Ifipusho Ukufuma ku Babelenga
◼ Yobo 33:24 (NW) ilanda ulwa “cilubula” ukusangwa pa mulandu wa kwa Yobo, ukumusuminisha ukusengauka ukufwa. Ni nani ali no kuba ico cilubula ca kwa Yobo?
Takwaliko ilambo lya cilubula ilya buntunse ilyapeelelwe Yobo ku numa kulya, lelo Lesa afimbile, nelyo ukwelela, icilubo ca kwa Yobo.
Satana alengele amacushi ayengi pali Yobo, ukusanshako “ifipute fyabipa ukufuma ku nyantilo ya lukasa lwakwe no kufika pa kati ka mutwe.” Imibele ya kwa Yobo yali iyabipa nga nshi ica kuti umukashi wakwe amucincishe “[ukutuka] Lesa, no kufwa.” Nangu fye ni Yobo alitontonkenye mu kushika nampo nga ukufwa kwali ukwawamo ukucila ukucula kwa musango uyo.—Yobo 2:7-9; 3:11.
Lintu camoneke ukuti Yobo pambi aali no kufwa, Elihu apimunwine imibele ishashininkishiwa iya kwa Yobo no kwimika icitendekelo ce subilo, ukusoso kuti: “Naushiliilo mubili wakwe ufumine na mu kumoneka, . . . Awe, wapalama ku nindi [umweo, NW] wakwe, no [bumi bwakwe, NW] ku balengo kufwa. Nga kwaba apo ali malaika, uwa kwilule fyebo, umo uwa mu be kana, uwa kwebo muntunse ulwa kutambalala kwakwe, kabili nga amubisha, no kutila, Mupokololeni ku kutentemukila ku nindi, ninsange [cilubula, NW]. E lyo umubili wakwe walelemo kucilo wa mwaice, abwelela ku nshiku sha bulumendo bwakwe.”—Yobo 33:21-25.
Natwishiba ukuti Yesu Kristu apeele ubumi bwakwe bwapwililika ubwa buntunse nge cilubula caumfwanako ku bantunse bashapwililika. Ilambo lyakwe lyalingene na cintu Adamu alufishe, ukulipila umutengo walekabilwa ku kuletako ukwilulukwa ukufuma ku lubembu. (Abena Roma 5:12-19; 1 Timote 2:5, 6) Nangu cibe fyo, uku takuli e kubomfya kweka ukwa “cilubula” muli Baibolo. Ishiwi lya ciHebere ilisangwa pali Yobo 33:24 mu kutendekelako lipilibula “ukufimba.” (Ukufuma 25:17, NW) Lintu Lesa alebomba na Israele wa pa kale, alikwete ukutantika kwa kufimba, nelyo ukwa kukonsolwela, imembu—amalambo ayo yafimbile imembu, ukulungike milandu pa kati ka kwa Lesa na bantu.—Ukufuma 29:36; Ubwina Lebi 16:11, 15, 16; 17:11.
Mu kubangilila, nangula ni fyo, Lesa abele uwaitemenwa ku kupokelela amalambo ngo kulumbulula kwa kutotela nelyo ukwa kulombela ukwelelwa no kusuminisha. (Ukutendeka 4:3, 4; 8:20, 21; 12:7; 31:54) Yobo aumfwikishe umutengo wa malambo ya musango uyo. Tubelenga ukuti: “Kabili alecelelo lucelo, no kuninike fya kuninika umwabelele impendwa ya bonse bene: pantu Yobo atile, Napamo abana bandi abaume nababembuka, no kutuka Lesa mu mitima yabo. E fyo Yobo alecita inshiku shonse.” (Yobo 1:5) Apantu aeseshe ukusekesha Lesa kabili ukwabulo kutwishika akwete umupashi wa kupata icabipa, amalambo yakwe yalikwete umutengo mu menso ya kwa Lesa.—Ilumbo 32:1, 2; 51:17.
Lelo Yobo pa numa aculile ku bulwele ubwamoneke ukutiinya ubumi bwakwe. Alikwete na kabili imimwene yalubana iya bulungami, e co akabile ukulungika, uko Elihu apayenye. (Yobo 32:6; 33:8-12; 35:2-4) Elihu asosele ukuti Yobo takabile ukutwalilila mu mibele yakwe iya bulanda ukufikila imfwa ne cilindi (Sheol, nelyo inshishi ya cinkumbawile). Nga ca kuti Yobo aali no kulapila, “icilubula,” cali no kusangwa.—Yobo 33:24-28.
Tatulekabila ukutontonkanya ukuti ukupitila mu “cilubula” Elihu apilibwile umuntunse ku numa kulya uwali no kufwila Yobo. Mu cilola ca malambo ayo bakapepa ba cine baali ababelesha ukupeela, umusango wa cilubula uyo Elihu aleloshako mu mulandu wa kwa Yobo wali no kuba lilambo lya cinama. Mu kusekesha, Lesa pa numa aebele bakasansamusha ba kulengulula aba kwa Yobo ukuti: “[Imwe mwe bantu, NW] mufininike ica kuninika ica imwe, no kuleka Yobo umubomfi wandi amupaapaatile.” (Yobo 42:8) Te mulandu musango nshi uwa cilubula, icishinka cikalamba ica kwa Elihu cali ca kuti icilubo ca kwa Yobo cali no kufimbwa kabili ukukumanya amapaalo yakufumamo.
Ico e cacitike. Yobo ‘alapile mu lukungu ne mito.’ Lyene cinshi? “Yehova ashamunwine Yobo, . . . E fyo Yehova apaalile Yobo pa numa ukucila pa kutendeka; . . . Nomba pa numa ya ici Yobo ali no mweo imyaka umwanda umo na makumi yane, no kumona abana bakwe abaume, na bana baume ba bana bakwe abaume, inkulo shine.” Ca cine, cilya cilubula tacalekele Yobo ukufuma ku lubembu, e co mu kupita kwa nshita alifwile. Nalyo line, ukutantalisha kwa bumi bwakwe kushininkisha ukuti, mu kufumamo cimo, ‘umubili wakwe walileleme ukucila mu bwaice, kabili abwelele ku nshiku sha bulumendo bwakwe.’—Yobo 33:25; 42:6, 10-17.
Ayo mapaalo ayaishile ukufuma ku kubomfya icilubula capelela kuli Yobo yabomba ngo kumwena libela ukwa mapaalo yafumba ayo yakesa ku mutundu wa muntu uwasumina mu calo cipya. Lyene, ukumwenamo kwakumanina ukwe lambo lya cilubula ilya kwa Yesu kukabako, ukufumyapo kuli pe na pe ifyakufumamo fya kayofi ifya lubembu no kukanapwililika. We mulandu usuma tukakwata uwa “kwanga,” nga fintu Elihu alumbwile!—Yobo 33:26.