Umulandu wa Kulandila pa fya Mapepo

“Icela cinone cela, no muntu anone cinso ca mubiye.”—Amapinda 27:17, muli Baibolo.

IMYELE tainonwa pa kuitoba pamo. Ukunona mulimo wa kutekanishisha. Mu kupalako, kwaliba inshila shalungama ne shalubana isha kunonenamo umuntontonkanya ukupitila mu kulanshanya, ukucilisha pa malyashi yalenga ukukuntukilwa pamo nge mipepele.

Ica ntanshi, tulingile ukucindika untu tulelanshanya nankwe no kulangishe co mu nshila tulandilamo na mu ncitilo shesu. Baibolo itila, “ilyashi lyenu libe pe ilya kusenamina, ilyalungwamo umucele, ukuti mwishibe ifyo mufwile ukwasuko muntu no muntu.” (Abena Kolose 4:6) Imilandile ya kusenamina kabili iyalungwamo umucele tayaumina kumo mu kumfwika kwe shiwi, nelyo fye lintu uulelanda nashininwa ukuti nalungika kabili umunankwe naluba.

Ukusenamina na kabili kulangishiwa mu nshila tukutikilamo. Te kuti tukutike mu kusenamina nga tulecilinganya nelyo nga tatulekutikisha pantu tulepekanya icishinka ca kulanda mu kukonkapo. Uulelanda ilingi line kuti amona ukukanayangwako kwesu ku fishinka alelanda kabili kuti nalimo aleka ukulandapo. Na kabili tatufwile ukupatikisha umuntu ukwalula ifyo aletontonkanya. Na kuba, ‘ni Lesa e umesha imbuto sha cine’ mu mutima wa kwa kakutika uwankulako.—1 Abena Korinti 3:6.

Twalikwata ica kumwenako ca mutumwa Paulo, uwabomfeshe “ukupelulushanya” no “kunasha” mu butumikishi bwakwe. (Imilimo 17:17; 28:23, 24) Paulo alandile na bantu pa mipepele ponse apo abasangile, pamo nga pa mushiika na mu mayanda yabo. (Imilimo 17:2, 3; 20:20) Inte sha kwa Yehova besha ukukonka ico ca kumwenako pa kuya konse uko abantu bengasangwa no kupelulushanya na bo mu Malembo.

Sengaukeni Ukupusana

Uluko lwa kwa Israele lwafikile fye mu Calo Calaiwa lintu ukupusana pa lwa cipailo kwapene kubushe inkondo ya banacalo. Abantu baikele ku kabanga ka Mumana wa Yordani bakuulile icipailo cintu imikowa imbi yatungenye ukuba cipailo ca kupepa kwa bufi. E ico, baipekenye ukuya ku bulwi pa kusalapula bamunyinabo. Lelo babomfeshe ukushilimuka. Bakasansa intanshi batumine inkombe ku kufwailisha umulandu bapangile icipailo. Ku ca buseko, baebelwe ukuti cali ca kwibukishishako fye—“ni nte” ya kucinkulako imikowa yonse ulwa kwikatana kwabo pa ntanshi ya kwa Yehova Lesa. Ukulanshanya kwacingilile ubulwi ne mfwa sha bantu!—Yoshua 22:9-34.

Mu kupalako, ukupusana ilingi kufumamo ubulwani ne mpatila fye. Ku ca kumwenako, bamo bamona Inte sha kwa Yehova nga bacishamo mu fya mapepo pa mulandu wa malipoti pa lwa kukaana ukubikwamo umulopa. Nalyo line abo bafwailisha pa lwabo pa lwa uyu mulandu ku Nte balipapushiwa pa kwishiba ukuti kwaliba umulandu wa mu Malembo untu bakaanina no kuti kwaliba inshila shimbi isha kundapilako ishisuma. (Ubwina Lebi 17:13, 14; Imilimo 15:28, 29) Na kuba, pa mulandu na mafya ya fya milopa, kalemba wa mikululo umo atile: “Eya, cawama pa kuti Inte sha kwa Yehova shilepansa ukufwailisha pa fya kupyanikisha pa mulopa.”

Bambi na bo balikaana ukulanda ne Nte sha kwa Yehova pantu baebwa ukuti Inte sha kwa Yehova tabasumina muli Yesu Kristu. We bufi ulakula we! Na kuba, Inte sha kwa Yehova bakomaila pa mulimo wa kwa Yesu mwi pusukilo lyesu, balondololo kuti Mwana wa kwa Lesa, untu Lesa atumine pe sonde ku kulubula abantunse ku lubembu ne mfwa. Pa numa ya kulanda ne Nte pa lwa uyu mulandu, abantu balyumfwikisha.—Mateo 16:16; 20:28; Yohane 3:16; 14:28; 1 Yohane 4:15.

Icine—Bushe Calitemwikwa Nelyo Iyo

Nalimo icipapusha abengi pa lwa mipepele ca kuti inshila yatemwikwa ilingi e nshila yalubana. Yesu Kristu umwine asambilishe ukuti: “Ingileni pa mpongolo ya kamfyemfye: pa kuti impongolo yasalala, kabili inshila yapabuka iitwala ku boni, kabili bengi abengilako. Lelo inshila iitwala ku mweo ya kamfyemfye kabili yalifyenenkana, kabili banono abaisanga.”—Mateo 7:13, 14.

Mu nshiku sha kwa Noa, bantu fye 8 e balelande cine ca ku mupashi—Noa, umukashi wakwe, abana bakwe abaume batatu, na bakashi babo. Ukusoka balesoka no mulimo wa kukuula icibwato ukwabulo kutwishika fyabalengele ukupumiwa, no kusebanishiwa fye. Nalyo line Noa no lupwa lwakwe tabatiinishiwe; batwalilile ukushimikila no kukuula. (Ukutendeka 6:13, 14; 7:21-24; 2 Petro 2:5) Mu kupalako, bantu fye batatu baumfwilile ubutungulushi bwa kwa Lesa no kupusunsuka ubonaushi bwa Sodomu na Gomora.—Ukutendeka 19:12-29; Luka 17:28-30.

Ni shani pa lwa nshita yesu? Mwine ng’anda umo aebele Inte ya kwa Yehova ukuti: “Nga Kristu ilelo abwela, abantu nalimo kuti bamwipaya na kabili.” Uyu muntu ayumfwile ukuti ifisambilisho fya kwa Yesu ne mibele yakwe ishaiwamina kuti fyapatwa nga fintu fyapatilwe imyaka 2,000 iyapitapo. Bushe mulesumina?

Nga ni fyo, namulungika pantu Yesu tabepele lintu asokele abasambi bakwe ukuti: “Mukaba abapatwa ku nko shonse pa mulandu we shina lyandi.” (Mateo 24:9) Intungulushi sha buYuda mu Roma shaebele umutumwa Paulo pa lwa buKristu ukuti: “Pantu icakaniko ici . . . konse konse cisoselwo bubi.” (Imilimo 28:22) Nangu cibe fyo, ukupatwa kwa buKristu takwaleseshe abakonshi ba kwa Kristu ukulanshanya ifisumino fyabo na bambi. Kabili takwaleseshe abafumacumi ukulanda ku Bena Kristu.—Imilimo 13:43-49.

Ubukombe bwa kwa Yesu ilelo bwalikatamisha ukucila na kale. Mulandu nshi? Pantu imibele ya calo ilangilila ukuti tuleikala mu “nshiku sha kulekelesha” isha cino calo no kuti ishi nshiku shikafumamo ukufumyapo ububifi pe sonde. Yesu alingenye inshiku shesu ku nshiku sha kwa Noa. (2 Timote 3:1-5; Mateo 24:37-39) E ico, shino te nshiku sha bucisuminesumine, pantu abakakwata ubumi bwa muyayaya ni beka fye abaishiba Lesa no “kumupepela mu Mupashi na mu cine.”—Yohane 4:24; 2 Abena Tesalonika 1:6-9.

Ifya Kusanga Inshila Yalungama

Francis Bacon, umuNgeleshi umo uwa mano ya buntunse, kalemba, kapingula, kabili shicalo wa mu mwanda wa myaka uwalenga 17 akoseleshe bakasapika ba cine “ukupimununa no kulangulukapo.” Kabili kateka wa citatu uwa United States, Thomas Jefferson atile: “Ukupelulula no buntungwa bwa kwipusha e fibombelo fisuma ifya kukanaluba. . . . Fyaba filwani fya cifyalilwa ifya kuluba.” E ico, nga mu bufumacumi tulesapika icine, ‘tukalapimununa no kulangulukapo’ no kufwaya “ukupelulula no buntungwa bwa kwipusha.”

Lintu sayantisti umuNgeleshi Sir Hermann Bondi alefwailisha umulandu ico cabeela icakatama, atile: “Apo cisumino fye cimo e cifwile ukuba ica cine, cipilibula ukuti abantunse kuti basumina ne mipepele ishili ya cine. Umo kuti aenekela ici cishinka ukutungulula ku kuicefya na ku kutontonkanya ukuti te mulandu no bukulu bwa citetekelo ca umo, kuti alufiwa.”

E ico, ni shani umuntu engeshiba nga icine cine ali mu ‘nshila ya kamfyemfye iitwala ku mweo’? Yesu asambilishe ukuti Lesa afwile ukupepelwa “mu cine.” Mu cifyalilwa fye, twaishibo kuti ifisambilisho fibili nga tafileumfwana, ninshi cimo pali fyo ca bufi. Ku ca kumwenako, abantunse bafwile balikwata umweo uufumamo pa mfwa atemwa tabakwata. Lesa afwile akalamunwina mu milandu ya bantunse nelyo takacite co. Lesa afwile abamo batatu atemwa iyo. Abafwaya icine bakabila ifyasuko fya cishinka kuli ifyo fipusho fyakatama. Inte sha kwa Yehova shasumina ukuti Lesa alitupeela ifyasuko mu Cebo cakwe, Baibolo.a

Apo “amalembo yonse yantu yapuutwamo kuli Lesa,” inshila isuma iya kwesesha ifisambilisho fyalekanalekana ili kufilinganya na Baibolo. (2 Timote 3:16) Pa kucite co, mwe bene “mulinge icabo kufwaya kwa kwa Lesa, icisuma kabili ica kutemuna kabili icapwililila.” (Abena Roma 12:2) Bushe kuti ‘mwailingila’ mwe bene ukuti ifisumino fyenu fyashimpwa pali Baibolo? Ukucite co kwalikatama pantu Lesa tafwaya ukuti mulufiwe pamo na “bonse abaikala mu calo conse.”—Ukusokolola 12:9.

Bushe Bakasambilisha Balakabilwa?

Yesu tapeele abasambi bakwe ifimfungwa finono no kubeba ati: “Ifyasuko fyonse ku fipusho fyenu fili umo mwine. Kabiyeni ku mwenu muyeifwaila.” Lelo, alibasambilishe Icebo ca kwa Lesa mu kutekanya na mu cikuuku. Icafuminemo, abasumine ifisambilisho fyakwe babomfeshe inshila shakwe lintu balesambilisha bambi. Buuleni ca kumwenako ca musambi Filipi. Alandile kuli mushika umwina Etiopia uwa mutima wa bufumacumi uwaishibe Amalembo ukufuma ku baYuda. Lelo alekabila ukwafwiwa. E ico, Filipi umwiminishi wa cilonganino ca Bwina Kristu alitungulwilwe ku kumwafwa. Aciba ukuti uyu mushika tafwaile ukulanda pa mipepele, nga tasambilile pa lwa lubali lwa kwa Yesu mu mifwaile ya kwa Lesa. Mwandi uyu mwina Etiopia aaba ca kumwenako cishaiwamina kuli bonse abalesapika icine!—Imilimo 8:26-39.

Bushe kuti mwatemwa ukulanda pa fisumino fyenu no kwipusha ifipusho nge fyacitile umwina Etiopia? Kuti mwanonkelamo apakalamba nga mwacite co. Inte sha kwa Yehova shaliiteyanya ukulanshanya Baibolo na bantu bafumaluka abafwaya ukwishiba cintu isosa. Inte sha kwa Yehova tashilanda ifya mu mitwe yabo. Ukucila, shesha ukulangisha abantu cintu Baibolo iine ilanda.

Mushika umwina Etiopia asambilile ifintu fya kupapusha pa lwa kwa Yesu Kristu, ukupala fintu Yesu akabomfiwa na Lesa ukulosha kwi pusukilo lyesu. Ilelo imifwaile ya kwa Lesa ili apepi no kufikilishiwa. Ifintu fya kupapusha ifisuma fyalacitika pano pene pe sonde. Icipande cikonkelepo calalangisha fintu abantu bonse pe sonde bakambukilwako. Kwena, ukwambukilwa kwesu kukashintilila pa mibele yesu ne fyo tukacita.

[Futunoti]

[Icikope pe bula 7]

Mushika umwina Etiopia alisumine ukulanshanya Baibolo