Kuti Mwanonkelamo Shani mu fyo Yesu Kristu Asambilishe?
NGA fintu twamona mu cipande cafumako, ukwabulo kutwishika ifyo Yesu asambilishe fyalinonsha abantu icalo conse. Kanshi ilipusho lyacindama twingaipusha lya kuti, “Bushe nanonkelamo shani mu ifyo Yesu asambilishe?”
Ifyo Yesu asambilishe filanda pa malyashi ayalekanalekana ayengi. Amasambililo yacindama ayabamo, kuti yanonsha imikalile yenu mu nshila shapusanapusana. Natulande pa fyo Yesu asambilishe pa kutangisha ifyacindama mu bumi, ukupanga bucibusa na Lesa, ukupanga bucibusa busuma na bantu bambi, ifya kupwisha ubwafya, ne fya kutaluka ku ncitilo sha lukaakala.
Ishibeni Ifyacindamisha mu Bumi
Pali lelo, ukuba abapamfiwa kulatupwishisha sana inshita na maka ica kuti ifya ku mupashi ilingi line filasuulwako. Natulande pa mwaume uo twalaita atuti Jerry uwa myaka ya ba20. Nangu line Jerry alaipakisha ukulanshanya ifya ku mupashi kabili alacindamika ifyo asambilila, ailishanyo kuti: “Nshakwata inshita ya kucita ifya ku mupashi lyonse. Ndabomba inshiku 6 mu mulungu. Pa Mulungu e bushiku bweka fye ntusha. Pa numa ya kubomba ifyo ningile ukucita, ndafunshika icine cine.” Kuti mwanonkelamo mu fyo Yesu asambilishe mu Lyashi lya pa Lupili nga ca kuti na imwe mwakwata ubwafya bwapalako.
Yesu alandile kwi bumba ilyalongene ku kumfwa kuli wene ukuti: “Mwilasakamikilwa imyeo yenu ifyo mukalya nelyo ifyo mukanwa, nelyo imibili yenu ifyo mukafwala. Bushe umweo tawacindama ukucila ifya kulya, no mubili bushe tawacindama ukucila ifya kufwala? Lolekesheni ifyuni fya mu muulu, pantu tafitanda imbuto nelyo kuseepa nelyo kututila mu matala; na lyo line Shinwe wa mu muulu alafiliisha. Bushe tamwaficila ukucindama? . . . E co mwisakamikwa amuti, ‘Tulelya nshi?’ nelyo, ‘Tulenwa nshi?’ nelyo, ‘Tulefwala nshi?’ Pantu fyonse ifi e fyo abena fyalo bafwaisha. Pantu Shinwe wa mu muulu alishiba ukuti mulakabila ifi fyonse. E ico, mulefwaya intanshi ubufumu no bulungami bwakwe, na fyonse ifi fimbi fikalundwako kuli imwe.” (Mateo 6:25-33) Finshi twingasambililako kuli ici?
Yesu taletubulula ukuti tufwile ukulekelesha ukuisakamana lwa ku mubili no kusakamana ulupwa lwesu. Baibolo itila: “Umuntu nga tasakamana abantu bakwe, pali bufi aba mu ng’anda yakwe iine, ninshi nakaana icitetekelo kabili abo mubi ukucisha uushatetekela.” (1 Timote 5:8) Lelo, Yesu alaile ukuti nga twatangisha ifyacindama intanshi kabili ukutangisha ifya ku mupashi intanshi, Lesa akashininkisha ukuti atupeela ne fyo tukabila fimbi. Ico twasambililako ku mashiwi ya kwa Yesu kwishiba ifyo tufwile ukutangisha intanshi. Ukukonka uko kufunda kuti kwatulenga ukuba aba nsansa, pantu “ba nsansa abaibukila ukuti balakabila ifya ku mupashi.”—Mateo 5:3.
Pangeni Bucibusa na Lesa
Abaibukila ulwa kukabila kwabo ukwa ku mupashi baleshiba ubucindami bwa kupanga bucibusa busuma na Lesa. Ni shani twingapanga bucibusa busuma no muntu uli onse? Bushe te pa kwesha ukumwishiba bwino? Tufwile ukuteko mutima ukusambilila ifyo amona ifintu, imibele yakwe, ifyo acenjelamo, ifyo abomba, ifyo atemwa, ne fyo apata. Cimo cine fye na pa kupanga bucibusa na Lesa. Ukwishiba wene bwino bwino kulafwaikwa. Ilyo Yesu alepepelako abasambi bakwe kuli Lesa, atile: “Awe ubu e bumi bwa muyayaya, ukuti baleishiba imwe, mwe Lesa wa cine mweka, no yo mwatumine, Yesu Kristu.” (Yohane 17:3) Ca cine, ukwishiba Lesa kulafwaikwa pa kuti tulundulule bucibusa na wene. Intulo yeka fye iya uko kwishiba yaba Cebo capuutwamo ica kwa Lesa, Baibolo. (2 Timote 3:16) Tufwile ukulubulako inshita iya kusambilila Amalembo.
Lelo, ukwishiba mu kwine kweka takwakumanina. Mwi pepo limo line, Yesu atile: “Nababake cebo cenu [e kutila abasambi bakwe].” (Yohane 17:6) Tatufwile fye ukwishiba Lesa lelo na kabili tufwile ukubomba ukulingana no ko kwishiba, nga twacite fyo kuti twaba bacibusa ba kwa Lesa. Te kuti twenekele bucibusa bwesu no uli onse ukukula nga ca kuti ku mufulo twabomba mu kupusanako na mapange yakwe ne fyo afwaya. Ifyo Lesa amona ifintu ne fishinte fyakwe, fifwile ukututungulula muli fyonse ifyo tulecita mu bumi. Moneni ifyo ifishinte fyakwe fibili fibomba ukulosha kuli bucibusa bwesu na bantu bambi.
Pangeni Bucibusa Busuma na Bambi
Pa nshita imo, Yesu ashimike ilyashi ilipi pa kuti asambilishe isambililo lyacindama pa fya kwikala na bantu. Alandile pa mfumu iyalefwaya ukulubulwisha abasha ba iko. Lelo umo uwa bene, alimukwatile imisha iingi kabili takwete umwa kuibwesesha. Imfumu yaebele ukuti bamushitishe no mukashi wakwe, na bana bakwe no kubwesha misha. Umusha awile pa nshi, alatoota ku mfumu, ati: “Mutekanye kuli ine, kabili nkamubwesesha fyonse.” Pa kumwikatilwe nkumbu, shikulu wakwe alimulekele no kulekelele misha yakwe. Lelo ulya musha alifumine no kuyasanga umo uwa basha babiye uwamukwatile misha iinono, kabili amwebele ukubweshe misha. Nangu cingatila umusha mubiye alimupapaatile, amupoosele mu cifungo ukufikila akabweshe imisha yonse iyo akwete. Ilyo imfumu yaumfwile fyo, yalikalipe. Yaipwishe ukuti: “Bushe na iwe taufwile . . . ukubelelo luse umusha mubiyo, ifyo na ine nakubelele uluse?” Yabikile umusha ushaeleele umubiye mu cifungo ukufikila akabweshe imisha akwete. Pa kubomfya ili lyashi ku kufundilamo abantu, Yesu atile: “E fyo na Tata wa mu muulu akacita kuli imwe nga tamulekelela cila muntu munyinenwe ne mitima yenu yonse.”—Mateo 18:23-35.
Pamo nga bantunse bashapwililika, twaliba ne filubo ifingi. Te kuti tubweseshe Lesa imisha iingi iyo twakwata pa mulandu wa kumubembukila. Ico twingacita fye kulomba ubwelelo. Kabili Yehova Lesa aliba uwaiteyanya ukutwelela amampuulu yesu, kulila fye na ifwe twaelela bamunyinefwe pa fyo batubifya. Cine cine ilyo lisambililo ilya maka! Yesu asambilishe abakonshi bakwe ukupepa ukuti: “Tulekeleleni imisha yesu, nge fyo na ifwe twalekelela abatukwatile misha.”—Mateo 6:12.
Bombeleni pa Cilengele Ubwafya
Yesu alishibe sana imipangilwe ya bantu. Ukufunda kwakwe pa kupwisha ubwafya kwali kubombela pa cilengele ubwafya. Natulande pa fya kumwenako fibili.
Pali Mateo 5:21, 22, Yesu asosele ati: “Mwalyumfwa ifyo casoselwe ku ba ku kale aciti, ‘Wilaipaya; na onse uwaipaya akalubulula ku cilye ca milandu.’ Lelo ndemweba nati, onse uutwalilila ukucita ubukali kuli munyina, akalubulula ku cilye ca milandu.” Yesu pano alelangilila ukuti kulaba ukutontonkanya sana pa kwipaya ilyo kushilaba ukwipaya kwa cine cine. Cilaba mu matontonkanyo ayatendeka ukulakula mu mutima wa kwa kepaya. Nga ca kuti abantu tabasuminishe mpatila nelyo ubukali ukukula, ulukaakala ulwa kupangila libela te kuti lubeko. Mwandini ukusuumya umulopa ukwingi kuti kwasengaukwa nga ca kuti ili sambililo lyalikonkelwe!
Moneni ifyo Yesu alanda pa ntulo ya bwafya na bumbi, ubulenga ukukalipwa kwa mutima ukukalamba nga nshi. Aebele ibumba lya bantu ati: “Mwalyumfwa ifyo casoselwe aciti, ‘Wilacita bucende.’ Lelo ine ndemweba nati onse uwatwalilila ukulolesha umwanakashi no kumukumbwa, ninshi nacita kale ubucende nankwe mu mutima wakwe. E co nga ilinso lyobe ilya ku kulyo lilekulenga ukuipununa, litonkole no kulipoosa.” (Mateo 5:27-29) Yesu asambilishe ukuti kulaba ukutontonkanya sana pali bucisenene ilyo bushilacitwa. Ilyo bucisenene bushilacitwa, kulaba icitendekelapo, e kutila ulunkumbwa lwabipa. Nga ca kuti umuntu akaana amatontonkanyo ya kufwaisha ukucita ifyalubana kabili ayatandula ukufuma mu matontonkanyo yakwe, lyena kuti acimfya ubwafya bwingesako ubwa kucita bucisenene.
“Bwesesha Ulupanga Umo Lwikala”
Pa bushiku Yesu afutwikwemo no kwikatwa, umo uwa basambi bakwe asomwene ulupanga lwakwe pa kuti amucingilile. Yesu amwebele ukuti: “Bwesesha ulupanga umo lwikala, pantu bonse ababuula ulupanga bakafwa ku lupanga.” (Mateo 26:52) Ulucelo lwakonkelepo, Yesu aebele Ponti Pilato ukuti: “Ubufumu bwandi te bwa pano calo. Ubufumu bwandi abuba bwa pano calo, bakapyunga bandi nga balwa ukuti nipeelwa ku baYuda. Lelo ubufumu bwandi te bwa pano calo iyo.” (Yohane 18:36) Bushe ili sambililo te kuti libombe?
Bushe Abena Kristu ba kubalilapo balemona shani ifyo Yesu asambilishe pa kukanacita ulukaakala? Icitabo ca The Early Christian Attitude to War citila: “Nga fintu fye ifyo [Yesu asambilishe] fyabindile ukucita ulukaakala lonse no kucena bambi, calolele mu kuti ukuibimba mu nkondo te ca mwi funde . . . Abena Kristu ba kubalilapo balikonkele amashiwi ya kwa Yesu ifyo fine fye, kabili balyumfwikishe ifyo Yesu asambilishe ukuti bafwile ukuba abanakilila kabili bafwile ukutaluka ku lukaakala. Baishibishe ukupepa kwabo ukuti kwa mutende; basuushishe nga nshi inkondo pa mulandu wa kusuumyo mulopa ukwingi ukufumamo.” Mwandini ifintu nga fyalipusanako abantu bonse abaitungile ukuba Abena Kristu nga balikonkele uku kusambilisha!
Kuti Mwanonkelamo Muli Fyonse Ifyo Yesu Asambilishe
Ifyo Yesu asambilishe ifyo twalandapo fisuma, fyalyanguka ukumfwa, kabili fya maka. Abantunse kuti banonkelamo nga baishiba ifyo asambilishe no kufibomfya.a
Inte sha kwa Yehova uko mwikala bakamwafwa ukwishiba ifyo mwinganonkelamo mu mashiwi ya mano ayalandilwe na Yesu. Mukwai kuti mwamona Inte sha kwa Yehova uko mwikala nelyo kuti mwalembela ku keyela kali pe bula 2 ilya uno magazini.
[Futunoti]
a Nga mulefwaya ukumfwikisha ifyo Yesu asambilishe moneni icitabo ca Umuntu Wakulisha Uwabalile Abako uwa Mweo, icasabakanishiwa ne Nte sha kwa Yehova.
[Icikope pe bula 5]
“Shinwe wa mu muulu alafiliisha”
[Icikope pe bula 7]
Ifyo Yesu asambilishe kuti fyamunonsha apakalamba