Bushe Lesa Na Kristu Bamona Shani Abanakashi?

BUSHE kuti twaishiba shani ifyo Yehova Lesa amona abanakashi? Inshila imo kwishiba ifyo Yesu Kristu aletontonkanya ne fyo alecita. Pa kuba “icipasho ca kwa Lesa uushimoneka” alapashanya sana Lesa mu fyo acita. (Abena Kolose 1:15) Ifyo Yesu alesunga abanakashi mu nshiku shakwe filanga ukuti wene na Yehova balacindika abanakashi kabili tabafwaya abaume ukucusha abanakashi nge fyo caseeka mu fyalo ifingi lelo.

Natulande pa ca kumwenako ca kwa Yesu ilyo alandile no mwanakashi pa cishima. Ilandwe lya kwa Yohane lishimika ukuti “Umwanakashi umwina Samaria aishile ku kutampa amenshi. Na Yesu atile kuli wene: Mpeelako amenshi ya kunwa.” Nangu ca kuti abaYuda tabaleumfwana na bena Samaria, Yesu tatiinine ukulanda no mwanakashi umwina Samaria pa bantu. Icitabo ca The International Standard Bible Encyclopedia citila, ku baYuda “ukulanda no mwanakashi apali abantu abengi cali lishiku.” Lelo, Yesu alecindika abanakashi no kubalangulukilako, talebasaalula kabili tali na kapaatulula ka mushobo. Lelo cali ni ku mwanakashi umwina Samaria uko Yesu pa kubalilapo fye ailondolwele nga Mesia.—Yohane 4:7-9, 25, 26.

Pa nshita imbi nayo umwanakashi uwalwele pa myaka 12 ubulwele ubwaleleta insoni, ubwabipisha, ubwa kufuma umulopa aile kuli Yesu. Lintu amukumishe fye apo pene alipolele. “Yesu alipilibwike kabili ilyo amumwene, atile: ‘Shipa, we mwana; icitetekelo cobe nacikuposha.’” (Mateo 9:22) Ukulingana ne Funde lya kwa Mose, umwanakashi uwalwele ubulwele bwa kufuma umulopa talingile ukuba mu bantu, pantu talekabila ukubakumya. Yesu takalipile umwanakashi. Lelo, alimusansamwishe cikuuku cikuuku no kumwita ukuti “we mwana.” Ukwabula no kutwishika ayo mashiwi yafwile yalimusansamwishe no kucefyako amasakamika yakwe! Na Yesu na o afwile alitemenwe pa kuposha ulya mwanakashi!

Ilyo Yesu abushiwe, atalile amonekela kuli Maria Magadala e lyo na ku musambi umbi, uo balandapo mu Baibolo ati “Maria umbi.” Yesu ngalefwaya nga alimoneke intanshi kuli Petro, Yohane nelyo umo uwa basambi bakwe abaume. Lelo acindike abanakashi pa kubapeela ishuko lya kubalilapo ukumumona ilyo abuukile. Malaika aebele aba banakashi ukweba abasambi ba kwa Yesu abaume pali ici cintu ica kupapusha icacitike. Yesu atile kuli aba abanakashi: “Kabiyeni, kebeni bamunyinane.” (Mateo 28:1, 5-10) Ukwabula no kutwishika Yesu ena tali na kapaatulula nge fyo abaYuda balecita pali ilya nshita pantu abanakashi tabaleba inte ku milandu mu cilye.

Ukucila ukuba na kapaatulula ku banakashi nelyo ukubamona kwati ba pa nshi Yesu ena alibapeele umucinshi no kubacindika. Ukucusha abanakashi kwalipusaninine fye ne fyo Yesu asambilishe, ne fyo imibele yakwe yali. Tatuletwishika ukuti Yesu alepashanya sana Wishi Yehova mu fyo alemona ifintu.

Abanakashi abo Lesa Alesakamana

“Mu fyalo fyashinguluka Mediterranean nelyo mu Middle East abanakashi tabatalile abakwata ubuntungwa ubo abanakashi ba ku fyalo fya ku Masamba baipakisha muno nshiku. Caliseekele sana abanakashi ukunakila abaume, filya fine abasha balenakila abo balebombela, na baice nabo balenakila abakalamba. . . . Abana baume balibacindike sana ukucila abana abanakashi, kabili utunya utwanakashi baletuleka fye twaifwila.” Ifi twalandapo e fyo dikishonari iilanda pali Baibolo ilondolola ifyo abanakashi balebacusha mu nshita sha pa kale. Ilingi line balebasunga fye kwati basha.

Baibolo yalembelwe ilyo abantu bashalecindika abanakashi. Lelo, ifunde lya kwa Lesa ilya muli Baibolo lyalelanda pa kucindika abanakashi, ne ci calipusene sana ne ntambi ishingi ishaliko kale.

Ifyo Yehova asakamene bakapepa bakwe abanakashi e filanga ukuti alacindika abanakashi. Imiku ibili alicingilile umukashi wa kwa Abrahamu Sara, uwali uwayemba nga nshi ku balefwaya ukubembuka nankwe. (Ukutendeka 12:14-20; 20:1-7) Lesa alipaalile Lea umukashi wa kwa Yakobo, uo Yakobo ashatemenwe sana, ‘pa kumwiswila ubufyashi,’ kabili afyele umwana umwaume. (Ukutendeka 29:31, 32) Ilyo banacimbusa babili abaletiina Lesa baibikile mu kapoosa mweo pa kuti bacingilile abana abaume abaHebere abo abena Egupti balefwaya ukwipaya, Yehova alibapaalile pa ‘kubapeela indupwa.’ (Ukufuma 1:17, 20, 21) Yehova alyaswike ne pepo lya kwa Hana ilya kufuma ku mutima. (1 Samwele 1:10, 20) Kabili ilyo umwanakashi uwafwililwe umulume uwali kasesema bamwebele ku o akongweleko ukuti alasendelamo abana bakwe ku kuba abasha pa kuti e mo inkongole shipwile, Yehova tamulekeleshe. Lesa alangile ukutemwa kwakwe kuli uyu mwanakashi pa kulenga kasesema Elisha ukufusha amafuta ya mwanakashi pa kuti ashitishepo yamo no kulipile inkongole no kushapo yamo ayengakumana ulupwa lwakwe. Pa kucite fi alipuswishe ulupwa lwakwe kabili camulengele ukuba uwacindama.—Ukufuma 22:22, 23; 2 Ishamfumu 4:1-7.

Libili libili bakasesema balesuusha abalecusha abanakashi nelyo abaleliila abanakashi amasuku pa mutwe. Kasesema Yeremia aebele abena Israele mwi shina lya kwa Yehova ukuti: “Citeni ubupingushi no bulungami, pokololeni mu kuboko kwa wa lumanimani abaibwa; kabili umulebeshi, inshiwa, na mukamfwilwa, mwibacululusha, mwibafyenga, nangu kusumyo mulopa wa kaele muno muntu.” (Yeremia 22:2, 3) Abakankaala kabili abakwatishe na maka balibasuushishe pa fyo baletamfya abanakashi mu mayanda yabo no kubacushisha abana. (Mika 2:9) Lesa uwatemwa ubulungi alamona kabili tatemwa ukumona uko abanakashi balecula na bana babo.

“Umukashi wa Bunyinu”

Kalemba wa Amapinda ya mu Baibolo alilemba ifyo umulume afwile ukusunga umukashi wa bunyinu. Apo aya amashiwi ayasuma ayalanda pa mulimo ne cifulo umwanakashi akwata yaliba mu Cebo ca kwa Yehova, kanshi kuti twatila Lesa aliyasuminisha. Mu nshita ya kuti balemutitikisha nelyo ukumumona ngo wa pa nshi, umwanakashi wa musango yo balamutasha, balamucindika no kumucetekela.

“Umukashi wa bunyinu” uwalembwa pa Amapinda icipandwa 31 alikosa kabili alicincila. Alabombesha ‘no kwanga pa kubomfya iminwe yakwe’ kabili alashite mpanga no kucita amakwebo. Alashita ne bala nga alisanga. Alabila ifya kufwala fya mu kati no kufishitisha. Alapeela amalamba ku ba makwebo. Alikosa mu mulimo. Na kabili, ifyo uyu mwanakashi asosa fya mano kabili wa luse e cilenga no kuti balemutasha. Pa mulandu wa kubombesha kwakwe no kusosa ifya mano, umulume wakwe, na bana bakwe balamutasha, Yehova ena alacilapo kutasha.

Abaume tabafwile ukushukila abanakashi no kulabatitikisha, no kubasunga bulukubuluku, nelyo ukubacusha mu nshila imbi iyabipa. Kanshi umwanakashi uwaupwa afwile ukuba ne nsansa pa kubombesha kwakwe nga ‘kaafwa’ ku mulume wakwe.—Ukutendeka 2:18.

Mulebacindika

Petro uwapuutilwemo no mupashi wa mushilo akonkomeshe abalume ba Bwina Kristu ukulapashanya imibele ya kwa Yehova na Yesu Kristu pa fyo bafwile ukusunga abakashi babo. Alembele ukuti: “Mwe balume, . . . mulebacindika.” (1 Petro 3:7) Ukucindika umuntu cipilibula ukumupeela umucinshi sana no kumuteesa. Kanshi umulume uucindika umukashi wakwe tamulenge nsoni, ukumulenga ukuyumfwa kwati wa pa nshi, nelyo ukumucusha. Lelo alalanga kuti alamuteesa kabili alimutemwa ilyo bali pa cintubwingi nelyo bali fye babili mu fyo acita ne fyo alanda kuli ena.

Ukucindika umukashi kulaleta insansa mu cupo. Natulande pali ba Carlos na ba Cecilia. Pa nshita imo mu cupo cabo baleumana sana ukwabula ukupwisha ubwafya. E lyo limo limo baleleka fye no kusoshanya. Tabaishibe ifyo bali no kupwisha yalya mafya. Umulume ali uwa lubuli, umukashi na o ali uwa cilumba kabili uwayafya. Ilyo batendeke ukusambilila Baibolo no kulakonka ifyo balesambilila, ifintu fyatendeke ukulawaminako. Ba Cecilia batila: “Nalimona ukuti ifyo Yesu alesambilisha ne ca kumwenako cakwe fyalyalula imibele yandi ne ya balume bandi. Pa mulandu wa ca kumwenako ca kwa Yesu nalisambilila ukuicefya kabili nshipampamina fye pa co ndefwaya. Nalisambilila ukulomba ukwafwa kwa kwa Yehova ukupitila mwi pepo nge fyo Yesu acitile. Ba Carlos balisambilila ukukaanapampamina fye pa co balefwaya ukucita lelo balisambilila ukuilama kabili balancindika nge fyo Yehova afwaya.”

Nangu ca kutila mwalibako amafya mu cupo cabo, lelo balikala pamo pa myaka iingi. Balikwete amafya ayakulu nomba line ilyo ba Carlos incito yapwile kabili bali no kuya ku opareshoni iya bulwele bwa kansa. Lelo aya mafya tayaonaula icupo cabo, e lyo cakoselako fye.

Ukutula fye apo Adamu na Efa babembukile, abaume mu fyalo ifingi balasaalula abanakashi icabipisha, ica kuti balabapuma, ukubashobaula kabili balabacenda. Lelo te fyo Yehova alefwaya abaume ukulasunga abanakashi. Nangu kwaliba intambi ishalekanalekana ishilanda pa banakashi mu fyalo ifingi, Baibolo ilalondolola bwino bwino ukuti abanakashi bonse bafwile ukulabapeela umucinshi no kulabacindika. Ifi e fyo Lesa afwaya.

[Icikope pe bula 4, 5]

Umwanakashi umwina Samaria

[Icikope pe bula 4, 5]

Umwanakashi uwalwala

[Icikope pe bula 4, 5]

Maria umwina Magadala

[Icikope pe bula 6]

Yehova acingilile Sara imiku ibili

[Icikope pe bula 7]

Icupo ca ba Carlos na ba Cecilia cali mupepi no kupwa

[Icikope pe bula 7]

Ifyo ba Carlos na ba Cecilia baba pali lelo