Bushe Mulashishimisha Icine Cine?

BUSHE mwalitala amukalipapo pa mulandu wa muntu umbi uwaba ne mibele yabipa? Bushe mulangufyanya ukucitapo cimo ilyo imibele ishasanguluka yatendeka ukukuma ifibusa fyenu ifyo mwatemwa sana?

Ukubombela pa fintu mu kwangufyanya kabili no kushangila inshita shimo kulakabilwa pa kulesha ulubembu lwabipisha ukukula. Ku ca kumwenako, ilyo ububifi bwapene bukoweshe abena Israele mu mwanda wa myaka uwalenga 15 B.C.E., Finehasi umwishikulu wa kwa Aarone alibombelepo ku kufumyapo ifyabipa. Kabili Yehova Lesa asuminishe cintu acitile, atile: “Finehasi . . . nabweshe cipyu candi pa bana ba kwa Israele, ni co aikatilwa akalumwa kandi mu kati kabo.”—Impendwa 25:1-11.

Ico Finehasi acitile ku kulesha ukukowela ukusalangana cali icalinga. Lelo ni shani nga tulekalifiwa ukucilamo pa mulandu wa filubo fya bambi? Nga tulesuswa ukucitapo fimo na pashilingile, tukafilwa ukucingilila ubulungami lelo tukatekelesha ubunake bwa bambi. Cinshi cingatwafwa ukukanaikatwa muli ici citeyo?

‘Yehova Alekelela Amampuulu Yobe Yonse’

Yehova ni “Lesa wa kalumwa (uwapimpa); uushisuminisha ukucimfyanya.” (Ukufuma 20:5, utulembo twa pe samba NW) Apo e Kabumba, alikwata insambu sha kupepwa fye eka. (Ukusokolola 4:11) Lelo, Yehova alashishimisha ubunake bwa bantu. E co, kemba wa malumbo Davidi aimbile pa lwa wene ukuti: “Yehova wa nkumbu, kabili wa kusenamina, akokolo kukalipa, kabili afulo luse; te kuti ebaule pe, . . . tacita kuli ifwe umwabele membu shesu, tatupeelo mwabela amampuulu yesu.” Cine cine, nga twalapila, Lesa ‘akalekelela amampuulu yesu yonse.’—Amalumbo 103:3, 8-10.

Apo Yehova alishiba bwino ifyo abantu ababembu baba, ‘tebaula pe’ bakacita wa fibi abalapila. (Amalumbo 51:5; Abena Roma 5:12) Na kuba, afwaya ukufumyapo ulubembu no kukanapwililika. Ukufikila ilyo ico cikacitika, ukucila ukucita “kuli ifwe umwabela amampuulu yesu,” Lesa alalekelela imembu ukupitila mu cilubula ce lambo lya kwa Yesu Kristu. Nga ca kutila Yehova takwata inkumbu ilyo cakabilwa, takuli nangu umo pali ifwe uwali no kupusuka ku bupingushi. (Amalumbo 130:3) Fintu tutasha ukutila Shifwe wa mu muulu, uwalinga ukupepwa, alalekelela amampuulu!

Ukwishiba Umwa Kupelela Kulakabilwa

Apo Shikulu Mulopwe wa kubumbwa konse alashishimisha ilyo alebomba na bantu bashapwililika, bushe ifwe tatufwile ukucita cimo cine? Ukushishimisha kuti kwalondololwa ukuti kuba “uwatekanya kabili uushilengulula sana ifyo bambi bacita ne fyo batontonkanya.” Bushe ifwe pa lwesu twalikwata imibele ya musango yo—iya kufwaya ukuba abatekanya no kuleka bambi ukulanda nelyo ukucita ifintu ifishili lubembu nangu ca kuti napamo tatufitemenwe?

Ca cine, tukabila ukukanacishamo ukushishimisha. Ku ca kumwenako, cilabipa nga nshi ilyo abakalamba mu mipepele bashicitapo cimo pali bashimapepo ba musaalula abatwalilila ukucenda abalumendo na bakashana. Kalemba we lyashi mu Ireland atile, “Apo batile abaice bali fye kwa kubembukila, ababa ne nsambu mu macalici bakuushishe fye balya bashimapepo [ku ncende imbi].”

Bushe ukutwala fye umuntu wa musango yo ku ncende imbi e ca kumwenako cisuma ica kushishimisha? Ca kutali fye! Tutile ibumba lya badokota lyasuminishe dokota uulepula lelo uushisakamana ukubomba, ukumutuma mu fipatala fyalekanalekana, nangu fye ca kutila aleipaya nelyo ukulemanika abalwele. Ukufwaya ukuti badokota batwalilile ukwikatana kuti kwalenga “ukushishimisha” kwa musango yo kubeko. Lelo ni shani ku bantu abafwile nelyo ukuculilamo pa mulandu wa mulekelesha, nelyo fye pa mulandu wa kupula amafunde?

Ukukanashishimisha kwacishamo na ko kubi. Ilyo Yesu ali pe sonde, abaYuda bamo abaleitwa ukuti baZealot balefwaya ukubomfya ica kumwenako ca kwa Finehasi bubi bubi pa kwesha ukulungamika imicitile yabo iyalubana. Cimo ico baZealot bacitile cali “kusaakana na mabumba mu Yerusalemu pa nshita ya kusefya ne nshita shimbi ishapalako no kulasa abalwani babo ku lupanga ilyo bashaenekele.”

Ifwe pamo nga Abena Kristu, te kuti tucite icacitile baZealot, ukusansa abantu batukalifya. Lelo bushe kwaliba inshita ilyo ukukanashishimisha kutulenga ukusansa abantu tushatemwa mu nshila shimbi—nalimo ukulanda bubi bubi pa lwa bene? Nga ca cine tulashishimisha, tatwakalande bubi bubi.

AbaFarise ba mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo na bo bene tabaleshishimisha. Batwalilile ukushimaula bambi kabili tabalelekelela ifilubo fya bantu. AbaFarise bacilumba balisuulile abantu yaweyawe, ukusosa ububi pa lwa bene ukuti ‘balitiipwa.’ (Yohane 7:49) E mulandu wine Yesu ashimawilile balya baume baleilungamika, ilyo atile: “Kalanda kuli imwe, mwe bakalemba na baFarise, ba bumbimunda! pa kuti mulekapo ica pe kumi ica minte na anise na kumini, no kushe fyafinako ifya Malango, ubupingushi no luse ne cishinka; ifi mufwile ukulacita, no kukanashako filya.”—Mateo 23:23.

Ilyo Yesu alandile aya mashiwi, talesuusha ubucindami bwa kukonka Amalango ya kwa Mose. Alelangilila fye ukuti pa kukonke “fyafinako” nelyo ifyacindama ifyaba mu Malango, cifwaikwa ukuba no mutembo ne nkumbu. Yesu na basambi bakwe wena tabali nga baFarise na baZealot abashaleshishimisha!

Yehova Lesa na Yesu Kristu tabasuminisha ububi nakalya. Nomba line, ‘kukabe cilandushi ku bakaano kwishiba Lesa, na ku bashinakila mbila nsuma.’ (2 Abena Tesalonika 1:6-10) Lelo, mu kupimpila ubulungami, Yesu lyonse alangisha ukutekanya, inkumbu, no kusakamana kwa kutemwa ukwa kwa Wishi wa mu muulu kuli bonse abafwaya ukucita icalungama. (Esaya 42:1-3; Mateo 11:28-30; 12:18-21) We ca kumwenako ubusuma ico Yesu atulangile!

Shipikishanyeni no Kutekanya

Nangu line twalipimpila sana icalungama, natukonke ukufunda kwa mutumwa Paulo uwatile: “Mube abashipikishanya, no kubelelano luse nga umo aba na kafiimbo ku mubiye; ifyo Shikulu amubelelo uluse, e fyo na imwe mubelele uluse.” (Abena Kolose 3:13; Mateo 6:14, 15) Pa kutila kube ukushishimisha pafwile paba ukushipikishanya ilyo umo alufyanya muli cino calo mwaba abantu bashapwililika. Tukabila ukupelulula bwino pa fintu twenekela ku bantu bambi.—Abena Filipi 4:5.

Ukushishimisha takupilibula ukusuminisha ukulufyanya nelyo ukukanamona ifilubo nangu panono. Imitontonkanishishe imo nelyo imyendele imo iya basumina banensu kuti fyapusana ne fipimo fya kwa Yehova. Nangu ca kutila tabapumbwike sana ica kuti na Lesa abakaana, kuti calangilila fye ukuti balekabila ukwaluka mumo mumo. (Ukutendeka 4:6, 7) Fintu abantu ba bumupashi bengalanga ukutemwa ilyo baesha ukupuupuutula uwabe fi ne mitima iyanakilila! (Abena Galatia 6:1) Nalyo line, pa kuti batunguluke, balingile ukuba abayangwako ukucila ukuba fye abalengulula.

“No Bufuuke na Katiina”

Ni shani pa lwa kuba abatekanya ku bantu ba mipepele yapusana ne yesu? “Isambililo Likalamba” ilyalembelwe mu Masukulu yonse ayali mu Ireland mu 1831 lya kuti: “Yesu Kristu talefwaya ukubomfya ulukaakala mu kupatikisha abantu ukukonka imipepele yakwe. . . . Ukuumana na bena mupalamano besu no kubasaalula te nshila twingabomfya pa kubalanga ukuti twalilungama no kuti bena baliluba. Muli iyi nshila kuti twabalanga fye ukuti tatwakwata mupashi wa Bwina Kristu.”

Yesu asambilishe no kucita ifintu mu nshila yalelenga abantu ukutemwa Icebo ca kwa Lesa, e fyo na ifwe tulingile ukucita. (Marko 6:34; Luka 4:22, 32; 1 Petro 2:21) Apo aali uwapwililika uwapeelwa ukushilimuka kuli Lesa, alemona ifyali mu mitima. E co nga cakabilwa, Yesu ali na maka ya kwebaula sana abalwani ba kwa Yehova. (Mateo 23:13-33) Kuli wene ici tacalolele mu kuti taleshishimisha iyo.

Ifwe twalipusana na Yesu pantu tatumona ifili mu mitima. E co tulingile ukumfwila ukusoka kwa mutumwa Petro uwatile: “Shisheni Kristu nga Shikulu mu mitima yenu. Mube abaiteyanya pe ku kuisosela kuli onse uwingamulubulwisha pa kucetekela ukuli muli imwe, lelo asukeni no bufuuke na katiina.” (1 Petro 3:15) Ifwe nga babomfi ba kwa Yehova, tulingile ukucingilila fintu twasuminamo pantu fyafuma mu Cebo ca kwa Lesa. Lelo tulingile ukucite co mu nshila ilangisha ukuti twalicindika bambi ne fyo basuminamo. Paulo alembele ukuti: “Ilyashi lyenu libe pe ilya kusenamina, ilyalungwamo umucele, ukuti mwishibe ifyo mufwile ukwasuko muntu no muntu.”—Abena Kolose 4:6.

Mu Lyashi lyakwe ilya pa Lupili, Yesu atile: “Fyonse ifyo mufwayo kuti abantu bacite kuli imwe, e fyo na imwe mucite kuli bene.” (Mateo 7:12) E co kanshi natuleshipikishanya no kutekanya no kuba no mucinshi ku bantu tushimikilako imbila nsuma. Nga twalinganya bwino ukupimpila kwesu ubulungami no kushishimisha kwafuma muli Baibolo, tukatemuna Yehova kabili tukaba abashishimisha icine cine.

[Icikope pe bula 23]

Mwiba ne mibele ya kukanashishimisha iyakwete abaFarise

[Icikope pe bula 23]

Yesu alangile imibele ya kwa Wishi iya kushishimisha. Bushe na imwe mulashishimisha?