Bomfyeni Ubumi Bwenu Bwino
BAWISHI abalefwa kuli kansa baleele pa busanshi mu ng’anda. Umwana wabo umwaume ali mu shopo lya bukabasa, alelonganika ifibombelo fyabo ifya bukabasa. Ilintu alelonganika ifibombelo, atontonkenye pa lwa fintu fishaiwamina ifyo bawishi balepanga kuli ifi fibombelo. Nangu cingati ishopo lya bukabasa lyapalamene ne ng’anda, umulumendo alishibe ukuti bawishi tabakengilemo kabili, nangu ukubomfya kabili ifibombelo ifyo baishibishe ukubomfya. Iyo nshita yalipitile.
Umwana atontonkenye ulwe lembo lya Lukala Milandu 9:10 ilitila: “Conse ico iminwe yobe yasanga ica kucita, cita ku maka yobe; pantu takuli ica kucita nangu ca kwelenganya nangu kwishiba nangu mano ku Mbo [inshishi] uko uleya.” Ilyo lembo lyali likaya kuli wene. Alelibomfya imiku iingi lintu alesambilisha bambi icine ca Baibolo icitila imfwa mibele ya kukanacita icili conse. Nomba ifi fyebo fya kwa Solomone fyalimufikile pa mutima—ifya kuti tulingile ukuilemeno bumi no kuipakisha inshiku shesu ilyo tuli na maka pantu inshita ikesa lintu tatwakabe na maka ya kucite fyo.
Ipakisheni Ubumi
Mwi buuku lyonse ilya Lukala Milandu, Imfumu ya mano Solomone yacincishe bakabelenga ba iko ukuipakisho bumi. Ku ca kumwenako, icipandwa 3, citila: “Ninjishibo kuti takuli cisuma kuli bene [abantunse], kano ukusamwa no kucite cisuma mu nshita ya myeo yabo. Kabili ukuti umuntu onse alye, no kunwa, no kumone cisuma mu kucucutika kwakwe konse, e ca bupe ca kwa Lesa.”—Lukala Milandu 3:12, 13.
Solomone alipuutilwemo na Lesa ukubwekeshapo ili tontonkanyo ilitila: “Moneni, ico namono kuti cisuma kabili iciyene ku muntunse—kulya no kunwa no kumone fisuma mu kucucutika kwakwe konse uko acucutika mwi samba lya kasuba, ku mpendwa ya nshiku sha mweo wakwe isho Lesa amupeela; pantu e cakaniko cakwe.”—Lukala Milandu 5:18.
Mu kupalako, acincisha abacaice ati: “Samwa mu bulumendo bobe, we mulumendo, no mutima obe ukusekeleshe mu nshiku sha bulumendo bobe [nelyo, ubukashana bobe]; wende na mu mibele ya mutima obe, na mu mimwene yonse ya menso yobe.” (Lukala Milandu 11:9a) Mwandi caliwama ukuipakisha ubukose na maka ya ku bwaice!—Amapinda 20:29.
‘Ibukisheni Kalenga Wenu’
Kwena, Solomone taloseshe mu kuti caliwama ukucita fyonse ificebusho mutima wesu nelyo amenso yesu. (Linganyeniko 1 Yohane 2:16.) Ici cili icaumfwika mu fyo alemba mu kukonkapo ati: “Lelo wishibe ukuti pali conse ici [ico mwingacita ku kwikusha fyonse ifyo mufwaisha] Lesa akakwingisha mu kupingulwa.” (Lukala Milandu 11:9b) Te mulandu no mushinku wesu, tulingile ukwibukisho kuti Lesa alamona ifyo tubomfyo bumi bwesu kabili akatupingula mu kulinga.
Fintu cingaba buwelewele ukupelululo kuti kuti twaikala ubumi bwa bukaitemwe e lyo no kwisaikatisha bukapepa mu bukote! Inshita iili yonse kuti twafwa. Nangu fye nga tatufwile, ukubombela Lesa mu bukote takwayanguka iyo. Pa kwishiba ici cishinka, Solomone alembo kuti: “Lelo ibukisha Kalenga obe mu nshiku sha bulumendo bobe, ilyo inshiku sha bubi tashilaisa, ne myaka tailafika ilyo ukatila, Tapaba kuli ine ukucankilwamo.”—Lukala Milandu 12:1.
Ubukote buletako amafya. Ukubomfya amashiwi ya cimpashanya Solomone mu kukonkapo alondolola ififuma mu bukote. Iminwe na maboko filatutuma, amolu yalatembuka, na meno yashala fye aya kupenda. Imfwi shilamena no mushishi ulapwa. Utulo twa kusepwila fye ica kuti na kwi shiwi lya cuni kuti twapumfyanishiwa. Amaka—ya kumona, ukumfwa, ukutonya, ukununsha, no kusonda—yalacepelako. Umubili uwanaka uletako umwenso wa kupona no kutiina “amatentula” yambi aya mu nshila umupite cintubwingi. Icisa mu kukonkapo umuntu alafwa.—Lukala Milandu 12:2-7.
Ubukote bwalibipisha ku bashifwaya ‘ukwibukisha Kalenga wabo’ mu bwaice bwabo. Pa mulandu wa kusungaula ubumi bwakwe, umuntu wa musango yo ‘tacankilwamo’ mu bukote bwakwe. Na kabili imikalile ya kusuula Lesa ilundako amafya no kukalipwa kwa mu bukote. (Amapinda 5:3-11) Ku ca bulanda, ku ba musango yo ku ntanshi takwaba isubilo lelo kwaba fye imfwa.
Ukusamwa mu Bukote
Ici tacilolele mu kuti abakoloci te kuti baipakishe ubumi. Baibolo ilangililo kuti “ukutantalila kwa nshiku, ne myaka ya mweo” na fyo fyaba mapaalo ya kwa Lesa. (Amapinda 3:1, 2) Yehova aebele cibusa wakwe Abrahamu ati: “Lelo iwe . . . ukashiikwa uwa mfwi tutu.” (Ukutendeka 15:15) Te mulandu na mafya ya bukote, Abrahamu asangile umutende no mutelelwe mu bukote bwakwe, ali uwaikushiwa ilyo aibukishe ubumi ubo apeele kuli Yehova. Na kabili mu citetekelo alelolelo “Musumba uuli ne ca kukuulapo,” Ubufumu bwa kwa Lesa. (AbaHebere 11:10) E ico, afwile “umukote kabili uwapilulwile imyaka.”—Ukutendeka 25:8.
E ico, Solomone acincishe ati: “Ngo muntu abapo imyaka iingi, asamwe muli yonse iine.” (Lukala Milandu 11:8) Nampo nga tuli baice nelyo tuli bakote, ukusekelela kwine kwine kufuma mu kukwata isenge na Lesa.
Ilintu umulumendo uwali mu shopo lya bukabasa alelonga icibombelo ca kulekelesha ica bawishi, atontonkenye pali ifi fintu. Atontonkenye pa bantu bonse aishibe abaeseshe ukuilemeno bumi bwabo lelo abashasangile insansa pantu tabakwete isenge na Kalenga wabo. Fintu cali icalinga ukuti pa numa ya kutukoselesha ukusamwa mu bumi bwesu, Solomone asondwelele umulandu ku fyebo ifisoso kuti: “Ukusupula kwa mulandu onse; fyonse nafyumfwika. Bela Lesa akatiina, baka amafunde yakwe; pantu ici e ca buntunse bonse”!—Lukala Milandu 12:13.