Icipandwa 11

“Takwatala Akuba Umuntu Uulanda Filya”

1, 2. (a) Mulandu nshi bamushika abo batumine ukuyaikata Yesu bafiliilwe ukumwikata? (b) Mulandu nshi Yesu aishibile sana ukusambilisha?

ABAFARISE nabakalipa icine cine. Yesu ali mwi tempele, alesambilisha abantu pali Wishi. Abengi abaleumfwa uko alesambilisha bamucetekela, lelo bambi balefwaya ukumwikata. Apo abantu bakalipisha muno, bashimapepo cabapesha amano, e pa kutuma bamushika aba kuyaikata Yesu. Lelo bamushika babwelako fye ukwabula ukumwikata. Bashimapepo bakalamba na baFarise balefwaya ukwishiba ico bafililwa ukumwikata, babepusha abati: “Nga cinshi tamumuletele?” Bamushika bayasuka abati: “Takwatala akuba umuntu uulanda filya.” Bafwile balyumfwapo bakafundisha bambi mwi tempele balesambilisha, nomba ukufunda kwa kwa Yesu kwena kwalibapeseshe amano ica kuti bafilwa no kumwikata.a—Yohane 7:45, 46.

² Te bamushika fye abapapile imisambilishishe ya kwa Yesu. Ilingi line, abantu abengi balelongana pa kuti fye bomfwe ifyo alesambilisha. (Marko 3:7, 9; 4:1; Luka 5:1-3) Mulandu nshi Yesu aishibile sana ukusambilisha? Nga fintu twasambilile mu Cipandwa 8, alitemenwe icine ico alefunda abantu e lyo na bantu abo alefunda. Kabili alishibe bwino sana ifya kusambilisha abantu. Natulande pa nshila shitatu isho alebomfya pa kusambilisha kabili twalasambilila ne fyo twingamupashanya.

Talelanda Ifyakosa pa Kusambilisha

3, 4. (a) Mulandu nshi Yesu alelandila ifyebo fyayanguka ukuumfwa pa kusambilisha? (b) Bushe ifyebo fyaba mu Lyashi lya pa Lupili fitulangilila shani ukuti Yesu aleangusha ifyebo pa kusambilisha?

³ Yesu alafwaya, nga alibomfeshe amashiwi ayaafya ukuumfwa ayengi sana. Nomba, ilyo alesambilisha abantu, tatalile alanda amashiwi yakosa, pantu na kuba abengi pali aba baali “bantu abashasambilila kabili abantu yaweyawe.” (Imilimo 4:13) Alebalangulukilako, talebafunda ifingi sana pa muku umo. (Yohane 16:12) Amashiwi yakwe yali ayaanguka, lelo icine ico alebasambilisha, cali icacindama nga nshi.

⁴ Ica kumwenako ico twingapeela, Lyashi ilyo alandile pa Lupili, ilyalembwa pali Mateo 5:3 ukushinta ku 7:27. Yesu afundile abantu ifintu ifyacindama nga nshi, alefika pa cishinka ca mulandu. Talesambilisha ifyalekosela abantu ukuumfwa nangu kubomfya amashiwi yakosa. Na kuba, tamwaba ishiwi nangu fye limo ilyo nangu mwaice engafilwa ukumfwa! E mulandu wine kanshi ilyo Yesu apwishishe ukulanda, amabumba ya bantu balekanalekana balipapile imisambilishishe yakwe. Pali aya mabumba paali abalimi, bakacema ba mpaanga, e lyo na balondo.—Mateo 7:28.

5. Landenipo ifyebo fimo fimo ifyo Yesu alandile ifyali ifyayanguka lelo ifikankaala nga nshi.

⁵ Ilyo Yesu alesambilisha, alelanda fye ifyaanguka ukuumfwa, talefusha mashiwi, kabili amashiwi alelanda yalelondolola bwino sana icishinka ca mulandu. Apo shilya nshiku takwali ifitabo nge fi caba pali ino nshita, uyu musango wa kufundilamo abantu walelenga afika pa mitima ya bantu ica kuti tabalelaba ifyo basambilila. Moneni ifyebo fimo fimo ifyo alandile: “Mwilapingula pa kuti mwipingulwa.” “Abatuntulu tabakabila kondapa, kano abalwele.” “Umutima . . . ulefwaisha, lelo umubili naunaka.” “Peeleni ifya kwa Kaisare kuli Kaisare, ne fya kwa Lesa kuli Lesa.” “Mwaba insansa ishingi mu kupeela ukucila ishaba mu kupokelela.”b (Mateo 7:1; 9:12; 26:41; Marko 12:17; Imilimo 20:35) Na pa numa ya myaka nalimo 2,000, aya mashiwi na nomba yomfwika fye kwati ni mailo ayalandile.

6, 7. (a) Nga tulefwaya ukwangusha ifyebo pa kusambilisha, mulandu nshi tufwile ukulandila ifileumfwika? (b) Kuti twacita shani nga tatulefwaya ukufushisha umusambi wa Baibolo ifyebo ifingi ifya kuti afilwa no kufyumfwa?

⁶ Bushe kuti twayangusha shani ifyebo ilyo tulesambilisha? Inshila imo kulanda ifyo abantu abengi bengeshiba umo filolele. Ifyo Icebo ca kwa Lesa cisambilisha tafyakosa ukuumfwa. Yehova alenga ukufwaya kwakwe ukwishibikwa ku bantu abafumacumi kabili abafuuka. (1 Abena Korinti 1:26-28) Nga twasala amashiwi yaanguka ukumfwa pa kufunda abantu Icebo ca kwa Lesa, kuti tulesambilisha bwino icine.

⁷ Nga tulefwaya ukwangusha ifyo tulesambilisha, tatufwile ukufusha sana ifyebo fya kusambilisha umusambi wa Baibolo. E ico ilyo tuletungulula amasambililo ya Baibolo, tatufwile ukukolobonda muli tonse fye; kabili tatufwile ukukwankwanya ukusambilisha kwati nalimo icikalamba kupwisha fye ukusambilila ifyebo tupimine limo ukuti tupwishe. Lelo ifyo umusambi aba, e fikatwafwa ukwishiba nga tukalasambilila ifyebo ifingi pa muku umo nelyo ifinono fye. Ico tufwaya kwafwa umusambi ukulakonka Kristu no kulapepa Yehova. E ico, tufwile ukubika amano ku kwafwa umusambi ukwishiba bwino ifyo alesambilila, te mulandu ne nshita twapoosapo pa kumusambilisha. Nga twacite fyo e lyo icine caba mu Baibolo cikamufika pa mutima, no kubaka kuti alebaka ifyo asambilila.—Abena Roma 12:2.

Ukwipusha Ifipusho Fyalungama

8, 9. (a) Mulandu nshi Yesu aleipushisha ifipusho? (b) Bushe Yesu abomfeshe shani ifipusho pa kwafwilisha Petro ukuyasukila umulandu wa kulipila umusonko we tempele?

⁸ Mu nshita ya kweba fye abantu abo alelanda na bo icishinka ico alefwaya ukubeeba, Yesu alitemenwe sana ukwipusha abantu ifipusho. Inga cinshi alebepushisha? Limo limo, aleipusha ifipusho pa kuti asokolole ifibi ifyali mu mitima ya balwani bakwe no kubatalalika. (Mateo 21:23-27; 22:41-46) Nomba ilingi line, alebomfya ifipusho pa kuti abasambi bakwe balande ifyo baletontonkanya, na pa kuti abacincishe no kubaafwa ukutontonkanya pa co alelanshanya na bo. E mulandu wine aleipushisha abantu ifipusho pamo nga, “Muletipo shani?” “Bushe watetekele ci?” (Mateo 18:12; Yohane 11:26) Ifi fipusho fyalelenga Yesu alefika sana abasambi bakwe pa mutima. Natulangilile.

⁹ Bushiku bumo uusonkesha imisonko aipwishe Petro nga Yesu alelipila imituulo ya mwi tempele.c Petro alyaswike apo pene fye ati, “Alalipila.” Lyena Yesu alanshenye nankwe ati: “Uletipo shani Simone? Ni kuli bani ishamfumu sha pano isonde shipoka umutuulo nelyo imisonko? Bushe ni ku bana babo nelyo ni kuli bambi bambi?” Petro ayaswike ati: “Ni kuli bambi bambi.” Yesu amwebele ati: “Kanshi ninshi abana tabafwile ukulipila umusonko.” (Mateo 17:24-27) Petro alikutulwike icishinka Yesu alelandapo ilyo amwipwishe yalya mepusho, pantu kwena abana ba mfumu tabalingile ukulipila imisonko. E ico apo Yesu Mwana wa Mfumu ya ku muulu iyo abantu balepepa pe tempele, talingile ukulalipilako imisonko. Moneni ukuti mu nshita ya kwasuka fye Petro icasuko calungama, Yesu alipwishe Petro mu busuma fye pa kuti ayasukila umwine e lyo limbi na pa kuti amwafwe ukulaibukisha ukuti tafwile ukususwa pa kwasuka.

10. Bushe kuti twacita shani pa kuti tusale bwino ifipusho fya kwipusha abantu ilyo tuleshimikila ku ng’anda ne ng’anda?

¹⁰ Fipusho nshi ifisuma ifyo twingepusha abantu ilyo tuli mu mulimo? Ilyo tuleshimikila ku ng’anda ne ng’anda, kuti twabomfya ifipusho pa kuti abantu bafwaye sana ukuumfwa ifyo tulelanda, nga twacite fyo napamo kuti twakwata ne shuko lya kubashimikila. Ica kumwenako, nga ca kutila umukalamba e o twasanga pa ng’anda, kuti twamwipusha mucinshi mucinshi atuti, “Bushe nga mwalinganya ifyo ifintu fili muno nshiku ne fyo fyali kale, bupusano nshi mumona?” Nga bayasuka, kuti twatila, “Bushe mulemona kwati cinshi cingalenga ukuti cino calo ciwame sana?” (Mateo 6:9, 10) Nga ca kutila umufyashi umwanakashi uwakwata utubaana utunono e o twasanga, kuti twamwipusha atuti, “Bushe mwalitontonkanyapo ifyo cino calo cikaba ilyo abana benu bakakula?” (Amalumbo 37:10, 11) Nga tulemona ifyo pa ng’anda apo twafika paba na bantu babapo, kuti twaishiba icipusho twingepusha umuntu twasanga pa ng’anda ica kuti no kutemwa atemwa.

11. Bushe kuti twacita shani nga tulefwaya ukubomfya bwino ifipusho ilyo tuletungulula amasambililo ya Baibolo?

¹¹ Bushe kuti twacita shani nga tulefwaya ukubomfya bwino ifipusho ilyo tuletungulula amasambililo ya Baibolo? Nga twatontonkanya bwino ifyo twalayaipusha umusambi kuti twalenga alanda ifyo aletontonkanya ne fili mu mutima. (Amapinda 20:5) Lekeni tulangilile, tutile mulesambilila icipandwa citila “Ukulacita Ifyo Lesa Afwaya” mu citabo ca kuti Bushe Cinshi Baibolo Isambilisha?d Ici cipandwa cilanda pa fyo Lesa amona imisango yabipa pamo nga ubulalelale, ukukolwa, e lyo no kubeepa. Ifyo umusambi aleasuka kuti fyalangilila ukuti naumfwa ifyo Baibolo isambilisha, lelo bushe nasumina ifyo alesambilila? Kuti twamwipusha atuti, “Bushe mulemona kwati ifi Lesa aalanda fyaliba fye bwino?” Kuti twamwipusha no kuti, “Bushe kuti mwacita shani pa kuti mulekonka ifi fyebo?” Lelo pa kwipusha, muleibukisha ukuba abacenjela, no kucindika umusambi. Tatufwile ukulaipusha ifipusho ifingalenga umuntu ukumfwa insoni.—Amapinda 12:18.

Aletontonkanya Sana pa Kulanda

12-14. (a) Bushe Yesu abomfeshe shani amaka yakwe aya kupelulula bwino pa kulanda? (b) Bushe Yesu acitile shani pa kulanshanya na baFarise ilyo bamubepeshe ukuti alebomfya amaka ya kwa Satana?

¹² Yesu aletontonkanya sana pa kulanda na bantu pantu na kuba aali uwapwililika. Limo ico alepelulwila sana, ni co alefwaya ukulanga ukuti imilandu abalwani bakwe balemupeela yali ya bufi. Ilingi line, alepelulula sana pa kuti asambilishe abasambi bakwe amasambililo yacindama nga nshi. Natulande pa fyo Yesu alelondolola bwino sana ifintu ukucila abantu fye bonse pano calo.

¹³ Ilyo Yesu aundepe umuntu wakwete ifibanda uwali impofu kabili cibulu, abaFarise bamubepeshe abati: “Uyu muntu tafumisha ifibanda ku maka yambi kano ku ya kwa Beelsebuli [Satana] kateeka wa fibanda.” Ukusumina kwena balisumine ukuti pa kufumya ifibanda, umuntu alingile ukukwata amaka yacila pa ya bantu. Lelo batile Yesu alebomfya amaka ya kwa Satana. Ubu bufi ubo bamubepeshe no kulola tabwalolelemo iyo. Pa kuti Yesu asokolole ubufi bwabo, abaswike ati: “Ubufumu bonse ubwapaatukana ubwine bulapomonwa, no musumba onse nangu ing’anda ifyapaatukana ifine tafyakeminine. Cimo cine na Satana nga afumya Satana, ninshi aba uwapaatukana umwine; nga kanshi ubufumu bwakwe bukeminina shani?” (Mateo 12:22-26) Mu nshila imbi Yesu alelanda ukuti: “Nga ca kutila ndi mubomfi wa kwa Satana, uulefulunganya ifyo Satana acitile, ninshi Satana aleilwisha umwine kabili ninshi ali no kufilwa nomba line fye.” Bushe umuntu nga alondolola ifi, kuti bakaanina pi?

¹⁴ Yesu aali talapwisha ukulanshanya na bo. Apo alishibe ukuti abasambi ba baFarise bamo bamo na bo balifumishepo ifibanda, abepwishe icipusho cayanguka lelo icacindama nga nshi, ati: “Nga mfumisha ifibanda ku maka ya kwa Beelsebuli, ni ku maka ya kwa nani abana benu bafifumisha?” (Mateo 12:27) Icishinka cali muli ici cipusho ca kwa Yesu ca kuti: “Nga ca kutila ine mfumisha ifibanda ku maka ya kwa Satana, ninshi na basambi benu na bo bafwile babomfya amaka yamo yene.” Nga finshi abaFarise bengalanda? Te kuti basumine ukuti abasambi babo baletungululwa na Satana. E ico Yesu alandile pa bufi ubo bamubepeshe no kupelulula na bo pa kuti abene bayasukile icipusho cayafya. Bushe kwena te cisuma ukubelenga pa fyo Yesu aletontonkanya bwino pa kulanda na bo? Elenganyeni ifyo amashiwi Yesu alandile yafikile sana abantu alelandako pa mitima, pantu bena balemumona ilyo alelanda e lyo kabili baleumfwa ne fyo ishiwi lyakwe lyalefuma.

15-17. Landeni icilangililo umo Yesu acilenye ifintu fibili pa kulondolwela abantu icishinka icisuma sana pali Wishi.

¹⁵ Yesu na kabili aletontonkanya sana pa kulanda na lintu alesambilisha icine pali Wishi. Ilingi line alebomfya insoselo umo alecilanya ifintu fibili, ne ci caleafwa abantu ukumfwikisha icine ico baishiba kale. Ukubomfya ishi nsoselo sha kucilanya ifintu pa kusambilisha kuti kwafika abantu pa mutima ica kuti te kuti balabe ifyo basambilila. Natulande pa filangililo fibili.

¹⁶ Ilyo Yesu aleasuka abasambi bakwe ilyo bamwipwishe ukubafunda ifya kupepa, alondolwele ifyo abafyashi abantunse ‘baishiba ukupeela abana babo ifya bupe ifisuma.’ Lyena apwishishe ilyashi na mashiwi ya kuti: ‘E ico, nga imwe nangu muli babifi, mwaishiba ukupeela abana benu ifya bupe ifisuma, kanshi Shinwe wa mu muulu wena akacishapo ukupeela umupashi wa mushilo ku balemulomba!’ (Luka 11:1-13) Pa kuti icishinka ico Yesu alefwaya cishibikwe, acilanya pa fintu fibili. Nga ca kutila abafyashi ababembu kuti basakamana abana babo, pali bufi Shifwe wa mu muulu, uwapwililika kabili umulungami muli fyonse, ena akapeela abamupepa mu cishinka umupashi wa mushilo nga bamulomba!

¹⁷ Ifi fine e fyo Yesu acitile na pa kufunda abantu ifya kucita nga bali na masakamika. Atile: “Lolekesheni ukuti bamwankole tabatanda mbuto nangu kuseepa, kabili tabakwata umwa kututila nangu butala, lelo Lesa alabalisha. Bushe imwe tamwacindama ukucile fyuni? Lolekesheni ifyo amaluba yakula; tayacucutika nangu kupikula . . . Nomba nga e fyo Lesa afwika ifimenwa fya mu mpanga ifibapo leelo na mailo fyapooswa mwi buku, bushe takacilepo ukufwika imwe, mwe ba citetekelo cinono?” (Luka 12:24, 27, 28) Nga ca kuti Yehova kuti asakamana ifyuni na maluba, pali bufi ifwe fwe bantunse abamutemwa kabili fwe bamupepa! Kanshi ifi Yesu alelanshanya na bantu muli uyu musango usuma, alebafika pa mutima.

18, 19. Bushe kuti twapelulushanya shani no muntu uwatila tasumina muli Lesa pantu tamumona?

¹⁸ Ilyo tulebomba mulimo wa kubila imbila nsuma, tufwile ukutontonkanya pa kulangilila abantu ukuti ifyo basumina fya bufi. Kabili tufwile ukutontonkanya na pa kusambilisha abantu icine pali Yehova. (Imilimo 19:8; 28:23, 24) Bushe ico calola mu kuti tufwile ukusambilila ukulanda ifyakosa ifingafya abantu ukumfwa? Iyo nakalya. Isambililo tusambilila kuli Yesu lya kuti pa kulondolola ifintu bwino kano imilandile yesu ili iyaanguka ukumfwa.

¹⁹ Ica kumwenako, bushe kuti twacita shani nga ca kuti umuntu atila tasumina muli Lesa pantu tamoneka? Kuti twapelulushanya nankwe pa fintu ificitika ne filenga ifyo fintu ukucitika pantu kwena ifintu pano calo tafiicitikila fye ifine fyeka. Nakalimo kuti twatila: “Nga ca kutila mwali mu mpanga e lyo mwaisamona fye ing’anda iyakuulwa bwino, mu kati muli ne fya kulya, bushe te kuti mwishibe ukuti kuli umo uwakuula iyi ng’anda? Kanshi ifyo tumona na fyo, ifishapangwa ku bantu ne fya kulya ifingi nga nshi ifyaba pano calo, bushe te kuti musumine ukuti kwaliba Umo uwalenga ukuti ifi fintu fibeko? Baibolo itweba ukuti: ‘Ing’anda yonse ikuulwa kuli umo, lelo uwakuulile ifintu fyonse ni Lesa.’” (AbaHebere 3:4) Lelo kwena nangu tulondolole bwino shani te bonse bengomfwa.—2 Abena Tesalonika 3:2.

20, 21. (a) Bushe ni nshila nshi imo iyo twingabomfya pa kusambilisha abantu pa mibele ya kwa Yehova no kufwaya kwakwe? (b) Finshi tuli no kusambilila mu cipandwa cikonkelepo?

²⁰ Ilyo tulefunda abantu, nampo nga ni mu mulimo wa mwi bala nelyo mu cilonganino, na ifwe kuti tulebomfya inshila ya kucilanya ifintu fibili pa kusambilisha abantu imibele ya kwa Yehova no kufwaya kwakwe. Tutile tulefwaya ukulangilila ukuti icisambilisho ca mulilo wa pe cilasaalula Yehova, nalimo kuti twatila: “Bushe batini wishi uwatemwa umwana wakwe kuti aoca umwana iminwe pa mulilo? Bushe umuntu nga te kuti acite icintu ca musango uyo, bushe Shifwe wa ku muulu uwatutemwa e wingacita icintu ca musango yu!” (Yeremia 7:31) Ilyo tulekoselesha munyinefwe ukuti Yehova alimutemwa, kuti twatila: “Nga ca kuti Yehova alicindamika fye na kaluseba kamo, pali bufi ifwe fwe bamupepa pano calo kumo na imwe bene!” (Mateo 10:29-31) Ukupelulula kwa musango uyo kuti kwatwafwa ukufika abantu pa mutima.

²¹ Pa numa ya kusambilila fye pa nshila shitatu isho Yesu alebomfya pa kufunda abantu, twamona ukuti kanshi balya bamushika abafililwe ukwikata Yesu tabalebepa pa kulanda ukuti: “Takwatala akuba umuntu uulanda filya.” Mu cipandwa cikonkelepo, tuli no kusambilila inshila na imbi iya kusambilishishamo iyo Yesu alebomfya sana, ne yi nshila ya kubomfya ifilangililo.

[Amafutunoti]

Kuti Mwacita Shani pa Kuti Mukonke Yesu?

● Bushe ifyo Yesu alandile kuti fyamwafwa shani ukubomfya amashiwi ayasuma ilyo mulelanda amalyashi mu cilonganino?—Mateo 11:25.

● Ni muli finshi umo abalanda ku cintubwingi bengapashanya Yesu ukubomfya uyu musango wa cipusho?—Mateo 11:7-9.

● Ilyo tulesambilisha abantu, kuti twakomaila shani bwino pa cishinka ukubomfya inshila yalandwapo muli ifi fikomo?—Mateo 7:3; 19:24.

● Bushe kuti twapashanya shani Yesu mu kubomfya ifilangililo ifimoneka ilyo tulesambilisha bambi?—Yohane 13:5, 14.

[Icikope pe bula 110]

Ilyo mulesambilisha, mwilalanda ifyakosa

[Icikope pe bula 112]

Ipusheni ifipusho ifikumine umwine wa ng’anda

[Icikope pe bula 116]

Landeni ifintu ifingafika uo mulelanda nankwe pa mutima