Ukukuula Ubuntu bwa Bwina Kristu mu Bana Besu

NYINA wa kwa Wanda, uo umulume wakwe aali namusha, abombeshe na maka ukukuula imibele ya Bwina Kristu mu mwana mwanakashi wakwe. Lintu Wanda aali ne myaka 12, uku kukansha kwalyeshiwe. Pali iyo nshita, Wanda, capamo na ndume yakwe na nkashi mbiye abacaice, apatikishiwe ukusha nyina no kwikala pa nshita imo na wishi. Wishi aali uushasumina, e co ni shani fintu Wanda aali no kubomba lintu nyina tali mupepi ukumonako?

Impela iisa ku bafyashi bonse aba Bwina Kristu ni nshita lintu abana babo bafwile ukucita ukupingulapo pa lwabo, ukwesha icitetekelo cabo ciine. Abana kuti pambi bapaatululwa ukufuma ku bafyashi babo aba Bwina Kristu, nge fyali Wanda. Kuti pambi balolenkana no kutitikisha kwa banabo pa sukulu ku kucite calubana. Nelyo kuti pambi balolenkana na matunko ya maka. Abafyashi ba Bwina Kristu basubila no kupepo kuti lintu iyo nshita yaisa, abana babo bakakwata ubuntu bwa Bwina Kristu ubwakosa mu kulingana ukucimfya ubwesho.

Ni shani fintu abafyashi bengakuula imibele yakosa iya Bwina Kristu mu bana babo? Pa ntanshi ya kusanga icacitike kuli Wanda, natumone fintu Baibolo itwaafwa ukwasuka ico cipusho. Icitendekelo ca casuko cisangwa muli aya mashiwi ya mutumwa Paulo ku Bena Kristu mu Korinti ukuti: “Takuli uwingabike ca kukuulapo cimbi pamo ne cabikwa, ico ni Yesu Kristu. Awe umuntu nga akuulapo pali ici ca kukuulapo golde, silfere, amabwe ayaumo mutengo, ifimuti, icani, impimbili, umulimo wa onse umo umo ukamoneka; pantu Ubushiku bulya bukaulanga, ico mu mulilo e mo Ubushiku bulya bukasokolwelwa, e lyo umulimo wa muntu onse umulilo wine ukawesho musango wa uko.”—1 Abena Korinti 3:11-13.

Ica Kukuulapo

Mulandu nshi Paulo alembele aya mashiwi? Aali natampa programu ya kukuula ubuntu bwa Bwina Kristu mu Korinti, lelo programu yaingile mu mpika. Kwena, programu ya kukuula iya kwa Paulo tayabimbilemo abana bakwe aba ku mubili. Yabimbilemo abo ababele Abena Kristu ukupitila mu kushimikila kwakwe. Lelo atontonkenye ulwa aba pamo ngo bufyashi bwa ku mupashi, kabili cintu asosele ca mutengo na ku bafyashi bene.—1 Abena Korinti 4:15.

Paulo aishile ku Korinti inshita imo mu kubangililako kabili aali naimika icilonganino ca Bwina Kristu kulya. Abo abayankwileko ku kushimikila kwakwe baali nabacita ukwaluka kukalamba mu buntu bwabo. Bamo kale baali bantu ba bucisenene, abapuupu, abapepo tulubi, na bacakolwa. (1 Abena Korinti 6:9-11) Lelo baali na maka ya kucita ukwalukila ku kutontonkanya kwa Bwina Kristu pa mulandu wa kuti Paulo aali naimika ica kukuulapo, nga fintu cili. Cali cinshi cilya ca kukuulapo? “Takuli uwingabike ca kukuulapo cimbi pamo ne cabikwa, ico ni Yesu Kristu.”—1 Abena Korinti 3:11.

Ni shani fintu Paulo aimike ici ca kukuulapo ilyo alesambilisha aba basumina abapya mu Korinti? Atwebo kuti: “Na ine, mwe bamunyinane, ilyo naishile kuli imwe ukubile ca nkama ca kwa Lesa, nshaishile no kupulama kwa cebo nangu ukwa mano. Pantu napangile ukukanaishiba akantu muli imwe, kano Yesu Kristu, na wene untu [apopelwe, NW].” (1 Abena Korinti 2:1, 2; Imilimo 18:5) Talungike ukusakamana ku mwine wine nelyo ukuwaminisha icine pa kucipeela ukwipukisha kwa kulamuka ukwa ku nse. Ukucila, alungike ukusakamana kuli Yesu Kristu ne nshila intu uyu abomfiwe kuli Lesa.

Na kuba, Yesu ca kukuulapo cakosa apakalamba ku kukuula kwa Bwina Kristu. Apayenye ilambo lya cilubula. Pali nomba ni Mfumu ya mu mulu kabili pa kube fyo akonaula mu kwangufyanya abalwani ba kwa Lesa pa Armagedone. Lyene akabomfya ubulungami bwa kwa Lesa mu kati ka kuteka kwa myaka ikana limo, kabili pamo nga Shimapepo Mukalamba uwa kwa Lesa, akasumbula panono panono umutundu wa buntunse ukufika ku kupwililika. Ca kukuulapo nshi cimbi umuntu engafwaya?

E ico, mu kukuula ubuntu bwa Bwina Kristu mu bana besu, tulacita bwino ukupashanya Paulo no kuba abashininkisha ukuti baletesekesha ifi fishinka fyakatama. Ukufuma ku bwaice bwabo, tulingile ukusambilisha abana besu ukutemwa Yesu pa mulandu wa cintu atucitile kabili na cintu acili aletucitila.—1 Petro 1:8.

Ukukuula

Nangu cibe fyo, ilintu Paulo aali naimika ici ca kukuulapo cawama, umulimo wa kukuula waculile ukubwelele numa kumo pa numa lintu afuminepo. (1 Abena Korinti 3:10) Impika tayali iyapusana ku cintu abafyashi abengi bakumanya ilelo. Balakusha abana babo mu citetekelo ca Bwina Kristu no kuyumfwa abashininkisha ukuti abana baleumfwikisha cintu icine caba. Lelo lintu bakulilako, abana balasensenuka nelyo ukukaana icitetekelo. Mulandu nshi cibele fyo? Ilingi line ciba ni pa mulandu wa fisolobelo fya kukuulilako ifyabomfiwa.

Paulo asosele ukuti ubuntu kuti bwakuulilwa ne fisolobelo fya mutengo: golde, silfere, na mabwe yaumo mutengo. Nelyo kuti bwakuulilwa ne fisolobelo fishakwata mutengo: ifimuti, icani, ne mpimbili. (1 Abena Korinti 3:12) Nomba, nga ca kuti kakuula abomfya golde, sifere, na mabwe yaumo mutengo, afwile ukulaimika umusango wacilapo uwa cikuulwa, umo uwa mutengo wapulamo. Lelo kakuula uubomfya ifimuti, icani, ne mpimbili alekuula fye icintu cimo icili musakuta, ica pa nshita inono, kabili ica mutengo unono.

Cimoneko kuti ifisolobelo fya fye ifya ku mupashi fyalebomfiwa mu Korinti. Bamo abakonkelele ukwimika kwa mutumwa Paulo ica kukuulapo balekuula mu kubulo mutengo, ukukanaimika ifikuulwa fyakosa, ifya kutwalilila. Abena Korinti baali nabatampa ukulolesha ku bantu, kabili kwaliko ukukanaikatana, akalumwa, no lubuli pa kati kabo. (1 Abena Korinti 1:10-12; 3:1-4) Ici nga cacilikilwe shani? Ukupitila mu kubomfya kwabo ifisolobelo fya mibele yawaminako, ifya kukokola.

Ifi fimininako ilya misango ya mutengo iili lubali lwakatama ulwa buntu bwa Bwina Kristu. Misango nshi? Umutumwa Petro alumbwile umo ati: “[Imibele yaeshiwa iya, NW] citetekelo cenu, icafinisha ukucila golde.” (1 Petro 1:6, 7) Imfumu Solomone alumbwile na imbi ibili ukuti: amano no mucetekanya, ifyo ukukwata kwa fiko “kwawamo kucilo kwa silfere.” (Amapinda 3:13-15) Kabili Imfumu Davidi atucinkwileko ukuti akatiina ka kuli Yehova no kutesekesha kwa mafunde yakwe “fyatemwikwo kucila golde.”—Ilumbo 19:9, 10.

Ifi ne fisolobelo fimbi ifya mutengo kuti fyakuulwa mu buntu bwa Bwina Kristu ku kwaafwa abana besu ukupusunsuka amesho. Ni shani, nangula ni fyo, twingaba abashininkisha ukuti tulekuulila ne fisolobelo fya musango uyo? Pa kupeelako kusakamana ku mitima, yonse iya bana besu ne yesu iine.

Umulimo Watunguluka uwa Kukuula

Ulubali umutima wa mufyashi ubomba muli uyu mulimo wa kukuula lumonwa mu kukambisha kwapeelwe na Yehova ku bafyashi mu luko lwa pa kale ulwa kwa Israele: “Ifyebo ifi, ifyo ndemweba lelo, fibe mu mitima yenu.” Lyene atwalilile ukusoso kuti: “Kabili mulefundisha abana benu no mukoosha.” (Amalango 6:6, 7) E ico, ilyo tatulaba na maka ya kukuulilila bambi, tulingile ukuikuulilila fwe bene. Abana besu balingile ukumona mu fintu tusosa no kucita ukuti ubuntu bwesu bwapangwa ne fisolobelo fyalungama.—Abena Kolose 3:9, 10.

Lyene, ukusambilisha kwesu kuli no kufika pa mutima wabo. Yesu, kakuula wacilishapo kutunguluka uwa buntu bwa Bwina Kristu, afikile pa mitima pa kubomfya ifilangililo ne fipusho. (Mateo 17:24-27; Marko 13:34) Abafyashi basango kuti uku kucenjela kumo kwine ukwa kusambilisha kwaliba ukwa kufumamo cimo nga nshi. Balabomfya ifilangililo ku kulenga icine ca Bwina Kristu ukwipukisha ku mitima ya bana babo abanono, kabili balabomfya ifipusho fyatontonkanishiwa bwino pa kwiluka cintu abana babo abakalambako baletontonkanya mu cituntulu, fintu balepelulula mu mitima yabo.—Amapinda 20:5.

Lintu Mose aleesha ukukuula mu bena Israele ukufwaisha kwa kutwalilila aba busumino, atile: “[Bakeni] amafunde ya kwa Yehova ne fipope fyakwe . . . ku kuleka kuwame kuli imwe.” (Amalango 10:13) Mu musango umo wine, abafyashi balacita bwino te kulondolola fye mu kulengama ku bana babo cintu ifipimo fya kwa Lesa fyaba lelo na kabili ukulanga mu kushinina umulandu ifintu fya musango uyo pamo nga ukufumaluka, ukusanguluka kwa mibele isuma, no kubishanya kusuma fyabela ku busuma bwabo.

Mu kupelako, Yesu atile: “Awe uyu e mweo wa muyayaya, ukuti bamwishibe, mwe Lesa wine wine mweka, no yo mwatumine, ni Yesu Kristu.” (Yohane 17:3) Lintu abana baishiba Yehova pa lwabo pa mushinku wa mu kubangilila, basambilila ifya kulanda na wene pa lwa mpika shabo, kabili bakwata ica kukumanya ca kwasuka kwakwe amapepo yabo, balalundulula ulubali lwacilishapo kukatama ulwa buntu bwa Bwina Kristu: ukwampana kwa pa lwabo na Kabumba wabo.

Umulilo

Paulo asangile ukuti lintu umulimo wa kukuula mu Korinti tawabombelwe mu kulinga, imisango ya ku calo, pamo nga icifundisho ca fyakaniko ne fikansa, yalimbile mishila. Ici cali ica busanso pantu, pamo nga fintu alondolwele, “umulimo wa muntu onse umulilo wine ukawesho musango wa uko.”—1 Abena Korinti 3:13.

Cinshi cili umulilo? Kuti pambi caba ubwesho ubuli bonse ubo Satana aleta pa Mwina Kristu. Kuti pambi caba kutitikisha kwa banankwe, itunko lya ku mubili, ukutemwe fimoneka, ukupakasa, nelyo fye ukusonga kwa konaula ukwa kutwishika. Amesho ya musango uyo yali ayashininkisha ukwisa. “Umulimo wa onse umo umo ukamoneka; pantu Ubushiku bulya bukaulanga, ico mu mulilo e mo Ubushiku bulya bukasokolwelwa.” Abafyashi ba mano balakuula ubuntu bwa bana babo mu kwenekela kwa kuti abana bakeshiwa. Lelo baba abashininwa ukuti mu kuba no kwaafwa kwa kwa Yehova, abana babo kuti bapusunsuka ubwesho. Nga ca kuti abafyashi bakwata iyi mibele, bakalambulwa apakalamba.

Icilambu

Paulo atile: “Ngo mulimo wa muntu uyo akuulilepo washala, akapokelele cilambu.” (1 Abena Korinti 3:14) Umutumwa Paulo apokelele icilambu. Ku Bena Kristu mu musumba wa Tesalonika, uko abombele na kabili umulimo wa kukuula, alembele ukuti: “Pantu ica kucetekela cesu, napamo ica kusekelelapo cesu, napamo icilongwe cesu ica kutakishishako, cinshi ku cinso ca kwa Shikulwifwe Yesu pa kwisa kwakwe? (Bushe te imwe bene?) Pantu imwe muli bukata bwesu kabili ukusekelela kwesu!”—1 Abena Tesalonika 2:19, 20.

Nyina wa kwa Wanda akwete ici cilambu. Lintu Wanda wa myaka ya bukulu 12 aisangile umwine napaatulwa ukufuma kuli nyina, alelilo mwine eka pa kulala intanshi. Lyene aibukishe ukufunda kwa kwa nyina ukulanshanya impika shakwe na Yehova mwi pepo. Alipepele kabili mu kwangufyanya akwete tontonkanyo lya kufwailisha mu citabo ca matelefoni ukumona nga ca kuti kwaliko abali bonse aba Nte sha kwa Yehova lwa mupepi. Alibatumine foni kabili aishibe ukuti ulupwa lumo lwaikele mu musebo wine uwalimo iŋanda ya kwa wishi. “Ifyo nali ne cimwemwe!” e fyasosa Wanda.

Mu kuba no kukoselesha kwa ulu lupwa, Wanda ateyenye ndume yakwe na nkashi mbiye abacaice ukubwekela mu mibombele ya Bwina Kristu. “Nashingemwe ku kuipekanya kwesu ku kulongana,” e fyo alondolola. “Nali no kucapa ifya kufwala fyesu, ukusakulo mushishi wesu, no kushininkisha ukuti twali aba busaka kabili abapempenkana.” Wali mulimo wakosa ku mukashana wacaice, lelo alibombele. Inshita imo wishi aeseshe ukubalesha ukusangwa ku kulongana, lelo abana balimupaapete, kabili abalekele baye.

Pa numa, abana baikatene cipya cipya na nyinabo. Lintu Wanda aali ne myaka ya bukulu 15, abele Umwina Kristu wabatishiwa, kabili mu kupelako alumbulwile ukufwaisha kwakwe ukwa kuba mishonari. Ee, umulimo wa kwa nyina wa kwa Wanda wapitile ubwesho. Aipakishe icilambu ca kumona umwana mwanakashi wakwe aiminina uwashangila pa lwakwe ku cine. Shi bonse abafyashi ba Bwina Kristu nabakwate ukutunguluka kwa musango umo wine ilyo balebomba ku kukuula ubuntu bwa Bwina Kristu mu bana babo.

[Akabokoshi pe bula 27]

Ilintu, pamo nga fintu ici cipande cilelangilila, abafyashi besha na maka ukukuula ubuntu bwa Bwina Kristu mu bana babo, abana bene na bo bene balikwata icishingamo. Bene, ukupala Abena Kristu bonse, bafwile ukubomba umulimo wa kukuula mu bene beka. (Abena Efese 4:22-24) Nangu cingati abafyashi balikwata ishuko lishaiwamina ku kwaafwa muli ici, mu kupelako umuntu umo umo ali no kucita ukupingulapo kwakwe ku kubombela Yehova.