Abafwa Baba Kwi?
“ISONDE lyaba cisankano; umuulu e mushi wesu,” e nsoselo ya baYoruba ba ku Masamba ya Africa. Iyi mfundo ilalandwapo mu mabutotelo ayengi. Ileta icitontonshi ca kuti isonde lyapala icisankano ico tuyako fye pa nshita inono kabili lyene ukufumako. Ukulingana ne ci cisumino, pa mfwa tuya ku muulu, ubwikashi bwesu ubwa cine.
Ca cine Baibolo ilasambilisha ukuti bamo balaya ku muulu. Yesu Kristu aebele abatumwa bakwe aba busumino ati: ‘Mu ŋanda ya kwa Tata mwaba apa kwikala apengi. Ndeya ku kumupekanisho bwikalo. Kabili nga naya, no kumupekanisho bwikalo, nkesa kabili, no kumupokelela kuli ne mwine; ukuti uko ndi e ko na imwe mukabe.’—Yohane 14:2, 3.
Amashiwi ya kwa Yesu tayapilibule fyo abantu basuma bonse balaya ku muulu nelyo ukuti umuulu e mushi wa mutundu wa muntu. Bamo basendwa ukuya ku muulu mu kulundana ne mitekele ye sonde. Yehova Lesa alishibe ukuti amakamfulumende ya buntunse tayali na kutunguluka mu kutungulula imilandu ya pe sonde. Muli ifyo, atantike ukuti kubeko kamfulumende wa mu muulu, nelyo Ubufumu, ubo mu kupelako ubwali no kulama isonde no kulyalwila mu kuba Paradise uyo afwaile ukuti libe mu kutendekelako. (Mateo 6:9, 10) Yesu ali no kuba e Mfumu ya Bufumu bwa kwa Lesa. (Daniele 7:13, 14) Bambi baali no kusalwa ukufuma pa kati ka mutundu wa muntu ku kuteka na wene. Baibolo yasobele ukuti abo abakasendwa ku muulu baali no kuba ‘kuli Lesa wesu ishamfumu kabili bashimapepo’ kabili baali no ‘kuba no bufumu pe sonde.’—Ukusokolola 5:10.
Ni Bani Baya ku Muulu?
Ukulanguluka icishingamo cishaikulila ico aba bakateka ba ku muulu baali no kuba naco, tacili ca kupapa ukuti baali no kukumanisha ififwaikwa fyakosa. Abo abaya ku muulu bafwile ukukwata ukwishiba kwalungikwa ukwa kwa Yehova no kumumfwila. (Yohane 17:3; Abena Roma 6:17, 18) Bafwaikwa ukubelesha icitetekelo mwi lambo lya cilubula ilya kwa Yesu Kristu. (Yohane 3:16) Lelo, fingi fyabimbwamo. Bafwile ukwitwa no kusalwa kuli Lesa ukupitila mu Mwana wakwe. (2 Timote 1:9, 10; 1 Petro 2:9) Ukulundapo, bafwile ukuba Bena Kristu babatishiwa “abafyalwa libili,” ukufyalwa ku mupashi wa mushilo uwa kwa Lesa. (Yohane 1:12, 13; 3:3-6, NW) Na kabili bakabila ukusungilila bumpomfu bwabo kuli Lesa mpaka imfwa.—2 Timote 2:11-13; Ukusokolola 2:10.
Amamilioni iminshipendwa aya bantu abaikalako no kufwa tabakumanishe ifi fifwaikwa. Abengi tabakwete ishuko likalamba ilya kusambilila pa lwa kwa Lesa wa cine. Bambi tabatala ababelengapo Baibolo kabili finono baishiba pa lwa kwa Yesu Kristu nelyo tabaishibapo fye ne cili conse. Nelyo fye ni pa kati ka Bena Kristu ba cine pe sonde ilelo, banono abasalwa na Lesa ku kukwata ubumi bwa ku muulu.
Mu kupelako, impendwa ya abo abaya ku muulu yali no kuba iinono mu kulinganishiwako. Yesu aloseshe ku ba musango yo ngo “mukuni unono.” (Luka 12:32) Pa numa, calisokolwelwe ku mutumwa Yohane ukuti abo “abalubwilwe pe sonde” ku kuteka na Kristu mu muulu bali no kufika ku mpendwa ya 144,000. (Ukusokolola 14:1, 3; 20:6) Lintu balinganishiwa ku mabilioni ya bantu abaikalako pe sonde, iyo ili ni mpendwa iinono mu cine cine.
Abo Abashiya ku Muulu
Cinshi cicitika kuli abo abashiya ku muulu? Bushe balecula mu cifulo ca kulungulushiwa kwa ciyayaya, nga fintu amabutotelo yamo yasambilisha? Kwena iyo, pantu Yehova ni Lesa wa kutemwa. Abafyashi bakwato kutemwa tabapoosa bana babo mu mulilo, kabili na Yehova talungulusha bantu mu nshila ya musango yo.—1 Yohane 4:8.
Icilolelo ca cinabwingi ca abo abafwa ca kubuushiwilwa pe sonde lya paradise. Baibolo itila Yehova alengele isonde “ku kwikalwamo.” (Esaya 45:18) Kemba wa malumbo abilishe ukuti: “Imyulu myulu ya kwa Yehova; ne calo apeela ku bana ba bantu.” (Ilumbo 115:16) Umushi ubelelela uwa mutundu wa muntu waba lisonde, te muulu iyo.
Yesu asobele ukuti: “Inshita ileisa, iyo bonse aba mu nshishi bakomfwamo ishiwi lyakwe [ilya kwa Yesu, “Umwana wa muntu”], no kufumamo.” (Yohane 5:27-29) Umutumwa wa Bwina Kristu Paulo aebekeshe ukuti: ‘Ninkwate citetekelo kuli Lesa ica kuti kukabo kwima ku bafwa kwa balungama na bashalungama.’ (Imilimo 24:15) Pa cimuti ca kucushiwilwapo, Yesu alaile ncitatubi walapila ubumi ukupitila mu kubuushiwilwa mwi sonde lya paradise.—Luka 23:43.
Nangula ni fyo, mibele nshi pali ino nshita iya abo abafwa abakabuushiwilwa ku bumi pe sonde? Ica kucitika mu butumikishi bwa kwa Yesu calatwaafwa ukwasuka ici cipusho. Cibusa wakwe Lasaro alifwile. Ilyo Yesu ashilaya ku kumubuusha, Aebele abasambi Bakwe ukuti: “Lasaro umunensu nalaalo tulo; lelo ndeyamushibusha.” (Yohane 11:11) Muli ifyo Yesu alingenye imfwa ku tulo, utulo tukalamba utwabula ifiloto.
Ukulaala mu Mfwa
Amalembo yambi yalomfwana ne li itontonkanyo lya kulaala mu mfwa. Tayasambilisha ukuti abantunse bakwata umweo uushifwa uyo uwabukila ukuya ku bwikashi bwa mipashi lintu umo afwa. Ukucila, Baibolo itila: “Abafwa bantu abashaishiba kantu nangu kamo . . . Ukutemwa kwabo no kupata kwabo no kufinuka kwabo kwaliloba kale . . . Takuli ica kucita nangu ca kwelenganya nangu kwishiba nangu mano ku Mbo uko uleya.” (Lukala Milandu 9:5, 6, 10) Mu kulundapo, kemba wa malumbo abilishe ukuti umuntu “abwelela ku mushili wakwe, ubushiku bulya bwine yaloba amatontonkanyo yakwe.”—Ilumbo 146:4.
Aya malembo yacilenga ukuba icaumfwika ukuti abo abalaala mu mfwa te kuti batumone nelyo ukutumfwa. Tababa na maka ya kuleta atemwe paalo nelyo akayofi. Tababa mu muulu, kabili tabaikala mu bwikashi bwa fikolwe. Tababa na bumi, tababako.
Mu nshita ya kwa Lesa iyalinga, abo nomba abalaala mu mfwa kabili ababa mu cibukisho cakwe bakabuushiwilwa ku bumi mwi sonde lya paradise. Likaba lisonde ilyasangululwa ukufuma ku kukowesha, impika, na mafya ayo mutundu wa muntu nomba upitamo. Mwandi iyo ikaba ni nshita ya nsansa! Muli ulya Paradise bakakwata icilolelo ca kwikala kuli pe na pe, pantu Ilumbo 37:29 litwebekesho kuti: “Abalungama bakapyaninine calo, no kwikalamo inshiku pe.”
[Akabokoshi pe bula 6, 7]
NALILEKELE UKUPEPA ABAFWA
“Lintu nali fye kalume, nayafwile tata mu kutuula amalambo ya lyonse kuli wishi wafwa. Pa kashita kamo lintu tata apolele pa numa ya bulwele bwabipisha, uwa cipao ca mufwe amwebele ukuti mu kutasha pa kupuupuutuka kwakwe alingile ukupeele imbushi, ifilungwa, ingashi sha ku cimuti ca kola, no bwalwa nge lambo kuli wishi wafwile. Tata na kabili apandilwe amano ukushina ku fikolwe fyakwe ifyafwa ku kutandula amalwele yalundwapo no tuyofi.
“Mayo ashitile ifyalefwaikwa ku kupeele lambo, ilyali no kupeelelwa pa luputa lwa kwa shikulu. Uluputa lwali fye lubali lwa ŋanda yesu, umwabela umwata wa cikaya.
“Ifibusa, balupwa, na bena mupalamano balilaalikwe ku kusangwa kwi lambo. Tata, afwele busambashi busambashi ukulingana na kashita, aikele pa mupando uwalolenkene no lufuba apo ifipanga ifingi ifya mbushi ifyabomfiwe mu malambo ya ku numa fyatantikwe. Umulimo wandi wali wa kwitulula waini ukufuma mu musukupala ukwitulwila mwi tambula, ilyo pa numa nalepeela kuli tata. Mu kukonkapo, apongolwele pa nshi nge lambo. Tata aitile ishina lya kwa wishi imiku itatu no kupepa kuli wene ku kupusushiwa ukufuma ku tuyofi twa nshita ya ku ntanshi.
“Ingashi sha ku cimuti ca kola shalininikwe, kabili sukusuku alipaiwe, ukubilaushiwa, no kuliwa kuli bonse abasangilwepo. Nalilileko kabili nalicindile ku nyimbo no kulila kwa ŋoma. Tata acindile busaka busaka kabili bwino bwino, nelyo ca kuti calemoneka ukuti mukoloci. Mu tushita mu tushita alipepele ukuti ifikolwe fyakwe fipaale bonse abasangilweko, ilintu abantu, ukusanshako na ine, twayaswike atuti Ise, icalola mu kuti ‘Nacibe ifyo fine.’ Naletamba tata mu kuba no buseko bwaswatuka no kukumbwa kabili nafulwike inshita lintu na ine nali no kuba umukalamba uwafikapo ku kupeela amalambo ku fikolwe fyafwa.
“Te mulandu na malambo yafulisha ayapeelwe, umutende tawamoneke mu lupwa. Ilintu pali abana baume batatu aba kwa mayo abomi, tapali nangu umo uwa bana banakashi batatu abo mayo afyele uwakokwele; bonse balefwa bwaice bwaice. Lintu mayo aali pa bukulu na kabili, tata acitile ilambo ilikalamba pa kuti umwana akafyalwe ukwabulo busanso.
“Mayo afyele umwana mwanakashi na umbi. Imyaka ibili pa numa uyu mwana alilwele no kufwa. Tata abuushishe ku wa cipao ca mufwe, uwatile umulwani umo e walengele imfwa. Uwa cipao ca mufwe atile pa kuti ‘umweo’ wa mwana ukalyotole, icishiki ca mulilo, umusukupala wa bwalwa, na kabwa fyalefwaikwa ku kupeele lambo. Icishiki ca mulilo cali no kubikwa pa luputa, ubwalwa bwali no kucaminishiwa pa luputa, kabili akabwa kaali no kushiikwa aka mweo mupepi no luputa. Catungilwe ukuti ici cali no kubuusha umweo wa mukashana wafwile ku kulandula imfwa yakwe.
“Nasendele umusukupala wa bwalwa ne cishiki ca mulilo ukuya uko ashiikilwe, kabili tata asendele akabwa, ako ashiikile ukulingana na makambisho ya wa cipao ca mufwe. Ifwe bonse twacetekele ukuti mu nshiku fye cinelubali umweo wa mukashana wafwa wali no konaula umuntu walengele ukuti afwe bwaice bwaice. Imyeshi ibili yalipitile, kabili takwali imbila ya mfwa mu bwina mupalamano. Nabele uwafiitwa.
“Nali ne myaka ya bukulu 18 pali iyo nshita. Mu kwipipa pa numa nakumenye Nte sha kwa Yehova, abanangile ukufuma mu Malembo ukuti abafwa te kuti babombe icisuma nelyo icibi ku ba mweo. Ilyo ubwishibilo bwa Cebo ca kwa Lesa bwalelimbe mishila mu mutima wandi, naebele tata ifyo te kuti ntwalilile ukulaya na wene ku kucita amalambo ku bafwa. Pa kubala alimfulilwe pa mulandu wa kumusha, nga fintu acilumbulwile. Lelo lintu amwene ukuti nshali uwaitemenwa ukuleka icitetekelo candi icasangwa icipya, takeenye ukupepa kwandi Yehova.
“Pa April 18, 1948, nalangishe ukuipeela kwandi ukupitila mu lubatisho lwa mu menshi. Ukutule lyo, nalitwalilila ukubombela Yehova mu kuba no kusekelela kukalamba no kwikushiwa, ukwaafwa bambi ukulubuka ukufuma ku kupepa ifikolwe fyafwa, ifyo fishingatwafwa nelyo ukutucena.”—Uwasangwilako ni J. B. Omiegbe, Benin City, Nigeria.
[Icikope pe bula 7]
Kukaba ubuseko bukalamba lintu abafwa bakabuushiwilwa pe sonde lya paradise