22. Mu busesemo bwaampanako ubwa kwenda kwa maka ya calo, maka nshi aya calo yalundwapo yasesemwe?

²² Muli Daniele icipandwa 7, icimonwa capalako na kabili caloleshe mu nshita ya ku ntanshi ukutali. Amaka ya calo aya cina Babiloni yacitilweko icikope ku nkalamo, aya cina Persia kuli bere, na ya Greece ku mbwili na mapindo yane pa numa ya iko ne mitwe ine. Lyene, Daniele amona iciswango na cimbi, “ica kutiinya kabili ica kusakamika, kabili ica maka yakalamba, . . . kabili cali ne nsengo ikumi.” (Daniele 7:2-7) Ici ciswango calenga fine cacitileko icikope Ubuteko bwa ciRoma ubwa maka, ubo bwatendeke ukulunduluka mupepi ne myanda ya myaka itatu pa numa Daniele alembele ubu busesemo.

24, 25. (a) Ni shani fintu insengo ikumi isha ciswango shalengele ukumoneka kwa shiko? (b) Kushomboka nshi pa kati ka nsengo sha ciswango uko Daniele amwenene libela?

²⁴ Ni shani, nangu cibe fyo, pa lwa nsengo ikumi isha ici ciswango cikalamba? Malaika atile: “Kabili insengo ikumi isha mu bufumu ubu, shamfumu ikumi ishikema; na imbi ikema ikakonkapo, kabili yene ikacilana ne shabalilepo, ikawisha ne mfumu shitatu.” (Daniele 7:24) Ni shani ici caishilebako?

²⁵ Cisuma, lintu Ubuteko bwa ciRoma bwatendeke ukubongoloka mu mwanda wa myaka walenga isano C.E., tabwali ilyo line nakupyanikwapo ku maka ya calo na yambi. Ukucila, bwaakanikene mu mpendwa ya mabufumu, “ishamfumu ikumi.” Mu kupelako, Ubuteko bwa ku Britain bwacimfishe amabuteko yatatu yalelwishanya aya Spain, France, na Netherlands ku kuba amaka yakalamba aya calo. Muli fyo ‘ulusengo’ lupya lwawishishe “imfumu shitatu.”