Abacilauka mu Fimabwe fya mu Mpili

UKUKONKA ululamba lwa ku masamba ulwa Bemba Wafwa kwaliko umusumba wa pa kale ne ciswebebe icashingulwikeko ifyo baleti Engedi. Imipata ya mu mabwe ne finsununkila fyaba e mwa kwikala umwine mwine ku mbushi ya mpanga iya mu calo calaiwe, iyapala ku sho mulemona pano.

Ici cibumbwa ca molu yashansha caba pa kati ka fipapwa fyaba mu bwinanama. Natukupukule Baibolo no kulolekesha iyi nama ya kucebusha.

“Mu Mpili Shasansama E Mwikala Imbushi sha Mpanga”

Ifyo e fyaimbile kemba wa malumbo. (Ilumbo 104:18) Imbushi sha mpanga shabelesha ukwikala mu ncende shasansama! Shalyangukililwa, ukwenda mu cibalabala icakalabana no kuicetekela no lubilo lwine lwine. Umulandu umo waba ni nshila intu ifibondo fya iko fyapangilwamo. Umwapandukila amabondo mulatanunuka ku mulandu wa kufina kwa mubili wa iko, icilenga ukuti iyi nama ileshansha pantu iminine nelyo lintu ileenda pa fipandwa fya mabwe ifyacepesha.

Imbushi sha mpanga na kabili shaba ishashikatala mu kuibela. Kuti shatoloka amabaka ayakalamba nga nshi no kuyafikila pe bwe ilituntumene apashingaba na pakalamba apengakumana amolu yonse yane. Uwaishibisha ifya bumi Douglas Chadwick pa nshita imo amwene mbushi ya mpanga iya musango umbi uko yalebomfya ukushikatala pa kusengauka ukwikatwa pa libwe lyatuntumana apacepeshe nga nshi ica kuti taingapilibuka. Atila: “Pa numa ya kuceba pa libwe lyakonkelepo apaali amamita mupepi na 120 lwa pe samba, iyi mbushi yashangilile ku molu ya ku ntanshi no kubiko mutwe wa iko ku njikalilo ukukonke bwe kwati ilekunkuluka. Ilyo nalesunguka, iyi mbushi yalitwalilile ukufikila fye na lintu amolu ya ku numa yabwelele pa nshi ica kuti nomba yaloleshe kuntu yalefuma.” (National Geographic) E mulandu wine mbushi sha mpanga shainikilwa ukuti “abacilauka mu fimabwe fya mu mpili”!

‘Bushe Walishibe Nshita ya Kufyala kwa Mbushi sha Mpanga?’

Imbushi sha mpanga fibumbwa fya mwenso nga nshi. Shatemwa ukutaluka ku bantu. Mu cine cine, abantu cilabakosela ukupalama icalinga ukuti bashibebete mu mpanga muntu shikala. E ico, Umwine wa “fitekwa fya ku mpili ikana limo” mu kulingisha aipwishe umwaume Yobo ati: “Bushe waishibe nshita ya kufyala kwa fibushi mabwe?”—Ilumbo 50:10; Yobo 39:1.

Umununsha wapeelwa na Lesa weba imbushi ya mpanga iikota lintu inshita yafika iya kufyala. Ilafwayafwaya incende iyapetama no kufyalilapo umwana umo nelyo babili, ilingi line pa mpela ya May nelyo mu June. Abana ba mbushi aba kuti e lyo bafyalwa fye balasanguka abashansha mu nshiku fye shinono.

“Insebula Nkota iya Kutemwa, Imbushi ya Mpanga ya Busaka”

Imfumu ya mano Solomone yacincishe abalume ukuti: “Saminwo mukashi wa ku bulumendo bobe, insebula nkota iya kutemwa, imbushi ya mpanga ya busaka.” (Amapinda 5:18, 19) Ici tacalembelwe ku kubotelesha abanakashi. Cilemoneke fyo Solomone aalelosha ku kuyemba, ukunakilila, ne mibele imbi iyapulamo iya ishi nama.

Imbushi ya mpanga yaba pa “fibumbwa fya mweo” ifishaifulila ifipeela ubushininkisho bukalamba ubwa mano ya kwa Kabumba. (Ukutendeka 1:24, 25) Bushe tatwaba aba nsansa ukuti Lesa alitushingulusha ne fibumbwa fyafulishe fi ifya kucebusha?

[Abatusuminishe Ukubomfya Icikope pe bula 24]

Courtesy of Athens University