Bushe Shifwe wa ku Muulu Aba Shani?
ABANTU abengi balishiba ipepo lya We Shifwe, nelyo Ipepo lya kwa Shikulu. Ili e pepo Yesu asambilishe abasambi bakwe ilyo alebalanga ifya kupepa. (Mateo 6:9-13) Lyonse ilyo abantu balepepa ili ipepo, beta Lesa ati “Shifwe.” Lelo ni banga pali aba bantu abengatila balimwishiba bwino?
Nga imwe? Bushe mwalimwishiba bwino Lesa? Bushe kuti mwatila munenu sana? Bushe mulalanda nankwe no kumweba ifilenga mwaba ne nsansa ne filenga mwaba no bulanda? Bushe ukwishiba Lesa kwalola mwi?
“Yehova E Shina Lyakwe”
Umwana umunono kuti aleita fye bawishi ati tata, ukwabula ukubeshiba ishina. Lelo ilyo aya alekula, aleshiba ishina lyabo ne fyo baba kabili alabatemwa no kubatemwa. Nga Kabumba wesu uwaba ku muulu? Bushe mwalishiba ishina lyakwe ne fyo lipilibula?
Nangu ca kuti abantu abengi balabwekeshapo amashiwi ya kuti “Ishina lyenu libelwe akatiina” ilyo balepepa Ipepo lya kwa Shikulu, balafilwa ukwasuka nga babepusha ukuti, “Lishina nshi ilyo line?” (Ifi e fyo balemba muli Baibolo ya Cibemba iya mu 1956) Nga mwalolesha mu muulu umuli intanda ishingi, nelyo nga mwamona icipooma icikalamba sana, nangu fibemba ifyapabuka nga nshi ica kuti tamulemona no ko fyapela, kuti mwasumina ukuti kwena kwaliba Lesa. Lelo ifi tafitweba ishina lyakwe. Nga tulefwaya ukwishiba ishina lyakwe, tufwile ukubelenga Baibolo. Ilatulondolwela bwino ukutila: “Yehova e shina lyakwe.”—Ukufuma 15:3.
Lesa afwaya ukuti twishibe ukuti ishina lyakwe ni Yehova. Mulandu nshi? Pantu ishina lyakwe lilamulondolola bwino ifyo aba. Ili shina lipilibula ati “Ailenga Ukuba.” Ici cilepilibula ukuti Lesa alailenga ukuba ifyo alefwaya ukuba pa kuti afikilishe ukufwaya kwakwe. Lekeni tulangilile: Pa kuti umufyashi umwaume asakamene aba mu lupwa lwakwe alabapekanishisha ifyo balekabila, alabafunda, alapingula nga kwacitika fimo mu lupwa, alabalandilako, alabacingilila, no kubasambilisha, ukulingana ne fyo aba mu lupwa balekabila nangu ukulingana ne fyo ifintu fili. E fyo na Lesa aba. Ishina Yehova litulenga ukucetekela ukuti Lesa kuti afikilisha ukufwaya kwakwe pa kuti bonse abamubombela banonkelemo, te mulandu ne fyacitika.
Lekeni tulande pa fyo Lesa wesu umusuma acita ifintu fyalekanalekana ukulingana ne fyo ishina lyakwe lipilibula. Ici calamwafwa ukwishiba ifyo Yehova Lesa aba, e lyo no kusambilila ifyo mufwile ukucita pa kuti mumupalame.
“Lesa wa Kutemwa Kabili uwa Mutende”
Umutumwa Paulo aitile Kalenga wesu ati ni “Lesa wa kutemwa kabili uwa mutende.” (2 Abena Korinti 13:11) Cinshi amwitile ifi? Imyaka iingi ilyo Paulo ashilalemba aya mashiwi, Yesu Kristu atile: “Lesa atemenwe aba pano calo ukutemwa kwa kuti apeele Umwana wakwe uwafyalwa eka, ukuti onse uumutetekela eonaika lelo abe no bumi bwa muyayaya.” (Yohane 3:16) Pa mulandu wa kuti Lesa alitemenwe nga nshi abantunse, apeele Umwana wakwe uo atemenwe ukuba icilubula, pa kuti abamutetekela bengaba no mweo wa muyayaya, ukwabula ukukalipwa no kucula, ifyabako pa mulandu wa lubembu. E mulandu wine Paulo asosele ati: “Icilambu ca lubembu ni mfwa, lelo ica bupe ico Lesa apeela bumi bwa muyayaya muli Kristu Yesu Shikulwifwe.” (Abena Roma 6:23) Bushe ici tacifwile ukutulenga ukutemwa Lesa no kumupalama?
Lesa tatemwa fye abantu bonse capwila na po pene awe, lelo alitemwa no muntu wa cishinka umo umo. Mose aebele abena Israele ba ku kale, abashaleba ne cumfwila ilingi line, ati: “Bushe Yehova e o mulecitako ifi, mwe bantu bapumbu, abashaba na mano? Bushe wene te wiso uwakunonkele? Bushe te o akucitile no kukulimba?” (Amalango 32:6) Bushe namwishiba ifyo aya mashiwi yacindama? Yehova alesakamana abantu bakwe, nangu ca kuti alishibe ifibi ifyo balecita, pantu mufyashi umusuma. Kabili alibapeele fyonse ifyo balekabila, ifya kulya no mwa kwikala, alebasansamusha, kabili alebapeela ifya kukosha bucibusa bwabo nankwe.
Limo ifintu filaaluka kabili pali uyu mulandu kuti twasakamana, nelyo fye ukuba no bulanda. Tulafwaya uwa kutwafwa ukwishiba ifyo twingacita pa filetucitikila na pa mafya tukwete. Nani uwingatwafwa? Ukupitila mu Cebo cakwe, Baibolo, Yehova alilanga ukuti ni Mpanda mano iya kutemwa kabili alatusakamana. Amalembo ya Mushilo yalalondolola umulandu tuculila nga nshi ne fyo twingashipikisha aya amafya. Kwati ni filya umufyashi umusuma afwilisha umwana wakwe uwawa no kuicena, Yehova na o pa mulandu wa kutemwa kwakwe ukukalamba, ciba kwati alenama pa kuti atwafwilishe. Ca cine, ukuboko kwa kwa Yehova takwaipipa ukwa kuti kufilwe ukupususha abamutetekela.—Esaya 59:1.
Lesa alalanga ukuti alitutemwa pa ‘kulaumfwa amapepo’ yesu. (Amalumbo 65:2) Bushe ifi Lesa akutika ku mapepo yesu citulanga shani ukuti alitutemwa? Umutumwa Paulo alondolola ati: “Mwisakamikwa nangu kamo, lelo mu fintu fyonse lekeni ifya kulomba fyenu fiishibikwe kuli Lesa mu kupepa no kupaapaata pamo no kutootela; no mutende wa kwa Lesa uwacila amatontonkanyo yonse ukalinda imitima yenu na matontonkanyo yenu muli Kristu Yesu.” (Abena Filipi 4:6, 7) Na imwe bene nga ca kuti mwapepa kuli Lesa ukufuma pa nshi ya mutima no kukonka ifyo atweba mu Cebo cakwe, mukakwata “umutende wa kwa Lesa uwacila amatontonkanyo yonse.”
“Lesa Uwaishiba”
Baibolo ilondolola Yehova ukuti ni Lesa “uwafikapo ku kwishiba.” Apo ni “Lesa uwaishiba,” alishiba ifyo abantunse baba ne fyo bakabila ukucila umuntu uuli onse. (Yobo 36:4; 1 Samwele 2:3) Ukupitila mu mubomfi wakwe Mose, Lesa atile “te ku cilyo ceka umuntu ekalila no mweo, lelo kuli conse icifuma mu kanwa ka kwa Yehova e ko umuntu ekalila no mweo.” (Amalango 8:3; Mateo 4:4) Kanshi ukukwata ifintu te kwingalenga tube ne nsansa ishine shine iyo.
Kalenga wesu alatutungulula bwino no kutufunda ukubomfya Icebo cakwe, Baibolo. Ilyo twasambilila Baibolo no kukonka ifyo atufunda, tulamwenamo muli “conse icifuma mu kanwa ka kwa Yehova.” E fyo cali na kuli ba Zuzanna, abanakashi Abena Kristu. Balondolwele pa cupo cabo abati: “Icupo cesu calikoseleko pa mulandu wa kuti twalebelengela Baibolo pamo, twalesangwa ku kulongana pamo, kabili twalebombela pamo ilyo twaleya mu kwebako bambi ifyo twasambilila mu Baibolo. Pa mulandu wa fyo Lesa atusambilisha, tufwaya ukucita fimo fine kabili tulomfwana sana na bena mwandi.”
Bushe na imwe kuti mwatemwa ukunonkelamo mu kufunda no kutungulula kwa kwa Lesa? Nga mulesambilila Baibolo lyonse no kulabomfya ifyo isambilisha, kuti mwapokelela amapaalo ayengi ukufuma kuli Lesa.—AbaHebere 12:9.
“Lesa Ipusukilo”
Mu calo lelo mwiswile fye ukukansana. Abantu tabaishiba ifyo cikaba ku ntanshi. Nga mwaikala mu calo umwaba inkondo, kuti mwatemwa ukwikala umutende. Mu ncende shimbi pano calo, abantu bekala fye mwenso mwenso pa mulandu wa bupupu no bunkalwe, ukubulisha indalama, e lyo no kusansa kwa fipondo. Nani akatupususha kuli fyonse ifi? Pali ino nshita e po abantunse balekabila sana ukucingililwa no kulubulwa.
Baibolo itila: “Ishina lya kwa Yehova lupungu ulwakosa, e mo abutukilo mulungami no kuba fye.” (Amapinda 18:10) Ukwishiba ishina lya kwa Lesa no kulicetekela kuti kwatwafwa ukulatontonkanya pa fyo acita ne fyo akacita pa kupususha abamutetekela. Yehova Lesa alilanga bwino bwino ukutila kuti apususha abantu bakwe. Alipuswishe abena Israele pa konaula amaceleta ya nkondo aya kwa Farao e lyo na bashilika bakwe. Yehova alangile ukuti ni Lesa wa cishinka, Lesa uwibukisha abalecula kabili uufwaya ukubafwa.—Ukufuma 15:1-4.
Na ifwe nga tulefwaya ukwikala umuyayaya ku ntanshi tufwile ukutetekela Yehova Lesa ukuti Mupusushi wesu. Imfumu Davidi iyaleikala mu Israele ku kale kabili iyapitile mu mafya ayalekanalekana, yalangile ukutila yalitetekele ukuti Lesa e wali umupusushi wa iko ilyo yalembele pali Yehova ati: “Ni mwe Lesa ipusukilo lyandi.” (Amalumbo 25:5) Umutumwa Petro alicetekele ilyo alembele ati: “Yehova alishiba ukupokolola abaipeelesha kuli bukapepa ku ca kwesha.”—2 Petro 2:9.
Lesa alaya umuntu onse uumutetekela ukuti akamwafwa, atila: “Nkamucingilila pantu alishiba ishina lyandi.” (Amalumbo 91:14, NW) Ababomfi ba kwa Lesa aba muno nshiku balimona ukuti aya mashiwi ya cine. Ba Henryk aba ku Poland balibombela Yehova ne cishinka pa myaka 70, nangu ca kuti balepita mu mafya kabili abantu balebacusha. Ilyo bali fye ne myaka 16, bawishi balipooselwe mu cifungo balecushishamo abantu icali ku Auschwitz. Ba Henryk na bamunyinabo bena bababikile mu cifungo ca baice ica baNazi. Pa numa, baleti fye babafumya muli ici cifungo babatwala kuli cimbi. Ba Henryk balebukisha ifyalecitika ilya nshita, batila: “Lyonse ilyo nalepita mu mafya, Yehova tandekeleshe. Lyonse alengafwa ukutwalilila uwa cishinka, nangu ca kuti pali imiku iingi ilyo napene mfwe.” Ca cine, Yehova alapeela ababomfi bakwe icitetekelo na maka pa kuti bashipikishe.
Nomba line, Lesa akapususha bonse abamucetekela no kumutetekela ukuti akabapususha. Atila: “Ine ndi Yehova, kabili tapali umupusushi umbi kano ine.” (Esaya 43:11) Pa “nkondo ya bushiku bukalamba ubwa kwa Lesa Uwa maka yonse,” akalofya ababifi pa calo no kupususha abalungama. (Ukusokolola 16:14, 16; Amapinda 2:21, 22) Yehova alitulaya ati: “Abalanda bakapyaninine calo, no kuilemeno bwingi bwa mutende.”—Amalumbo 37:11.
Ifya Kucita pa Kuba “Abana ba kwa Lesa”
Mu nshiku sha kwa kasesema Malaki, abena Israele baleti Yehova e wali Shibo. Lelo, tabalemucindika no kuipeelesha kuli ena, pantu balepeela amalambo ya mukate uwakowela ne nama ishapofula kabili ishalemana. E mulandu wine Yehova abepushishe ati: “Ine nga ndi shinwe, ukuncindika nga kuli kwi.”—Malaki 1:6.
Na imwe mwikalufyanya nga filya balya abena Israele babulwa icishinka bacitile. Lelo tulemukoselesha ukuti musambilile pali Yehova Lesa no kupalama kuli ena. Umusambi Yakobo akonkomeshe ukutila: “Palameni kuli Lesa, na o akapalama kuli imwe.”—Yakobo 4:8.
Nga ca kuti Yehova aba Shinwe, na imwe mufwile ukucitapo fimo. Nga mulebombesha ukucindika Lesa pa kulakonka amafunde yakwe lyonse muli fyonse ifyo mulecita, takalabe ifyo mucita. Lelo, akamwafwa ukwenda mu nshila yatambalala iitungulula ku calo cipya, umo “imfwa tayakabeko kabili iyo, nangu kuloosha nangu kukuuta nangu ukukalipwa tafyakabeko kabili iyo.” (Ukusokolola 21:4) Pali iyo nshita, abantunse bonse abacumfwila ‘bakalubulwa ku busha bwa kubola no kukwata ubuntungwa bwa bukata ubwa bana ba kwa Lesa.’—Abena Roma 8:21.
[Amashiwi pe bula 5]
Lesa afwaya ukuti twishibe ishina lyakwe, Yehova, ilipilibula ukuti “Ailenga Ukuba”
[Amashiwi pe bula 6]
“Lyonse ilyo nalepita mu mafya, Yehova tandekeleshe.” —BA HENRYK
[Amashiwi pe bula 7]
“Icupo cesu calikoseleko pa mulandu wa kuti twalebelengela Baibolo pamo, twalesangwa ku kulongana pamo, kabili twalebombela pamo ilyo twaleya mu kwebako bambi ifyo twasambilila mu Baibolo.”—BA ZUZANNA