Kwata Icine Conse!
“NSHABALILE mona ilyo ishina muli Baibolo wandi,” e fyalandile Francisco. Ishina Yehova e lintu lyaishileko fye mu kulanshanya na umo uwa Nte sha kwa Yehova. Ca cine, kuti pambi tamwene ishina lya bulesa muli Baibolo wakwe, ukulembwa kwa 1969 ukwa bupilibulo bwa ciPortuguese Almeida. Ishina Yehova talimoneka muli yene. Nga Katolika umwina Brazil, Francisco lyonse alasangwa ku Minsa pa nshiku sha Mulungu kabili alaipakisha ukubelenga Baibolo mu ŋanda yakwe. Lelo ishina Yehova lyalimubimbwile.
Lesa Nani?
Umulungu wakonkelepo, Nte amuletele ubupilibulo bumbi ubwa kulembwa kwa cina Almeida. Balingenye ukulembwa kubili pa Amalumbo 83:18. Kabili cinshi basangile? Kwena, muli kulya kulembwa kwa 1966, ili lembo libelengwo kuti: “Imwe, kuli imwe mweka ukwabe shina YEHOVA, Mwapulamo pano isonde ponse”! Nangu cibe fyo, mu kulembwa kwa 1969, mu cifulo ca “YEHOVA” inumbwilo ya “SHIKULU” yalibomfiwa. “Wamona, balyalwile icintu cimo pano,” e fyasosele Nte, kabili lyene aipwishe ukuti: “‘Shikulu’ mu cine cine te shina, bushe te ifyo?” “Iyo,” e fyasosele Francisco. Uwakalifiwa mu nshila imo, alundilepo ukuti: “Ni shani bengacita ico?”
Ici caiswile inshila ku kusapika kunono pa lwe shina lya kwa Lesa. Ku ca kunwenako, Francisco asambilile ukuti ukulingana na The Catholic Encyclopedia (1910), Yehova e “shina line line ilya kwa Lesa mu Cipingo ca Kale.” Na kabili asambilile ukuti mu lulimi lwa ciHebere, umo ubwingi bwa “Cipingo ca Kale” bwalembelwe, ilyo ishina limoneka mupepi ne miku 7,000. Takwaba kapilibula uwakwata insambu sha kwalula ishina line line Yehova kwi lumbo fye ilya Shikulu. Francisco alefwaye cine pa lwe shina Yehova, kabili alicisangile ukufuma muli Baibolo ine kabili ukupitila mu kusapika kwatungululwa bwino.
Cinshi Caba Icifulo ca kwa Yesu?
Nga fintu cimwenwe mu cipande cifumineko, amabutotelo ya calo yalisundula icine icingi. Na kuba, mu butumikishi bwabo ubwa ku ŋanda ne ŋanda, Inte sha kwa Yehova balikwata ishuko lya mu nshita ilya kupima cintu abantu basumina. Kwena, ici kuti capusana ukufuma ku cifulo ne cifulo, lelo imfundo shimo shaba isha cine cine. Ku ca kumwenako, lintu baipushiwa ukuti, ‘Lesa nani?’ abene mayanda bamo basoso kuti, ‘Yesu.’ Kuli ici bapilibula ukuti Yesu ni Lesa Wa maka yonse. Lelo bushe iyi mfundo imininako icine?
Tontonkanya pa lwa fishinka fyakonkapo. Yesu apepele kuli Wishi ukuti: “Awe uyu e mweo wa muyayaya, ukuti bamwishibe, mwe Lesa wine wine mweka, no yo mwatumine, ni Yesu Kristu.” (Yohane 17:3) Bushe naumona ukuti Yesu aloseshe te ku mwine lelo kuli Wishi wa mu mulu pamo nga ‘Lesa wine wine eka’? E ico, abasambi ba kwa Yesu aba mu kubangilila balilungike lintu basosele kuli wene ukuti: “Cine cine ni mwe Mwana Lesa.” Yesu umwine asosele ukuti: “Ndi Mwana wa kwa Lesa.” E ico, icine cili ca kuti Yesu te Lesa Wa maka yonse, lelo aba Mwana wa kwa Yehova Lesa.—Mateo 14:33; Yohane 10:36.
Cinshi Caba Ubuyo bwe Sonde?
Ni shani pa lwa buyo bwa ino nkulo no bwe sonde? Umuyashi John F. Kennedy, uwali presidenti wa United States, mu kulandapo kuli UN Ukukumana kwa Cinkumbawile atile: “Twalikwata amaka ya kucita iyi ukuba inkulo yawamisha iya mutundu wa muntu mu lyashi lya kale ilya calo—nelyo ukuicita iya kulekeleshako.” Intungulushi sha calo isha mu kasuba ka lelo mu kumonekesha shiyumfwa mu nshila imo ine. Ico Inte sha kwa Yehova ilingi line bomfwa mu butumikishi bwabo ca kuti ku mpela ya calo, planeti Isonde likonaulwa ku mulilo nelyo ku nkondo ya manyukiliya. Mu kwafwilisha ici cisumino, bamo basonta ku Ukusokolola 21:1, apatila: ‘Namwene umulu upya ne sonde lipya, pantu nafiya umulu wa ntanshi ne sonde lya ntanshi; na bemba talipo kabili iyo.’
Baibolo ilingi line ibomfya inumbwilo “isonde” mu mano ya mampalanya, ukulosha ku mutundu wa muntu. Ica kumwenako cisangwa pa Ukutendeka 11:1, apatila: “Pano isonde ponse pali ululimi lumo ne nsoso imo.” (Moneni na kabili 1 Ishamfumu 2:1, 2; Ilumbo 96:1.) Pa Ukusokolola 21:1, “isonde lya ntanshi” lilosha, te kuli ino planeti, lelo kuli sosaite wa buntunse uwabipa uyo uukonaulwa. Ici cikesula inshila ku kubweshiwa kwa Paradise pe sonde. (Luka 23:43; 2 Abena Tesalonika 1:6-9; Ukusokolola 21:4) Kabili ici cumfwana na Baibolo yonse, icilangilila ukuti isonde lya cine cine talyakabale alyonaulwa. Ku ca kumwenako, Ilumbo 104:5 lilondolola ukuti Lesa “[atekele] pano isonde pa fya kulimbapo fya pako ukuti pekatelentenshiwa umuyayaya umuyayaya.” (Linganyeniko Lukala Milandu 1:4.) Mu cine cine, Yehova ‘abumbile isonde ku kwikalwamo’ kuli pe na pe.—Esaya 45:18.
Mulandu Nshi uwa Kukwatila Icine Conse?
Ifili pa mulu fya kumwenako fye ifya mfundo shalubana isho ishaba ishaseeka ilelo. Nangu cibe fyo, lintu mwine ŋanda ali uwaitemenwa ukupelulula, nga fintu caali mu mulandu wa kwa Francisco, Inte sha kwa Yehova baliba abasekelela pa kuti inshila ili iyaisuka ku kulanshanya kwa kubuutusha ukwa cine ca mu Malembo.
Ukukanakwata icine conse kuti catungulula ku fya kufumamo fya kulengo bulanda. Ku kulangilila: Lintu Yesu aali pe sonde, abengi balisembelekwe ku kusumina ukuti aali fye mwana na umbi uwa kwa Maria na Yosefe, uwali fye kale kabasa ukufuma ku Nasarete. E co, tabapeeleko sana ukusakamana kuli wene. Ukufika ku cipimo cimo, baali abalungika. Yesu aali mwana wa kwa Maria, uwaimitwe ku mupashi wa mushilo. Aali mwana umuleshi uwa kwa Yosefe, kabili mu cine cine alibombele nga kabasa. (Marko 6:3) Nangu cibe fyo, bushe ico cali e cine conse pa lwa wene? Iyo! Taali uwacepako ukucila pali Mesia kabili “Imfumu ya shamfumu” iyenekelwa! (Ukusokolola 17:14; Luka 1:32-35; Imilimo 2:36) Ukukanakwata icine conse pa lwa kwa Yesu kwatungulwile abantu abengi ku kulufya ishuko lishali na kubwekeshiwapo—ukuipakisha ukubishanya kwa pa lwabo na Yesu pe sonde.
Ukufwaya Icine Conse
Umusumba wa Berea (nomba uwitwa Véroia) mu Makedonia wa pa kale waliba uwaishibikwa nga nshi kuli bakabelenga ba Baibolo pa mulandu wa mibele yalingo kutashiwa iya bekashi ba uko aba mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo. Cinshi caali iyo mibele? Icalembwa cisoso kuti: “Bapokelele icebo [icashimikilwe no mutumwa Paulo] no kucankwa konse, balefwayafwaya mu malembo akasuba na kasuba, beshibe ifi fintu nga ni fyo fine.” Ica kufumamo? “Abengi ba muli abo balitetekele; na ba mu bena Hela na bo, abanakashi bakankaala na baume abengi.”—Imilimo 17:11, 12.
Imibele ya bakasesema ba kwa Lesa aba pa kale tayali iyacepelako kutashiwa. “Bafwaishe no kwipushaipusha” ukukuma kwi pusukilo ilyali no kwishila muli Mesia. (1 Petro 1:10) Lesa apaalile ukubombesha kwabo. Ukwabulo kutwishika, lyene, takwaba kucilinganya. Ukusapika mu mukoosha no kubebeta ifisambilisho mu kusakamanisha—iyi e nshila ya kukwata icine conse ukufuma muli Baibolo!
Kuti pambi wapapa, ‘Ni kwi ningatendekela?’ Pa numa ya kubelenga impapulo shimo isha Bwina Kristu, umwanakashi umo uwikala mu Brazil alembele ukuti: “Ifwe [wene no mulume wakwe] mu kwangufyanya twamwensekeshe ukuti twakabile mu kucilapo uyo musango wa kwishiba, ukusanga ifyasuko ku fipusho ifingi ifyo twakwete . . . Napaapaata, ni shani ningakwata Baibolo ne fitabo fimbi ifyo ifikangaafwa ukwishiba ifyafulilako pa lwa kwa Shifwe wa mu mulu?” Aali pa nshila yalungama: ukubelenga Baibolo capamo ne fitabo fyashimpwa pali Baibolo ifya cine. Nga ca kuti na iwe wine ulefwaya icine conse, isula umutima obe kuli Yehova Lesa no kwipusha ukwaafwa kwakwe. Kabili twapaapaata mona aya mashiwi ya kukoselesha aya kuti: “Nga umo uwa muli imwe abulwa amano, alombe kuli Lesa uupeela fye kuli bonse ukwabulo kwebaula, kabili yakapeelwa kuli wene. Lelo alombele mu citetekelo, no kutwishika nakalya.”—Yakobo 1:5, 6.
Amamilioni ya bantu balelanshanya Baibolo ne Nte sha kwa Yehova, muli ifyo balecita ukufwaya kwa mukoosha no kusapika icine. Ukupokelela no kubomfya ukwishiba kwalungikwa ukwa kwa Lesa wa cine na Yesu Kristu kupilibula ubumi bwa muyayaya. (Yohane 17:3) Ilyo kuti lyaba lipaalo lyobe ilikalamba nga ca kuti wafwaya mu mukoosha no kukwata icine conse.
[Icikope pe bula 7]
Icine conse pa lwa kwa Yesu caali ca kuti aali Mesia, te kabasa fye