“Abapatwa ku Nko Shonse”
1 Mu myaka ya nomba line ifwe bonse natusekelela ukumfwa amalipoti ya kucincimusha pa lwa mapaalo ya kusungusha ayakumenye abantu ba kwa Yehova ukushinguluke calo. Ukulembeshiwa mwi funde ukwa mulimo mu Malawi pa numa ya myaka 26 iya lumanimani lwa bukatu kwatuseseshe ku kutibinte filamba fya buseko. Twaishishe icefu ca kwilulukwa lintu twacitile ubunte ukubongoloka kwa Komyunisimu ushasumina muli Lesa mu Eastern Europe uko kwafuminemo ukulubulwa kwa cine cine ukwa makana ya bamunyinefwe ukufuma kwi koli lya iko ilya lumanimani. Twaletamba mu kuba no kwangwako kwe sakamika ilyo ubuntungwa bwesu ubwa kupepa bwasonsombelwe mu Greece; twalicankilwe lintu twacimfishe mu nshila ya lulumbi mu cilye casumbukisha mu Europe onse. Twalicilimushiwe ukumfwa amalipoti pa lwa kutanunuka kwa pa cipimo cikalamba ukwa misambo ya Sosaite icalenga ukupangwa kwa mpapulo shishaifulila kuli bakafwaya ba cine ukucitikako. Twalisungwike cibi lintu twaumfwile ukuti ukucila pali 7,400 balibatishiwe pe bungano mu Kiev, Ukraine. Ee, uku kulunduluka kwamonekesha mu mulimo wa Bufumu kwalitucincimusha cipya cipya mu kucilapo nga nshi!
2 Ilintu umulandu wa kusekelela kwesu ukalamba, tulingile ukucenjela ku kukanaba abacankwa mu kucishamo. Ukukonkana kwa malipoti yawama kuti kwatulenga ukusondwelela ukuti ukukaanya imbila nsuma kulebongoloka no kuti abantu ba kwa Yehova balepokelelwa ukushinguluke calo. Ukutontonkanya kwa musango yo kuti kwaba kwa kukopeka. Ilintu natucimfya mu kwikusha no kufika pa cipimo ca kutunguluka mu kucefyanyako ifipindami ku mbila nsuma mu fyalo fimo, tatufwile kulaba ukuti ukwampana kwesu ukwa kutendekelako ne calo kwatwalilila ukuba ukushaluka. Pamo nga bakonshi ba kwa Yesu, tatuli “lubali lwa calo.” Apantu cili ifyo, tuli abashininkisha ukuba “abapatwa ku nko shonse.” (Yoh. 15:19, NW; Mat. 24:9) Ilyo lyonse iyi micitile ya fintu iliko, takuli icili conse icikaalula icishinte ca kutendekelako ica kuti “na bonse abalefwayo kwikala umwabela bukapepa muli Kristu Yesu bakapakaswa.”—2 Tim. 3:12.
3 Ilyashi lya kale licitilo bunte bucine bwa uku kusoka. Ilintu Yesu, Kasanga wa buKristu, apeele ubunte bwa kusungusha pa ntanshi ya bakateka ba maka na batekwa babo, aliculile ku kusaalula kwa cila bushiku kabili aali mu busanso bwa lyonse ubwa kwipaiwa. Nelyo cingati abatumwa bakwe balyafwile abengi ukusanguka abasambi, ukwakanako mu kulemba Amalembo ya Bwina Kristu aya ciGreek, no kulangishe fya bupe fya kusungusha ifya mupashi, mu kupalako balipatilwe no kusungwa buluku buluku. Te mulandu ne myendele yabo iisuma no kutemwa kwa mwina mupalamano, Abena Kristu bonse bamwenwe ku cinabwingi pamo nge “cakaniko” cafulwikwa ico ‘konse konse casoselwo bubi.’ (Imil. 28:22) Ilintu icilonganino ca Bwina Kristu ica mu kusaalala kwa calo ilelo calibomfiwa kuli Yehova mu nshila ya kusungusha ku kupwishishisha ukufwaya kwakwe, calikaanishiwa mu kutwalilila no kushimaulwa ku lubali lonse ulwa iyi micitile ibifi iya fintu. Takuliko mulandu wa kwenekela uko kukaanya ukupwa.
4 Mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo, Satana apakese abasambi ba kwa Yesu mu nshila shalekanalekana. Bakakaanya ba lupato basosele ubufi bwa kukanapita mu mbali ubo bwaiminineko abasambi bubi bubi. (Imil. 14:2) Kwaliko ukubapangila kwa bukatu mu kwesha ukubatutumya. (Imil. 4:17, 18) Amabumba yakalipa yaeseshe ukubatalalika. (Imil. 19:29-34) Balipooselwe mu cifungo apabula umulandu wine wine. (Imil. 12:4, 5) Bakapakasa ilingi line bayalukile ku lukaakala lwa ku mubili. (Imil. 14:19) Pa tushita tumo aba kaele balipaiwe ku mufulo. (Imil. 7:54-60) Umutumwa Paulo pa lwakwe ashipikishe mupepi ne yi yonse imisango ya kucenda. (2 Kor. 11:23-27) Bakakaanya bali abayangufyanya ukushukila ishuko lya mu nshita ilili lyonse ku kucilima umulimo wa kushimikila no kuleta ukucula pali aba bakabomba ba busumino.
5 Ilelo Satana alebomfya imingalato yapalako. Ubufi bwa kukanapita mu mbali bwalibepwa, mu bufi ukutulangisha pamo nga icakaniko catungululwa bubi bubi nelyo ibumba lya mipepele ya kusefya. Mu fyalo fimo, amabulashi yamona impapulo shesu ukuba isha kupumfyanya kabili balishibinda. Umucinshi wesu ku kushila kwa mulopa walipumiwa apabuuta no kusonsombwa. Muli ba 1940, amabungwe yakalifiwe pa mulandu wa kupika sulupu ku mendela yasanshile bamunyinefwe, ukubacena, no konaula ifipe fyabo. Amakana balipooswa mu cifungo pa mulandu wa kukanabuulamo lubali. Mu fyalo fya budikiteta bamunyinefwe mu bufi balipeelwa umulandu wa kupinuna ubuteko, ukufumamo amakana ukulungulushiwa mu bukatu no kwipaiwa mu fifungo ne nkambi sha kucushiwilwamo. Ukutitikisha kwaba ukwatwalilila, mu kulengama ukulanga ukuti tuli abapatwa apabula umulandu wine wine.—Mona Proclaimers, icipandwa 29.
6 Cinshi Cintu Inshita ya ku Ntanshi Ikwete? Ilintu abantu ba kwa Yehova kuti pambi batunguluka ukufuma ku nshita ne nshita ku kwilululako ukutitikisha mu lubali lumo ulwa calo, imibele mu cinkumbawile itwalilila ukuba imo ine. Ciwa atwalilila ukuba uwa bukali pa kuboteleshiwa kwakwe mu 1914. Alishiba ukuti inshita yakwe naicepa. Icifukushi cakwe cili icashininkishiwa ukukulilako ilyo ubucushi bukalamba bwapalamina. Aliipeelesha mu kukumanina ku bulwi bwa kulwisha Imfumu yabikwa pa cipuna, Kristu Yesu, kabili ali uwapampamina ukulwisha ukufika na ku mpela. Wene ne fibanda fyakwe kuti balumbulula ubukali bwabo pa bantu ba kwa Yehova beka fye pe sonde, abo mu busumino “babaka amafunde ya kwa Lesa, no kukwato bunte bwa kwa Yesu.”—Ukus. 12:12, 17.
7 E co ilyo tulelolesha ku nshita ya ku ntanshi, tulekabila ukuba abashininkisha ukukuma ku ca kwenekela. Takuliko mulandu wa kutontonkanishisha ukuti Ciwa akanenuka. Ulupato lwesu ulo alimba muli ici calo kuti lwabalamuka pa nshita iili yonse kabili ku cifulo icili conse. Mu fyalo ifingi ubuntungwa bwesu ubwa kushimikila bwalinonkwa pa numa fye ya kushomboka kwalepa. Ubo buntungwa kuti pambi bwaba ubwayanguka ukonaula, ukusungililwa fye kuli kateka wa ndakai umo uwa kulangulukilako nelyo ifunde lishatemwikwa. Ukubuukana kwakulisha kuti kwacitikako mu kupumukisha, ukuletako icimfulunganya no kubomfya bubi bubi ukwa nsambu sha buntunse ukwa culukusu.
8 Ulubanda lwa ndakai no buntungwa ifyo tuipakisha mu fyalo fimo kuti fyapwa mu kupumikisha, ukulenga bamunyinefwe ukusangwa mu kucendwa kumo kwine uko baculako ku numa. Tatulekabila ukubelelekwa ku mupashi wa kukanayangwako nelyo ukukanasakamana, ukutontonkanya ukuti ifibambe fyesu naficimfiwa. Ulupato lwa ici calo te kuti lyonse lulangishiwe, lelo lutwalilila ukuba ulwakosa. Icili conse mu Cebo ca kwa Lesa cilanga ukuti ukukaanya kwa calo kukakoselako ukucila ukucepelako ilyo impela ilepalamina. E co tulingile ukuba abapempwila, ukuilanga fwe bene ukuba “abacenjela nge nsoka, kabili abafuuke nge nkunda.” (Mat. 10:16) Tulingile ukwiluko kuti ‘tukalwisha’ ukufika fye na ku mpela, kabili ukushipikisha e lufungulo ku kupusunsuka kwesu.—Yuda 3; Mat. 24:13.
9 Mu lubali lwa calo umo twikala, umulimo kuti pambi uletunguluka ukwabula ifya kucilikila ifili fyonse ifyamonekesha ukufuma kuli bakakaanya. Ici kuti catulenga ukuba aba mintelengu pa lwa mulandu uuli onse uwa kuba abayangwako nga nshi. Nangu ni fyo, kuliko kukabila kwa kuba abacenjela. Imibele kuti yaaluka mu kwangufyanya. Ukwabulo kusoka, bakakaanya kuti bashukila imilandu imo no kuibomfya ku kutulwisha. Abasangu lyonse balafwailisha ifya kulengo kuilishanishishapo. Bashibutotelo bakalifiwa abayumfwa abatiinishiwa pa mulimo wesu kuti batusenuka pa cintubwingi. Amapange yesu aya kukuula Iŋanda ya Bufumu mu bwikashi bwesu kuti pambi yacilimusha ukukansana uko kwingakalifya ubwina mupalamano bonse. Amashiwi ya kukukumya kuti pambi yamoneka mu fyalembwa, ukutulondolola bubi bubi. Abantu ba cikaya abalumbuka ku mufulo kuti batwimininako bubi bubi, ukulenga abena mupalamano besu ukuba aba bulwani lintu twabatandalila. Nelyo fye abatemwikwa mu ŋanda yesu iine kuti pambi basanguka aba bukali no kutupakasa. E co kuliko ukukabila kwa kuba abapempwila, ukwibukilo kuti ubulwani bwa calo eko bucili icine cine, kabili kuti bwaibuka pa nshita iili yonse.
10 Ni Shani Fintu ici Cilingile Ukutwambukila? Ici conse cilambukila nga nshi ukutontonkanya kwesu ne mimwene yesu iya ku nshita ya ku ntanshi. Mu nshila nshi? Bushe ici cilingile ukutulenga ukuba abasakamikwa, aba mwenso pa lwa cintu pambi twingashipikishako? Bushe tulingile ukunashako umulimo wesu uwa kushimikila pa mulandu wa kuti bamo mu bwikashi bwesu kuti pambi bafulushiwa kuli wene? Bushe kuliko umulandu usuma uwa kuyumfwila abakalifiwa lintu twapatwa mu lufyengo? Bushe ukusungwa bubi bubi lyonse kukatupusula ubuseko bwesu mu kubombela Yehova? Bushe kuliko ukutwishika ukuli konse pa lwa ca kufumamo? Iyo, nakalya! Mulandu nshi kushibeleleko?
11 Tatufwile ukulaba icishinka ca kuti ubukombe tubilisha bwafuma, te kuli ifwe, lelo kuli Yehova. (Yer. 1:9) Twaliba pe samba lya kukakililwako ukumfwila ukukonkomesha kwa kuti: “Lilileni kwi shina lyakwe, lengeni abantu na bantu ukwishibe milimo yakwe, . . . pano isonde ponse.” (Esa. 12:4, 5) Alitekelesha ukusungwa bubi bubi ukwa bantu bakwe ku mifwaile imo, ukuilumbula, ‘ukulenge shina lyakwe ukulumbulwa mu calo conse.’ (Ukufu. 9:16) Tulebomba umulimo uwapampamikwa na Yehova, kabili e utupeela ubukose bwa kulanda mu kuba no kushipa. (Imil. 4:29-31) Uyu e mulimo wacilishapo kucindama, uwa kunonsha, kabili uwe pamfya uwingacitwa muli shino nshiku sha kupelako isha micitile ikote.
12 Uku kwishiba kutupeela ubukose bwa kubuula ukwiminina kwashangila mu kukaanya kwa kulungatika ukwa kwa Satana no kwa cino calo. (1 Pet. 5:8, 9) Ukwishiba ukuti Yehova ali na ifwe kutulenga ukuba ‘abakosa kabili abatalila,’ ukutamfya ica kulenga umwenso icili conse pa cinso ca bakapakasa besu. (Amala. 31:6; Heb. 13:6) Ilintu lyonse tukesha ukuba abacenjela, abapelulula, na bashilimuka lintu twatiinishiwa kuli bakakaanya, tukacilenga ukuba icaumfwika ukuti tuli abapampamino “kunakila Lesa ukucilo kunakila abantu” lintu ukupepa kwesu kwasonsombwa. (Imil. 5:29) Lintu kuliko ishuko lya mu nshita ku kuisosela mu kuicingilila, tukacite fyo. (1 Pet. 3:15) Nangu cibe fyo, tatwakapoose inshita yesu ukukalulushanya na bakakaanya baumalala abali fye abasekelela mu kutusaalula. Ukucila ukukalifiwa nelyo ukwesha ukulandula lintu batushimaula nelyo batupeela imilandu mu bufi, ‘natubaleke’ babe.—Mat. 15:14.
13 Ukushipikisha kwesu ukupita mu fya kwesha kulatemuna Yehova. (1 Pet. 2:19) Mutengo nshi untu tufwile ukulipila pali uko kusuminisha? Bushe tufwile ukuleka lintu twabulisho buseko pa mulandu wa kuti twalipatwa no kukaanishiwa? Ca kutali fye! Yehova alaya ukulambula icumfwila cesu mu kuba no “kusekelela . . . no mutende.” (Rom. 15:13) Lintu alolenkene no kucula kwatapata, Yesu atwalilile ukuba uwa nsansa pa mulandu wa “kusekelela ukwabikilwe pa ntanshi yakwe.” (Heb. 12:2) E fyo cili na kuli ifwe. Pa mulandu wa kuti icilambu ca kushipikisha kwesu cikalamba nga nshi, tulaseshiwa ku ‘kusekelela no kwanga’ nangu ca kuti twacula ku fya kwesha fya kulengo bulanda. (Mat. 5:11, 12) Nelyo fye ni mu nshita sha kucululuka, ubu buseko buli, mu bwine bweka, ica kulenga kutasha no kucindika Yehova mu kwafwilisha ubukombe bwa Bufumu.
14 Bushe kwalibako ukutwishika ukuli konse pa lwa ca kufumamo ca kupelako, ukutupeela umulandu wa kubela abasakamikwa nelyo ababulo kupingulapo? Iyo, ica kufumamo ca kukansana pa kati ka kuteyanya kwa kwa Yehova ne calo ca kwa Satana capingwilwepo kale sana. (1 Yoh. 2:15-17) Te mulandu no kukosa nelyo ubukulu bwa kukaanya, Yehova akatulenga ukucimfya. (Esa. 54:17; Rom. 8:31, 37) Nelyo cingati twabikwa ku bwesho mu kukumanina, takuli icingatucilikila ukufuma ku kupokelela icilambu. Tatukwete aka kulenga ‘ukusakamikwa nangu kamo,’ pa mulandu wa kuti Yehova alitupeela umutende mu kwankula ku kupaapaata kwesu.—Fil. 4:6, 7.
15 E co tulatasha Yehova inshita yonse twaumfwa amalipoti pa lwa bamunyinefwe abapokololwa ukufuma ku kupakaswa nelyo ukupeelwa ubuntungwa bwa kushimikila mu ncende umo babindilwe ku numa. Tulasekelela lintu imibele yaaluka isula amashuko ya mu nshita ayapya ku makana ya bantu ba bufumacumi ukwisakumana no bukombe bwa Bufumu. Mu cine cine tulaba aba kutootela lintu Yehova asalapo kutupeela ukucimfya mu kulolenkana na bakakaanya ba lupato. Twalishiba ukuti akapaala no kushukisha umulimo wesu mu nshila iili yonse iili iyakabilwa pa kuti engasumbula iŋanda iya kupepa kwa cine no kupeela “ifisuma” ukufuma mu nko shonse ishuko lya mu nshita ku kwingilamo.—Hag. 2:7; Esa. 2:2-4.
16 Pa nshita imo ine, tuli abaibukila mu kukumanina ukuti umulwani wesu, Satana, wa maka nga nshi, kabili ali no kutukaanya mu kukosa ukufika fye na ku mpela. Ukusansa kwakwe kuti pambi kwaba kwa pa lwalala, nelyo pambi kuti kwaba ukwa mucenjelo kabili ukwa kukopeka. Ukupakasa kuti kwaimako mu kupumikisha mu fifulo umo mwali fye umutende ku numa. Bakakaanya ababifi kuti pambi baba abakaluka kabili aba mukosela mu kubombesha kwa kututitikisha mu lufyengo. Mu nshita yalinga cikamonekesha kuli bonse ukuti aba musango yo bali “abalwa na Lesa,” kabili akabalofya. (Imil. 5:38, 39; 2 Tes. 1:6-9) Pali ino nshita, te mulandu ne co tuli no kushipikishako, tuli abapampamina ukutwalilila ukuba abakosa muli bucishinka ukubombela Yehova no kushimikila ubukombe bwa Bufumu. Tuli bantu abacilishapo kuba aba nsansa pe sonde, ukwishiba ukuti ‘ilyo twaansha tukapokelele cilongwe ca mweo.’—Yako. 1:12.