Muleba ne Cikuuku

Ubwafya Ububapo

Nga twalabika sana amano ku fyo twapusanamo na bantu kuti twalamona kwati balikwata ubwafya muli ifyo fintu. Ici kuti calenga twabasuula. Nga twabasuula, kuti catwafya ukuba ne cikuuku kuli bena. Ukukanaba ne cikuuku ku bantu kukalanga ukuti twaliba na kapaatulula.

Ifyo Baibolo Ilanda

“Sekeleleni pamo na basekelela; lilileni pamo na balelila.”—ABENA ROMA 12:15.

Bushe ili ilembo lyalola mwi? Ili ilembo litusambilisha ukuti tulingile ukuba ne cikuuku. Umuntu uwaba ne cikuuku alatontonkanya pa fyo engomfwa nga e wali no bwafya ubo umunankwe akwete.

Ifyo Ukuba ne Cikuuku Kutwafwa

Nga tuli ne cikuuku ku bantu tulamona ukuti tatwapusana sana nabo. Tulamona no kuti ifyo bomfwa tafyapusana ne fyo tumfwa kabili ifyo tucita pa fintu e fyo nabo bene bacita. Icikuuku cilalenga twalamona abantu bonse ukuti lupwa lwesu te mulandu ne nkulilo yabo. Nga twamona ifyo twapalana nabo mu fyo tucita ifintu, tukaleka ukuba na kapaatulula.

Na kabili nga tuli ne cikuuku tukacindika abantu. Ba Anne-Marie, aba ku Senegal, balisuulile abantu abo abengi basuulile. Balilondolwele ifyo icikuuku cabafwile, batile: “Nga natontonkanya pa fyo balya bantu balecula, naletontonkanya pa fyo ningalaumfwa nga nine basuulile. Ici calengele imone ukuti na ine wine tapali ifyo nacitile pa kuti abantu bancindike.” Nga ca kuti tule-esha na maka ukwishiba bwino ifya abantu bacula, tukaba ne cikuuku kuli bena kabili tatwakalefwailisha fye ifilubo mu fyo bacita.

Ifyo Mwingacita

Mwilabika fye amano ku fyo mwapusanamo na bantu abo basuula, lelo mulebika sana amano ku fyo mwapalanamo nabo. Ku ca kumwenako, tontonkanyeni pa fyo bomfwa nga:

Icikuuku cilalenga tulemona abantu bonse ukuti lupwa lwesu

balelya ifya kulya no lupwa
bapwisha imilimo iyakosa iyo bacilabomba
bali ne fibusa
balekutika ku nyimbo batemwa

Lyena, elenganyeni ifyo mwingomfwa nga cali ni mwe. Yipusheni amuti:

‘Bushe kuti nacita shani nga ca kuti umuntu alicitile ifilanga ukuti alinsuula?’
‘Bushe kuti naumfwa shani nga ca kuti umuntu alilandile ifyabipa pali ine ninshi talanjishiba na bwino?’
‘Nga nali pa bantu abo basuula kuti natemwa abantu balemona shani?’

Umwaume umwina Europe no mwina Asia bamo bene balelangishanya ifikope pa fintu bapalanamo, pamo nga indupwa, ifyangalo batemwa e lyo ne ncito.

Ifyacitike ku Muntu umo: Ba Robert (Aba ku Singapore)

Batile: “Kale nalemona kwati abantu abakoma amatwi tabatontonkanya bwino kabili bakali. E ico nalebataluka. Ku ca bulanda, nshaishibe no kuti nali na kapaatulula pantu naleti ifyo nalecita tafyalebika umuntu nangu umo mu bwafya.”

Balandile no kuti: “Ukuba ne cikuuku ku bakoma amatwi kwalingafwile ukuleka ukuba na kapaatulula. Ku ca kumwenako, nalemona kwati abakoma amatwi tabatontonkanya bwino pantu nga ndelanda nabo balendolesha fye. E ico nalitontonkenye pa fyo cingaba nga nine nshileumfwa ilyo umuntu alelanda na ine. Na ine wine kuti ndemulolesha fye. Nangu ninkwata mashini ya kungafwa ukumfwa, pa menso pena kuti pamoneka ukuti nshileumfwikisha ifyo alelanda.”

Lyena batile: “Ilyo natontonkenye pa fyo abakoma amatwi bomfwa, nalilekele ukuba na kapaatulula.”