IFYEBO NA FIMBI
Ni Lilali Umwanakashi Engafwala Ica Kufimba ku Mutwe Kabili Mulandu Nshi?
Umwanakashi Umwina Kristu nga alebomba umulimo wa kwa Lesa, ni lilali alingile ukufwala ica kufimba ku mutwe, kabili mulandu nshi? Natumone amashiwi ya kwa Lesa ayo Paulo alembele pali uyu mulandu. Alembele ifyebo ifingatulenga twalacita ifintu ificindika Lesa. (1 Abena Korinti 11:3-16) Paulo alandile pa fintu fitatu ifyo tufwile ukutontonkanyapo: (1) imilimo iyo alebomba, (2) uko alebombela, na (3) ico alefwalila.
Imilimo iyo alebomba. Paulo atile ni pa kupepa e lyo na pa kusesema. (Ifikomo 4 na 5) Twalishiba ukuti ipepo e nshila imo iyo tulandilamo na Yehova. Muli shino nshiku, Umwina Kristu nga alesambilisha abantu Baibolo ninshi alesesema. Bushe Paulo aloseshe mu kuti umwanakashi afwile ukulafwala ica kufimba ku mutwe lyonse nga alepepa nelyo nga alesambilisha Baibolo? Iyo. Uko umwanakashi ali ilyo alepepa nelyo ilyo alesambilisha e kwingalenga eshibe nga ca kuti alingile ukufwala ica kufimba ku mutwe.
Uko alebombela. Paulo alandile ukuti uko cingalinga ukufwala ica kufimba ku mutwe, ni mu lupwa e lyo na mu cilonganino. Atile: “Umutwe wa mwanakashi mwaume . . . Umwanakashi onse uulepepa nalimo uulesesema nafimbulwa ku mutwe, alenga umutwe wakwe insoni.” (Ifikomo 3 na 5) Mu lupwa, umulume e o Yehova asonta ukuba umutwe wa mukashi. Kanshi, umukashi kuti asaalula umulume, nga ca kuti e watendeka ukubomba imilimo iyo Yehova apeela umulume wakwe. Tutile aletungulula isambililo lya Baibolo ninshi no mulume wakwe e po ali, kuti alanga ukuti alicindika umulume wakwe nga afwala ica kufimba ku mutwe. Alingile ukufwala ica kufimba ku mutwe nampo nga umulume wakwe alibatishiwa nelyo iyo, pantu e mutwe wa ng’anda.a Nga ca kuti umwanakashi alepepa nelyo alesambilisha apali no mwana wakwe umwaume umunono uwabatishiwa, afwile ukufwala ica kufimba ku mutwe. Kwena, umwana te mutwe mu lupwa, lelo ico umwanakashi alingile ukufwalila, ni co abaume bonse ababatishiwa e bapeelwa insambu sha kutungulula mu cilonganino ca Bena Kristu.
Pa milimo ya mu cilonganino pena, Paulo atile: “Ngo muntu alefwaya ulutambi lumbi ukucila pali ulu, ifwe tatwakwata ulutambi lumbi, nangu fye filonganino fya kwa Lesa na fyo tafyakwata ulutambi lumbi.” (Icikomo 16) Mu cilonganino ca Nte sha kwa Yehova, abapeelwa nsambu sha kutungulula, baume ababatishiwa. (1 Timote 2:11-14; AbaHebere 13:17) Baume fye e basontwa ukuba baeluda nangu ababomfi batumikila pa kuti balecema umukuni wa kwa Lesa. (Imilimo 20:28) Lelo, limo limo Umwina Kristu umwanakashi kuti abomba umulimo uubombwa ilingi line na baume ababatishiwa. Tutile, uulingile ukutungulula ukukumana kwa baleya mu mulimo wa mwi bala talipo, nkashi kuti atungulula uku kukumana. E lyo nga ca kuti napekanya ukutungulula isambililo lyakwe ilya Baibolo, kuti atungulula nangu umwaume uwabatishiwa e po ali.b Apo iyi na yo milimo ya cilonganino, afwile ukufwala ica kufwala ku mutwe pa kulangilila ukuti alebomba umulimo uwapeelwa fye ku baume.
Kwena, imilimo iingi iibombwa mu cilonganino taifwaikwa ukuti bankashi bafwale ica kufimba ku mutwe. Ku ca kumwenako, ilyo nkashi aleyasuka pa kulongana, nangu ilyo aleshimikila ku ng’anda ne ng’anda no mulume wakwe nelyo ilyo ali na munyinefwe umbi uwabatishiwa, nelyo ilyo alesambilisha abana bakwe atemwa ilyo alepepa na bana bakwe abashilabatishiwa, tafwile ukufwala ica kufimba ku mutwe. Kwena, kulaba inshita shimo ilyo nkashi ashingeshiba nampo nga afwile ukufwala ica kufimba ku mutwe nelyo iyo. Nga ca kuti teshibe bwino ifya kucita, kuti nalimo afwailisha mu mpapulo.c Nga ca kuti acili aletwishika, lelo kampingu yakwe yamweba ukuti afwale ica kufimba ku mutwe, cawamapo ukufwala ukucila ukukanafwala, nga fintu tulemona mu cikope.
Ico alefwalila. Mu cikomo 10 mwaba ifishinka fibili ififwile ukulenga umwanakashi akonka ili funde: Ici cikomo citila: “Pali uyu mulandu na pa mulandu wa bamalaika umwanakashi afwile ukuba ne cishibilo ca kulanga ukunakila ku mutwe wakwe.” Taleni moneni aya amashiwi ayaleti “icishibilo ca kulanga ukunakila.” Ukufwala ica kufimba ku mutwe kulanga ukuti umwanakashi wa cumfwila pantu alishiba ukuti abaume ababatishiwa mu cilonganino e bo Yehova apeela umulimo wa kutungulula. Kanshi umwanakashi nga wa cumfwila, ninshi alitemwa Yehova Lesa kabili ninshi wa cishinka kuli ena. Ica bubili caba mu mashiwi ya kuti “pa mulandu wa bamalaika.” Bushe ukufwala ica kufimba ku mutwe kuti kwakuma shani bamalaika abakwatisha amaka?
Bamalaika balafwaisha ukumona uko ubutungulushi bwa kwa Yehova bulekonkwa mu cilonganino cakwe mu muulu na pano isonde. Na kabili, balasambililako ku bantu bacumfwila abashapwililika. Na kuba, bamalaika na bo bene balingile ukulanakila ubutungulushi bwa kwa Yehova ubo bamalaika bamo kale bakeene ukunakila. (Yuda 6) Bankashi bamo balishiba ifingi ukucila na bamunyinefwe, kabili bambi balisambilila sana, e lyo bambi balicenjela nga nshi. Bankashi bamo baba mwi bumba lya bakalateka na Kristu ku muulu, kabili bakakwata ififulo ifikalamba ukucila ifya bamalaika. Lelo bonse balaicefya no kukonka ubutungulushi bwa bamunyinefwe. Ala aba bankashi fya kumwenako ifisuma kuli bamalaika! Cine cine, ili lishuko ilikalamba nga nshi ilyo bankashi bonse bakwata ilya kuba ica kumwenako kuli bamalaika ba cishinka abengi nga nshi, abamona ifyo baicefya, ifyo baba ne cumfwila, ifyo banakila, e lyo ne fyo baba ne cishinka!
a Umwanakashi Umwina Kristu talingile ukupepa nga ca kuti umulume wakwe uwasumina e po ali, kano fye nga ca kuti umulume te kuti alande pa mulandu wa kulwala.
b Nkashi nga ali no mwaume uushabatishiwa uushili mwina mwakwe, talingile ukufwala ica kufimba ku mutwe nga aletungulula isambililo lya Baibolo.
c Nga mulefwaya ifyebo na fimbi, moneni mu Ulupungu lwa kwa Kalinda, ulwa July 15, 2002, pa mabula 26 na 27, no lwa ciNgeleshi ulwa February 15, 1977, pa mabula 125 ukushinta ku 128.