‘Ukucila Umushi Uwakosa’
“PA FIPIMO fya ndakai, mupepi na 40% iya bana ba mu United States bakamona ukubongoloka kwa fyupo fya bafyashi babo pa ntanshi tabalafika pa myaka 18.” (Science, June 7, 1991) We cipendo ca kutulumusha! Mulandu nshi ici cicitikila?
Kapingula wa mu cilye ca milandu ya fya mu mayanda ne fyalembwa fya mwi funde Edward M. Ginsburg, mu kulanshanya muli The Boston Globe, apeele mimwene yakwe. Atile: “Tuli sosaite wa kaso. Tufwaya ifya ‘ine.’ Twipusho kuti, ‘Cinshi bankwatile pali ino ine nshita?’ Tufwaya ukuipakisha kwa ilyo line fye.”
Akaso ka bwaice aka musango yo katungulula ku cilulo no kukansana mu cupo. Kapingula Ginsburg atila lintu abaupana mu kupelako bafika ku cilye cilekanye fyupo, umulume no mukashi bafwaya ukwebelwa. Bafwaya umo ukubeba ukuti nabalungika no kuti umwina mwabo naluba. Bafwaya umo ukusoso kuti: “Nucimfya ubulwi.”
Amashiwi yakwe yatwibukishako ulwe pinda lyapuutwamo ilitila: “Munyina uwafiishiwa ku mutima aba ngo mushi uwakosa.” (Amapinda 18:19) Ee, lintu ukukangana kwatendeka mu cupo, abalelwishanya kuti baba ababulo kupelulula kabili ba munshebwa. Ilingi line, mu kukosa balakaana ukucito kusuminishanya, ukupalo “mushi uwakosa” uwashingwa.
Bushe ifintu filingile ukuba muli yo nshila? Iyo, kwalibako umwa kusengulwila. Ifyupo filaba ifyakosa kabili filakokola lintu bonse babili, pa kutendeka pene, baumfwila amashiwi ya mutumwa Paulo aya kuti: “Mubelane icongwe, mube aba mitima ya nkumbu, ababelelano luse, ifyo na Lesa amubelele uluse muli Kristu.” (Abena Efese 4:32) Bushe calyanguka ukulundulula imibele ya musango yo? Iyo te lyonse. Lelo bushe ukulekana kwayanguka shani? Fikalipa shani ifisendo fya mu nkuntu ne fisendo fya mu fya ndalama ifya cupo cabongoloka? Kabili ni shani pa lwa bana, abo ilingi line basenda imikofu ya kulekana kwa bafyashi babo ukwingila mu bumi bwabo ubwa bukalamba?
Calicilapo kuwama kuli bonse babili ukubombela pa kubakilila icupo kabili te kukanaba abashingawikishanya ukulola kuli umo no munankwe, ukupalo “mushi uwakosa.” Ukufunda kwa kwa Paulo ku Bena Kristu kubomba ukucilisha ku baupana ukwa kuti: “Fwalilenipo no kutemwa, e kukakila fyonse pamo mu kwitabana.”—Abena Kolose 3:14.
[Abatusuminishe Ukubomfya Icikope pe bula 32]
The Complete Encyclopedia of Illustration/J. G. Heck