Ifya Kwishiba Ubunake, Ububifi, no Kulapila

ULUBEMBU cintu ico Abena Kristu bapata—ukupelebela ku fipimo fya kwa Yehova ifyalungama. (AbaHebere 1:9) Ku ca bulanda, libili libili ifwe bonse tulabembuka. Ifwe bonse tulashomboka no bunake bwa cifumanda no kukanapwililika. Ilingi line nga nshi, nangula ni fyo, nga ca kuti twatumbula imembu shesu kuli Yehova kabili mu mukoosha twaesha ukukanashibwekeshapo, kuti twamutununuka mu kuba na kampingu wasanguluka. (Abena Roma 7:21-24; 1 Yohane 1:8, 9; 2:1, 2) Tulatasha Yehova pa kuti, pa cishinte ce lambo lya cilubula, alapokelela umulimo wesu uwashila te mulandu na mabunake yesu.

Nga ca kuti umo awila mu lubembu lwabipisha pa mulandu wa bunake bwa ku mubili, mu kwangufyanya alakabila ukucemwa ukulingana ne nshila yalondololwa pali Yakobo 5:14-16 ukuti: “Bushe umuntu wa muli imwe nalwala [lwa ku mupashi]? Ete abakalamba ba lukuta bese . . . Imembu isho acita shikalekelelwa kuli wene. E ico yasanineni imembu shenu no kupepelana, ukuti muposhiwe.”

E co, lintu Umwina Kristu waipeela acita ulubembu lwabipisha nga nshi, icacila pa kuyebelela kwa pa lwakwe kuli Yehova cilakabilwa. Baeluda bafwile ukubuule ntampulo shimo, apantu ukusanguluka kwa cilonganino nelyo umutende fili mu busanso. (Mateo 18:15-17; 1 Abena Korinti 5:9-11; 6:9, 10) Baeluda bali no kupima ifyakonkapo: Bushe uyu muntu nalapila? Cinshi catungulwile ku lubembu? Bushe cali ca kufumamo ca kashita fye kamo aka bunake? Bushe kwali kubelesha kwa lubembu? Ukupima kwa musango yo takwaba lyonse ukwayanguka nelyo ukwa kulungatika kabili kupinda umucetekanya ukalamba.

Nangula ni fyo, ni shani nga ca kuti ulubembu luli ni pa mulandu wa kusupila inshila yalubana ne myendele ya bubifi? Lyene, icishingamo ca baeluda caliba icalengama. Lintu alelanda pa fya kubomba no mulandu wabipisha mu cilonganino ca Korinti, umutumwa Paulo atile: “Fumyeni muli imwe bene imbifi iyo.” (1 Abena Korinti 5:13) Ababifi tabakwate cifulo mu cilonganino ca Bwina Kristu.

Ukulingulula Ubunake, Ububifi, no Kulapila

Baeluda kuti baishiba shani ukuti umo nalapila?a Ici cipusho tacayanguka. Ku ca kumwenako, tontonkanya ulwa Mfumu Davidi. Acitile ubucende kabili lyene, ubukomi mu cine cine. Lelo, Yehova alimusuminishe ukutwalilila uwa mweo. (2 Samwele 11:2-24; 12:1-14) Lyene tontonkanya pa lwa kwa Anania na Safira. Mu bumbimunda baeseshe ukukopeka abatumwa, mu bumbimunda ukubepekesha ukuba bakapekape ukucila pa fintu mu cituntulu baali. Cintu cabipisha? Ee. Icabipisha ukulingana fye no bukomi no bucende? Napacepa! Lelo, Anania na Safira balipaiwe.—Imilimo 5:1-11.

Mulandu nshi ubupingushi bwapusanina? Davidi awilile mu lubembu lwabipisha pa mulandu wa bunake bwa ku mubili. Lintu atununwikwe no kwebwa ico acitile, alilapile, kabili Yehova alimulekelele—nangu ca kuti alisalapwilwe apakalamba ukukuma ku mpika shaishile mu cinshingwa-ŋanda cakwe. Anania na Safira balibembwike mu kuti balibepele mu bumbimunda, ukwesha ukukopeka icilonganino ca Bwina Kristu na muli ifyo ‘babepelo mupashi wa mushilo na Lesa.’ Ico cashinine ukuba bushininkisho bwa mutima uubifi. Muli ifyo, bapingwilwe icabipisha.

Mu milandu yonse ibili Yehova e wapingwile, kabili ubupingushi bwakwe bwali ubwalungama pantu kuti abebete mitima. (Amapinda 17:3) Baeluda ba buntunse te kuti bacite co. E co ni shani fintu baeluda bengeshiba nampo nga ulubembu lwabipisha luli bushininkisho bwa bunake te bubifi?

Na kuba, ulubembu lonse bubifi, lelo te bonse ababembu ababa babifi. Imembu shapalana kuti pambi shaba bushininkisho bwa bunake mu muntu umo kabili ubushininkisho bwa bubifi mu muntu umbi. Mu cituntulu, ukubembuka ilingi line kusanshamo icipimo cimo ica fyonse fibili ubunake no bubifi ku mubembu. Ica kupiminako cimo caba ni fintu umubembu amona cintu acitile na cintu alepanga ukucita pa lwa cene. Bushe alelangisha umupashi wa kulapila? Baeluda bakabila umucetekanya pa kwishibe ci. Ni shani fintu benganonka uyo mucetekanya? Umutumwa Paulo alaile Timote ukuti: “Tontonkanya ico ndesosa; pantu Shikulu akakupeelo mucetekanya mu fintu fyonse.” (2 Timote 2:7) Nga ca kuti baeluda mu kuicefya ‘batontonkanya’ pa fyebo fyapuutwamo ifya kwa Paulo ne fya bakalemba ba Baibolo bambi, bakanonka umucetekanya uukabilwa ku kumona bwino abo ababembuka mu cilonganino. Lyene, ukupingulapo kwabo kukabelebesha ukutontonkanya kwa kwa Yehova, te kwabo.—Amapinda 11:2; Mateo 18:18.

Ni shani fintu ici cicitwa? Inshila imo yaba kubebeta fintu Baibolo ilondolola ababifi no kumona nampo ngo bulondoloshi bulelinga ku muntu balepingula.

Ukupokelele Cishingamo no Kulapila

Abantunse ba kubalilapo abasalile inshila ya bubifi baali ni Adamu na Efa. Te mulandu no kuba abapwililika no kwishiba ifunde lya kwa Yehova mu kukumanina, balipondokele bumulopwe bwa bulesa. Lintu Yehova abatununwike pa cintu bacitile, ukwankulako kwabo kwawaminwa ukulangulukapo—Adamu apeele Efa umulandu, na Efa apeele insoka umulandu! (Ukutendeka 3:12, 13) Linganya ici no kuicefya kwashika ukwa kwa Davidi. Lintu alolenkene ne membu shakwe ishabipisha, alipokelele icishingamo kabili apaapaatile ukulekelelwa, ukusoso kuti: “Nimembuka kuli Yehova.”—2 Samwele 12:13; Ilumbo 51:4, 9, 10.

Baeluda balacita bwino ukulanguluka ifi fya kumwenako fibili lintu balebomba ne milandu ya lubembu lwabipisha, maka maka lintu muntu mukalamba e ubimbilwemo. Bushe umubembu, mu kupala Davidi lintu ashininwe ulwa lubembu lwakwe, alesumina ukupeelwo mulandu kabili mu kulapila ukulolesha kuli Yehova ku kwaafwa no kulekelelwa, nelyo bushe alefwaya inshila ya kucefeshamo cintu acitile, napamo ukupeela bambi umulandu? Ca cine, uwabembuka kuti pambi afwaya ukulondolola icatungulwile ku ncitilo shakwe, kabili kuti pambi kwabako imibele, napamo iyapita nelyo iya ndakai, iyo baeluda pambi bengakabila ukulanguluka lintu balepingulapo ifya kumwaafwa. (Linganyako Hosea 4:14.) Lelo alingile ukusumina ukuti wene e wabembwike no kuti wene e ushingemwe pa ntanshi ya kwa Yehova. Ibukisheni: “Yehova aba mupepi na ku baputuke misana, kabili abafunshike mitima alabapususha.”—Ilumbo 34:18.

Ukubeleshe Cabipa

Mwi buuku lya Amalumbo, mwalibamo ukuloshako ukwingi ku babifi. Amalembo ya musango yo kuti yaafwa baeluda mu kulundapo ukwishiba nampo ngo muntu mu kutendekelako mubifi nelyo ali uwanaka. Ku ca kumwenako, languluka ipepo lyapuutwamo ilya Mfumu Davidi: “Mwinkulila pamo na babifi, pamo ne ncitatubi, abasoso mutende ku banabo, apo ububi buli mu mitima yabo.” (Ilumbo 28:3) Mona ukuti ababifi balinganishiwe ku “ncitatubi.” Umuntu uwabembuka pa mulandu wa bunake bwa ku mubili mu kupalishako ali no kuleka lintu fye ailuka. Nangula ni fyo, nga ca kuti umo ni “ncitatubi” ica kuti casanguka ulubali lwa bumi bwakwe, ici kuti caba bushininkisho bwa mutima uubifi.

Davidi alumbwile ica kwishibilako ububifi na cimbi muli cilya cikomo. Ukupala Anania na Safira, umubifi alanda ifisuma ku kanwa kakwe lelo akwate fibi mu mutima wakwe. Kuti pambi aba mumbimunda—ukupala abaFarise aba mu kasuba ka kwa Yesu ‘ku nse kwena ku bantu balemoneka abalungama lelo mu kati baiswilemo ubumbimunda no bupulumushi.’ (Mateo 23:28; Luka 11:39) Yehova apata ubumbimunda. (Amapinda 6:16-19) Nga ca kuti umo mu bumbimunda aesha ukukaana ulubembu lwakwe ulwabipisha nelyo fye lintu alelubulula kuli komiti wa bupingushi, nelyo mu kushimunuka alesumina fye ifyo bambi baishiba kale kale, ukukaana ukuyebelela mu kukumanina, ici kuti caba bushininkisho bwa mutima uubifi.

Ukusuula Yehova mu Kumalala

Ifintu fimbi ifishibisha umubifi fyalilumbulwa mwi Ilumbo 10. Tubelengo kuti: “Umubifi mu matutumuko [kumalala, NW] yakwe asupilo mulanda cipyu cipyu; . . . akaana [asuula, NW] Yehova.” (Ilumbo 10:2, 3) Ni shani twingamona Umwina Kristu waipeela uwaumalala kabili uusuula Yehova? Mu kushininkisha, iyi yaba mibele ya muntontonkanya iibifi. Umuntu uwabembuka pa mulandu wa bunake, lintu aishiba ulubembu lwakwe nelyo lintu aebwa, akalapila no kutukuta na maka ukwalula incitilo shakwe. (2 Abena Korinti 7:10, 11) Mu kupusanako, nga ca kuti umuntu abembuka pa mulandu wa kusuula Yehova mu kushika, cinshi cingamulesha ukubwelela libili libili ku nshila shakwe isha lubembu? Nga ca kuti atwalilila ukuba uwaumalala te mulandu no kufundwa mu mupashi wa kutekanya, ni shani fintu engakwata ukuicefya ukukabilwa ku kulapila mu kufumaluka kabili mu cine cine?

Nomba languluka amashiwi ya kwa Davidi pa numa mwi lumbo limo line: “Ni pa cinshi umubifi apontelela Lesa, mu mutima wakwe ukutila, Tamwakacilandule?” (Ilumbo 10:13) Mu cilonganino ca Bwina Kristu, umubifi alishiba ubupusano pa kati ka calungama ne calubana, lelo tashinshikila ukucita icalubana nga ca kuti aletontonkanya ifyo te kuti amonwe. Cikulu fye tapali uwingamusansalika, alacibondola mu kukongama kwakwe ukwa lubembu. Ukukanapala Davidi, nga ca kuti imembu shakwe shaishibikwa, akesha mu bucenjeshi ukusengauka ukusalapulwa. Umuntu wa musango yo takwata umucinshi kuli Yehova nangu panono. “Takuli mwenso wa kutiina Lesa ku menso yakwe. . . . Tapata bubi.”—Ilumbo 36:1, 4.

Ukucena Bambi

Ilingi line, abantu bambi balambukilwako ku lubembu. Ku ca kumwenako, umucende abembukila Lesa; alenga umukashi na bana ukuba ifinakabupalu; nga ca kuti untu abembwike na o alyupwa, alenga ulupwa lwakwe ukuba ifinakabupalu; kabili alakantaika ishina lisuma ilya cilonganino. Ni shani fintu amone ci conse? Bushe alalangisha ubulanda bwafuma ku mutima mu kuba no kulapila kwine kwine? Nelyo bushe alalangisha umupashi walondololwa pe Ilumbo 94 ukuti: “Incitatubi shonse shilailumba. Mwe Yehova, bafwanta abantu benu, kabili bacushe cikwatwa cenu; bepaya mukamfwilwa no mulebeshi, ne nshiwa baitale misoka, no kutila, Yehova tamona, kabili Lesa wa kwa Yakobo tamwensekesha”?—Ilumbo 94:4-7.

Mu kupalishako, imembu shibombelwapo mu cilonganino tashakabimbemo ubukomi no kwipaya. Nalyo line umupashi ulangishiwa pano, uko e kuti, umupashi wa kuba uwaiteyanya ukulenga bambi ukuba ifinakabupalu pa kuti unonkelemo, kuti pambi waba uwamonekesha ilyo baeluda balefwailisha umulandu. Ici na co, kuibililika, icishibilo ca mubifi. (Amapinda 21:4) Kwaba ukwapusanininako fye ku mupashi wa Mwina Kristu wa cine, uyo mu kuitemenwa aipeela bulilambo pa mulandu wa kwa munyina.—Yohane 15:12, 13.

Ukubomfya Ifishinte fya Bukapepa

Ifi ifya kutungulula fyapeelwa tacilepilibula ukuti fileimika amafunde. Nangu cibe fyo, filepeela icitontonshi ica fintu ifyo Yehova amona nge fya bubifi mu cine cine. Bushe kuliko ukukaana kwa kupokelela ukushingamwa pa cilubo cicitilwe? Bushe umubembu muli bunkosa mutwe alisuulile ukufunda kwapeelwepo pali uyu wine mulandu? Bushe kuli kubelesha kwashikama ukwa filubo fyabipisha? Bushe kacita wa fibi alelangisha imisuula yamonekesha iye funde lya kwa Yehova? Bushe nacita ukubombesha kwa kufishilisha icilubo cakwe, napamo ukubosha na bambi pa nshita imo ine? (Yuda 4) Bushe ukubombesha kwa musango yo kulaluminako lintu icilubo caishibikwa? Bushe kacita wa fibi alelangisha ukukanasakamana kwine kwine pa kucena aletele pali bambi na pe shina lya kwa Yehova? Ni shani pa lwa mibele yakwe iya mutima? Pa numa ukufunda kwa cikuuku kabili ukwa mu Malembo kube nakupeelwa, bushe acili uwaumalala nelyo uwaibililika? Bushe takwete ukufwaisha kwa kufuma ku mutima ukwa kusengauka ukubwekeshapo ico cilubo? Nga ca kuti baeluda bailuke fi fintu, ifilangisha na maka ukubulwa ukulapila, kuti pambi basondwelela ukuti imembu shacitilwe bushininkisho bwa bubifi ukucila ukuba fye ubunake bwa ku mubili.

Nelyo fye ni lintu balebomba no muntu uulemoneka ukukwata ukukongama kwa bubifi, baeluda tabalingile ukuleka ukumukonkomesha ukukonkelela ubulungami. (AbaHebere 3:12) Imbifi kuti pambi shalapila no kwaluka. Acikanabe fi, mulandu nshi Yehova aebele abena Israele ukuti: “Imbifi ileke imibele ya iko, ne ncitatubi amapange ya iko; babwelele na kuli Yehova, na o akabacite nkumbu, babwelele na kuli Lesa wesu, pantu akabalekelela apakalamba”? (Esaya 55:7) Napamo, mu kati ka kulubulula, baeluda bakamona ukwaluka kwamonekesha mu mibele yakwe iya mutima nga fintu yalangishiwa mu mibele yakwe iya kulapila ne mibele ya mutima.

Nelyo fye ni pa nshita ya kutamfya umo, baeluda, pamo nga bacemi, bakamukoselesha ukulapila no kwesha ukubwela ku kusenaminwa kwa kwa Yehova. Ibukisheni “imbifi” ya mu Korinti. Mu kumonekesha yalyalwile inshila ya iko, kabili Paulo pa numa atashishe ukuti ibweshiwe. (2 Abena Korinti 2:7, 8) Languluka na kabili Imfumu Manase. Aali umubifi icine cine, lelo lintu mu kupelako alapile, Yehova alisumine ukulapila kwakwe.—2 Ishamfumu 21:10-16; 2 Imilandu 33:9, 13, 19.

Ca cine, kwaliba ulubembu ulushakalekelelwe—ukubembukila umupashi wa mushilo. (AbaHebere 10:26, 27) Ni Yehova eka e wishiba uucitile ulubembu lwa musango yo. Abantunse tabakwata bulashi bwa kucite fyo. Icishingamo ca baeluda caba kusungilila icilonganino ukuba icasanguluka no kwaafwa ukupuupuutula ababembu balapila. Nga ca kuti bacite fyo mu kuba no mucetekanya no kuicefya, ukuleka ukupingula kwabo ukubelebesha amano ya kwa Yehova, lyene Yehova akapaala ulu lubali lwa kucema kwabo.

[Futunoti]

[Icikope pe bula 29]

Anania na Safira mu bumbimunda babepele umupashi wa mushilo, ukulangisha umutima wa bubifi