Bushe Uli no Kushimya Iciku Icilefuuke Cushi?

YESU KRISTU abilishe imbila nsuma iya Bufumu bwa kwa Lesa ku misango yalekanalekana iya bantu. Ubwingi bwabo baali abatitikishiwa, abafuupulwa. Lelo Yesu abapeele ubukombe bwa kukafyo mutima. Alikwete icililishi ku bantu balecula.

Kalemba we Landwe Mateo aebekeshe icililishi ca kwa Yesu pa kwalwila ukusakamana ku busesemo bwalembelwe na Esaya. Ukwambula amashiwi ayafikilishe Kristu, Mateo alembele ukuti: “Itete ilyatinika takalifunaule iyo, ne ciku icilefuuke cushi takacishimye, akasuke afumisho bupingushi ku kucimfya.” (Mateo 12:20; Esaya 42:3) Bushe aya mashiwi yalola mwi, kabili ni mu nshila nshi Yesu afikilishishemo ubu busesemo?

Ukubebeta Ubusesemo

Itete lyatemwa ukumena umwafula amenshi kabili talyaba cilimwa cakosa kabili icashangila. ‘Itete ilyatinaulwa’ kuti lyaba ilyanakuka icine cine. Muli fyo limoneka ukwimininako abantu batitikishiwa nelyo abacula ukupala umwaume wali ne cisansa caumina uyo Yesu aposeshe pe Sabata. (Mateo 12:10-14) Lelo ni shani pa lwa kuloshako kwa mu busesemo ku ciku ca nyali?

Inyali ya mu ŋanda iyasekele mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo C.E. yali cipe ce bumba icinono icapala umusukupala mu kuba na kamukobelo. Ilingi line inyali yaleisushiwamo amafuta ya muolife. Ukupitila mu kalitumbo, iciku icapangilwe no munkonti calepisha amafuta ukutwala pa muulu ukuli umulilo. Kwena, “iciku icilefuuke cushi” ninshi cili mupepi no kushima.

Yesu abilishe ubukombe bwakwe ubwa kusansamusha ku bantu abengi abo mu mampalanya baali nge tete ilyatinwa, ukufunwa no kukontaulwa. Aba bantu na kabili bapalile iciku icalefuuke cushi pa mulandu wa kuti ulusase lwa bumi bwabo ulwa kulekelesha lwali mupepi no kushima. Mu cituntulu balititikishiwe no kufuupulwa. Nangu cibe fyo, Yesu tafunawile itete lya mampalanya ilyatinwa nelyo ukushimya iciku cilefuuke cushi ica cimpashanya. Amashiwi yakwe aya kutemwa, aya mutembo, aya cililishi tayafuupwile mu kulundapo no kutitikisha abantu balecula. Mu cifulo ca ico, ukulandapo kwakwe ne mibombele yakwe na bene fyalikwete ukwambukila kwa kucincimusha.—Mateo 11:28-30.

Ilelo, na lyo, abengi balekabila icililishi no kukoselesha pa mulandu wa kuti balelolenkana ne mpika sha kufuupula. Nangu fye babomfi ba kwa Yehova tababa lyonse abakosa pe samba lya mafya. Pa nshita shimo shimo bamo bapala ifiku ifilefuuke cushi. Abena Kristu kanshi balingile ukuba aba kukoselesha—ukusonkeleshako pa mulilo, ukucilandila muli yo nshila—muli fyo ukukoshanya.—Luka 22:32; Imilimo 11:23.

Pamo nga Abena Kristu tulefwaya ukuba aba kukuulilila. Ku mufulo fye te kuti tweshe ukutompola uuli onse uulefwaya ukwaafwa kwa ku mupashi. Mu cine cine, tufwaisha ukupashanya ica kumwenako ca kwa Yesu mu kukoselesha bambi. (AbaHebere 12:1-3; 1 Petro 2:21) Icishinka ca kuti ukwabulo kwishiba kuti twafuna uuli onse uushintilile pali ifwe ku kukoselesha cili mulandu usuma uwa kutontonkanya mu kusakamanishisha pa nshila yesu iya kubombelamo na bambi. Mu cine cine tatulefwaya ‘ukushimya iciku icilefuuke cushi.’ Fya kutungulula nshi ifya mu Malembo ifingatwaafwa muli kuno kuloshako?

Ifya Kufumamo fya Kulengulula

Nga ca kuti Umwina Kristu ‘asangilishiwa mu bubi bumo, aba bumupashi bafwile ukwesha ukupuupuutula uwabe fi ne mitima iyanakilila.’ (Abena Galatia 6:1) Nangu cibe fyo, bushe kuti cabe calinga ukulafwailisha ifilubo muli bambi no kushukila amashuko ya mu nshita ku kulungika fyene? Nelyo bushe kuti cabe calungama ukubasunkilisha ukuti bawamyeko pa kulangilila ukuti ukubombesha kwabo ukwa ndakai takuli ukwakumanina, napamo ukubalenga ukuyumfwa aba mulandu? Takwabako ubushininkisho ubuli bonse ubwa kuti Yesu alicitile icintu ca musango yo. Nangu cingati caba kufwaisha kwesu ukwaafwa bambi ukuwamyako, abalelengululwa kuti pambi bayumfwa abanenunwa ukucila ukuyumfwa abakoshiwa. Nangu fye kulengulula kusuma kuti kwaba ukwa kufuupula nga nshi nga ca kuti kwacishamo. Nga ca kuti ukubombesha kwa Mwina Kristu wasakamanishisha kwasuulwa, kuti aba fye mupepi no kunenuka no kusoso kuti, ‘Mulandu nshi ndeculila?’ Mu cine cine, kuti alekelela fye.

Ilintu ukupeelo kufunda kwa mu Malembo kwalicindama, takulingile ukwishibisha imibele ya baeluda basontwa nelyo bambi mu cilonganino. Ukulongana kwa Bwina Kristu takucitilwa maka maka ku kupeela no kupokelela ukufunda. Ukucila, tulongana capamo lyonse ku kukuulilila no kukoseleshanya pa kuti bonse bengaipakisha ukubishanya kwabo no mulimo wabo uwashila kuli Lesa. (Abena Roma 1:11, 12; AbaHebere 10:24, 25) Fintu ciba icisuma lintu twailuka ubupusano pa kati ka cilubo cakulisha no kukanapwililika uko cingaba fye ica mano ne cabamo kutemwa ukukusuulako!—Lukala Milandu 3:1, 7; Abena Kolose 3:13.

Abantu balankulako bwangu lintu bakoseleshiwa ukucila lintu balengululwa. Na kuba, lintu bayumfwa ukuti nabalengululwa mu lufyengo, kuti baikatilila mu kucishanapo ku myendele yabo iilelengululwa! Lelo lintu batashiwa mu kulungamikwa, balacincimushiwa, kabili balakuntwa ku kuwamyako. (Amapinda 12:18) Ukupala Yesu, lekeni kanshi tube abakoselesha no kukanaesha ‘ukushimya iciku icilefuuke cushi.’

Ni Shani pa lwa Kulinganya?

Ukumfwa ifya kukumanya fya Bena Kristu bambi kuti kwaba ukwa kukunta nga nshi. Yesu umwine alisekelele lintu aumfwile pa lwa kutunguluka kwa basambi bakwe mu kushimikila ubukombe bwa Bufumu. (Luka 10:17-21) Mu kupalako, lintu twaumfwa ulwa kutunguluka, ica kumwenako cisuma, nelyo bumpomfu bwa bambi mu citetekelo, tulakoseleshiwa kabili tuyumfwa abacilapo kuba abapampamina ukwikatilila ku nshila yesu iya Bwina Kristu.

Lelo, ni shani nga ca kuti lipoti yapeelwa mu nshila iiletubulula ukuti, ‘Tauli nga aba Bena Kristu, kabili ufwile ukubombesha ukucila fintu ulebomba’? Bushe cilemoneka ifyo uulekutika ali no kutendeka programu wapambana uwa kuwamyako? Cili icamonekesha ukuti ali no kufuupulwa kabili pambi no kuleka, ukucilisha nga ca kuti ilingi line kwabako ukulinganya. Ici kuti capala nga nshi umufyashi uuleipusha umwana ati, ‘Mulandu nshi ushingabela nga munonko?’ Ukulandapo kwa musango yo kuti kwaletako ubukali no kufuupula, lelo te kuti kuwamyeko imyendele nangu panono. Ukulinganya kuti kwakwata ifya kufumamo fyapalako ku bakalamba, no kubalenga fye abakalifiwa mu nshila imo ukulola kuli abo mwabalinganyako.

Te kuti twenekele bonse ukucita icipimo cimo cine mu mulimo wa kwa Lesa. Muli cimo ica filangililo fya kwa Yesu, umwine wa ncito umo apeele abasha bakwe atemwa italanti limo, yabili, nelyo yasano. Aya yapeelwe “kuli onse umwabelele amaka yakwe yene.” Abasha babili ababombele mano mano no kwingilishako amatalanti yabo balitashiwe pa mulandu wa kuti baali aba bucishinka, nangu cingati umulimo wabo waleteleko ifya kufumamo fyapusanapusana.—Mateo 25:14-30.

Umutumwa Paulo mu kulingisha alembele ukuti: “Umuntu onse alinge umulimo wakwe wine, e lyo akaba na ’pa kutakishisha ku mwine eka, na ku mubiye iyo.” (Abena Galatia 6:4) Pa kuba aba kukoselesha kuli bambi mu cine cine, lyene, tulingile ukwesha ukusengauka ukulinganyako kwabipa.

Inshila Shimo Isha Kukuulililamo

Cinshi twingacita ku kukuulilila abafuupulwa no kusengauka ‘ukushimya iciku icilefuuke cushi’? Cisuma, ukupayanya ukukoselesha takwaba mulandu wa kukonka fye inshila imo iya kulungatika. Nangu cibe fyo, cili icapalishako ukuti amashiwi yesu yali no kukuulilila bambi nga ca kuti twabomfya ifishinte fya Baibolo. Ni fili kwi fimo ifya ifi?

Ba uwaicefya. Pa Abena Filipi 2:3, Paulo atukonkomeshe ‘ukukanacita cintu mu kuisakamana nangu ni ku matutumuko.’ Mu cifulo ca ico, tulingile ukulanda no kubomba mu kuicefya. ‘Mu kupetama tulingile ukutunga abanensu ukuba abacila ifwe bene.’ Paulo tasosele ukuti tatulingile ukutontonkanyapo icili conse pa lwa ifwe bene. Lelo, tulingile ukutesekesha ukuti umuntu onse alitucila mu nshila imo. Ishiwi lya ciGreek ilyapilibulwa pano ‘uwacila’ litubulula ukuti umuntu “afumya amenso yakwe ku mashuko yakwe yene, kabili mu kusakamanishisha alanguluka imibele ya muntu umo iyo acishamo.” (New Testament Word Studies, kuli John Albert Bengel, Volyumu 2, ibula 432) Nga ca kuti twacite ci no kumona bambi nga abacilamo, tukabomba na bambi mu kuicefya.

Ba uwa mucinshi. Pa kuilumbulula fwe bene mu kufumaluka, kuti twacilenga ukuba icaumfwika ukuti twalicetekela abasumina banensu aba citetekelo, ukubamona nga abantu abalefwaisha ukutemuna Lesa. Lelo tutile balekabila ukwaafwa kwa ku mupashi. Lyene lekeni tupayanye ukwaafwa mu nshila yabamo umucinshi, iyacindikwa. Paulo asosele muli iyi nshila: “Ku mucinshi mube abatangishanya.”—Abena Roma 12:10.

Ba Kakutika musuma. Ee, pa kuba aba kukoselesha abo pambi balelolenkana ne mpika sha kufuupula, tulekabila ukuba bakakutika basuma, te bakalanda basuma. Mu cifulo ca kupeela imitubululo ya mu kwangufyanya, iya cipamanso, lekeni tusendeko inshita ikabilwa ku kupayanya ubutungulushi bwa mu Malembo ubo mu cine cine ubulelingana no kukabila ukulipo. Nga ca kuti tatwishibe ica kusosa, ukusokota mu Baibolo kukatwaafwa ukukoselesha no kukosha bambi.

Ba uwa kutemwa. Tulekabila ukutemwa abo tulefwaya ukukoselesha. Lintu kwabomfiwa pa babomfi banensu aba kwa Yehova, ukutemwa kwesu kulingile ukucisha pa kubafwaila fye icingabawamina mu kucishamo. Cilingile ukubimbamo ukuyumfwa kwabilima. Nga ca kuti twakwata ukutemwa kwa musango yo ku bantu ba kwa Yehova bonse, amashiwi yesu yakaba ya kukoselesha kwa cine cine kuli bene. Nangu cingati tulekabila ukupeelako imitubululo imo iya kuwamyako, tacakabe icapalishako ukuti cintu twasosa cikalayafya ukumfwa lintu inkuntu yesu taili fye kutubulula icintu cimo lelo ukupeela ukwaafwa kwabamo kutemwa. Nga fintu Paulo asosele mu kulingisha ukuti, “ukutemwa kulakuula.”—1 Abena Korinti 8:1; Abena Filipi 2:4; 1 Petro 1:22.

Lyonse ba Uukuulilila

Muli shino nshiku shakakala “isha kulekelesha,” abantu ba kwa Yehova balelolenkana ne fya kwesha ifingi. (2 Timote 3:1-5) E mulandu wine inshita shimo shimo baculila ku cimoneka ukuba nga apapelele ukushipikisha kwabo. Pamo nga ababomfi ba kwa Yehova, mu kushininkisha tatwingatemwa ukusosa nelyo ukucita ifintu ifingalenga abali bonse aba bakapepa banensu ukuyumfwa nge ciku cilefuuke cushi icili mupepi no kushima.

Fintu caba icacindama, lyene, ukuti tulekoseleshanya! Lekeni tubombeshe ukufika apo twingapesha ukuba abakuulilila pa kuba abaicefya kabili aba mucinshi kuli bakapepa banensu abafuupulwa. Shi natukutike mu kusakamanishisha lintu baleuba muli ifwe kabili lyonse natufwaye ukubaafwa pa kwalukila ku Cebo ca kwa Lesa, Baibolo. Pali fyonse, lekeni tulangishe ukutemwa, apantu ici cisabo ca mupashi wa mushilo uwa kwa Yehova cikatwaafwa ukukoshanya. Shi twilanda nelyo ukucite cili conse ‘icingashimya iciku icilefuuke cushi.’