Endeleni Pamo no Kuteyanya kwa kwa Yehova
“Awe Lesa wa mutende . . . amulenge ukuti mupwililile mu fisuma fyonse ku kucito kufwaya kwakwe.”—ABAHEBERE 13:20, 21.
1. Abantu mu calo baba banga, kabili ni banga baba mu mipepele imo imo?
MU MWAKA wa 1999, impendwa ya bantu pe sonde yafikile amabilioni 6! Icitabo ca The World Almanac citweba ukuti pali iyi mpendwa 1,165,000,000 baShilamu; 1,030,000,000 ni baRoma Katolika; 762,000,000 baHindu; 354,000,000 baBuddha; 316,000,000 ni baProtestanti; na 214,000,000 ni baOrthodox.
2. Finshi twingasosa pa lwa mibele ya mipepele ilelo?
2 Nga twamona ukulekana kwaba mu mipepele ilelo ne cimfulumfulu, bushe kuti twatila iminshipendwa yonse iyi balecita ukufwaya kwa kwa Lesa? Iyo, “pantu Lesa te wa cimfulumfulu, lelo wa muyano.” (1 Abena Korinti 14:33) Lubali lumbi, ni shani pa lwa bumunyina bwa pa kati ka fyalo ubwa babomfi ba kwa Yehova? (1 Petro 2:17) Ukusapika kushininkisha ukuti ‘Lesa wa mutende abalenga ukuti bapwililile mu fisuma fyonse ku kucito kufwaya kwakwe.’—AbaHebere 13:20, 21.
3. Cinshi cacitike mu Yerusalemu pa Pentekoste mu 33 C.E., kabili mulandu nshi?
3 Kwena, ukufula kwa babishanya ne Nte sha kwa Yehova te ca kupiminako ca kutila Lesa alabasenamina. Kabili ifipendo ifilangilila ukulunduluka te fisekesha Lesa. Tasalile abena Israele pa mulandu wa kuti e ‘bafulishe’ ukucila abantu bonse. Na kuba, e ‘bacepeshe’ pali bonse. (Amalango 7:7) Lelo pa mulandu wa kuti abena Israele baishileba ababulwo busumino, pa Pentekoste wa mu 33 C.E., Yehova atendeke ukusenamina icilonganino cipya ica bakonshi ba kwa Yesu Kristu. Basubilwe no mupashi wa mushilo uwa kwa Yehova kabili mu kupimpa baile baleshimikila icine pa lwa kwa Lesa na Kristu kuli bambi.—Imilimo 2:41, 42.
Ukutwalilila Ukulunduluka
4. Mulandu nshi mwingasosela ukuti icilonganino ca kubalilapo ica Bena Kristu lyonse calelundulukilako fye?
4 Mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo, icilonganino ca Bena Kristu calelundulukilako fye lyonse, ukupansa ififulo fipya ifya kubombelamo, ukupanga abasambi, no kulundulukilako mu kumfwikisha icaba ukufwaya kwa kwa Lesa. Abena Kristu ba kubalilapo baleendela pamo no lubuuto lwalebalikilako ulwalesokololwa ukupitila muli bakalata bapuutwamo na Lesa. Pa kucincishiwa no kutandala kwa batumwa na bambi, balifishishepo bukapyunga bwabo. Ifi fyonse fyalembwa bwino mu Amalembo ya Bwina Kristu aya ciGriki.—Imilimo 10:21, 22; 13:46, 47; 2 Timote 1:13; 4:5; AbaHebere 6:1-3; 2 Petro 3:17, 18.
5. Mulandu nshi ukuteyanya kwa kwa Lesa kulelundulukila ilelo, kabili mulandu nshi tulingile ukwendela pamo na ko?
5 Ukupala Abena Kristu ba mu kubangilila, Inte sha kwa Yehova isha muno nshiku shalilunduluka ukufuma ku mpendwa inono. (Sekaria 4:8-10) Ukufuma mu myaka ya kulekeleshako iya ba 1800, kwaliba ubushininkisho bwamonekesha ubwa kuti umupashi wa kwa Lesa waba pa kuteyanya kwakwe. Pa mulandu wa kuti twashintilila pa butungulushi bwa mupashi wa mushilo te pa maka ya bantu, twalitwalilila ukulunduluka mu kumfwikisha Amalembo na mu kucita ukufwaya kwa kwa Lesa. (Sekaria 4:6) Apo tuli mu “nshiku sha kulekelesha,” cili icacindama ukutwalilila ukwendela pamo no kuteyanya kwa kwa Yehova ukulelunduluka. (2 Timote 3:1-5) Ukucite fyo kutulenga ukubakilila isubilo lyesu no kushimikilako ubunte pa lwa Bufumu bwaimikwa ubwa kwa Lesa ilyo impela ishilaishila buno bwikashi.—Mateo 24:3-14.
6, 7. Ni mbali nshi shitatu twalamona umo ukuteyanya kwa kwa Yehova kwalundulukamo?
6 Mu kati kesu muli bamo abatendeke ukubishanya no kuteyanya kwa kwa Yehova muli ba 1920, ba 1930, na muli ba 1940. Muli ilya myaka, nani pali ifwe aelengenye ulwa kukula kwapesha mano no kulunduluka kwa kuteyanya ukufika kuli lelo? Tontonkanyeni pa fikulu fikulu ifyacitika mu lyashi lya ndakai! Cilakuula bumupashi bwesu ukutontonkanya pa fyo Yehova aabomba ukupitila mu bantu bakwe abateyanishiwa mu nshila ya bulesa.
7 Davidi wa ku kale aletemwa sana lintu atontonkanya pa milimo ya kwa Yehova iipesha mano. Atile: “Nga naesho kufilongola napamo ukufisosa, fyalifula, te kuti fipendwe.” (Amalumbo 40:5) Na ifwe e fyo twapelebela, apo te kuti tulondolole ifintu ifikalamba ifingi kabili ifya kulumbanishishapo Yehova ifyo acita mu nshiku shesu. Lelo, lekeni tumone imbali shitatu umo ukuteyanya kwa kwa Yehova kwaselela pa ntanshi: (1) ukulunduluka mu kumfwikisha ifya ku mupashi, (2) ubutumikishi bwawaminako kabili ubwakulilako, na (3) ukuteuluka kwa pa nshita yalinga mu nshila ukuteyanya kubombelamo.
Tulatasha pa Kubuutushiwa lwa ku Mupashi
8. Ukumfwana na Amapinda 4:18, cinshi ukubuutushiwa lwa ku mupashi kwatwafwa ukwiluka pa lwa Bufumu?
8 Ukulosha ku kulunduluka mu kubuutushiwa lwa ku mupashi, Amapinda 4:18 yaba aya cine cine. Yatila: “Inshila ya balungami yaba ngo lubuuto ulwabalika, ululeya no kubuuta kasuka akasuba kasaama.” Tulatasha nga nshi pa kulunduluka mu kubuutushiwa lwa ku mupashi! Pe bungano lya pa Cedar Point, Ohio, mu 1919, Ubufumu bwa kwa Lesa bwalilandilwepo sana. Ubu Bufumu e cibombelo Yehova abomfya ku kushisha ishina lyakwe no kwebela bumulopwe bwakwe. Na kuba, ukubuutushiwa lwa ku mupashi kwalitulenga ukwiluka ukuti ukufuma kwi buuku lya Ukutendeka ukufika kwi buuku lya Ukusokolola, Baibolo icitilo bunte ku bufwayo bwa kwa Yehova ubwa kushisha ishina lyakwe ku Bufumu butekwa ku Mwana wakwe. Mulya e mwalala isubilo lishaiwamina ilya bonse abatemwo bulungami.—Mateo 12:18, 21.
9, 10. Muli ba 1920, finshi fyasambililwe pa lwa Bufumu na pa lwa mabumba yabili ayalwishanya, kabili ici catwafwa shani?
9 Pe bungano na limbi ilya pa Cedar Point, mu mwaka wa 1922, kalanda mukalamba, J. F. Rutherford acincishe abantu ba kwa Lesa ukuti “sabankanyeni, sabankanyeni, sabankanyeni, Imfumu no bufumu bwakwe.” Icipande caleti “Ukufyalwa kwa Luko,” icasabankanishiwe muli The Watch Tower wa March 1, 1925, calondolwele ulwa kushilimuka kwa ku mupashi pa lwa kusesema kwakumine ukwimikwa kwa Bufumu bwa kwa Lesa mu 1914. Na kabili caishileilukwa muli ba 1920 ukuti kwaba amateyanyo yapusana yabili ayalwishanya, ukuteyanya kwa kwa Yehova no kwa kwa Satana. Pali ubulwi pali aya mabumba yabili, kabili tukaba ku lubali ulukacimfya nga twatwalilila ukwendela pamo no kuteyanya kwa kwa Yehova.
10 Ni shani fintu uku kubuutushiwa lwa ku mupashi kwatwafwa? Apo Ubufumu bwa kwa Lesa ne Mfumu Yesu Kristu tababa ulubali lwa calo, na ifwe bene tatufwile ukuba ulubali lwa ciko. Pa kuipaatula ku calo tulangisha ukuti twaba aba bucine. (Yohane 17:16; 18:37) Lintu twalolesha pa mafya yakakala ayalepama buno bwikashi bubifi, mwandini tulatasha sana pa kukanaba ulubali lwa kuteyanya kwa kwa Satana! Kabili we kusenaminwa twasenaminwa pa kukwata umutelelwe wa ku mupashi mu kati ka kuteyanya kwa kwa Yehova!
11. Lishina nshi ilya mu Malembo ilyo abantu ba kwa Lesa bapokelele mu 1931?
11 Pe bungano lya mu 1931, ilya mu Columbus, Ohio, e po amashiwi yaba pali Esaya 43:10-12 yabomfiwe bwino. Abasambi ba Baibolo bainike ishina lyaibela ilyo baishibikilwako na pali lelo ilya kuti Inte sha kwa Yehova. Mwandini lishuko lishaikulila ilya kulenga ishina lya kwa Lesa ukwishibikwa pa kuti bambi na bo balilileko no kupusuka!—Amalumbo 83:18; Abena Roma 10:13.
12. Kubuutushiwa nshi ukwa ku mupashi pa lwe bumba likalamba kwapayanishiwe mu 1935?
12 Pa ntanshi ya ba 1930, abantu ba kwa Lesa abengi tabaishibe bwino ulwe subilo lya bumi bwabo ubwa ku nshita ya ku ntanshi. Bamo baleti ni ku muulu bakaya kabili pa nshita imo ine balekumbwa sana ubulondoloshi bwa Baibolo pa lwa paradise wa pe sonde. Pe bungano lya ku Washington, D.C., ilya mu 1935, cali ica kucincimusha ukwishiba ukuti ibumba likalamba, ilya pa Ukusokolola icipandwa 7 lyaba libumba lyakwata isubilo lya kwikala pe sonde. Ukutula iyo nshita, ukulonganikwa kwe bumba likalamba kwaliselela nga nshi pa ntanshi. Bushe tatutasha ukwishiba ukuti ukwishibikwa kwe bumba likalamba te nkama kuli ifwe? Ukumona uko abantu balelonganikwa mu mpendwa shikalamba ukufuma ku nko shonse, imikowa, ne ndimi kulatulenga ukusensela ilyo tuleendela pamo no kuteyanya kwa kwa Yehova.
13. Mulandu nshi uukalamba walondolwelwe pe bungano lya ku St. Louis mu 1941?
13 Icikalamba ico abantu balingile ukwangwako calikomailwepo pe bungano lya mu 1941 ku St. Louis, Missouri. Ca kwishiba umwine wa bubumbo bonse, nelyo umulandu wa bumulopwe. E mulandu ufwile ukukalululwa bwangu, kabili ubushiku bukalamba kabili ubwa kutiinya ubwa kukalulwilamo uyu mulandu buleangufyanya ukwisa! Umulandu na umbi uwalandilwepo mu 1941 mulandu wa bumpomfu, uutulenga ukulangisha ngo muntu umo umo ulubali twabako ukulosha kuli bumulopwe bwa kwa Lesa.
14. Pe bungano lya pa kati ka nko mu 1950, finshi fyasambililwe pa lwa bacilolo balumbulwa pali Esaya 32:1, 2?
14 Pe bungano lya pa kati ka nko ilyali ku New York City mu 1950, e po bacilolo balumbulwa pali Esaya 32:1, 2 baishibikwe bwino bwino. Yali ni nshita ya kucincimusha lintu Munyina Frederick Franz alandile pali ici no kulondolola ukuti bacilolo baleenekelwa ukuba mu calo cipya bali pa kati kesu. Pali lilye bungano na pa yakonkelepo, ulubuuto lwa maka ulwa ku mupashi lwalisaama. (Amalumbo 97:11) Mwandi tulatasha pa kuti inshila yesu yaba “ngo lubuuto ulwabalika, ululeya no kubuuta”!
Ukulunduluka mu Butumikishi Bwesu
15, 16. (a) Kulunduluka nshi mu butumikishi bwesu ukwacitike muli ba 1920 na ba 1930? (b) Ni mpapulo nshi shatucincisha mu butumikishi bwa Bwina Kristu mu myaka ya nomba line?
15 Ulubali lwa cibili umo ukuteyanya kwa kwa Yehova kwalundulukamo lukumine ku mulimo wesu ukalamba uwa kushimikila Ubufumu no kupanga abasambi. (Mateo 28:19, 20; Marko 13:10) Pa kupwishishisha uyu mulimo, ukuteyanya kulatucinkulako ubucindami bwa kulakusha ubutumikishi bwesu. Mu 1922 Abena Kristu bonse bakoseleshiwe ukulabombako umulimo wa kushimikila. Cashalile cila muntu ukuleka ulubuuto lwakwe ukubalika na muli fyo ukubombako umulimo wa kushimike cine ubunte. (Mateo 5:14-16) Mu 1927, ubushiku bwa pa Mulungu e bwasalilwe ukuba ubushiku bwa mulimo wa mwi bala. Ukutendeka mu February 1940, caliseekele ukumona Inte mu misebo ya mu misumba ya makwebo baletambika The Watchtower na Consolation (iitwa nomba Loleni!).
16 Mu mwaka wa 1937 akatabo ka Model Study, akalekomaila pa bucindami bwa kubwelela ku bo twalanshenye na bo pa kuti tusambilishe bambi icine ca mu Baibolo kalifumine. Mu myaka yakonkelepo, umulimo wa masambililo ya Baibolo walikomailwepo sana. Icacincishe sana ulu lubali lwa butumikishi citabo cafumine mu 1946 icaleti “Lekeni Lesa Abe Uwa Cine” ne citabo caleti Icine Icitungulula ku Bumi bwa Ciyayaya icafumine mu 1968. Pali nomba, tulebomfya icitabo ca Ukwishiba Uko Kutungulula ku Mweo wa Muyayaya. Ukubomfya ifi fitabo kulatwafwa ukupanga umufula wakosa mu Malembo pa kupanga abasambi.
Ukulunduluka Pamo no Kulopolola Imibombele ya Kuteyanya
17. Ukukonka Esaya 60:17, ukuteyanya kwa kwa Yehova kwalunduluka shani?
17 Ulubali lwalenga butatu umo ukuteyanya kwa kwa Yehova kwalundulukilamo lwakuma ukulopolola imibombele mu kuteyanya. Ukulingana na Esaya 60:17, Yehova alaile ukuti: “Pe punda lya butale [umukuba, NW] nkaletapo golde, na pe punda lya cela nkaletapo silfere, pe punda lya fimuti ubutale, na pe punda lya mabwe icela. Nkacito Mutende ukuba bakaangalila bobe, no Bulungami ukuba bakapitao bobe.” Pa kuti kube ukumfwana no ku kusesema, kwaliba ukuwamyako ukwangalila umulimo wa kushimikila Ubufumu no wa kucema umukuni.
18, 19. Kulopolola nshi mu mibombele ya kuteyanya kwabako pa myaka?
18 Mu 1919 dairekita wa mulimo alisontelwe mu cilonganino cimo na cimo icalefwaya ukuiteyanya ku kubomba umulimo wa mwi bala. Iyi mitantikile yacincishe umulimo wa mwi bala. Ukusala kwa mavoti ukwa baeluda na badikone mu filonganino kwapwile mu 1932. Apa epo imibombele ya mavoti mu cilonganino yapwile. Ukwaluka kukalamba na kumbi kwacitike mu 1938 lintu ababomfi bonse mu cilonganino batendeke ukusontwa mu kumfwana sana ne mitantikile ya kusonta kwa bulesa iya mu cilonganino ca kubalilapo ica Bena Kristu. (Imilimo 14:23; 1 Timote 4:14) Mu 1972 bakangalila na babomfi batumikila balesontwa ukubomba, nga fintu aba baume balebomba pa Bena Kristu ba kubalilapo. Mu cifulo ca kuti umuntu fye umo e uli kangalila wa cilonganino, Abena Filipi 1:1 na malembo yambi yalangilila ukuti abalefika pa fifwaikwa fya mu Malembo kuli bakangalila bali no kupanga ibumba lya baeluda.—Imilimo 20:28; Abena Efese 4:11, 12.
19 Mu 1975 ukutantika kwa kuti amakomiti ye Bumba Litungulula yaleangalila imilimo ya mwi sonde lyonse iya kuteyanya kwa kwa Lesa kwalitendeke ukubomba. Amakomiti ya Misambo yalisontelwe ku kulaangalila umulimo mu fifulo fya yako ifya kubombelamo. Ukutula iyo nshita kwaliba ukwangwa ku kwangushako imilimo pe ofeshi likalamba ilya Watch Tower na pa maofeshi yanono pa kuti kube ‘ukusuminisha ifyacilamo.’ (Abena Filipi 1:9, 10) Umulimo wakwata bakacema banono aba kwa Kristu usanshamo ukuba pa ntanshi mu mulimo wa kushimikila, ukusambilisha mu cilonganino, no kucema bwino umukuni wa kwa Lesa.—1 Timote 4:16; AbaHebere 13:7, 17; 1 Petro 5:2, 3.
Ubutungulushi bwa kwa Yesu
20. Ukwendela pamo no kuteyanya kwa kwa Yehova kufwaya ukuti twaishiba cinshi pa lwa cifulo ca kwa Yesu?
20 Ukwendela pamo no kuteyanya kwa kwa Yehova ukulunduluka kufwaya ukuti twaishiba umulimo Lesa apeela Yesu Kristu pa kuba “umutwe wa lukuta.” (Abena Efese 5:22, 23) Ilembo lya pali Esaya 55:4 nalyo lyalicindama apo twaebwa ukuti: “Moneni, [ne Yehova] namupeele ukube nte ku bantu na bantu, cilongoshi kabili mushika wa bantu na bantu.” Ukwabula no kutwishika Yesu alishiba ifya kutungulula. Alishiba impaanga shakwe, kabili alishiba ne milimo yabo. Na kuba, ilyo aceeceetele ifilonganino 7 mu Asia Minor, imiku isano atile: “Naishibe milimo yobe.” (Ukusokolola 2:2, 19; 3:1, 8, 15) Na kabili Yesu alishiba ifyo tukabila, nga filya fine fye Wishi Yehova aishiba. Ilyo ashilalondolola Ipepo lya We Shifwe, Yesu atile: “Shinwe aishibe fintu mukabila, ilyo tamulamulomba.”—Mateo 6:8-13.
21. Ubutungulushi bwa kwa Yesu bulangishiwa shani mu cilonganino ca Bwina Kristu?
21 Ni shani fintu ubutungulushi bwa kwa Yesu bulangishiwa? Inshila imo ni muli bakangalila ba Bwina Kristu, “ifya bupe ku bantu.” (Abena Efese 4:8) Ukusokolola 1:16 kulangilila ukuti bakangalila basubwa baba mu kuboko kwa kulyo ukwa kwa Kristu, e kuti batungululwa na wene. Ilelo, Yesu atungulula baeluda, nampo aba baume bakwata isubilo lya ku muulu nelyo ilya pe sonde. Nga fintu calondolwelwe mu cipande cafumineko, basontwa ku mupashi wa mushilo mu kumfwana ne fifwaikwa mu Amalembo. (1 Timote 3:1-7; Tito 1:5-9) Mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo, ibumba lya baume bakalamba mu Yerusalemu lyapangile ibumba litungulula ku kwangalila ifilonganino no mulimo wa kushimikila pa Bufumu. E nshila ikonkwa mu kuteyanya kwa kwa Yehova ne lelo line.
Twalilileni Ukwendela Pamo!
22. Bwafwilisho nshi Ibumba Litungulula lipayanya?
22 Ifya Bufumu pe sonde fyaseekeshiwa ku “musha wa cishinka kabili uwashilimuka,” uwimininwako ne Bumba Litungulula. (Mateo 24:45-47) Ibumba Litungulula lyangwa intanshi ku kupayanishisha icilonganino ca Bwina Kristu ukufunda kwa ku mupashi no butungulushi. (Imilimo 6:1-6) Lelo, lintu bakapepa banensu baponenwa na masanso yalengwa ne fyabumbwa pe sonde, Ibumba Litungulula lyeba akabungwe nelyo utubungwe twa mwi funde ukupayanya ifya kukumbusuka no kuwamya nelyo ukukuula cipya cipya amayanda yabo na Mayanda ya Bufumu ayabongolweke. Ilyo Abena Kristu bamo basungwa buluku buluku nelyo bapakaswa, kulaba ukubakoselesha lwa ku mupashi. Kabili na mu “nshita iishiyene,” kulaba ukubombesha kukulenga umulimo wa kushimikila ukulunduluka.—2 Timote 4:1, 2.
23, 24. Te mulandu ne caponena abantu bakwe, finshi Yehova lyonse apayanya, kabili cinshi tufwile ukupampaminapo?
23 Te mulandu na conse icingaponena abantu bakwe, Yehova alatwalilila ukupayanya ica kulya ca ku mupashi no butungulushi bulekabilwa. Lesa na kabili alapeela umucetekanya no kushilimuka kuli bamunyina bacetekelwa ku kupekanishisha ukulunduluka no kuwamyako imibombele mu kuteyanya kwa bulesa. (Amalango 34:9; Abena Efese 1:16, 17) Yehova tafilwa ukutupayanishisha ifyo tukabila mu kufishapo umulimo wesu uwa kupanga abasambi no butumikishi bwesu mwi sonde lyonse.—2 Timote 4:5.
24 Twalicetekela nga nshi ukuti Yehova takatale alekelesha abantu bakwe aba busumino; akabapususha mu “bucushi bukalamba.” (Ukusokolola 7:9-14; Amalumbo 94:14; 2 Petro 2:9) Twalikwata imilandu ya kutwalilila ukucetekela ukufika na ku mpela nga filya fine twacetekele pa kubala. (AbaHebere 3:14) E co, natupampamine pa kwendela pamo no kuteyanya kwa kwa Yehova.
Kuti Mwayasuka Shani?
• Mulandu nshi twingasosela ukuti ukuteyanya kwa kwa Yehova kutwalilila ukulunduluka?
• Bushininkisho nshi bwabako ubwa kuti abantu ba kwa Lesa batwalilila ukubuutushiwa lwa ku mupashi?
• Kwaba shani ukuwamyako mu butumikishi bwa Bwina Kristu?
• Kuteuluka nshi ukwa pa nshita yalinga kwacitwa mu mibombele ya kuteyanya pa babomfi ba kwa Yehova?
[Icikope pe bula 17]
Ukupala Davidi, te kuti tulondolole ifipesha mano fyonse ifya kwa Yehova
[Icikope pe bula 18]
Umukuni wa kwa Lesa walinonkelamo mu kuteuluka kwa pa nshita yalinga mu mibombele ya kuteyanya