Cinshi Caba Ulufungulo ku BuKristu bwa Cine Cine?
ILELO, abantu abengi batunga ukuba aba buKristu ukucila kwi bumba limbi ilya butotelo. Lelo ifisumino fya aba Abena Kristu ba musango wa kuipangila filaipilika, tafyaikatana, kabili inshita shimo bafika fye na ku kwipayana. Mu kulengama, abengi te Bena Kristu ba cine cine. Yesu asosele ukuti mu kasuba kesu, abengi baali no kusosa kuli wene abati, “Shikulu, Shikulu,” mu mashiwi yambi, ukutunga ukuba Abena Kristu, lelo aali no kusosa kuli bene ati: “Nshamwishiba nakalya; fumeni apa, mwe bacita amampuulu.” (Mateo 7:21, 23) Mu kushininkisha, takuli nangu umo uwa ifwe uwingafwaya ukuba mu kati ka aba! E co kuti twaishiba shani nga ca kuti tuli Bena Kristu ba cine cine?
Icishinka cili ca kuti, ifintu ifingi filakabilwa pa kuba Umwina Kristu wa cine cine. Umwina Kristu wa cine cine afwile ukukwata icitetekelo cakosa pa mulandu wa kuti “ukwabulo kutetekela te kuti kube ukutemuna [Lesa].” (AbaHebere 11:6) Ico icitetekelo cakosa cifwile ukwendela pamo ne milimo yalungama. Umusambi Yakobo asokele ukuti “icitetekelo icabule milimo ninshi califwa.” (Yakobo 2:26) Mu kulundapo, Umwina Kristu afwile ukwishiba ubulashi bwa “musha wa cishinka kabili uwashilimuka.” (Mateo 24:45-47) Lelo ulufungulo ku buKristu bwa cine cine cintu cimo icapaatuka ukufuma kuli ifi fintu.
Cinshi caba ulufungulo? Umutumwa Paulo alondolwele muli kalata wakwe uwa kubalilapo ku bena Korinti ukuti: “Nga nalandila mu ndimi sha bantu ne sha bamalaika, lelo ukutemwa nshikwete, naba ica safwali icilelila, napamo amalimba ya nyenjele. Kabili nga nakwato kusesema, naishiba ne fya nkama fyonse no kwishiba konse, kabili nga nakwate citetekelo conse ica kuti ningaseseshako impili, lelo ukutemwa nshikwete, nshili cintu. Kabili nga naliisha ababusu fyonse ifyo nkwete, napeela no mubili wandi ku kocewa, lelo ukutemwa nshikwete, nshisandululamo cintu.”—1 Abena Korinti 13:1-3.
E co ukutemwa e lufungulo ku buKristu bwa cine cine. Icitetekelo, imilimo, no kubishanya kwalungama fyalikatama, ifishingabulwapo. Lelo ukwabula ukutemwa, umutengo wafiko taumwensekeshiwa. Mulandu nshi ifyo?
Mu kutendekelako, pa mulandu wa musango wa kwa Lesa untu tupepa. Umutumwa Yohane alondolwele Yehova, Lesa wa buKristu bwa cine, muli aya amashiwi: “Lesa kutemwa.” (1 Yohane 4:8) Yehova Lesa alikwata imibele imbi iingi, pamo nga amaka, ubulungi, na mano, lelo apantu ukucila pali fyonse aba ni Lesa wa kutemwa, musango nshi uwa bantu untu engafwaya bakapepa bakwe ukuba? Mu kushininkisha, abantu umo umo abamupashanya no kukusha ukutemwa.—Mateo 5:44, 45; 22:37-39.
Ukukuntwa Kwalungama
Ee, ukutemwa kulenga Abena Kristu ukupala Lesa untu bapepa. Cilepilibula ukuti ukukuntwa kwabo kwalipalako ku kukuntwa kwa kwa Lesa. Kukuntwa nshi ukucila pali konse kwaseseshe Yehova Lesa ukutuma Yesu kwi sonde ku kutupeela ishuko lya mu nshita ku kunonka ubumi bwa ciyayaya? Kutemwa. “Lesa atemenwe aba pano isonde ukutemwa kwa kuti apeele Umwana wakwe uwafyalwa eka, ukuti onse uumutetekela eonaika, lelo abe no mweo wa muyayaya.” (Yohane 3:16) Cinshi, lyene, cilingile ukuba ekukuntwa kwesu mu kucita ukufwaya kwa kwa Lesa? Na kabili, kutemwa. “Uku e kutemwa Lesa, ukuti tunakile amafunde yakwe.”—1 Yohane 5:3.
Bushe kuti cacitika ukubombela Lesa mu kuba no kukuntwa kwalubana? Ee. Paulo alumbwile bamo mu kasuba kakwe abo balebomba pa mulandu wa kalumwa ne fikansa. (Abena Filipi 1:15-17) Ico kuti cacitika kuli ifwe. Ici calo cabamo kucimfyanya nga nshi, kabili uyo mupashi kuti watwambukila. Kuti pambi twaba aba cilumba ukutontonkanya ukuti twaliba bakalanda bacilapo ukuwama nelyo twalikwata amaka ya kushalika impapulo ishingi ukucila bambi. Kuti pambi twalinganya amashuko yesu aya mulimo na ayo ayaipakisha umbi no kuba uwaicindamika—nelyo aba kalumwa. Eluda kuti pambi aba uwa kafindwe pa lwa cifulo cakwe mu bulashi, nelyo fye ukufika ku cipimo ca kucilikila uwacaice uuli na maka ukucita ukulunduluka. Ukufwaisha kwa bunonshi bwa pa lwesu kuti pambi kwatusesha ku kukusha bucibusa na Bena Kristu bakwatishe fyuma ilintu tulesulako abapiina.
Ifi fintu kuti fyacitika pantu twaba abashapwililika. Nangu cibe fyo, nga ca kuti—ukupala Yehova—twacita ukutemwa ukuba e kukuntwa kukalamba, tukalwisha ukukongama kwa musango yo. Akaso, ukufwaisha kwa kuikatamika fwe bene, nelyo icilumba ca kuituntumba kuti cafimbilikisha ukutemwa, ica kuti ‘tatusandulwilemo kantu.’—Amapinda 11:2; 1 Abena Korinti 13:3.
Ukutemwa mu Calo ca Kaso
Yesu asosele ukuti abakonshi bakwe tabaali no kuba “ba pano isonde.” (Yohane 17:14) Ni shani fintu twingasengauka ukucimfiwa ku kusonga kwa calo catushinguluka? Ukutemwa kukaafwa. Ku ca kumwenako, ilelo abantu bali “abatemwo kwangala ukucisho kutemwa Lesa.” (2 Timote 3:4) Yohane atusokele ukukanabe fyo. Asosele ukuti: “Mwitemwa pano isonde, nangu fya pano isonde; ngo muntu atemwa pano isonde, ukutemwa Shifwe tamwaba muli wene. Pantu conse ca pano isonde, lunkumbwa lwa mubili, no lwinso lwa menso, na mataki ya miikalile ino, tacafuma kuli Shifwe, lelo ca pano isonde.”—1 Yohane 2:15, 16.
Nalyo line, tacili icayanguka ukufutatila “ulunkumbwa lwa mubili” no “lwinso lwa menso.” Ifi fintu fyalitemwikwa apakalamba pa mulandu wa kuti fyaliba ifya kwipukisha ku mibili yesu. Mu kulundako, kwalibako umusamwe walekanalekana kabili uwacilishapo ilelo ukucila uwaliko mu kasuba ka kwa Yohane, e co nga ca kuti ulwinso lwa menso lwali ni mpika lilya, naicilapo ukube fyo nomba.
Ku ca kusekesha, ubwingi bwa musamwe wa muno nshiku uo icalo citambika tawalubana mu wine weka. Takwaba icalubana mu kukwata iŋanda iikalamba, motoka isuma, televisioni, nelyo icilimba ica stereo. Kabili tacitoba ifunde lya Baibolo ilili lyonse ukukwata inyendo shitali, isha kusekesha no kuba pa kutuusha kwa kucincimusha. Cinshi cili icishinka ica kusoka kwa kwa Yohane, lyene? Ku cintu cimo, nga ca kuti ifintu fya musango uyo fyaba ifyacishamo kucindama kuli ifwe, filalundulula mu kati na nkati kesu umupashi wa kaso, ukutemwa ifimoneka, ne cilumba. Kabili ukubombesha kwa kunonka indalama pa kufikwata kuti kwatucilikila mu mulimo wesu kuli Yehova. Nelyo fye ukuipakisha ifintu fya musango uyo kusendako inshita, ilintu ukukokolola kwalinga kulapembesula, inshita yesu yalicepa, mu cilolwa ca kukakililwako kwesu ku kusambilila Baibolo, ukukumana na Bena Kristu banankwe ku kupepa, no kushimikila imbila nsuma iya Bufumu.—Ilumbo 1:1-3; Mateo 24:14; 28:19, 20; AbaHebere 10:24, 25.
Muli iyi nkulo ya kutemwa ifimoneka, cifwaya umupampamina ‘ukubika ubufumu bwa kwa Lesa intanshi’ no kucincintila ‘ukubomfya ici calo mu kukumanina.’ (Mateo 6:33; 1 Abena Korinti 7:31, NW) Icitetekelo cakosa cikaafwa. Lelo ukucilisha, ukutemwa kwine kwine ukwa kuli Yehova na ku bena mupalamano besu kukatukosha ukucincintila ifya kubeleleka ifyo, ilintu tafyalubana mu fine fyeka, kuti pambi fyatucilikila ‘ukufishapo bukapyunga bwesu.’ (2 Timote 4:5) Ukwabula ukutemwa kwa musango uyo, ubutumikishi bwesu kuti mu kwanguka bwabotelela mu kubombesha kwa ku nse fye ukufika ku kuba fye kubombesha kwa kabepekesho.
Ukutemwa mu Cilonganino
Yesu aebekeshe ukucindama kwa kutemwa lintu atile: “Muli ici e mo bonse bakeshibilo kuti muli basambi bandi, nga mwaba no kutemwana.” (Yohane 13:35) Mulandu nshi baeluda bengaposela inshita yakule fyo ukucema no kwaafwa Abena Kristu banabo nga ca kuti tababatemenwe? Mulandu nshi icilonganino cingashipikishisha amabunake ya banabo—ukusanshako na baeluda—nga te pa mulandu wa kutemwa? Ukutemwa kusesha Abena Kristu ukwafwana mu nshila ya ku mubili lintu baumfwa ukuti bambi bali mu kukabila. (Imilimo 2:44, 45) Mu kati ka nshita sha kupakaswa, Abena Kristu balacingilila umo no munankwe kabili nelyo fye ukufwila umo no munankwe. Mulandu nshi? Pa mulandu wa kutemwa.—Yohane 15:13.
Inshita shimo ubushinino bwacilishapo ubukulu ubwa kutemwa bwisa mu tuntu utunono. Eluda, uuli kale kale pe samba lya kutitikisha ukufuma ku cisendo ca mulimo icafina, kuti pambi atununukwa no Mwina Kristu munankwe uwabwekeshapo ukuilishanya uko mu nshila imo kumoneka ukushacindama kuli baeluda. Bushe eluda alingile ukukalifiwa? Mu cifulo ca kusuminisha ici ukuba ica kulenga ukulekana, abomba mu kutekanya kabili mu cikuuku na munyina. Balanshanya umulandu capamo, kabili cilakosha bucibusa bwabo. (Mateo 5:23, 24; 18:15-17) Mu cifulo ca kuti umo umo apampamine pa nsambu shakwe, bonse balingile ukwesha ukukusha uluse ulo Yesu atashishe, ukuba abaipekanya ukwelela bamunyinabo “imiku cinelubali ukufushiwa ku makumi cinelubali.” (Mateo 18:21, 22) Muli ifyo, Abena Kristu balesha na maka ukuifwika abene beka ukutemwa, “e kukakila fyonse pamo mu kwitabana.”—Abena Kolose 3:14.
Ukukusha Ukutemwa Kwesu Kuli umo no Munankwe
Ee, ukutemwa e kukuntwa kwalungama ku kubombela Yehova. Ukutemwa kukatukosha ukuba abapaatukako ukufuma ku calo, kabili ukutemwa kukebekesha ukuti icilonganino catwalilila ica Bwina Kristu mu cine cine. Ilintu tekupumbula ukufuma ku kufumamo cimo, kukaafwa abo bali mu bulashi ukukanatontonkanya lyonse ukufumamo cimo ica kuti balaba icikuuku no kunakilila mu kubomba na bambi. Ukutemwa kwafwa ifwe bonse ukuba ‘aba cumfwila ku [baletutungulula] no kubanakila.’—AbaHebere 13:17.
Umutumwa Petro atucincishe ukuba “abacincila mu kutemwana” pantu “ukutemwa kufimba pa membu ishingi.” (1 Petro 4:8) Ni shani fintu twingacita ici? Umuntu alengelwe mu cipasho ca kwa Lesa na muli ifyo alikwata amaka ya cifyalilwa aya kutemwa. Lelo umusango wa kutemwa tulelandapo pano ukabila icintu cimo icalundwako. Na kuba, e cisabo cikalamba ica mupashi wa kwa Lesa. (Abena Galatia 5:22) E co, pa kukusha ukutemwa, tulingile ukuisansalika fwe bene ku mupashi wa kwa Lesa. Shani? Pa kusambilila Baibolo, iyapuutilwemo no mupashi wa kwa Yehova. (2 Timote 3:16) Pa kupepela umupashi wa kwa Yehova ku kukuulilila ukutemwa kwesu kuli Yehova na kuli bamunyinefwe. Kabili pa kubishanya ne cilonganino ca Bwina Kristu, umo umupashi ukonkoloka mu kukakuka.
Tulekabila na kabili ukuibebeta fwe bene fweka pa kuti tusange incitilo ishili shonse ishabula ukutemwa nelyo amatontonkanyo. Ibukisheni, ukutemwa mibele ya mutima, kabili “umutima wa kufutika ukucila ifintu fyonse, kabili walilwalisha.” (Yeremia 17:9) Te mulandu no kwaafwa konse uko Yehova apeela, inshita shimo tukabomba mu nshila yabula ukutemwa. Kuti pambi twasosa mu kukaluka kushakabilwa ku Mwina Kristu munensu, nelyo pambi kuti twacikosha no kubifiwa ne cintu cimo icasoswa. E co, tulacita bwino ukubwekeshapo ipepo lya kwa Davidi: “Nenguleni, mwe Lesa, no kwishibo umutima wandi; njesheni, no kwishiba amatontonkanyo yandi: moneni nga mwabe mibele ya bubi muli ine, no kuntungulula mu nshila ya muyayaya.”—Ilumbo 139:23, 24.
Pamo nga fintu Baibolo isosa, “ukutemwa takupwa.” (1 Abena Korinti 13:8) Nga ca kuti twabelesha ukutemwana, tatwakabale atusangwa abapelebela mu nshita sha kwesha. Ukutemwa kwabako pa kati ka bantu ba kwa Lesa kulasangwilako apakalamba kuli paradise wa ku mupashi uyo uwabako ilelo. Ni abo fye beka abatemwana mu kubilima ukufuma ku mutima e bakasanga ubuseko mu kwikala mu calo cipya. E ico, pashanyeni Yehova mu kulumbulula ukutemwa kwa musango uyo na muli ifyo ukukosha icikakilo ca kwikatana. Kusheni ukutemwa, kabili kwateni ulufungulo ku buKristu bwa cine cine.