Icipandwa 31
“Palameni Kuli Lesa, Na O Alapalama Kuli Imwe”
1-3. (a) Cinshi twingasambilila pa buntunse ilyo tulemona ukwampana kuba pa bafyashi na kanya kabo? (b) Finshi fiicitikila fye mu cifyalilwa ilyo umo atutemwa, kabili cipusho nshi cacindama ico twingaipusha?
ABAFYASHI balatemwa ukumona uko akanya kabo kalemwentula. Ilingi balakontamina pa cinso ca kako, bapangako iciunda cimo no kukasekela. Balafwaisha ukumona ifyo kalacita. Kabili bwangu bwangu—utumatobo twatuuma, utumilomo twacenama, kamwentula. Ukumwentula kwa kanya kulanga icitemwishi, katendeka ukutemwa pantu abafyashi ba kako balikatemwa.
2 Ukumwentula kwa kanya kutucinkulako ulwa cimo icacindama pa lwa buntunse. Mu cifyalilwa nga batutemwa na ifwe tuba no kutemwa. E fyo fye twapangwa. (Amalumbo 22:9) Ilyo tulekula, amaka yesu aya kulanga ukutemwa yalafikapo. Napamo kuti mwaibukisha ku bwaice ifyo abafyashi benu, balupwa, nelyo ifibusa balangile ukuti balimutemwa. Icitemwishi calilimbile mu mutima wenu kabili calikulile. Ico calengele mwatendeka ukucita ifya kulanga ukuti mwaliba no kutemwa. Bushe ifya musango yo e filecitika pali bucibusa bwenu na Yehova Lesa?
3 Baibolo isoso kuti: “Ifwe twatemwa, ico Wene abalilepo ukututemwa.” (1 Yohane 4:19) Mu Fipande 1 ukufika ku 3 ifya cino citabo, mwacinkwilweko ukuti Yehova Lesa abomfya amaka yakwe, ubulungi, na mano mu kutemwa pa kuti ciwamine imwe. Na mu Cipande 4, mwamwene ifyo acitila abantunse ku kulanga ukuti alibatemwa—na fintu amucitila pa lwenu—mu nshila shikalamba. Nomba kulesa icipusho. Nalimo e cipusho cacindamisha ico mwingaipusha. Cileti: ‘Bushe cinshi nkacita pa kutemwa kwa kwa Yehova?’
Ico Ukutemwa Lesa Kupilibula
4. Bushe abantu bafulungana shani pa bupilibula bwa kutemwa Lesa?
4 Yehova, Katendeka wa kutemwa, alishiba bwino ukuti ukutemwa kwalikwata sana amaka ya kulenga ifisuma bambi bakwata ukumoneka. E ico te mulandu no kupondoka kwatwalilila ukwa bantunse babulwa ubusumino, alicetekela fye ukuti abantunse bamo bali no kucitapo cimo pa kutemwa kwakwe. Na kabushe, amamilioni ya bantu balicitapo cimo. Lelo ku ca bulanda, imipepele ya muno calo cabipa yalifulunganya abantu ica kuti tabaishiba ifyo cipilibula ukutemwa Lesa. Imintapendwa ya bantu batila balitemwa Lesa, lelo bamona kwati uko kutemwa kufwile kwaba kwa pa kanwa fye. E fyo ukutemwa Lesa kwingatendeka, kwati fye fintu ukutemwa akanya katemwa abafyashi kwingatendekela ku kumwentula fye. Lelo ku bakalamba, ukutemwa kusanshamo ifingi.
5. Bushe Baibolo ilondolola shani ukutemwa Lesa, kabili mulandu nshi tufwile ukutemenwa ubo bulondoloshi?
5 Yehova alilondolola umo calola ukumutemwa. Icebo cakwe citila: “Uku e kutemwa Lesa, ukuti tunakile amafunde yakwe.” Kanshi ukutemwa Lesa kufwile ukumonekela ku fyo tucita. Ca cine ukuti abengi tabatemwa ukuba ne cumfwila. Lelo icikomo cimo cine mu cikuku cilundapo ati: “Kabili amafunde [ya kwa Lesa] tayayafisha.” (1 Yohane 5:3) Amafunde ne fishinte fya kwa Yehova fyapangilwa ku kutunonsha, te ku kututitikisha iyo. (Esaya 48:17, 18) Mu Cebo ca kwa Lesa mwaisula ifishinte ifitwafwa ukupalama kuli wene. Caba shani ifyo? Lekeni tupituluke mu fintu fitatu ifyaba muli bucibusa bwesu na Lesa. Ifi fitatu kulanshanya, ukupepa, no kumupashanya.
Ukulanshanya na Yehova
6-8. (a) Ni nshila nshi twingakutikilamo kuli Yehova? (b) Kuti twacita shani pa kulenga ifyaba mu Baibolo ukuba ifya cine cine ilyo tulebelenga?
6 Icipandwa 1 caiswilile na mashiwi ya kuti, “Elenganyeni ukuti mulelanda na Lesa.” Twalimwene ukuti uku te kwelenganya fye. Mose mu cishinka alilanshenyepo nankwe. Ni shani pa lwa ifwe? Ino te nshita ya kwa Yehova iya kutuma bamalaika ukulanda na bantunse. Lelo Yehova alikwata inshila yawamisha iya kulanshanishishamo na ifwe ilelo. Kuti twakutika shani kuli Yehova?
7 Apo “Amalembo yonse yantu yapuutwamo kuli Lesa,” tukutika kuli Yehova nga tulebelenga Icebo cakwe Baibolo. (2 Timote 3:16) E ico uwaimbile amalumbo acincishe ababomfi ba kwa Yehova ukubelenga Amalembo “akasuba no bushiku.” (Amalumbo 1:1, 2) Pa kucite fyo kano twaibikilishako sana. Lelo ukuibikilishako konse ukwa musango yo takuya fye mu menshi. Nga fintu twasambilile mu Cipandwa 18, Baibolo yaba nga kalata wawamisha uwafuma kuli Shifwe wa ku muulu. E ico ukuibelenga takulingile ukuba ngo mulimo wa fye. Tulingile ukulenga ifyaba mu Baibolo ukuba ifya cine cine ilyo tulebelenga. Kuti twacita shani ifyo?
8 Elenganyeni ifyalembwa mu Baibolo ilyo mulebelenga. Esheni ukumona abalembwa mu Baibolo ukuti bantu ba cine cine. Esheni ukwishiba icikulilo cabo, ifyo ifintu fyali, ne calengele balembe ifyo balembele. Lyene tontonkanyeni sana pa fyo mulebelenga, ukuipusha amepusho pamo nga ya: ‘Bushe ici ndebelenga cinshi cilensambilisha pali Yehova? Pa mibele yakwe, ni ili kwi iyapulamo muli fi ndebelenga? Cinshi Yehova alefwaya nsambilile, kabili kuti nacibomfya shani mu mikalile yandi?’ Belengeni, tontonkanyenipo, no kufibomfya—ilyo mulecite fyo, mukamona ifyalembwa mu Cebo ca kwa Lesa ukuti fya cine cine.—Amalumbo 77:12; Yakobo 1:23-25.
9. Bushe “umusha wa cishinka kabili uwashilimuka” nani, kabili mulandu nshi cacindamina ukukutikisha kuli uyo “musha”?
9 Yehova alanda na ifwe ukupitila na mu “musha wa cishinka kabili uwashilimuka.” Nga fintu Yesu asobele, ibumba ilinono ilya Bena Kristu basubwa lyalisontwa ukupekanya “ifya kulya [fya ku mupashi] mu nshita iyene” muli shino nshiku sha kulekelesha ishayafya. (Mateo 24:45-47) Ilyo twabelenga impapulo shalembelwa ku kutwafwa ukuti twishibe Baibolo bwino bwino na lintu twasangwa ku kulongana kwa Bwina Kristu ukukalamba no kunono, ninshi uyu musha aletuliisha ifya kulya fya ku mupashi. Apo aaba musha wa kwa Kristu, tulabomfya mano mano amashiwi ya kwa Yesu aya kuti: “Cenjeleni ku fyo muumfwa.” (Luka 8:18) Tulakutikisha pantu twalishiba ukuti umusha wa cishinka e o Yehova abomfya ku kumfwaninamo na ifwe.
10-12. (a) Mulandu nshi ipepo lyabela bupe bwawamisha ubwafuma kuli Yehova? (b) Kuti twapepa shani mu nshila iitemuna Yehova, kabili mulandu nshi twingacetekelela ukuti alacindamika amapepo yesu?
10 Lelo ni shani pa lwa kulanshanya na Lesa? Bushe kuti twalanda na Yehova? Ico ca kutiinya ukutontonkanyapo. Nga mwali no kutununuka kateka wakwatisha amaka mu calo cenu pa kuti mumwebeko ifili ku mukoshi, bushe kuti mwamukumanya no kumukumanya? Mu fyalo fimo, kuti mwailetelela no kuiletelela nga mulefwaya ica musango yo! Mu nshiku sha kwa Estere na Mordekai, uwapalama ku cinso ca mfumu ya Persia ukwabula ukwitwa aleipaiwa. (Estere 4:10, 11) Nomba elenganyeni ukwisa pa ntanshi ya kwa Shikulu Mulopwe wa bubumbo bonse, kuli uyo nangu bantunse aba maka nga nshi “bamoneka nge fipaso.” (Esaya 40:22) Bushe tufwile ukwikatwa umwenso pa kumubinga? Nakalya!
11 Yehova alipekanya inshila yaisuka, lelo iyayanguka iya kupalaminamo kuli wena—iyi nshila lipepo. Nangu fye mwana munono kuti apepa kuli Yehova mu citetekelo, ukupitila mwi shina lya kwa Yesu. (Yohane 14:6; AbaHebere 11:6) Lelo ipepo litulenga no kuti twebeko Lesa ifyo tuletontonkanya ne fyo tuleumfwa ifyakosa, ifyo tushingeba uli onse, kuti twamweba nangu fye ifyayansha ifyo cingatwafya no kulumbula. (Abena Roma 8:26) Tacafwa kantu ukupepa amapepo ya kwesha ukutemuna Yehova ukubomfya imilandile yapikana, nelyo ukulefya sana no kulanda ifishaifulila. (Mateo 6:7, 8) Nalyo line, Yehova tatupimina ifyo amapepo yafwile ukulepa atemwa imiku tufwile ukupepa. Icebo cakwe citukoselesha no kuti “pepeni no kukanaleka.”—1 Abena Tesalonika 5:17.
12 Ibukisheni ukuti Yehova fye e o cisoswa ati e ‘Umfwo kupepa,’ kabili alalangulukilako icine cine ilyo alekutika. (Amalumbo 65:2) Bushe ashipikisha fye pa kukutika ku mapepo ya babomfi bakwe aba busumino? Iyo, na kuba alasekelamo. Icebo cakwe cilinganya ayo mapepo ku fyanunke cisuma ifya kuti nga filepya, icushi ca kutontolola caya ku muulu. (Amalumbo 141:2; Ukusokolola 5:8; 8:4) Ca kusansamusha nga nshi ukwishiba ukuti amapepo yesu aya bufumacumi na yo yanina ukuya kuli Shikulu Mulopwe kabili yalamutemuna. E ico nga mulefwaya ukupalama kuli Yehova, mulepepa kuli wene mu kuicefya ilingi line, cila bushiku. Pongolweleni kuli wene ifya mu mutima wenu; mwishako nangu cimo. (Amalumbo 62:8) Ebeniko Shinwe wa mu muulu ifilemusakamika, ifilemusekesha, mutasheni, no kumulumbanya. Ico cikalenga bucibusa bwenu na wene ukukoselako.
Ukupepa Yehova
13, 14. Bushe ukupepa Yehova e kutila shani, kabili mulandu nshi calingila ukumupepa?
13 Ilyo tulelanda na Yehova Lesa, tatukutika fye no kulanda nga filya tucita ku banensu nelyo balupwa. Ico tulecita kupepa Yehova, ukumupeela umucinshi na katiina ifyamulinga. Ukupepa kwa cine e kutungulula imikalile yesu. E nshila tulangilamo Yehova ifyo twamutemwa no kuipeelesha kuli wene no mweo onse, kabili ukupepa kwa cine e kwikatanya ifibumbwa fya kwa Yehova fyonse ifya cishinka, nampo nga fya mu muulu nelyo pe sonde. Umutumwa Yohane aumfwile mu cimonwa malaika alebilikisha ati: “Pepeni uwacitile umuulu ne calo na bemba no tumfukumfuku twa menshi.”—Ukusokolola 14:7.
14 Mulandu nshi tulingile ukupepela Yehova? Tontonkanyeni pa mibele tulandilepo kale, pamo nga bumushilo, amaka, ukuilama, ubulungi, ubukose, inkumbu, amano, ukuicefya, ukutemwa, icikuku, bucishinka, no busuma. Natumona ukuti Yehova e wapulishamo, e wasumbuka mu mibele yonse iyawamisha. Ilyo twaesha ukumfwikisha ubwingi bonse ubwa mibele yakwe, twiluka ukuti Muntu wa mibele yacilapo ukuwama. Mukata icine cine, alisansabala ukutucila. (Esaya 55:9) Ukwabula ukutwishika kanshi, Yehova e walinga ukuba Kateka wa fyonse, kabili e walinga ukupepa. Lelo, tulingile ukupepa shani Yehova?
15. Kuti twapepa shani Yehova “mu Mupashi na mu cine,” kabili lishuko nshi ukulongana kwa Bwina Kristu kutupeela?
15 Yesu atile: “Lesa Mupashi, na bamupepa bali no kumupepela mu Mupashi na mu cine.” (Yohane 4:24) Pa kuti tulepepa Lesa “mu mupashi” tulingile ukukwata umupashi wakwe kabili ufwile ukulatutungulula. Na kabili tulingile ukulapepa ukulingana ne cine casokololwa, e kutila ukwishiba kwine kwine ukwaba mu Cebo ca kwa Lesa. Twalikwata ishuko lishaiwamina ilya kupepela Yehova “mu Mupashi na mu cine” lyonse ilyo twalongana na bakapepa banensu. (AbaHebere 10:24, 25) Ilyo twaimbila Yehova isha malumbo, twaikatana pamo mu kupepa, no kukutika no kulandapo ilyo tulelanshanya pa Cebo cakwe, tubomfya ukupepa kwasanguluka ku kulanga ifyo twamutemwa.
16. Lifunde nshi limo pa mafunde yakulisha ayaba pa Bena Kristu ba cine, kabili mulandu nshi citukuntila ku mutima ukulikonka?
16 Tupepa Yehova na lintu tuleebako bambi pali wene, ukumulumbanya apabuuta. (AbaHebere 13:15) Cine cine, ukushimikila imbila nsuma ya Bufumu bwa kwa Yehova e limo ilya mafunde yakulisha ayaba pa Bena Kristu ba cine. (Mateo 24:14) Tulomfwila no kucincila kwa mutima pantu twalitemwa Yehova. Ilyo twatontonkanya pa fyo “umulungu wa nshita ino,” Satana Kaseebanya, “wapofwishe imitima ya bashitetekela,” ukubepesha Yehova ubufi bwafiita fititi, bushe tatufwaya ukuba Inte sha kwa Lesa, ukusuusha ulo lwambo? (2 Abena Korinti 4:4; Esaya 43:10-12) Kabili ilyo twaetetula pa mibele yawamisha iya kwa Yehova, bushe tatumfwa umutima wesu walafwaisha nga nshi ukuti twebeko bambi pali wene? Ishuko lya kwafwa bambi ukwishiba no kutemwa Shifwe wa ku muulu, cine cine e shuko lyawamisha.
17. Cinshi ukupepa Yehova kusanshamo, kabili mulandu nshi tufwile ukuba aba mpomfu pa kumupepa?
17 Fingi fyasanshiwa mu kupepa Yehova. Kulakuma imikalile yesu yonse. (Abena Kolose 3:23) Nga twasumina ukuti Yehova e Shikulu Mulopwe, ninshi tukafwaya ukucita ukufwaya kwakwe muli fyonse—mu mikalile ya mu lupwa, ku ncito, mu fyo tucita kuli bambi, na mu nshita ya kukookoloka. Tukafwaya ukubombela Yehova “no mutima wa cishinka,” na bumpomfu. (1 Imilandu 28:9) Mu kupepa kwa musango yo tatufwile kuba aba mitima ibili nelyo aba mikalile ya bumbimunda—ukumoneka kwati tulebombela Yehova ilyo mu bumfisolo tulecita imembu shabipisha. Bumpomfu bulenga twiba na bubumbimunda bwa musango yo nangu panono; ukutemwa kulenga ubo bumbimunda ukuba ubwa kuselausha. Ukutiina Lesa na ko kukatwafwa. Baibolo itila akatiina ka ifyo kalyampana no kuba ne senge na Yehova.—Amalumbo 25:14.
Ukupashanya Yehova
18, 19. Mulandu nshi cishabela kuibepa ukutontonkanya ukuti abantunse bashapwililika kuti bapashanya Yehova Lesa?
18 Icipande cimo na cimo muli cino citabo cilesondwelela ne cipandwa cilelanda pa fya kuba “abapashanya Lesa, nga bana abatemwikwa.” (Abena Efese 5:1) Calicindama ukwibukisha ukuti nangula tatwapwililika, kuti twapashanya inshila yapwililika iyo Yehova abomfeshamo amaka, ifyo acita ubulungi, ifya kubomfya mano, ne fya kulanga ukutemwa. Twaishiba shani ukuti cine cine kuti twapashanya Uwapulamo? Ibukisheni, ubupilibulo bwe shina lya kwa Yehova butusambilisha ukuti ailenga ukuba ico alefwaya pa kuti afishepo ubufwayo bwakwe. Ayo maka akwata yalatutiinya, lelo bushe ninshi kuti twafilililwa fye ukumupashanya? Iyo.
19 Twalengwa mu cipasho ca kwa Lesa. (Ukutendeka 1:26) Kanshi, abantunse balipusanako ne fibumbwa fimbi fyonse pe sonde. Tatutungululwa ku mununsha, imfyalo, nelyo ificitika uko twikala. Yehova alitupeela ubupe bwawamisha—e kutila amaka ya kuisalila. Te mulandu no kupelebela kwesu no kukanapwililika, twaliba abantungwa, ukuisalila ifyo tulefwaya ukuba. Bushe mulefwaya ukuba aba kutemwa, aba mano, abalungami ababomfya amaka bwino? Kuti mwaba, umupashi wa kwa Yehova nga wamwafwa! Tontonkanyeni pa busuma bukafuma mu kube fyo.
20. Fisuma nshi tucita ilyo tulepashanya Yehova?
20 Muli no kutemuna Shinwe wa ku muulu, ukulenga umutima wakwe ukusamwa. (Amapinda 27:11) Kuti mwatemuna na Yehova “ku kutemuna konse,” pantu alishiba ukupelebela kwesu. (Abena Kolose 1:9, 10) Kabili ilyo muletwalilila ukulundulula imibele isuma pa kupashanya Shinwe watemwikwa, muli no kukwata ishuko lyaibela. Muno calo caba mu mfifi icataluka kuli Lesa, mukaba bakasenda wa lubuuto. (Mateo 5:1, 2, 14) Muli no kusalanganyako konse konse pano isonde imibele yawamisha iya kwa Yehova. We mucinshi ubukulu!
“Palameni Kuli Lesa, Na O Alapalama Kuli Imwe”
21, 22. Lwendo nshi lushipwa ulwaba ku ntanshi ya batemwa Yehova bonse?
21 Ukukonkomesha kwayanguka ukwalembwa pali Yakobo 4:8 te buyo fye. Lwaba lwendo. Ilyo lyonse tuli aba busumino, ulo lwendo talwakapwe. Tatwakaleke ukupalama kuli Yehova pe fye. Na kuba, lyonse kukaba ifingi ifya kusambilila pali wene. Tatulingile ukutontonkanya ukuti cino citabo nacitusambilisha fyonse fye pali Yehova. Uku e kutendeka fye kwa kulanda pa fyo Baibolo isosa pa lwa kwa Lesa wesu! Na Baibolo iine taitweba fyonse pali Yehova. Umutumwa Yohane atungenye ukuti fyonse ifyo Yesu acitile mu butumikishi bwakwe ubwa pe sonde afilembwa, “na pano isonde pene nga tapengaba na ncende ku mabuuku ayengalembwa.” (Yohane 21:25) Nga ca kuti ifyo e fingasoswa pa lwa Mwana, pali Wishi kuti cacilanapo!
22 Nangu fye mweo wa muyayaya tawakalenge tusambilile fyonse fye pali Yehova. (Lukala Milandu 3:11) Tontonkanyeni kanshi pa cilolelo twakwata. Pa numa ya kwikala pa myanda, amakana, nelyo amamilioni ya myaka, nangu fye amabilioni ya myaka, tukeshibilapo na fimbi pali Yehova Lesa ukucila ifyo twaishiba lelo. Nalyo line tukalaumfwa ukuti kucili ifisuma ifingi ifyo tushilasambilila. Tukalafwaisha ukusambilila na fimbi, pantu lyonse tukalaumfwa nge fyaumfwile kemba wa malumbo, uwaimbile ati: “Ukupalama kuli Lesa e cawama kuli ine.” (Amalumbo 73:28) Umweo wa muyayaya ukabamo ubufwayo ica kuti kuti twafilwa no kwelenganya, kabili kukaba ifyalekanalekana. E lyo ukupalama kuli Yehova lyonse kukaba cintu cikawamako sana ku mweo wa muyayaya.
23. Finshi mwakoseleshiwa ukucita?
23 Shi citenipo cimo nomba pa kutemwa kwa kwa Yehova, ukupitila mu kumutemwa ku mutima wenu onse, ku mweo wenu onse, ku mano yenu yonse, na ku maka yenu yonse. (Marko 12:29, 30) Shi ukutemwa kwenu kube ukwa cishinka kabili ukwashangila. Shi ifyo mupingula ukucita cila bushiku, ukufuma ku twacepesha ukufika ku fikalamba, fyonse filange ukuti mukonka ici cishinka—ica kusala lyonse inshila itwala kuli bucibusa bwakoselako na Shinwe wa ku muulu. Pali fyonse, shi lyonse mulepalama kuli Yehova, kabili shi na o apalame kuli imwe—ku ciyayaya conse!
Amepusho ya Kutontonkanyapo
Amalumbo 25:1-22 Kuti twacishamo shani ukupalama kuli Yehova, kabili kucetekela nshi ico cingatupeela?
Hosea 6:3 Ni shani fintu ici cikomo cilanga ukuti pa kwishiba Yehova kano wabombesha kabili kulaletela amapaalo?
Mateo 16:21-27 Nga tuli no kupashanya Yehova, ca kumwenako ca kwa ani tufwile ukukonka, kabili mibele nshi tufwile ukuba nayo?
Ukusokolola 21:3, 4 Ilyo muleetetula pa mapaalo ya ku ntanshi ayo Yehova akaleta, cimulenga ukucita nshi?
[Icikope pe bula 315]
Ukulongana kwa Bwina Kristu ni nshita shawamisha isha kupepa Yehova
[Icikope pe bula 318]
Shi lyonse mulepalama kuli Yehova