Ifyebo Ififumine mu Mpapulo Shili mu Katabo ka Mikalile no Mulimo Tubomba
AUGUST 6-12
ICUMA ICABA MU CEBO CA KWA LESA | LUKA 17-18
“Muletasha”
nwtsty ifingamwafwa ukusambilila pali Luka 17:12, 14
abantu 10 abalwele ifibashi: Mu nshita balelemba Baibolo, abalwele ba fibashi balelongana pamo nelyo ukwikala mu mabumba, pa kuti baleyafwana. (2 Isha. 7:3-5) Ifunde lya kwa Lesa lyatile abalwele ifibashi balingile ukulaikala beka. Kabili balingile no kulabilikisha abati: “Ninkowela, ninkowela!” pa kuti abantu bebapalama. (Lebi 13:45, 46) Ukulingana ne fyo Amafunde yalandile, abalwele ifibashi baiminine akatalamukila na pali Yesu.—Moneni ifingamwafwa ukusambilila pali Mat. 8:2.
kailangeni kuli bashimapepo: Apo Yesu Kristu alekonka Amafunde ilyo ali pano isonde, alicindike umulimo bashimapepo balefuma mu lupwa lwa kwa Aarone balebomba, kabili aleeba abo aleundapa ifibashi ukuya kuli bashimapepo. (Mat. 8:4; Marko 1:44) Ukulingana na Mafunde ya kwa Mose, shimapepo alingile ukushininkisha ukuti uwalwele ifibashi napola. Uwalwele ifibashi nga apola aleya kwi tempele kabili alingile ukutuula umutuulo nelyo ukupeela ubupe, baletuula ifyuni fibili ifyasanguluka, umusambo wa cimuti ca mukedari no bushishi ubwakashika ce na husope.—Lebi 14:2-32.
w08 8/1 amabu. 14-15 amapara. 8-9
Mulandu Nshi Tulingile Ukulatashisha?
Bushe Yesu asuulileko fye ku bashabwelele ku kumutasha? Baibolo yatwalilila ukusosa ukuti: “Yesu pa kwasuka atile: ‘Bushe te bantu ikumi (10) abasangulwilwe? Nga kanshi bambi pabula (9) bali kwi? Bushe takuli abasangulwilwe ababwelulwike ku kucindika Lesa, kano uyu muntu umwina fyalo?’”—Luka 17:17, 18.
Balya bambi 9 abalwele ifibashi tabali ni mbifi. Ifyo bacitile pa kubalilapo fye, fyalangile ukuti bali ne citetekelo muli Yesu kabili bali-itemenwe no kucita ifyo abebele, balingile no kuya ku Yerusalemu ukuyailanga abene kuli bashimapepo. Nangu cingati kwena aba bantu balitashishe sana mu mitima yabo ifyo Yesu abacitile, balifililwe ukubwelela kuli ena no kuyatasha. Ifyo bacitile fyalipapwishe Kristu. Nga ifwe? Bambi nga batucitila icisuma, bushe ilyo line tulalanda ukuti twatasha, nelyo bushe tulabatuminako ica kulangilila ukuti natutasha?
Ukufwayafwaya Icuma Icaba mu Cebo ca kwa Lesa
nwtsty ifingamwafwa ukusambilila pali Luka 17:10
tuli basha fye: E kutila, “ifinangwa.” Mu cilangililo Yesu alandile, talelanda ukuti abasha, e kutila abasambi bakwe balingile ukulaimona ukuti finangwa nelyo ba pa nshi. Ukulingana ne lyashi Yesu alelandapo, amashiwi ya kuti “tuli basha fye” yalelangilila ukuti abasha baleimona ukuti ba pa nshi sana kabili tabalekabilwa ukupeelwa umucinshi nelyo ukubalumbanya. Abasambilila bamo batila amashiwi babomfya pali ici cikomo aya ku kukumya fye yalola mu kuti “tuli basha fye abashalinga ukubikwako sana amano.”
nwtsty ifingamwafwa ukusambilila pali Luka 18:8
icitetekelo: Icitetekelo ico Yesu alelandapo pali ici cikomo te citetekelo ico umuntu akwata lelo alelanda pa musango umo uwa citetekelo, nga cilya mukamfwilwa uo alandilepo mu cilangililo akwete. (Luka 18:1-8) Icitetekelo ca musango uyu mwaba ukutetekela amaka ayo ipepo lyakwata e lyo no kutetekela ukuti Lesa akaleta umulinganya ku bantu bakwe abasalwa. Yesu taebele abasambi bakwe icasuko pa kuti bengatontokanya pa fyo icitetekelo bakwete cali. Yesu alicitile bwino ukulanda icilangililo pa citetekelo ne pepo pantu e lyo apwile fye ukweba basambi bakwe amesho bali no kukwata.—Luka 17:22-37.
AUGUST 13-19
ICUMA ICABA MU CEBO CA KWA LESA | LUKA 19-20
“Sambilileniko ku Cilangililo ca Bamaina 10”
Yesu Abashimikila Icilangililo ca Bamaina 10
Atile: “Umuntu umo uwa ku bufumu ali no kuya ku calo ca kutali ku kuyaba imfumu, e lyo no kubwela.” (Luka 19:12) Ulu lwendo lwali ulutali. Ukwabula no kutwishika, Yesu e ‘muntu uwa ku bufumu’ uwaile ku “calo ca kutali,” e kutila ku muulu, uko Wishi ailemupeela ubufumu.
Mu cilangililo, Yesu atile, ilyo ‘umuntu wa ku bufumu’ ashilaya, aitile abasha 10, abapeela cila muntu maina imo iya silfere, no kubeba ati: “Mukababomfye ukucita amakwebo mpaka nkabwele.” (Luka 19:13) Bamaina ba silfere baali ni ndalama ishingi sana. Maina imo e yo balelipila umubomfi wa mwi bala nga abomba pa myeshi ukucila pali itatu.
Abasambi bafwile balishibe ukuti e baleimininako abasha 10 mu cilangililo, pantu Yesu pa nshita imo abapashenye ku babomfi ba mu mulimo wa kulobolola. (Mateo 9:35-38) Na lyo line, Yesu talelanda ukuti abasambi bafwile ukulobolola ingano. Lelo balingile ukupanga abasambi abali no kuba mu Bufumu bwa kwa Lesa. Abasambi balabomfya fyonse ifyo baakwata ku kwafwa abantu na bambi ukuba impyani sha Bufumu.
Yesu Abashimikila Icilangililo ca Bamaina 10
Abasambi nga balilwike ukuti e bo Yesu apashenye ku basha ababomfeshe bwino ifyuma pa kuti bapange abasambi na bambi, ninshi tabatwishike ukuti Yesu alitemenwe pa fyo bacitile no kuti ali no kubapeelelapo icilambu. Kwena abasambi ba kwa Yesu balipusene ifyo baali, mu maka na mu mikalile. Lelo Yesu, uwapeelwe ‘ubufumu,’ ali no kupaala umulimo wa kulenga abantu ukuba abasambi uo balebomba no mutima onse—Mateo 28:19, 20.
Yesu Abashimikila Icilangililo ca Bamaina 10
Apo alifililwe ukulundulula icuma ca bufumu bwa kwa shikulu wakwe, uyu musha balimupokele ne fyo akwete. Abatumwa bale-enekela Yesu ukutendeka ukuteka mu Bufumu bwa kwa Lesa. E ico bafwile balishibe ukuti ifyo alandile pa musha wa kulekelesha fyalelanga ukuti nga tabakabombeshe, bakafilwa ukwingila muli bulya Ubufumu..
Ukufwayafwaya Icuma Icaba mu Cebo ca kwa Lesa
nwtsty ifingamwafwa ukusambilila pali Luka 19:43
fimuti ifyasongoka: Nelyo “ulubao ulwakwata ifimuti iyasongoka.” Ishiwi lya ciGriki khaʹrax lyaba fye pali ili line ilembo mu Amalembo ya ciGriki aya Bena Kristu. Ili ishiwi lilosha ku “fimuti ifyasongoka ku ntanshi ifyo babomfya pa kupanga ulubao lwa kucingilila incende” nelyo “ifimuti abashilika balebomfya pa kukuula ilinga.” Amashiwi Yesu alandile yalifikilishiwe mu 70 C.E. ilyo abena Roma abaletungululwa na Titus, bakuulile ilinga nelyo ulubao ukushinguluka Yerusalemu. Titus alefwaya baYuda ukukanafulumuka, alefwaya fye ukuti bacimbe kabili no kulenga abantu bonse ukumunakila. Pa kuti bakwate ifyo bali no kubomfya pa kukuula ilinga lya ku shinga Yerusalemu, abashilika abena Roma batemene ifimuti fyali mupepi no musumba.
nwtsty ifingamwafwa ukusambilila pali Luka 20:38
pantu kuli ena bonse ba mweo: Baibolo ilanga ukuti bonse aba mweo abataluka kuli Lesa, Lesa abamona ukuti balifwa. (Efes. 2:1; 1 Tim. 5:6) E fyo caba na ku babomfi ba kwa Lesa abafwa, kuli Yehova baba fye nga ba mweo pantu akafikilisha ubufwayo bwakwe bwa kubabuusha.—Rom. 4:16, 17.
AUGUST 20-26
ICUMA ICABA MU CEBO CA KWA LESA | LUKA 21-22
“Ukulubuka Kwenu Nakupalama”
Ubufumu bwa kwa Lesa Bwaonaula Abalwani ba Buko
Ifintu fya kutiinya mu muulu. Yesu asobele ukuti: “Akasuba kakafiita no mweshi tawakabalike, kabili intanda shikapona mu muulu.” Intungulushi sha mapepo tashakabe kwati lubuuto, e kutila abantu tabakafwaye ukulatungululwa nasho. Bushe Yesu alelosha mu kuti na mu muulu mukaba ifishibilo? Nalimo e fyo alepilibula. (Esa. 13:9-11; Yoele 2:1, 30, 31) Bushe abantu bakacita shani ilyo bakamona ifya musango yu? Bakaba no “bulanda” pantu ‘bakapelelwa.’ (Luka 21:25; Sefa. 1:17) Ca cine, abalwani ba Bufumu bwa kwa Lesa, ‘bashamfumu na basha,’ ‘bakalafwa umutombo pa mulandu wa mwenso na pa mulandu wa kulolela ifikacitika,’ kabili bakafwaya ukwa kubelama pa mulandu wa kutiina ubukali bwa Mfumu yesu. Lelo tabakakusange nakalya.—Luka 21:26; 23:30; Ukus. 6:15-17.
“Mutwalilile Ukutemwa Aba Bwananyina”!
Muleba “abashipa.” (Belengeni AbaHebere 13:6.) Ukucetekela Yehova kuti kwalenga twaba abashipa ilyo twaponenwa na mafya. Ukushipa kuti kwalenga twilacilamo ukusakamikwa nga twakwata ubwafya. E lyo nga tatulecilamo ukusakamikwa, kuti tulekoseleshako na bamunyinefwe ne nkashi no kubasansamusha pantu twalibatemwa. (1 Abena Tesalonika 5:14, 15) Nangu ni lintu ubucushi bukalamba bukesa, tukashipa pantu tukeshiba ukuti ukulubuka kwesu na kupalama.—Luka 21:25-28.
w15 7/15 amabu. 17-18 para. 13
“Ukulubuka Kwenu Nakupalama”!
Bushe ababa nge mbushi bakacita shani ilyo bakeshiba ukuti ‘balaonaulwa umuyayaya’? ‘Bakaloosha nga nshi.’ (Mat. 24:30) Inga bamunyina ba kwa Kristu ne mpaanga shimbi bena bakacita shani? Apo balicetekela sana Yehova Lesa no Mwana wakwe, bakacita filya Yesu Kristu alandile ukuti: “Ilyo ifi fintu fikatendeka ukucitika, mukeminine no kwinuna imitwe yenu, pantu ninshi ukulubuka kwenu nakupalama.” (Luka 21:28) Kanshi tukatemwa icine cine, kabili tatwakatwishike ukuti Lesa alatupususha.
Ukufwayafwaya Icuma Icaba mu Cebo ca kwa Lesa
nwtsty ifingamwafwa ukusambilila pali Luka 21:33
Umuulu na pano isonde fikapita: Amalembo yambi yalanda ukuti umuulu ne sonde fikabako umuyayaya. (Ukute. 9:16; Amalu. 104:5; Luk. Mil. 1:4) Kanshi amashiwi Yesu alandile kuti yaumfwika kwati alekukumya fye lelo aloseshe mu kuti nangu ca kuti umuulu ne sonde fyalipitile icintu icishingacitika, amashiwi alandile yena yali no kufikilishiwa. (Linganyeniko Mat. 5:18.) Nomba umuulu ne sonde pali ili lembo, lilosha ku myulu ne sonde ifya mampalanya ifyo Baibolo pa Ukus. 21:1 ita “umuulu wa ntanshi ne calo ca ntanshi.”
amashiwi yandi tayakapite nakalya: Amashiwi aya yalanga ukuti ifyo Yesu alandile fyali no kucitika nangu cikabe shani.
w14 10/15 amabu. 16-17 amapara. 15-16
Mukaba “Ubufumu bwa Bashimapepo”
Ilyo Yesu atendeke Umulaalilo wa kwa Shikulu, alipangene icipangano na basambi bakwe aba cishinka, icitwa ukuti icipangano ca Bufumu. (Belengeni Luka 22:28-30.) Ici cipangano calipusanako ku fipangano fyonse pantu muli ici cipangano Yehova tabamo, mwaba fye Yesu na basambi bakwe abasubwa. Ilyo Yesu atile, “ifyo na Tata apangana na ine icipangano,” alelosha ku cipangano ico Yehova apangene nankwe ica kuba “shimapepo umuyayaya nga filya fine Melkisedeke ali.”—Heb. 5:5, 6.
16 Abatumwa aba cishinka 11 ‘balitwalilile ukuba na Yesu mu fya kwesha.’ Icipangano ca Bufumu calengele bashininkishe ukuti bakaba na Yesu ku muulu uko bakaba ishamfumu na bashimapepo. Lelo te aba fye 11 abakakwata ili ishuko. Yesu amoneke kuli Yohane mu cimonwa no kumweba ati: “Uwacimfya nkamusuminisha ukwikala pamo na ine pa cipuna candi ica bufumu, ifyo na ine nacimfishe no kwikala pamo na Tata pa cipuna cakwe ica bufumu.” (Ukus. 3:21) Kanshi ababa mu cipangano ca Bufumu baba 144,000, Abena Kristu basubwa. (Ukus. 5:9, 10; 7:4) Ici cipangano e calenga ukuti bakateke pamo na Yesu ku muulu. Aba baba kwati ni nabwinga uwafuma ku lupwa ulukaankala uwaupwa ku mfumu kabili na o akwatako amaka ya kuteka ayo umulume wakwe akwata. Na kuba Amalembo yalanda pali aba Bena Kristu basubwa ukuti ni “nabwinga” wa kwa Kristu, “nacisungu uwasanguluka” uo balaya ukuupwa kuli Kristu.—Ukus. 19:7, 8; 21:9; 2 Kor. 11:2.
AUGUST 27–SEPTEMBER 2
ICUMA ICABA MU CEBO CA KWA LESA | LUKA 23-24
“Muleiteyanya Ukwelela”
“Ukwishibo Kutemwa kwa kwa Kristu”
Yesu alangishe ukutemwa kulya kwine fye Wishi ali na ko mu nshila na imbi—‘aalelekelela.’ (Amalumbo 86:5) Uku kuitemenwa ukulekelela kwamoneke na lintu aali pa cimuti ca kucushiwilwapo. Ilyo aleipaiwa imfwa ya museebanya, ne misomali naipoopelwa ku maboko na ku molu, cinshi Yesu alandilepo? Bushe abilikishe kuli Yehova ukuti akande abalemwipaya? Iyo, pa mashiwi alandile pa kulekelesha, pali na mashiwi Yesu atile: “Tata, mubalekelele; pantu tabeshibe ico balecita.”—Luka 23:34.
Bushe Lesa Aleleela Imembu Ishikalamba?
Yehova talolekesha fye pa lubembu umuntu acitile lelo alamona ne fyo umutima wakwe uli. (Esaya 1:16-19) Tontonkanyeni pa ncitatubi shibili isho bapopeele pamo na Yesu. Bonse babili bacitile imembu ishikalamba, pantu umwaume umo alandile ati: “Ifwe baletukandila pa fintu twacita; lelo uyu muntu [Yesu] tacitile icabipa nangu cimo.” Amashiwi ncitatubi alandile yalangilila ukuti alishibepo fimo pali Yesu. Na kabili ifyo aishibe nalimo e fyalenge aluke sana. Amashiwi alandile yalanga ukuti ici cine, apaapete Yesu ati: “Mukanjibukishe ilyo mukaba imfumu.” Bushe Kristu amwaswike shani? Amwaswike ati: “Cine cine ndekweba lelo nati, uli no kuba na ine mu Paradaise.”—Luka 23:41-43.
Tontonkanyeni pali ici: Amashiwi Yesu alekelesheko ukweba ulya umwaume yalanga ukuti alimumfwilile uluse pa fyo asumine ukuti alilingile ukufwa pa membu alecita. Ifyo Yesu acitile filatukoselesha sana! Kuti twacetekela ukuti Yesu Kristu na Wishi, Yehova bakabelela uluse abantu bonse abalapila te mulandu ne membu bacitile kale.—Abena Roma 4:7
cl amabu. 297-298 amapara. 17-18
“Ukwishibo Kutemwa kwa kwa Kristu”
Napamo ica kumwenako ca kulekelela kwa kwa Yesu icifika sana pa mutima kuti camonwa ku fintu acitile ku mutumwa Petro. Takuli kutwishika ukuti Petro alitemenwe sana Yesu. Pa Nisani 14, pa bushiku bwa kupelako ubwa bumi bwa kwa Yesu, Petro amwebele ati: “Mwe Shikulu, ndi uwayango kuya na imwe ku cifungo na ku mfwa.” Lelo, ilyo papitile fye amaawala yanono, Petro alikeene imiku itatu ati taishibe Yesu! Baibolo itweba icacitike ilyo Petro alekaana pa muku walenga itatu ati: “E lyo Shikulu apilibwike, aloleshe Petro.” Pa kubipilwa nga nshi ku bukalamba bwa lubembu lwakwe, Petro “[afumine] pa nse, alilisha akalanda.” Ilyo Yesu afwile muli bulya bushiku, ulya mutumwa napamo alelanguluka ati, ‘Bushe Shikulu alindekelela?’—Luka 22:33, 61, 62.
18 Petro tapembelele pa nshita yalepa ku kwishiba. Yesu alibuushiwe pa lucelo lwa pa Nisani 16, kabili kwati pa bushiku bulya bwine, ailemoneka kuli Petro. (Luka 24:34; 1 Abena Korinti 15:4-8) Mulandu nshi Yesu ayangilwe sana ulya mutumwa uwamukeene icine cine? Napamo Yesu alefwaya ukulanga Petro ukuti acili alitemwikwa no kucindamikwa. Lelo Yesu alicitile na fimbi ku kulenga Petro eshibe co.
Ukufwayafwaya Icuma Icaba mu Cebo ca kwa Lesa:
nwtsty ifingamwafwa ukusambilila pali Luka 23:31
umuti ilyo ucili uubishi, . . . nga wauma: Ilyo Yesu alandile aya mashiwi alelanda pa luko lwa baYuda. Lwali ngo muti uushilauma, pantu Yesu ali pamo nabo ukubikako fye na baYuda abengi abamucetekele. Na lyo line, Yesu bali no kumwipaya kabili na baYuda abali ne citetekelo bali no kusubwa no mupashi wa mushilo no kuba Israele wa ku mupashi. (Rom. 2:28, 29; Gal. 6:16) Pali ilya inshita, uluko lwa bena Israele lwali no kufwa lwa ku mupashi kwati muti uwali mu kuma.—Mat. 21:43.
nwtsty Ifya kutamba
Umusomali mwi Fupa lya ku Citende
Ici, cikope ico bakopele icilanga ifupa lya ku citende ca muntu ico bapopamo umusomali uwalepele amasentimita 11.5. Ili ifupa balisangile mu 1968, ilyo baleshula ifintu ku kapinda ka ku kuso aka musumba wa Yerusalemu, kabili umwine wa ili ifupa basangile aliko ilyo abena Roma baleteka. Ifi bashulile mu mushili fitupeela ubushininkisho bwa kuti imisomali nalimo baleibomfya ku kupopelako umuntu pa cimuti. Uyu umusomali nalimo kuti wapalana no musomali abashilika abena Roma babomfeshe pa kupopela Yesu Kristu pa cimuti. Ili ifupa balisangile mu cibokoshi ca mabwe ico balesungilamo amafupa ya muntu ayo balesunga umubili nga wabola. Ici cilelangilila ukuti umuntu uo bapoopela pa cimuti balemushika.