Watchtower LAIBRARE YA PA INTANETI
Watchtower
LAIBRARE YA PA INTANETI
Cibemba
  • BAIBOLO
  • IMPAPULO
  • UKULONGANA
  • rs ibu. 146-ibu. 150
  • Iminsa

Vidio mulefwaya tamuli

Mukwai yafilwa ukutambika

  • Iminsa
  • Ukupelulula Ukufuma Mu Malembo
  • Ifipalileko
  • Ni Shani Abena Kristu Balingile Ukumona Iminsa?
    Loleni!—1999
  • Icibukisho (Ica Kulya ca Cungulo ica kwa Shikulu)
    Ukupelulula Ukufuma Mu Malembo
  • Mulandu Nshi Ifyo Inte sha kwa Yehova Bacita Umulaalilo wa kwa Shikulu Fyapusanina ne fyo Imipepele Imbi Icita?
    Amepusho ayo Abantu Bepusha Sana
  • Cindikeni Ubumi Bwenu Ubwaba Bupe
    Ulupungu lwa kwa Kalinda—2004
Moneni na Fimbi
Ukupelulula Ukufuma Mu Malembo
rs ibu. 146-ibu. 150

Iminsa

Ubulondoloshi: Nga fintu calondololwa na Sacred Congregation of Rites of the Roman Catholic Church, Iminsa yaba “—Lilambo umo Ilambo lya musalaba litwalwa pa ntanshi;—Icibukisho ca mfwa no kubuushiwa kwa kwa Shikulu, uwasosele ukuti ‘citeni ici ku kunjibukisha’ (Luka 22:19);—Umutebeto washila umo, ukupitila mu kupokelele nsakramenta ya Mubili no Mulopa wa kwa Shikulu, Abantu ba kwa Lesa baakana ukumwenamo kwe Lambo lya Kucilila, ukupuputula Icipingo Cipya ico Lesa acita no muntu umuku umo na ku nshita yonse ukupitila mu Mulopa wa kwa Kristu, kabili mu citetekelo na mwi subilo cicite cikope no kwenekela umutebeto wa pa mpela ya calo mu bufumu bwa kwa Shifwe, ukubilisha imfwa ya kwa Shikulu ‘ukufikila ukwisa Kwakwe.’” (Eucharisticum Mysterium, May 25, 1967) Ni nshila ye Calici lya ciKatolika iya kucitilamo cintu bomfwikisha ukuba e cintu Yesu Kristu acitile pa Mulalilo wa Kupelako.

Bushe umukate no mwangashi mu cishinka filaluka ukuba umubili wa kwa Kristu no mulopa?

Muli “Solemn Profession of Faith” pa June 30, 1968, Papa Paul VI abilishe ukuti: “Twasumina ukuti pamo fye nga fintu umukate no mwangashi ifyashishiwe na Shikulu pa Mulalilo wa Kupelako fyayalwike ukuba Umubili Wakwe no Mulopa Wakwe ifyali no kupeelwa pa mulandu wesu pa musalaba, e fyo umukate no mwangashi ifyashishiwa ku mupatili fyaluka ku kuba Umubili no Mulopa wa kwa Kristu uwabikwa pa cipuna ca bufumu mu mulu, kabili Twasumina ukuti ukubapo kwa mu nkama ukwa kwa Shikulu, pe samba lya kumoneka kwa ifyo fintu ifimoneka ku mano yesu fimo fine pamo nga pa ntanshi ya Kushishiwa, kwaba kubapo kwa cine cine, ukutuntulu kabili ukwacindama. . . . Uku kwaluka kwa mu nkama kwaitwa mu kulinga kwi Calici transubstantiation.” (ukusanguko mubili no mulopa kwa fimpashanya).”—(Official Catholic Teachings—Christ Our Lord, Wilmington, N.C.; 1978, Amanda G. Watlington, ibu. 411) Bushe Amalembo ya Mushilo yalasuminishanya ne co cisumino?

Cinshi cintu Yesu apilibwile lintu asosele ukuti, “Uyu mubili wandi,” “Uyu mulopa wandi”?

Mat. 26:26-29, JB: “Nomba ilyo balelya, Yesu abuulile umukate umo, kabili lintu apeele ipaalo aliumokawile no kuupeela ku basambi bakwe. ‘Buuleni no kulya;’ e fintu asosele ‘uyu mubili wandi.’ Lyene abuulile ulukombo, kabili lintu apeele amatotelo aliupeele kuli bene. ‘Nwenimo bonse,’ e fintu asosele ‘pantu uyu mulopa wandi, umulopa wa cipingo, uuleitililwa pa mulandu wa bengi pa kulekelelwe membu. Ukufuma pali nomba, ndemweba, nshakanweko kabili umwangashi ukufikila ubushiku ubo nkanwa na imwe umwangashi upya mu bufumu bwa kwa Tata.’”

Ukukuma ku numbwilo “uyu mubili wandi” na “uyu mulopa wandi,” ifyakonkapo fili ifyawamina ukwishiba: Mo ibelengwo kuti, “ulepilibula umubili wandi,” “uyu ulepilibula umulopa wandi.” (Utulembo tunono natulundwako) NW ibelengwa mu nshila yapalako. LEF ipilibula inumbwilo ukuti, “ici cileimininako umubili wandi,” “ici cileimininako umulopa wandi.” (Utulembo tunono natulundwako.) Uku kupilibula kulomfwana ne calondololwa mu mashiwi yashingulukako, mu cikomo 29, mu kulembwa kwalekanalekana ukwa ciKatolika. Kx ibelengwo kuti: “Nshakanweko ici cisabo ca mwangashi na kabili, ukufikila nkanwe cene na imwe, umwangashi uupya, mu bufumu bwa kwa Tata.” (Utulembo tunono natulundwako.) CC, NAB, Dy na yo yalanga Yesu ukulosha ku caali mu lukombo pamo nge “ci cisabo ca mwangashi,” kabili ico caali pa numa lintu Yesu abe nasosa ukuti, “Uyu mulopa wandi.”

Languluka inumbwilo “uyu mubili wandi” na “uyu mulopa wandi” mu lubuuto lwa lulimi lumbi ulwamonekesha ulwabomfiwa mu Malembo. Yesu na kabili asosele ukuti, “Ndi lubuuto lwa ici calo,” “Ni ne mpongolo ye cinka lya mpaanga,” “Ni ne mwangashi wine wine.” (Yoh. 8:12; 10:7; 15:1, JB) Takuli nangu imo iya ishi numbwilo yalangilile ukwalula kwa cipesha amano, bushe yalicitile fyo?

Pali 1 Abena Korinti 11:25 (JB), umutumwa Paulo alembele ukukuma ku Mulalilo wa Kupelako no kulumbulula imfundo shimo shine mu mashiwi yapusanako panono. Mu cifulo ca kwambula Yesu ngo ulesosa ukukuma ku lukombo ukuti, “Nwenimo bonse, . . . pantu uyu mulopa wandi, umulopa wa cipingo,” acibikile muli aya mashiwi: “Ulu lukombo cipingo cipya mu mulopa wandi.” Mu kushininkisha ico tacapilibwile ukuti ulukombo mu nshila imo lwalyalwilwe mu cipesha amano ku kuba icipingo cipya. Bushe tacili icacilapo kupelulula ukusondwelela ukuti icali mu lukombo caiminineko umulopa wa kwa Yesu ukupitila muli uyo icipingo cipya cakoshiwe?

Cinshi cintu Yesu apilibwile ku bulondoloshi bwakwe pali Yohane 6:53-57?

“Yesu atile kuli bene, ndemwebe cine cine, nati, nga mwabulo kulyo mubili wa Mwana wa muntu no kunwo mulopa wakwe, ninshi tamukwete mweo muli imwe. Uulyo mubili wandi no kunwo mulopa wandi, aba no mweo wa muyayaya; na ine nkamwimya mu bushiku bwa kupelelekesha. Pantu umubili wandi ca kulya cine cine, no mulopa wandi ca kunwa cine cine. Uulyo mubili wandi no kunwo mulopa wandi aikala muli ine, na ine muli wene. Ifyo fine Tata uuli no mweo antumine, na ine nabela no mweo pa mulandu wa kwa Tata; no undya na o akekala no mweo pa mulandu wa ine.”—Yoh. 6:53-57.

Bushe ici cili no kumfwika pamo nge cilepilibula ukuti mu cine cine baali no kulya umunofu wa kwa Yesu no kunwa umulopa wakwe? Nga ni fyo, Yesu ninshi aleyafwilisha ukutoba Ifunde ilyo Lesa apeele kuli Israele ukupitila muli Mose. Ifunde lyabindile ukulya umusango uli onse uwa mulopa. (Lebi 17:10-12) Mu kupusana ku kwafwilisha icintu ca musango yo, Yesu alandile mu kukosa mu kulwisha ukutoba ukuli konse ukwa fifwaikwa fye Funde. (Mat. 5:17-19) E co cintu Yesu akwete mu muntontonkanya cifwile cali kulya no kunwa mu mano ya cimpashanya, pa kubelesha icitetekelo mu mutengo we lambo lya bumi bwakwe ubwapwililika.—Linganyako Yohane 3:16; 4:15; 6:35, 40.

Bushe Yesu afundishe abasambi bakwe ukukwata te cibukisho fye ca mfwa yakwe lelo ukusefya uko mu cishinka kwali no kupuputula ilambo lyakwe?

Ukulingana na The Documents of Vatican II: “Pa Mulalilo wa Kupelako, pa bushiku lintu Afutwikwe, Umupusushi wesu aimike Ilambo lya Lukaristia ilya Mubili Wakwe no Mulopa. Acitile ici pa kutwala pa ntanshi ilambo lya Musalaba . . . ”—(New York, 1966), ukulembwa na W. M. Abbott, S.J., ibu. 154; utulembo tunono natulundwako.

The Catholic Encyclopedia ilondololo kuti: “Icalici lifwaya ukuti Iminsa imonwe nge ‘lambo lya cine cine kabili ilyalinga’ . . . Intulo ikalamba iya cifundisho cesu, nangu cibe fyo, cishilano, ico ukufuma ku nshita sha mu kubangilila cibilisha umutengo wa kupapata uwe Lambo lya Minsa.”—(1913), Vol. X, amabu. 6, 17.

Yesu umwine wine asosele ukuti: “Citeni ici ku kunjibukisha.” (Luka 22:19; 1 Kor. 11:24) Yesu tasosele ukuti cintu acitile pa Mulalilo wa Kupelako caali lilambo lyakwe nelyo ukuti abasambi bakwe baali no kupeele lambo lyakwe cipya cipya.

Heb. 9:25-28, JB: “Tali na kulaituula libili libili, ukupala shimapepo mukalamba [uwa ciYuda] ukulaingila umwashila umwaka no mwaka mu kuba no mulopa uushili wakwe, acibe fi nga alacula libili libili ukutula apo icalo catendekele. Mu cifulo ca ico, amoneke umuku fye umo epela . . . ku kufumyapo ulubembu pa kuipeela umwine ilambo. Apantu bafwa umuku fye umo, kabili pa numa iya ico kwisa ubupingushi, e fyo, na Kristu, aipeele umuku fye umo.” (Utulembo tunono natulundwako.)

Bushe conse caba fye ni “nkama ishingomfwikwa”?

Baibolo ilalosha ku nkama sha bulesa, nelyo inkama shashila. Lelo takwaba nangu shimo isha ishi ishipinkana ne cine calondololwa mu Malembo. Ukukuma kuli abo ababika ifishilano pa ntanshi ya Malembo, Yesu asosele ukuti: “Mwe ba bumbimunda, Esaya amusesemene bwino, ati, Aba bantu banshinshimuna pa tunwa twabo, lelo imitima yabo yataluka kuli ine: lelo kwa fye ukushinshimuna banshinshimuna, amasambilisho basambilisha mafunde ya bantu.”—Mat. 15:7-9.

Bushe Yesu apilibwile ukuti ici cibukisho cilesungwa nakalimo cila bushiku nelyo cila mulungu?

Basic Catechism isoso kuti: “imilimo Yaibela iya Bena Kristu ba ciKatolika” isanshamo “ukwakana mu Minsa Ubushiku bwa Mulungu ubuli bonse no bushiku bwa mwikalwe ubwakakililwako.” (Boston, 1980, ibu. 21) “Aba busumino mu cishinka balakoseleshiwa ukwakana mu Minsa no kupoke Mfumu ilingi line, nelyo fye cila bushiku.”—The Teaching of Christ—A Catholic Catechism for Adults, Ukulembwa Kwaipifiwa (Huntington, Ind.; 1979), ibu. 281.

Bushe ukuloshako konse ukwa mu Malembo ukwa “kumokaulo mukate” kulangilila ukuti imfwa ya kwa Kristu yaleibukishiwa? (Imil. 2:42, 46; 20:7) Yesu ‘amokwele umukate’ lintu ifya kulya fyaleakanishiwa pa ca kulya nelyo fye ni pa ntanshi ya Mulalilo wa Kupelako. (Marko 6:41; 8:6) Umukate wabomfiwe na baYuda pali iyo nshita tawali untu abantu abengi babeleshanya na o ilelo. Lintu baleulya, ilingi balemokola nelyo ukusuna iciputulwa.

Yesu talandile mu kulungatika imiku intu Icibukisho ca mfwa yakwe caali no kusungwa. Nangu cibe fyo, aimike cene pa bushiku bwa Kucilila kwa ciYuda, ukwapyanikwepo pa kati ka basambi bakwe ku Cibukisho ca mfwa ya kwa Kristu. Ukucilila kwali ca kucitika pa mwaka, ukusefiwa pa Nisani 14. Mu kupalako, Umutebeto wa ciYuda uwa Mikate Ishatutumuka, Umutebeto wa Milungu (Pentekoste), Umutebeto wa Nsakwe, nelyo Ukulonganika, no Bushiku bwa Kukonsolwela yonse yalecitwa umuku umo mu mwaka.

Bushe ukutumike Minsa kulaleta ukwilulukwa ku myeo mu mutwala?

The Teaching of Christ—A Catholic Catechism for Adults ilondololo kuti: “Ishiwi ‘umutwala’ talyaba muli Baibolo, nelyo icifundisho ca mutwala tacasambilishiwa mu kulungatika mulya. . . . Ifitabo fya Bashibo fyakwata ifya kuloshako ifingi te kukukanabako kwa mutwala kweka, lelo na ku cishinka ca kuti aba busumino abaya kuti bayafwilishiwa ku mapepo ya ba mweo, ukucilisha kwi Lambo lya Minsa.”—Amabu. 347, 348.

Ukukuma ku mibele ya bafwa, Amalembo ya Mushilo yasoso kuti: “Aba mweo bantu abaishibo kuti bakafwa, lelo abafwa bantu abashaishiba kantu nangu kamo.” (Luk. Mil. 9:5) “Umweo [“umweo,” Kx; “umuntu,” JB] uubembuka e ukafwa.“ (Esek. 18:4) (Mona na kabili amabula 141-143, pe samba lya mutwe “Imfwa.”)

    Impapulo sha mu Cibemba (1982-2025)
    Isaleni
    Isuleni
    • Cibemba
    • Peleniko Bambi
    • Ifyo Mwingasala
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ifya Kubomfya
    • Amafunde Yesu
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Isuleni
    Peleniko Bambi