Mulandu Nshi uwa Kutemenwa Umwina Mupalamano Obe?

UBUMI bwa muyayaya bwashintilila pa kutemwa kwesu Lesa no mwina mupalamano. Ico cishinka cacitilwe mu kati ka kulanshanya ukwaliko mupepi ne myaka 2,000 iyapitapo.

Umwaume wa ciYuda uwabeleshanya na Malango ya kwa Mose aipwishe Yesu Kristu ati: “Ncite shani ukuti mpyane umweo wa muyayaya?” Yesu ayaswike ati: “Mu Malango mwalembwa cinshi? Ubelengamo nshi?” Ukwambula malango, umwaume atile: “Uletemwa [Yehova, NW] Lesa obe ku mutima obe onse, no mweo obe onse, na maka yobe yonse, na mano yobe yonse; uletemwa no [mwina mupalamano obe, NW] nga we mwine.” “Walungiko kwasuka,” e fyasosele Yesu. “Cite fyo, no kuba no mweo.”—Luka 10:25-28.

Pali ico, uwaleipusha Yesu atile: ‘Ngo [mwina mupalamano, NW] wandi ni ani?’ Mu cifulo ca kwasuka mu kulungatika, Yesu ashimike ilyashi lya kulangilila pa lwa muYuda uwaibiilwe, ukupumwa, no kushiwa impondo. Kwaishileko abaYuda babili—intanshi shimapepo e lyo lyene umwina Lebi. Bonse babili balimwene imibele ya muYuda munabo lelo tabacitilepo nangu cimo ku kumwaafwa. Mu kukonkapo kwaishile umwina Samaria. Ukuseshiwa ne nkumbu, akakiile ifilonda fya muYuda wacenenwe, ukumutwala ku ŋanda ya beni, kabili amupayanishishe ukusakamanwa kwalundwapo.

Yesu atile ku waleipusha: “Uleti ni ani wa muli aba batatu abo [mwina mupalamano, NW] wa wawile mu fipondo?” Mu kulengama, ali mwina Samaria wa nkumbu. Yesu muli fyo alangile ukuti ukutemwa kwa cine ukwa mwina mupalamano kulaciluka ifipindami fya mushobo.—Luka 10:29-37.

Ukubulisha Ukutemwa kwa Mwina Mupalamano

Ilelo kuliko ubukalushi bulekulilako pa kati ka bantu ba mabumba ya mishobo yalekanalekana. Ku ca kumwenako, baNazi ba musango upya mu Germany mu nshita ya nomba line baninkile umuntu pa nshi no kumunyantaula ne fisapato fyabo ifyatikama, ukufunaula mupepi ne mbafu shakwe shonse. Lyene bamwitiile ifya kunwa fyakwatamo ifibilima no kumusonteka. Umuntu uwashilwe ku kufwa asanshilwe pa mulandu wa kuti atontonkanishiwe ukuba umuYuda. Mu ca kucitika capusanako, iŋanda mupepi na Hamburg yalyocewe ne bomba, ukocele mfwila abantu batatu aba ntuntuko ya cina Turkey—umo uwa bene umukashana wa myake kumi.

Mu fyalo fya mu cisumbu citwa Balkan no kuyafika ku kabanga kwatantalila, inkondo sha mishobo shalesenda amakana ya myeo. Bambi bafwile mu kukangana pa kati ka bantu ba fikulilo fyalekanalekana mu Bangladesh, India, na Pakistan. Kabili mu Africa, ukulwa kwa pa kati ka mitundu ne mishobo kwasendele imyeo na imbi.

Abantu abengi balatulumushiwa ku lukaakala lwa musango yo kabili tabengacita icili conse ku kucena umwina mupalamano wabo. Na kuba, ukuilishanya kwa mabungwe ukukalamba mu Germany kwalisenuka ulukaakala lwa mishobo kulya. Nalyo line, The New Encyclopædia Britannica itila: “Ifilundwa fya ntambi mupepi na shonse sha mu calo bamona inshila yabo iya bumi nga iyasumbukapo nelyo fye pali iyo iya bena mupalamano bantu baampana na bo mu kupalamisha.” Imimwene ya musango yo ilacilikila ukutemwa kwa mwina mupalamano. Bushe icili conse kuti cacitwa pa lwa ici, maka maka apo Yesu atile ubumi bwashintilila pa kutemwa Lesa no mwina mupalamano?

[Abatusuminishe Ukubomfya Icikope pe bula 3]

Umwina Samaria Musuma/The Doré Bible Illustrations/Dover Publications, Inc.