Isambililo 15
Ukufika pa Mutima wa Bakakutika Bobe
1-4. Mulandu nshi umutima wacindamina kuli ifwe pamo nga batumikishi?
1 Umutumwa Paulo talekele kupepa kuli Yehova, mu kwimininako abo ashimikileko imbila nsuma, ukuti ‘amenso ya mitima yabo yabuutushiwe.’ (Efes. 1:16-18) Mona ukuti talesosa pano, ulwa muntontonkanya, lelo ulwa mutima, ukubuutushiwa. Bushe aloseshe mwi? Nga tuli no kuba bakalanda na bakasambilisha bafumamo cimo, tulekabilo kumfwikisha uyu mulandu.
2 Ukupitila muli Paulo umupashi wa kwa Yehova walesokolola cintu walandile ukupitila mu babomfi ba bucishinka bambi aba kwa Kalingulula mukalamba uwa mitima. (Amapi. 21:2) Ku ca kumwenako, ku mpyani yakwe ya cifumu, Imfumu Davidi umukoloci apeele uku kufunda kutuntulu: “Mwana wandi, ishiba Lesa wa kwa wiso, no kumubombela no mutima wa cishinka kabili no mweo wa kuitemenwa, pantu imitima yonse Yehova aifwayamo, kabili eluko kwelenganya konse kwa matontonkanyo. Nga wafwaya wene, kuti asangwa kuli iwe; lelo nga wamusuula, kuti akulekelesha pe.” (1 Imila. 28:9) Ukupepa kwa cine cine ukufuma ku mutima e kulete nsansa kuli Kabumba.
3 Davidi Mukalamba, Yesu Kristu, apeele ukufunda kwapalako kwabamo amano lintu asambilishe ati: “Uletemwa [Yehova, NW] Lesa obe ku mutima obe onse, na ku mweo obe onse, na ku mano yobe yonse, na ku maka yobe yonse.” (Marko 12:28-30) Mu mulandu wa kutemuna Lesa, ifiba mu mutima wa cibumbwa e fyakatama. Lintu twatesekeshe ci, amashiwi pa Amapinda 4:23 ayatila: “Ukucishamo ku kubaka konse, lindo mutima obe, pantu muli wene e mwaba amatuntuko ya mweo,” yalomfwika mu kulengama kuli ifwe mu kuba na maka yacilapo.
4 Uyu mulandu wa kufika no kwambukila umutima wa kwa kakutika umo umo ufwile ukube ca kwangwako kuli bonse abashimikila no kusambilishe mbila nsuma ya bufumu bwa kwa Lesa. Caba ca kwangwako ku mufyashi wa Bwina Kristu lintu alesambilisha abana bakwe, na ku mutumikishi umo umo uutungulule sambililo lya Baibolo ilya mu ŋanda ku bengakutika ku mbila nsuma. Wawaminwo kulangulukapo kwabamo kusakamana kuli bamunyina abasambilisho kufuma pa cisebele. Mu mibele ya musango yo yonse tutukuta ukufisha ubukombe bwakwatisho mutengo ubwa cine mu mintontonkanya ya bambi. Lelo tulingile ukwesho kucite fyafulilako. Tufwayo kufika pa mitima. Tufwayo kusonga bambi ‘ukupeelo mutima wabo kuli Shifwe mukalamba wa ku muulu.’—Amapi. 23:26.
5, 6. Mulandu nshi uo tufwile ukutukutila ukucita ifingi ukucila ukufisha fye ukwishiba pa mintontonkanya ya bantu bambi?
5 Ukulekanya pa kati ka muntontonkanya no mutima. Kasambilisha wafikapo uwa mbila nsuma kuti apeela ukwishiba ku mintontonkanya ya bakakutika. Mu kwangufyanya umusambi nelyo kakutika alaba na maka ya kubwekeshapo no kulondolola isambilisho umwine eka. Naumfwikisha lyene kabili nalilimbwa mu muntontonkanya wakwe. Lelo ifipusho filema, Cinshi cintu akacita pa lwa cene? Bushe asekelele fye mu kupokelelo kwishiba, nelyo bushe ukwishiba kukamukunta ukubombelapo?
6 Apa e pantu umutima uba uwakabilwa, pantu mu Baibolo walundanishiwa no kukuntwa. Kapepa wa cine uwa kwa Lesa kuti asosa pamo na kalemba wapuutwamo uwa Baibolo ati: “Mu mutima wandi nabikamo icebo cenu, ukuti nibembuka kuli imwe.” (Ilu. 119:11) Umuntu kuti akwato kwishiba kwawamisha kwa mifwaile ya kwa Lesa mu muntontonkanya wakwe, kuti aumfwikisha ifishinte fyawamishe fingi fya mu Baibolo, kabili nalyo line ukukanapampamina pa kubomfye fyo fishinte no ko kwishiba mu nshila yakwe iya mu bumi. Abantu abengi balyumfwe cine cipembesula ica Cebo ca kwa Lesa, lelo ukukuma ku kucibomfya mu bumi bwabo nelyo ukutambulule shuko limo line kuli bambi—tabakwata ubukose bwa kubomba iyo mibombele ipususho bumi.
7, 8. Langa ukupusana pa kati ka muntontonkanya no mutima.
7 Umuntontonkanya kwena ufwile ukwetetula no kumfwikisha ifyebo. Waba e shinte lya mucetekanya, icifulo ca pa kati icibomba no kwishiba. Ulonganike fyebo kabili ku mibombele ya kupelulula na mano ufika pa nsondwelelo shimo. Kabili Amalembo yalangisho kuti waba, mu nshila ya kusungusha imo, uwayampana mu kulungatana ku mutima. Umutima walikwato lubali lukalamba, pantu kuli wene e kwalundana icitemwishi no kukuntwa. Ukutungulula kwa mutima ukwa nshila ya umo ya mu bumi kuba ukwamonekesha ku bamonako. Baleshiba mu kupelako umusango wa muntu uo mu cituntulu aba lwa nkati. Lelo Yehova pa nshita shonse aleshibo “muntu uwabelama uwa mu mutima.”—1 Pet. 3:3, 4.
8 Inshita shimo umutima limbi kuti wacimfyo kusondwelela kwa muntontonkanya, ukupeelo kukunta uko kwafwilisha kabili ukusumbule nkuntu nelyo ulunkumbwa ukucila pa kupelulula kwabamo amano. Umuntu tali na kwishiba fye ku muntontonkanya wakwe icili icalungama mu menso ya kwa Yehova, lelo afwile ukukwato kufwaisha mu mutima wakwe ukwa kukonke yo nshila. Aya maka ya mutima aya kusalulula pa kati ka nshila sha kusalapo no kupampamika mapange ya uko pali imo iya shene yalondolola umulandu Baibolo ilandila ulwa mutima wa muntu pamo ngo ‘ucita mapange’ no ‘kutontonkanya [ukupampamiko muntontonkanya wakwe mu] nshila shakwe.’ (Amapi. 19:21; 16:9) Kano fye nge mibele mu kupalishako yabapatikisha ukucitila mumbi, abantu bakonke nshila iyo icebusha ku mitima yabo. Ici ukucilisha ca cine lintu cikumine ku milandu ya mibele isuma ne ya ku mupashi.—Mat. 5:28.
9, 10. Cinshi cikatwafwilisha ukufika pa mutima wa musambi?
9 Ukufika pa mitima. Ni shani, lyene, kasambilisha wa Bwina Kristu ali no kufika pa mitima ya bantu? Inshila imo yaba kukoselesha basambi ukwetetula mu kutesekesha pa fintu fisambililwe. Ibukisha fintu cashimikwa ulwa kwa Maria, nyina wa ku mubili uwa kwa Yesu, ukuti “[alamine] fyebo ifi fyonse mu mutima wakwe.” (Luka 2:51) Icalembwa tacisoso kuti “mu mutwe wakwe,” nelyo cingati ico na co calibimbilwemo. Mwali ni mu mutima wakwe, ishinte lya citemwishi no kukunta, ica kuti pa numa asangwike Umwina Kristu wa busumino. Pa kwafwilisha abasambi ilelo ukulenge cine ukwingila mu mitima yabo, poosako inshita yakumanina iya kulundulule fishinka fya mpikwe mu nshila ya kwikusha. Wilaesha ukulande fyebo fyafulisha.
10 Ifipusho fyaliba ifya kwaafwa mu kupima nge fishinka fya Baibolo filelandwapo filelimbe mishila mu mitima ya basambi. Pa numa ya kulanshanye cine cipya limbi kuti waipusha auti, “Ni shani uleyumfwa pa lwa ici nomba? Bushe e cintu wasumina?” Belesho kulacite co lintu ulepeela amalyashi ya basambi. Ni ku kupima kwa cili mu mutima wa muntu kweka eko twingamwafwila ukulunduluka mu mulimo wa kwa Yehova.
11. Ni shani fintu twingakomailapo ku musambi pa kucindama kwa kwampana kwa umo na Yehova?
11 Pa kufwatike Cebo ca kwa Lesa pa mutima wabo, abasambi usambilisha bakabilo kwafwilishiwo kulanguluka pa kwampana kwabo na Yehova. Kabili ni kwi kwacishapo kuwama uko wingabombela pa kulundulula aya maka ukucila pa kusakamane mbali sha mwi sukulu lya butumikishi? Koselesha abo bantu usambilisha ukucetekela muli Yehova no mutima wabo onse, pa mulandu wa kumutemwa, na pa mulandu wa fintu atututemwa. Ku fipusho fya pa nshita yalinga, kuti walungiko kusakamana kwabo ku cishinka ca kuti fintu balesambilila muli Baibolo fyafuma kuli Kabumba wesu wakwato kutemwa, Yehova, uwaba no “luse ulwingi kabili wa congwe.” (Yako. 5:11) Umulungu no mulungu, nga uletungulule sambililo, komaila pa kutemwa kwa kwa Yehova na mano nga fintu fyasokololwa mu cine cakwe ca kusungusha ico musambilila pamo. Koselesha basambi ukumona ifyo ubumi bwabo bwambukilwako na fintu bakambukilwako mu nshiku shili ku ntanshi. Pituluka mu fishinte fya Baibolo na bene mu kubwekeshabwekeshapo mu kuti babe ababeleshanya na fyene. Bafwilishe ukulundulula icibelesho ca kulafwaya lyonse ukushininkisha ukufwaya kwa kwa Shibo wa ku muulu mu mulandu uuli onse intanshi tabalapingulapo. Panono panono ukalabafwilisha ukumone fyo ubumi bwesu ne cili conse ico twakwata fyaba fya kwa Lesa, pantu “umwine e upeela bonse umweo, no kupema, na fyonse”; no kuti ukupepa kwakwe, umulimo wakwe, filingile ukuba lwa pa ntanshi monse mu mitima yesu na mu mintontonkanya yesu.—Imil. 17:25.
12-14. Cinshi cintu abasambi bakabilo kwishiba pa lwa nkuntu, kabili ni shani fintu umuntu engabebete nkuntu shakwe?
12 Ukufuma ku nshita ne nshita letako icishinka ca kuti kuli Lesa te cintu tucita ceka fye e cacindama, lelo inkuntu yesu iya kucitila cene. Afwaya ifwe ukubekelwa mu kucito kufwaya kwakwe. Pamo nga wishi mwi buuku lya Amapinda, e fyo Shifwe wa ku muulu atulaalika ati: “We mwana wandi, peepeka ku fyebo fyandi, teyamiko kutwi kobe ku fya kusosa fyandi; wileka fifumepo pa menso yobe, ufibake mu kati ka mutima obe; pantu fyene mweo ku bafisanga, kabili kupola ku mibili yabo yonse.”—Amapi. 4:20-22.
13 E co abo usambilisha kuti bakoseleshiwa ukulabebete nkuntu shabo mu kucita ifintu no kuipusha abene beka ifipusho pamo nga: Mulandu nshi ndefwailo kucite ci nelyo cilya? Cinshi cilempatikisho kusale yi ncitilo imo? Ninjishiba cintu umuntontonkanya wandi ulesosa, lelo cinshi mu cine cine cili mu mutima wandi? Bushe ndefwayo kusekesha Lesa nelyo ukwikusha fye ulunkumbwa lwandi ne mwine? Bushe ukupelulula kwandi mu cine cine kwalifumaluka? Nelyo bushe ndeesho kuikopeka ne mwine neka ku kupelulula kwa bufi?
14 Abasambi kuti basokwa, na kabili, ulwa masanso no kukopeka uko kubika abashaibukila mu busanso. Ku ca kumwenako, umuntu limbi kuti akwato mutima ukwimikwa pa buyo bumo, napamo ubwaba fye ubwalinga mu bwine bweka, lelo ubwingapumfyanya ku cipimo cimo ukupepa kwa umo nelyo umulimo wa kuli Yehova. Ipinda lyapuutwamo ukwabulo kulamba lisose fi: “Uutetekelo mutima wakwe muwelewele; lelo uwenda mu mano akapusuka.”—Amapi. 28:26.
15-17. Ni shani fintu ica kumwenako ca kwa Yesu no kulanshanya pa lwe pepo finganonsho mutima?
15 Mu kupelako, cisuma ukusunga pa ntanshi ya basambi ica kumwenako capwililika ico twakwata muli Shikulu Yesu. Ali uwa bucishinka kuli Wishi wa ku muulu. Cali ni pa kuti wene ‘atemenwo bulungami no kupato bubifi e co Yehova amusubile na mafuta ya kusekelela ukucila bambi bonse.’ (Ilu. 45:7) Ni shani fintu asungilile ilya mibele yalungama iya mutima? Tasambilile fye ukuti eshibe Lesa lelo kabili asambilile ukuti atemune Lesa. Lyonse aali uwaibukila pa lwa kufwaya kwa kwa Wishi. Yesu lyonse aleya kuli Wishi mwi pepo. Ku mapepo yakwe mu cishinka, alelomba Lesa ‘ukumulengula no kumwesha, ukuwamye mfyo shakwe no kwesho mutima wakwe.’ (Ilu. 26:2) Tafwaile ukushintilila fye pa kupelulula kwakwe nelyo pa kusunkilisha kwa mutima wakwe. “Tata, . . . te ico ntemenwe ine, kano ico mutemenwe imwe,” e fyali ukupingulapo kwakwe kwabamo ipepo lintu imfwa yakwe iya bulilambo yasobelwe yalepalamina.—Marko 14:36.
16 Bushe ico te ca kumwenako cawamisha ica kutambika pa ntanshi ya basambi? Bene, nabo, kuti bayafwilishiwo kufwayo kutungulula kwa kwa Lesa mu bumi bwabo ukupitila mwi pepo—ipepo lya mukoosha, ilya kuyumfwa kwa ku mutima ilya kulomba amano ya kukonke nshila yasuminishiwa kuli Lesa. Babelengele yamo amapepo ya kwa Yesu. Lintu Yesu aishile pano isonde alepepa kuli Lesa pamo ngo Mwana Wakwe. Pa kusambilisha abakonshi bakwe ifya kupepa, Yesu atendeke pepo lya cilangililo ati: “Shifwe wa mu muulu.” (Mat. 6:9) E co uulepepa alingile ukuba ngo mwana aletununuka wishi. Napamo ukucila na pa cili conse cimbi amapepo yesu yalangisho musango wa kwampana uko ifwe twakwata na Yehova. Bushe uko kwampana kuntu kwa cikabilila, ukwabamo kucetekela, ukwapalamisha pamo ngo mwana mwaume nelyo umwana mwanakashi kuli wishi wacindikwa no kutemwikwa no mutima wa umo onse? Nelyo bushe ni uko ukwa kulanda fye ku wa kwishibana nankwe pamo nga ku mwina mupalamano nelyo icibusa cimo icisuma? Esho kufika pa mutima wa abo ulandako na abo usambilila na bene mu kulanshanye pepo na bene, fintu bayumfwa pa lwa lyene ne fintu ifyo bapepela.—Amapi. 15:8, 29.
17 Mu cilolwa ca fintu Lesa amona umutima ngo wacindama, na ifwe bene tulakabilo kupeelako kulanguluka kwabamo kusakamana ku mutima lintu tulesambilishe Cebo cakwe. Nampo nga ulepeele lyashi lya pa cintubwingi nelyo ilyashi lya busambi atemwa uletungulule sambililo lya Baibolo ilya mu ŋanda, wilaleka ukupwishe fyebo fyafulisha ukuba e buyo bobe bukalamba. Poosako inshita ikabilwa iya kwafwilisha bambi ukupalamina kuli Yehova no kukwate Cebo cakwe ukulimbwa na maka mu mitima yabo.