya kwakwe. Twaba kwati ni kepaya wa muntu mu kuluba ‘uwaumine mubiye mu kukanaishiba, kabili tamupatile kale.’ (Amalango 19:4) Abantu ba musango yo balekabila ukupaapaata Lesa pa kuti ababelele inkumbu kabili balingile ukubutuka ukuyaingila mu calepashanishiwako ku mushi wa kushinamo. Nga te ifyo bakakumana no Wa kulandulo mulopa na o akabepaya.

Ififulo fya kwa Yesu Ifyakatama

6. Mulandu nshi cingasoselwe fyo Yesu e lupwa wapalamisha uwa mutundu wa muntu?

⁶ Mu Israele uwa kulandulo mulopa aali no kuba ni lupwa umwaume uwapalamisha ku waipaiwe. Pa kulandulo mulopa wa bonse abaipaiwa pe sonde na kucilisha uwa babomfi ba kwa Yehova abaipaiwa, Uwa kulandulo mulopa uwa muno nshiku ali no kuba lupwa umwaume uwapalamisha ku mutundu wa muntu onse. Ico e cifulo cabapo Yesu Kristu. Afyelwe umuntu wapwililika. Yesu apeele ubumi bwakwe ubushaba na lubembu ku kwipaiwa ku kuba ilambo lya cilubula, kabili pa numa ya kubuushiwa ukuya ku muulu, apeele umutengo wa ilyo ilambo kuli Lesa pa mulandu wa ntuntuko sha kwa Adamu umubembu ishina kufwa. Kristu muli ifyo abele Kalubula wa mutundu wa muntu, lupwa lwesu uwapalamisha—uwalinga ukuba Uwa kulandulo mulopa. (Abena Roma 5:12; 6:23; AbaHebere 10:12) Yesu aishibikwa nga munyina wa bakonshi bakwe abasubwa abakonka mu nkasa shakwe. (Mateo 25:40, 45; AbaHebere 2:11-17) Apo ni Mfumu ya mu muulu asanguka “Wishi wa nshita pe” uwa abo abakanonkelamo mwi lambo lyakwe pamo nga batekwa bakwe aba pe sonde. Aba bakekala kuli pe na pe. (Esaya 9:6, 7) E co mu kulinga Yehova alilaasa uyu Lupwa umwaume uwa mutundu wa muntu ukuba Uwa kulandulo mulopa.

7. Apo ni Shimapepo Mukalamba uwakulisha, cinshi Yesu acitila abantunse?

⁷ Yesu na kabili ni Shimapepo Mukalamba uushaba na lubembu, uwaeshiwe, uwa cililishi. (AbaHebere 4:15) Muli ulo lubali akabomfya umutengo we lambo lyakwe ilya kukonsolwele membu ku mutundu wa muntu. Imishi ya kushinamo yabeleleko “abana ba kwa Israele na ku mulebeshi na ku waikala mu kati kabo.” (Impendwa 35:15) E co Shimapepo Mukalamba Uwakulisha abomfeshe umutengo we lambo lyakwe intanshi ku bakonshi bakwe abasubwa, “abana ba kwa Israele.” Nomba aleubomfya ‘ku balebeshi’ na ‘ku baikala mu kati kabo’ ababa mu calepashanishiwa ku mushi wa kushinamo. Ishi “mpaanga shimbi” isha kwa Shikulu Yesu Kristu shisubila ukwikala kuli pe na pe pe sonde.—Yohane 10:16; Ilumbo 37:29, 34.

Umushi wa Kushinamo uwa Lelo

8. Cinshi icalepashanishiwa ku mushi wa kushinamo?

⁸ Cinshi ilelo icalepashanishiwako ku mushi wa kushinamo? Te ncende iili yonse pe sonde nge fyali Hebrone, umo uwa mishi ya bwina Lebi 6 iya kushinamo kabili ukwaleikala shimapepo mukalamba uwa mu Israele. Umushi wa kushinamo uwa lelo kwaba kupayanya Lesa akwata ukwa kutucingililamo pa kuti tatufwile pa mulandu wa kutoba ifunde lyakwe pa lwa kushila kwa mulopa. (Ukutendeka 9:6) Nampo nga ni ku mumbo atemwa mu kuluba, uuli onse uwatoba ilyo ifunde lya kwa Lesa afwile ukulomba ukulekelelwa no kufuutwa kwa lubembu lwakwe ukupitila mu kuba ne citetekelo mu mulopa wa kwa Shimapepo Mukalamba, Yesu Kristu. Abena Kristu basubwa abakwata amasubilo ya kuyaikala ku muulu ne “bumba likalamba” ilyakwata ifilolelo fya kwikala pe sonde balishukila ubunonshi bwe lambo lya kukonsolwele membu ilya kwa Yesu kabili bali mu calepashanishiwa ku mushi wa kushinamo.—Ukusokolola 7:9, 14; 1 Yohane 1:7; 2:1, 2.

9. Ni shani fintu Sauli wa ku Tarsi atobele ifunde lya kwa Lesa pa lwa mulopa, lelo ni shani fintu alangilile ukuti imibele yakwe iya mutima yalyalwike?

⁹ Ilyo talasanguka Umwina Kristu, umutumwa Paulo alitobele ifunde pa lwa mulopa. Ilyo aali Sauli wa ku Tarsi, alamete abakonshi ba kwa Yesu kabili alisuminishe fye no kwipaiwa kwabo. Paulo asosele ati: “Lelo nabelelwe uluse, pa kuti pa kukanaishiba nacitile mu kubulo kutetekela.” (1 Timote 1:13; Imilimo 9:1-19) Sauli akwete imibele ya mutima iya kulapila, pa numa ashinine ico ukupitila mu milimo ya citetekelo iingi. Lelo nga tuli no kwingila mu calepashanishiwa ku mushi wa kushinamo, ifyafulilako filafwaikwa ukucila pa citetekelo fye mu cilubula.

10. Kuti twanonka shani kampingu musuma, kabili cinshi cifwile ukucitwa pa kuisungilila?

¹⁰ Uwaipeye umuntu mu kuluba kuti aikala muli umo uwa mishi ya mu Israele iya kushinamo nga alishinine ukuti kampingu wakwe ali umusuma kuli Lesa ukukuma ku kusuumyo mulopa. Pa kuti twingakwata kampingu musuma, tufwile ukubeleshe citetekelo mwi lambo lya kwa Yesu, ukulapila ku membu shesu, no kwalula inshila shesu. Tulekabila ukulomba kampingu musuma ukupitila mu kuipeela mwi pepo kuli Lesa ukupitila muli Kristu, ukulangisha uko kuipeela ukupitila mu lubatisho lwa mu menshi. (1 Petro 3:20, 21) Uyu kampingu musuma atusuminisha ukunonka ukwampana kwasanguluka na Yehova. Inshila fye yeka iya kusungililamo kampingu musuma yaba kubomba mu kumfwana ne fifwaikwa fya kwa Lesa no kubombo mulimo twapeelwa mu calepashanishiwa ku mushi wa kushinamo, kwati fye fintu imbutushi mu mishi ya kushinamo iya pa kale shali no kumfwila Ifunde no kubomba umulimo shapeelwe. Umulimo ukalamba uwa bantu ba kwa Yehova ilelo waba kubilisha ubukombe bwa Bufumu. (Mateo 24:14; 28:19, 20) Ukubombo yo mulimo kukatwaafwa ukuba abekashi ba mulimo mu mushi wa ndakai uwa kushinamo.

11. Finshi fifwile ukusengaukwa nga tuli no kutwalilila ukwikala mu kati ka mushi wa kushinamo abacingililwa?

¹¹ Ukufuma mu mushi wa lelo uwa kushinamo kuli kuisansalika ku bonaushi, pantu nomba line fye, Uwa kulandulo mulopa ali no kubacita akantu bonse abakwato mulandu wa mulopa. Ino te nshita ya kusangwa ku nse ya mushi wacingililwa uwa kushinamo nelyo ukusangwa mu ncende ya busanso lwa ku mupaka wa mpanga ya uko iya mulemfwe. Kuti twaisanga tuli ku nse ya calepashanishiwa ku mushi wa kushinamo nga ca kuti twalufishe icitetekelo mwi lambo lya kukonsolwele membu ilya kwa Shimapepo Mukalamba. (AbaHebere 2:1; 6:4-6) Na kabili te kuti tube abacingililwa nga ca kuti twapokelele inshila sha ku calo, ukukanaibimbamo sana mu kuteyanya kwa kwa Yehova, nelyo kupaasukako ukufuma ku fipimo fyalungama ifya kwa Shifwe wa ku muulu.—1 Abena Korinti 4:4.

Ukulubulwa Ukufuma mu Mushi wa Kushinamo

12. Kufikila lilali abo abali kale aba mulandu wa mulopa bali no kutwalilila ukwikala mu calepashanishiwa ku mushi wa kushinamo?

¹² Mu Israele, uwaipeye umuntu mu kuluba aali no kutwalilila ukwikala mu mushi wa kushinamo ‘ukusuka afwa shimapepo mukalamba.’ (Impendwa 35:28) E co kufikila lilali abo abali kale aba mulandu wa mulopa bali no kutwalilila ukwikala mu calepashanishiwa ku mushi wa kushinamo? Mpaka inshita bakaleka ukukabila imilimo ya kwa Shimapepo Mukalamba, Yesu Kristu. Paulo atile: “Aba na ’maka pe aya kupusushisha abeshila muli wene kuli Lesa.” (AbaHebere 7:25) Ilyo lyonse ukukantaikwa kwa lubembu no mulandu wa mulopa uwa kale uletwalilila, imilimo ya kwa Shimapepo Mukalamba ilakabilwa pa kuti abantunse bashapwililika bengeminina abalungama pa cinso ca kwa Lesa.

13. Muno nshiku, ni bani baba “abana ba kwa Israele,” kabili kufikila lilali bafwile ukutwalilila ukwikala mu ‘mushi wa kushinamo’?

¹³ Ibukisha ukuti imishi ya ku kale iya kushinamo yabeleleko “abana ba kwa Israele,” abalebeshi, na baleikala mu kati kabo. “Abana ba kwa Israele” baba bena Israele ba ku mupashi. (Abena Galatia 6:16) Bafwile ukutwalilila ukwikala mu calepashanishiwa ku mushi wa kushinamo kulila fye bali pe sonde. Mulandu nshi? Pantu bacili mu mubili uushapwililika na muli fyo balekabila umutengo wa kukonsolwela uwa kwa Shimapepo wabo Umukalamba uwa ku muulu. Lelo lintu aba Bena Kristu basubwa bafwa kabili babuushiwa no kuba no bumi bwa ku mupashi mu muulu, ninshi capwa tabakabila imilimo ya kwa Shimapepo Mukalamba iya kukonsolwela; bakaba nabafuma mu mibili yabo iya buntunse kuli pe na pe no mulandu wa mulopa ninshi wapwa. Kuli abo abasubwa ababuushiwa, Shimapepo Mukalamba akaba nafwa no kubombo mulimo wakwe uwa kukonsolwela no kucingilila.

14. Cinshi cimbi icifwayo kuti abakwata ifilolelo fya ku muulu bekale mu mushi wa kushinamo uwa ndakai?

¹⁴ Ukuba kwabo mu mubili wa buntunse kufwayo kuti abo bakaba “impyani shinankwe sha kwa Kristu” bekale mu calepashanishiwa ku mushi wa kushinamo mpaka mu busumino bapwisha umulimo wabo uwa pe sonde ukupitila mu mfwa. Lintu bafwa, umubili wa buntunse bakaulekulukamo kuli pe na pe. (Abena Roma 8:17; Ukusokolola 2:10) Ilambo lya kwa Yesu libomba fye kuli abo abakwata umubili wa buntunse. E co, lintu ababa muli Israele wa ku mupashi babuushiwa ku kuba ifibumbwa fya ku mupashi ifikekala ku ciyayaya mu muulu no “kuba abakumako ku [musango wa, NW] bulesa,” ninshi kuli bena Shimapepo Mukalamba afwa.—2 Petro 1:4.

15. Bushe ilelo ni bani baba ‘abalebeshi’ na ‘baikala mu kati kabo,’ kabili cinshi ico Shimapepo Mukalamba akabacitila?

¹⁵ Nga ku ‘balebeshi’ ba muno nshiku, na ‘baikala mu kati kabo,’ ni lilali kuli bena Shimapepo Mukalamba “akafwa” na muli ifyo ukubasuminisha ukufuma mu calepashanishiwa ku mushi wa kushinamo? Ifi filundwa fye bumba likalamba te kuti bafume mu mushi wa kushinamo ilyo line pa numa ya bucushi bukalamba. Mulandu nshi bashingafuminamo? Pantu bacili bakaba mu mibili yabo iishapwililika, iya lubembu kabili bakakabila ukutwalilila ukucingililwa kuli Shimapepo Mukalamba. Ukupitila mu kumwenamo mu mulimo wakwe uwa kukonsolwela mu kati ka kuteka kwakwe na bushimapepo pa myaka ikana, bakafika ku kupwililika kwa buntunse. Yesu lyene akabapeela kuli Lesa pa kuti bumpomfu bwabo bwingeshiwa mu kupelako, mu kwesha kwa kupingwilapo limo na limo ilyo Satana ne fibanda fyakwe bakalekelwako pa kashita kanono. Ilyo bacimfya ubu bwesho mu kuba no bubile bwa kwa Lesa, Yehova akabamona ukuba abalungami. Muli fyo bakafika ku kupwililika kwine kwine ukwa buntunse.—1 Abena Korinti 15:28; Ukusokolola 20:7-10.a

16. Ni lilali ilyo abakapusuka ubucushi bukalamba bakaleka ukukabila imilimo ya kukonsolwela iya kwa Shimapepo Mukalamba?

¹⁶ E co kanshi, bakapusunsuka ba bucushi bukalamba bakakabila ukusungilila kampingu wabo umusuma ukupitila mu kwikalilila mu calepashanishiwa ku mushi wa kushinamo mpaka Ukuteka kwa Myaka Ikana Limo ukwa kwa Kristu kukapwe. Apantu nomba bakaba bantunse abafishiwa ku kupwililika, takwakabe ukukabila imilimo ya kukonsolwela iya kwa Shimapepo Mukalamba kabili nomba tabakakabile ukucingilila kwakwe. Kuli bene nomba, Yesu nga Shimapepo Mukalamba akafwa, pantu pali iyo nshita takakabile ukubabombela mu kuba no mulopa wa kusangulula uwe lambo lyakwe. Pali iyo nshita bakafumamo mu calepashanishiwa ku mushi wa kushinamo.

17. Mulandu nshi cishakabele icakabilwa ku bakabuushiwa mu kati ka Kuteka kwa Myaka Ikana Limo ukwa kwa Kristu ukwingila mu calepashanishiwa ku mushi wa kushinamo no kwikalamo?

¹⁷ Bushe abo bakabuushiwa mu Kuteka kwa Myaka Ikana Limo ukwa kwa Yesu bakengila mu calepashanishiwa ku mushi wa kushinamo no kwikalilila mulya mpaka ne mfwa ya kwa shimapepo mukalamba? Iyo, pantu ukufwa kwabo kwali e kukandwa pa membu shabo. (Abena Roma 6:7; AbaHebere 9:27) Nangu ni fyo, Shimapepo Mukalamba akabaafwa ukufika ku kupwililika. Nga ca kuti bacimfya ubwesho bwa kupelako pa numa ya Myaka Ikana Limo, Lesa na kabili akabamona ukuba balungami no kubalaya ubumi bwa ciyayaya pe sonde. Kwena, abantunse abo abakafilwa ukubomba mu kumfwana ne fifwaikwa fya kwa Lesa kabili abashakacimfye ubwesho bwa kupelako no kusunga bumpomfu bwabo bakasenukwa no konaulwa.

18. Ukukuma kuli bumfumu bwa kwa Yesu na bushimapepo, cinshi cikatwalilila ukuba no mutundu wa muntu umuyayaya?

¹⁸ Bashimapepo bakalamba aba mu Israele mu kupelako balefwa. Lelo Yesu “[aba] shimapepo mukalamba umuyayaya ku bukonkani bwa kuli Melkisedeke.” (AbaHebere 6:19, 20; 7:3) E co ukupwa kwa mulimo wa kwa Yesu uwa kuwikisha nga Shimapepo Mukalamba ku mutundu wa muntu takupilibula ukuti ninshi afwa. Ifya kufumamo fisuma ifya mulimo wakwe nge Mfumu kabili Shimapepo Mukalamba fikatwalilila ukuba no mutundu wa muntu umuyayaya, kabili abantunse ku ciyayaya conse bakaba aba kutasha kuli wene apantu alibombele iyi milimo. Mu kulundapo, ku ciyayaya conse Yesu e ukalatungulula mu kupepa kwasanguluka ukukalaya kuli Yehova.—Abena Filipi 2:5-11.

Amasambililo Yakatama Ayo Tulesambililamo

19. Ukukuma ku lupato no kutemwa, masambililo nshi yengasambililwa ku kupayanya kwa mishi ya kushinamo?

¹⁹ Kuti twasambililako amasambililo ayengi ku kupayanya kwa mishi ya kushinamo. Ku ca kumwenako, kepaya wa muntu uwapatile untu aipeye ulupato ulutwala ku bukomi talesuminishiwa ukwikala mu mushi wa kushinamo. (Impendwa 35:20, 21) E co ni shani fintu uuli onse mu calepashanishiwa ku mushi wa kushinamo engasuminisha ulupato lwa kupata munyina ukulunduluka mu mutima wakwe? Umutumwa Yohane alembele ukuti: “Onse uwapata munyina ni ntalamisoka,” akonkenyepo no kuti, “kabili mwaishibo kuti intalamisoka taikwete mweo wa muyayaya ukwikala muli yene.” Kanshi “tutemwane; ico ukutemwa kwa kwa Lesa.”—1 Yohane 3:15; 4:7.

20. Pa kuti bacingililwe ku Wa kulandulo mulopa, cinshi ababa mu calepashanishiwako ku mushi wa kushinamo bafwile ukucita?

²⁰ Pa kuti bengacingililwa ukufuma ku wa kulandulo mulopa, abaleipaya abantu mu kuluba baali no kwikala mu mushi wa kushinamo no kukanalulumba ukuya bushilya bwa mpanga sha uko isha mulemfwe. Ni shani pa lwa abo ababa mu calepashanishiwa ku mishi ya kushinamo? Pa kuti bengacingililwa ukufuma ku Wa kulandulo mulopa mukalamba, tabafwile ukufuma mu mushi. Mu cine cine, balekabila ukuibaka ku fya kubeleleka ifingabatintila ku nembenembe ya mpanga sha mulemfwe, ukubomfye yo nsoselo. Balingile ukucenjela ukukanaleka ukutemwe calo ca kwa Satana ukulunduluka mu mitima yabo. Ici kuti cakabila ipepo no kubombesha, lelo ubumi bwabo e pantu bwashintilila.—1 Yohane 2:15-17; 5:19.

21. Mulimo nshi uwa kwikusha uulebombwa na baba mu mushi wa kushinamo uwa lelo?

²¹ Abaleipaya abantu mu kuluba abali mu mishi ya kushinamo muli Israele wa pa kale bali no kuba bakabomba basandulula. Mu musango umo wine, “abana ba kwa Israele” abasubwa balimika ica kumwenapo cishaiwamina pa kuba ababomfi ba kulobolola kabili bakabilisha ba Bufumu. (Mateo 9:37, 38; Marko 13:10) Pa kuba ‘abalebeshi’ kabili ‘abaikala mu kati kabo’ mu mushi wa ndakai uwa kushinamo, Abena Kristu abakwata ifilolelo fya pe sonde balikwate shuko lya kubombako uyu mulimo wa kupususha ubumi capamo na basubwa abacili pe sonde. Kabili mwandi uyu waba mulimo wa kulambula! Abo abalebomba mu busumino mu calepashanishiwa ku mushi wa kushinamo tabakepaiwe ku ciyayaya ku Wa kulandulo mulopa. Lelo, bakalanonkelamo ubunonshi bwa pe mu mulimo wa kwa Shimapepo Mukalamba uwa kwa Lesa. Bushe uli no kwikalilila mu mushi wa kushinamo no kwisaba no mweo kuli pe na pe?

[Futunoti]

Kuti Wayasuka Shani?

◻ Mulandu nshi cingasoselwe fyo amabilioni ya bantu ba pe sonde balikwata umulandu wa mulopa?

◻ Fifulo nshi ifyo Yesu Kristu aabamo ukukuma ku mutundu wa muntu?

◻ Cinshi calepashanishiwa ku mushi wa kushinamo, kabili ni shani fintu umuntu engengilamo?

◻ Ni lilali abantu bali no kulubulwa ukufuma mu calepashanishiwa ku mushi wa kushinamo?

◻ Masambililo nshi yakatama ayo twingasambililako ku kupayanya kwa mishi ya kushinamo?

[Icikope pe bula 16]

Bushe walishiba ififulo fyakatama ifyabamo Yesu Kristu?