17. (a) Cinshi ico umulumbe wa kwa Yesu uwa ngano na mankumba usobela? (b) Cinshi cacitike mu 1918, ukufumamo kukanwa nshi kabili kusontwa nshi?

¹⁷ Mu mulumbe wakwe uwa ngano na mankumba, Yesu asobele inshita ya mfifi yali no kubako lintu Kristendomu atekele ukupulamo. Nangula ni fyo, ukupulinkana imyanda yonse iya myaka ya busangu, kwali no kubako Abena Kristu bapale ngano umo umo, abasubwa ba cine cine. (Mateo 13:24-29, 36-43) Muli fyo, lintu ubushiku bwa kwa Shikulu bwacele mu October 1914, kwali kuciliko Abena Kristu ba cine pe sonde. (Ukusokolola 1:10) Cimoneko kuti Yehova aishile kwi tempele lyakwe lya ku mupashi ku bupingushi mupepi ne myaka itatu na citika pa numa, mu 1918, ukushindikwa na Yesu pamo nge “nkombe ya Cipingo.” (Malaki 3:1; Mateo 13:47-50) Yali ni nshita ya kwa Shikulu mu kupeelako ukukaana Abena Kristu ba bufi no kusonta ‘umusha wa cishinka kabili uwashilimuka pa fikwatwa fyakwe fyonse.’—Mateo 7:22, 23; 24:45-47.

[Akabokoshi pe bula 32]

Inshita ya Kwesha no Kupingula

Yesu abatishiwe no kusubwa nge Mfumu ya ku Ntanshi pa Mumana wa Yordani mupepi na October 29 C.E. Imyaka itatu na citika pa numa, mu 33 C.E., aishile kwi tempele lya ku Yerusalemu no kutamfyamo abalelicita ininga ya fipondo. Kwamoneka ukubako ukulingana kuli ici iciputulwa ca nshita ya myaka itatu na citika ukufuma pa kwikala kwa kwa Yesu ‘pa cipuna cakwe ica bufumu ca bukata’ mu myulu mu October 1914 ukufikilo kwisa kwakwe ku kulengula Abena Kristu baitungile lintu ubupingushi bwatendeke pa ŋanda ya kwa Lesa. (Mateo 21:12, 13; 25:31-33; 1 Petro 4:17) Mu kubangilila mu 1918 imibombele ya Bufumu iya bantu ba kwa Yehova yakumene no kukanishiwa kukalamba. Yali ni nshita ya kwesha mu kusaalala kwe sonde, kabili bacamwenso balyelelwe ukufumamo. Mu May 1918 bashibutotelo ba Kristendomu basongele ukubikwa mu cifungo kwa ba mushika ba Watch Tower Society, lelo imyeshi pabula pa numa aba balikakwilwe. Pa numa, balifumishiweko umupwilapo mu kupeelwo mulandu kwa bufi. Ukutula 1919 ukuteyanya kwa bantu ba kwa Lesa, ukwaeshiwe no kulopololwa, mu kupimpa kwaselele ku ntanshi ukubilisha Ubufumu bwa kwa Yehova kuli Kristu Yesu nge subilo lya mutundu wa muntu.—Malaki 3:1-3.

Lintu Yesu atendeke ukulengula kwakwe mu 1918, bashibutotelo ba Kristendomu ukwabulo kutwishika bapokelele ubupingushi bwabipa. Tabaimishe fye ukupakasa kwa kulwisha abantu ba kwa Lesa lelo bakolomwene umulandu wa mulopa uwafinisha ukwafwilisha inko shalelwishanya mu kati ka nkondo ya calo iya kubalilapo. (Ukusokolola 18:21, 24) Abo bashibutotelo lyene babikile isubilo lyabo muli League of Nations wacitwa no muntu. Pamo pene no buteko bonse ubwa calo ubwa butotelo bwa bufi, Kristendomu aliwile umupwilapo ukufuma ku kusenamina kwa kwa Lesa mu 1919.