Abacaice Bepusha Ukuti . . .

Mulandu Nshi Mfililwa Ukukwata Ifintu Mfwaya?

Mike atile: “Ifintu fimo fisuma sana, kabili kuti natemwa ukufikwata; nomba abafyashi bandi tabakwata ndalama sha kunshitila.”

BUSHE kwaliba ifintu ufwaisha lelo taufikwata? Napamo ulafwaisha ukushitako icilimba ca muno nshiku nelyo insapato shilefwalako abanobe. Abanobe bamo abo wakwata ababa ne fi fintu , balaitakisha pa lwa fyene. Kanshi abafyashi nga batila tabakwete ndalama sha kukushitila, napamo kuti waumfwa ububi.

Lelo nangu line caliba fye bwino ukufwaya ifipe fimo, icilenga abaice abengi ukufifwaya caba lunkumbwa. Cilemoneka kwati ababacincisha sana bantu basabankanya amakwebo. Ukulumbanya ifintu pa televishoni, na mu filimba kulalenga ukumoneka kwati nga taushitileko ifya kufwala nelyo ifipe fimo ifyalembwapo na mashina ya bapanga, ninshi uli wa cabe cabe fye. E mulandu wine abaice bonawila amadola amabilioni 100 mu mwaka umo fye mu United States mweka!

Kabili kwaliba no mupatikisha wa fibusa. Mu cipande ca muli magazini wa Marketing Tools mwali amashiwi ya kuti: “Mu calo ca lelo umo abapungwe balesende fintu buyefyabuyefya, ukumonwa uwa cabe cabe ku banobe takuba fye pa mulandu wa kuti balekumona ati walishalila, nelyo walisuulwa: balakumona fye no kuti niwe Cifilwafilwa.” Kuti wacita shani pa kuti ‘wishalila’? Mu fyalo ifingi kano uleshita ifyawamisha, ifyo bapangile nomba line. Ni shani nga taukwete ndalama? Umwaice umo Umwina Kristu alisumine ati: “Kwena calyafya sana.” Umwaice na umbi asumina ukuti: “Pa kuya ku sukulu kuti ni we fye uli ne fyasuulwa, bonse kulakuseka fye. Limo ndomfwa uwapatwa.”

Umupatikisha wapalako kuti wabako na ku bacaice ababa mu fyalo ifipiina, umo abantu bacululuka amaawala ayashaifulila ku ncito pa kuti fye bengashita uto bakabila mu mikalile. Nga ulupwa lwenu lupiina, mu cifyalilwa fye kuti ulefuluka imikalile isuma. Apo walitambapo televishoni na mafilimu ayafuma ku fyalo ifikankaala, napamo na iwe walitendeka ukufuluka ifya kufwala, ing’anda, na bamotoka ifya mutengo nga filya balangisha muli aya mafilimu. Napamo kuti ulefulwa no kufulwa nelyo ukubombomana pantu umona kwati tawakatale aukwatapo ifi fintu.

Te mulandu wikala mu calo icipiina nelyo icikankaala, ukufulwa nelyo ukufulunganishiwa ku mulandu wa kufilwa ukushita fimo kuti kwakonaula fye. Na kabili kuti kwalenga ulekansana fye na bafyashi umo shacela. Icipusho ni ci, kuti wacimfya shani ubu bwafya?

Ukutekanya pa fyo Umona Ifikwatwa

Ica kubalilapo wilaba ukuti Yehova Lesa tafwaya abantu bakwe ukwikala mu bupiina nelyo ukuti balefilwa ukukwata fintu bakabila sana. Na kuba Lesa tabikile Adamu na Efa pa cishala, lelo abapeele ibala lyayemba ilyaisulamo imiti iisuma ukutamba. (Ukutendeka 2:9) Mu kuya kwa nshita, ababomfi ba kwa Lesa bamo, pamo nga Abrahamu, Yobo, na Solomone, balikwete ifyuma ifishaifulila. (Ukutendeka 13:2; Yobo 1:3) Solomone akwete golde uwingi nga nshi ica kuti “silfere tali icatungwa kantu mu nshiku” sha kuteka kwakwe!.—1 Ishamfumu 10:21, 23.

Lelo abantu ba kwa Lesa abengi bekala fye ukulingana na pantu bakwatile. Yesu Kristu ali mupiina; takwete na “pa kulaaliko mutwe.” (Mateo 8:20) Nangu line aikele fi, tawatala aubelengapo ukuti Yesu aleilishanya pa mulandu wa kufilwa ukushita fintu alefwaya. Lelo afundile ukuti: “E ico mwisakamikwa, amuti, Tulelya nshi? nalimo, Tulenwa nshi? nalimo, Tulefwala nshi? . . . Pantu Shinwe wa mu muulu aishibo kuti mukabile fi fyonse. Lelo mubale mufwaye ubufumu bwa kwa Lesa no bulungami bwakwe, ne fi fyonse fikalundwako kuli imwe.”—Mateo 6:31-33.

Ici tacalola mu kuti Lesa e ufwile ukushitila umuntu ifya kufwala ne fipe fya muno nshiku fintu afuluka. Lesa atupayanishisha maka maka fintu tukabila, te fintu tushikabila sana. E mulandu wine Baibolo itukoselesesha ukuteka fye umutima “pa kuba ne fya kulya ne fya kufwala.” (1 Timote 6:8) Lelo ukulanda fye icishinka, ukuteka umutima kwalyafya. Umulumendo Mike alasumina ukuti: “Lyonse bulaba bwafya ubwine bwine pa kuti fye upingulepo fintu ulekabila na fintu ulefwaya fye.” Ukulunda pa kufwaisha kwesu kwine ukwa bukaitemwe, tufwile ukulwisha ukusonga kwa mulwani mukalamba uwa kwa Lesa, Satana Kaseebanya. (1 Yohane 5:19) Na kuba ubwile bwa kale na kale abomfya bwaba kulenga abantu ukumona kwati balepusulwapo fimo. E fintu abembwile na Efa, ukumulenga ukumona kwati alepusulwa, cibe ali mu paradise uwapwililika!—Ukutendeka 3:2-6.

Kuti watalukako shani ku kuwila mu mibele yapala Efa iya kubulisha ukuteka umutima? Tontonkanya pa fintu wapaalwa, nangu line walyumfwapo ici cintu imiku iingi. Wilailishanya pa mulandu wa kuti tawakwata fimo. Tontonkanya pa fisuma no kwibukisha fintu wakwata. (Linganyako Abena Filipi 4:8.) Mike atila: “Ifintu mfwaisha fyalifulisha, lelo nshikala fye ndefitontonkanyapo.”

Na kabili caliba bwino ukusuula ifya kusembeleka ifisabankanya aba makwebo, ifingalenga umutima obe ukusendwa.a (Amapinda 14:15) Wibilima no kumona kwati kuti “wafwa” nga taushitileko insapato bapangile nomba line nelyo tepu wa disiki, esha ukutontonkanyapo bwino mu mutima nteka. Ipushe auti: ‘Bushe ici, cine cine ndecikabila? Bushe kuli ifikankaala ifyo cikamombela? Bushe te kuti ndebomfya fye ifi nakwata kale?’ Witumpikwa ku basabankanya amakwebo abakomailapo fye pa kufwaya abantu ukushitila amataki. Ufwile ukutontonkanyapo sana pa mashiwi ya mutumwa Yohane pali 1 Yohane 2:16 ayatila: “Conse ca pano isonde, lunkumbwa lwa mubili, no lwinso lwa menso, na mataki ya miikalile ino, tacafuma kuli Shifwe, lelo ca pano isonde.”

Lintu Cine Cine Ulekabila Icintu

Ni shani nga cine cine ulekabila icintu cimo? Tontonkanyapo bwino libe taulaeba abafyashi. Ipekanye ukulondolwela abafyashi bwino bwino umulandu ulekabilila ico cipe, fintu ukacibomfya, no mulandu ulemwena ukuti ukamwenamo mu kucibomfya. Napamo kuti bamona umo cabela bacifyantikapo pa fikashitwa muli uyo mweshi. Ni shani nga batila tala loleela? Napamo tapali cimbi ico wingacita, ulingile fye ukutekanya. (Lukala Milandu 7:8) Shino ni “nshita ishayafya,” kanshi abafyashi abengi te kuti bakumanishe ukushitila abana babo fyonse ifyo balefwaya. (2 Timote 3:1) Nga taulepinda abafyashi ifyacilamo, kuti wayangushako umulimo wabo uwayafya.

Lelo na iwe wine pambi kuti wabomfyako amano yobe. Ku ca kumwenako, bushe ulapokako aka ndalama? Lyena sambilila ifya kutantika bwino bwino ifya kushita pa kuti ulesungako kanono cila mweshi. Napamo kuti waisula fye na akaunti ku banki. (Linganyako Luka 19:23.) E fyacitile umukashana Abigail. Atila: “Indalama shandi ndashakanya pabili, shimbi ndatwala ku banki e lyo shimbi ndashitamo ifintu.” Nga uli mukalambako, limbi kuti uleshukilapo utucito, nelyo kuti waingilapo incito ya kubomba inshita inono.b Fyonse fintu wingacita, lintu abafyashi bakamona ukuti cine cine ulefwaya ukushita cimo no kuti walipoosako amano ku kusunga indalama, napamo kuti bakupako isha kukumanisha nga bakwatako.

Ukufwailisha bwino cibe taulashita icintu na ko kwine kuti kwakwaafwa. Ku ca kumwenako, nga wasanga icintu balilumya umutengo, napamo kuti waumfwana na bo bakubweseshako. Nga bakaana, eshako ukulolela nga bakacibika pa selu. Fwailishako na mu mashitolo yambi, napamo kuti nacinakako umutengo. Sambilila ukusala bwino bwino ifintu ifyakosa, limo ifipe ifya kuti balibomfyako kale filaba ifisuma nga nshi.c

Sambilila Ukutekanya

Amapinda 27:20 yasoka ayati: “Ku Mbo na ku Bulobe takwikuta; na menso ya muntu tayekuta.” Cine cine, filya fine inshishi ishikuta, na bantu bamo nangu fye bakwata ifya musango shani, batwalilila fye ukufwailapo na fimbi. Taluka ku kutontonkanya kwa bukaitemwe ukwa musango yo. Ubufunushi tapali uko bukakutwala, kuli pele pele bukakufulunganya no kukulenga fye ukubombomana. Umulumendo Jonathan atile: “Insansa shobe nga shashintilila pa kukwata ifintu, tawakabale ausansamuka. Lyonse kukalaba icipya ico ukalafwaya. Ufwile ukusambilila ukuba ne nsansa pa fintu ukwete.”

Nga walitekanya kuti wabomba bwino no mupatikisha wa banobe. Umulumendo Vincent atila: “Ukumona fye umo nafwala insapato bapangile nomba line tacipilibula ukuti na ine mfwile ukukwatako.” Kwena limo limo kuti uleumfwa ububi pa mulandu wa kufilwa ukushita fintu ufwaya. Lelo wilaba ukuti Yehova alishiba fintu ukabila. (Mateo 6:32) Kabili nomba line, ali no “kwikusha conse ica mweo ifyo cilefwaya.”—Ilumbo 145:16.

[Amafutunoti]

[Amashiwi pe bula 19]

“Pa kuya ku sukulu kuti ni we fye uli ne fyasuulwa, bonse kulakuseka fye”

[Icikope pe bula 20]

Kuti Ulesansamuka nangu line taukwete fyonse fintu ufwaya