Bushe Kuti Mwayasuka Ici Cipusho?

Bushe utumakobili tubili uto mukamfwilwa apoosele mu cipao, twali ni shinga?

Mu nshiku sha kwa Yesu, umusonko we tempele uo abaYuda balepeela wali ni “ndalama sha drakima shibili,” isho umuntu alefola nga abomba inshiku shibili. (Mateo 17:24) Lelo Yesu atile inseba shibili baleshishita mu “kalikobili kamo akacepesha” ako umuntu engafola nga abomba amaminiti 45. Na kuba mu tumakobili tubili, baleshitamo inseba shisano. E ndalama umuntu aali no kufola nga abomba amaminiti 90.—Mateo 10:29; Luka 12:6.

Umutuulo we tempele uo Yesu amwene mukamfwilwa umupiina apeela, wali uunono sana ukucila pa ndalama baleshitamo inseba shisano. Utu tumakobili tubili uto baleita ati amaleptoni, e tumakobili twa mukuba utwacepeshe pa makobili yonse ayo abena Israele balebomfya ilya nshita. Nga kukonka, utu tumakobili twali ni ndalama isho umuntu ali no kufola nga abomba amaminiti mupepi na 12 nga kulinganya ku ndalama balefola pa maawala 12.

Yesu Kristu atile ubupe bwa kwa uyu mukamfwilwa bwalikulile ukucila ubupe bonse ubwa babikilemo ishingi ‘ishafumine pa shapulilemo.’ Mulandu nshi? Baibolo itila akwete “utumakobili tubili utwacepesha.” Kanshi afwaya, nga apooselemo kamo no kusunga akabiye. Lelo apeele ‘shonse isha kuliilamo isho akwete.’—Marko 12:41-44; Luka 21:2-4.

Ni lilali Sauli batendeke ukumwita ati Paulo?

Umutumwa Paulo aali muHebere uwafyalilwe ku Roma uko aleikala. (Imilimo 22:27, 28; Abena Filipi 3:5) Kanshi ukutula fye pa kufyalwa, afwile alikwete ishina lya ciHebere ilya kuti Sauli ne lya cina Roma ilya kuti Paulo. Balupwa lwa kwa Paulo bamo na bo bafwile balikwete amashina ya cina Roma na ya ciGriki. (Abena Roma 16:7, 21) E lyo kabili caliseekele sana ku baYuda ilya nshita ukukwata amashina yabili, maka maka balya abashaleikala mu Israele.—Imilimo 12:12; 13:1.

Cimoneka kwati na lintu papitile imyaka ukucila 10 ukutula apo abelele Umwina Kristu, abengi balemwita ati Sauli, ishina lyakwe ilya ciHebere. (Imilimo 13:1, 2) Lelo ilyo aile pa lwendo lwa kubalilapo ulwa bumishonari, mu 47 C.E. nelyo mu 48 C.E., afwile asalilepo ukuti abantu balemwita ati Paulo. Bamupeele umulimo wa kubila imbila nsuma ku bashali baYuda, kabili afwile amwene ukutila aba bantu kuti bamutemwa nga aleitwa ishina lya cina Roma. (Imilimo 9:15; 13:9; Abena Galatia 2:7, 8) E lyo cimbi napamo ico afwaile balemwita ati Paulo ni co ishina lyakwe ilya ciHebere ilya kuti Sauli nga balishimbula mu ciGriki lyaleumfwika kwati lishiwi limbi ilya ciGriki ilishawama. Te mulandu ne calengele uku kwaluka, ico Paulo alefwaya sana, ‘kuba fyonse ku ba misango yonse, ukuti apususheko bamo.’—1 Abena Korinti 9:22.

[Icikope pe bula 12]

Ifyo Ikobili lya Leptoni Lyali Ubukulu