Mwileka Ukulamuka Kwenu Kusanguke Ubunake Bwenu
Ingalaba yayemba iya Titanic iyakwete imiputule 16 iishalepisha menshi nangu panono, yamwenwe ukuti taingabunshiwa nangu panono. Pa lwendo lwa kubalilapo mu 1912, iyi ngalaba yasendele fye hafu wa mato ya kupusukilamo ayalekabilwa. Iyi ngalaba yailepama mu cilibwe ca menshi makasa no kubunda, kabili abafwile balicilile pa bantu 1,500.
USIA Imfumu ya Yerusalemu wa pa kale iyaletiina Lesa ali ni mushika wa bulwi uwacenjela. Yehova alimwafwile ukucimfya abalwani bakwe bonse. “Ne shina lyakwe [Usia] lyafumine ukuyo kutali, pantu ayafwilwe ukupapa asukile akosa.” Lelo, “watakalele umutima wakwe . . . Afutwike kuli Yehova Lesa wakwe.” Usia alipuminwe ne fibashi pa mulandu wa kutakalala kwakwe.—2 Imilandu 26:15-21; Amapinda 16:18.
Ifi fya kumwenako fibili filetusambilisha ukuti nga ca kuti ukulamuka kwesu takwendele pamo na mano no kuicefya, kuti kwasanguka ubunake bwesu atemwa ubulema bwesu. Ici nacikakala, pantu ifwe bonse, twalikwatapo ukulamuka kumo, atemwa ifya bupe, kabili kuti twatemwa ukuti tufibomfye ukuti tumwenemo no kuti tulenge bambi ukusekelela, maka maka ukulenga Kabumba wesu ukusekelela. Cine cine, tufwile ukubomfya ica bupe icili conse ico Lesa atupeela lelo pa nshita imo ine ukucipimununa bwino pa kuti catwalilila ukutunonsha apakalamba.
Ku ca kumwenako, kuti cayanguka umuntu uwatemwisha umulimo wakwe ukusangula ici ca bupe ukuba ubunake ukupitila mu kusanguko musha wa ncito. Tacayanguka ukubepa, atemwa ukubeleleka umuntu uwapempwila, lelo ukupempwila kwakwe nga kwacilamo kuti kwalamulenga ukufilwa ukulapingulapo ica kucita ilyo fimo fyaimako. Ukwishibo kubomba umulimo bwino cintu cimo icishaiwamina, lelo nga kwacilamo ica kuti kwatulenga ukukanayangwa ku bantu, kuti twaonaula insansa apo tubombela. E co, taleni pitulukeni mu fyo mwalamukamo. Bushe mulafibomfya bwino? Bushe filaletela bambi ipaalo? Ne cakatamisha, bushe mulabomfya ukulamuka kwenu ku kucindika Yehova, Uutupeela “ica kupeelwa conse icisuma”? (Yakobo 1:17) E co, natubale tubebete bwino ifya kumwenako finono pa fyo ukulamuka kwingasanguka ubunake, nangu fye ubulema, nga ca kuti tatukubomfeshe bwino.
Bomfyeni Bwino Amano Yenu
Cine cine amano cikwatwa icisuma nga nshi. Nalyo line, kuti yasanguka ubunake bwesu nga ca kuti yatulenga ukucishamo ukuicetekela nangu ukutulenga ukuitakisha pa mano yesu mu kucilamo, maka maka lintu bambi batutasha mu kucishamo nelyo ukutulumbilisha sana. Limbi kuti pambi twatendeka ukumona kwati ukulamuka kwesu e kuletulenga ukumfwikisha Icebo ca kwa Lesa ne mpapulo shashimpwa pali Baibolo.
Ukucishamo ukuicetekela kuti kwamonekela mu nshila shalekanalekana. Ku ca kumwenako, ilyo umo uwalamuka sana apeelwa ilyashi lya kwisalanda mu cilonganino ca Bwina Kristu, cibe lyashi lya cintubwingi atemwa lyashi lya mu Isukulu lya Butumikishi bwa Teokrasi, nalimo kuti atendeka ukupekanya cilya inshita yapwa, nakalimo fye no kukanapepa ukuti Yehova amupaale. Lelo acetekela fye mu fyo aishiba na mu kulamuka kwakwe ukwa kuitontonkanishisha. Ukulamuka afyalwa nako kuti kwamulenga ukukanamona umuleketela wakwe pa nshita imo, lelo ukwabula ipaalo line line ilya kwa Yehova, ukulunduluka kwakwe mu fya bulesa kuti kwabwelela pa nshi limbi no kuleka fye ukulunduluka. Mwandi ico kuti caba konaule ca bupe cishaiwamina akwata!—Amapinda 3:5, 6; Yakobo 3:1.
Napamo uufwaisha ukwishiba ifintu kuti pambi asendela Icebo ca kwa Lesa ne fitabo ifyaafwa ukusambilila Baibolo mu kulamuka kwakwe. Nangu cibe fyo, ukulamuka kwa musango yo kuti ‘kwatuumika’ fye uwa matutumuko nga filya ciba kuli baluni; pantu ‘takukuula’ bucibusa bwa kutemwa pa kati ka Bena Kristu. (1 Abena Korinti 8:1; Abena Galatia 5:26) Lelo umuntu wa bumupashi, lyonse alapepela umupashi wa kwa Lesa kabili alaucetekela te mulandu ne fyo alamuka mu kutontonkanya. Ukulamuka kwakwe e lyo kucililako ukube ca bupe cisuma ilyo alelundulula ukutemwa, ukuicefya, ukwishiba, na mano, kabili fyonse alafilinganya bwino.—Abena Kolose 1:9, 10.
Ukulamuka na kabili kuti kwasanguka ubunake bwesu nga ca kuti twalundulwile ukucishamo ukuitakisha pa mano yesu, icingalangilila ukuti tatwaicefya. Umuntu uwakwatapo ica bupe cimo na onse uwingamukumbwa kuti alaba ukuti Yehova “alisuula bonse abaimona aba mano mu mitima yabo ine,” nangu bengakwata ifya bupe fya musango shani. (Yobo 37:24, NW) Icebo ca kwa Lesa cisoso kuti “ku bapetama kwaba amano.” (Amapinda 11:2, NW) Nangu ca kuti umutumwa Paulo alikwatishe amano kabili alisambilile sana, aebele abena Korinti ukuti: “Mwe bamunyinane, ilyo naishile kuli imwe . . . nshaishile no kupulama kwa cebo nangu ukwa mano . . . ni mu kunaka na mu mwenso na mu kututuma ukwingi e mo nabelele kuli imwe. Kabili icebo candi ne mbila yandi tayali mu fyebo fya kulembeleka ifya mano, lelo mu kushimikisha kwa Mupashi kabili mu maka, ukuti icitetekelo cenu ciiba mu mano ya buntunse, kano mu maka ya kwa Lesa.”—1 Abena Korinti 2:1-5.
Umuntu uwa mano yene yene tabelelekwa ku fyo cino calo citiila e mano, nangu ukukonkelela ifyo cimona ukuti e kutunguluka. E co ukucilo kuti abomfye ukulamuka kwakwe pa kuti amwenemo ilumbo lya bantu nelyo ukunonkelamo ifyuma ifingi, alacitila ifyawamisha Uwamupeele ubumi no kulamuka. (1 Yohane 2:15-17) E mulandu wine atangishishako ifya Bufumu mu bumi bwakwe, aba ngo “muti uwalimbwa pa tumilonga twa menshi,” uutwale fisabo. Taitasha pa kulamuka kwakwe, lelo atasha Yehova uwamupaalile, na “conse ico acita cikalengwo kushuka.”—Amalumbo 1:1-3; Mateo 6:33.
Lekeni UbuKristu Buwamye Ukulamuka Kwenu
Ukulingana fye ne fyo UbuKristu bwaba, bulasambilisha abantu ukulamuka mu nshila ishingi ica kuti takuli amano ya ku calo ayengalinganishiwako nangu fye panono. Ku ca kumwenako, bulalenga abantu ukuba abalume na bakashi bawamisha, abekashi bawamisha, ababomfi bawamisha, abantu abafumacumi, aba mucinshi, aba mutende, kabili ababombesha. (Abena Kolose 3:18-23) Ukulundapo, ukukanshiwa Abena Kristu bakanshiwa mu kulanda na mu kusambilisha kubalenga ukwishiba ifya kulanshanya na bambi. (1 Timote 4:13-15) Kanshi, te kuti tupape, umulandu abengisha incito ilingi line bafwaila ukupeela Abena Kristu imilimo yalundwapo ne fifulo fya pa muulu. Lelo, ukulamuka kwa musango yo uko UbuKristu busambilisha kuti kwabomfiwa bubi bubi nga ca kuti umo tacenjele. Ukupeelwa icifulo ca pa muulu pa ncito atemwa incito iya malipilo yasuma kuti kwalenga umuntu ukuipeela no mutima onse ku kubombela akampani, ukulapuswa ku kulongana lyonse, nangu ukupoose nshita yaumo mutengo ku ncito mu cifulo ca kuba no lupwa lwakwe.
Mu Australia eluda mu cilonganino ca Bwina Kristu uwakwata no lupwa, kabili uwali shimakwebo walunduluka nga nshi, afwaya nga alinonkele ifyuma ifingi nga nshi kabili nga alilumbwike icine cine. Lelo alikeene itunko lya kufwaya ukunonka ifyuma muli buno bwikashi. Atile: “Nalefwaya ukuti ndeba no lupwa lwandi pa nshita yakulilako no kulabombako mu butumikishi bwa Bwina Kristu. E co, ine no mukashi wandi twalisuminishenye ukuti nkacefyeko inshita mpoosa ku ncito. Alundilepo no kuti mulandu nshi ningalabombela inshiku shonse shisano mu mulungu nga ca kuti takuli icilepinda ukucite co?” Uyu eluda asangile ukuti nga ca kuti aikele pa nshi no kuteulula bwino imikalile yakwe, nalyo line kuti alekumanisha ukusunga ulupwa lwakwe pa kubomba fye inshiku shitatu atemwa shine mu mulungu umo. Mu kuya kwa nshita, alilaalikwe ukulabombako mu milimo imbi iya Bufumu pamo nga, muli Komiti wa Makuule ya Fiyanda fya Kulonganinamo, na mu bwangalishi bwa fya pe bungano lya citungu muli iyo ncende. Ukulamuka kwakwe kwaleteele wene no lupwa lwakwe insansa no kwikushiwa pa mulandu wa kuti alikubomfeshe mano mano.
Ifyo Tulingile Ukumona Imilimo ya Bufumu Tupeelwa
Abaume ba Bwina Kristu balikoseleshiwa ukutinamina imilimo ya mu cilonganino. “Umuntu nga atinamina bucilolo [nelyo ukuba umubomfi utumikila], mulimo usuma afwaya.” (1 Timote 3:1) Ukulunda pa kulamuka tulandilepo kale, ukubo waitemenwa ukupokelela imilimo twapeelwa nako kufwile ukwendela pamo no kupelulula kusuma. Tacingakabilwa umo ukusumina imilimo iingi ica kuti alabomba umulimo wa kwa Yehova mu bulanda. Ca cine ukuti ukubo waitemenwa ukubomba imilimo kusuma, kabili kulakabilwa icine cine, pantu Yehova afwaya abengamubombela no mweo onse. Nangu cibe fyo, ukuitemenwa ukubomba kufwile kwalangilila ubupete no “mweo wa kutekanya.”—Tito 2:12; Ukusokolola 3:15, 16.
Ukufuuka kwa kwa Yesu, amano yakwe ayashika no kwangwako kwakwe ku fyo bambi balekabila kwalengele fye na bantu abasuulwa nga nshi ukufwaya ukulaaba nankwe inshita yonse. Na lelo line, abantu bafwaya ukuba na bantu ababomfya ukulamuka kwabo mu nshila ya cililishi, abangwa ku fyo bambi bakabila. Mu cilonganino ca Bwina Kristu, baeluda ba musango yo abatemwa abantu baba “fya bupe [mu] bantu” ifyatemwikwa icine cine. Baba “mwa kufisama ku mwela, ngo mwa kubelama ku kupongoloka kwa mfula, nge mimana ya menshi apaumisha, nge cintelelwe ca cilibwe cikalamba mu calo icatembuka.”—Abena Efese 4:8; Esaya 32:2.
Lelo baeluda tabafwile kupwishisha inshita yonse mu kwafwa bambi ica kuti balekelesha isambililo lya pa lwabo, ukwetetula, ipepo, no butumikishi bwa ku cintubwingi. Ukulingana fye ne fyo caba, baeluda abaupa balingile ukushako inshita ya kuba no lupwa lwabo, pantu e lufwile ukutemwikwa mu nshila yaibela.
Abanakashi Ababombesha—Baba Lipaalo Ilishaiwamina
Nga filya fine baeluda ababombesha baba fibombelo fisuma mu kuteyanya kwa kwa Yehova, e fyo na banakashi abayangwa ifintu fya ku mupashi baba. Mu cinkumbawile, abanakashi balikwata ica bupe ca kwangwa ku bantu bambi, imibele iyo Yehova akatamika kabili iyo atukoselesha ukukwata. Umutumwa Paulo alembele ukuti mwiba “abalolekesha ifya imwe bene, lelo abalolekesha ne fya banenu.” (Abena Filipi 2:4) Lelo, uku ‘kulolekesha’ kwaliba no mwa kupeleela, pantu takwaba Umwina Kristu uwingafwaya ukuba “uwa bukwakwa mu milandu ya bambi”; atemwa ukuba “uwa mulomo.”—1 Petro 4:15; 1 Timote 5:13, NW.
Abanakashi balikwata ifya bupe na fimbi ifingi. Ku ca kumwenako, umukashi wa Bwina Kristu kuti pambi aba ne ca bupe ca kuba uwacenjela ukucila umulume wakwe. Nangu ni fyo, pamo ngo “mukashi wa bunyinu” uutiina Yehova, akacindika umulume wakwe no kubomfya ica bupe cakwe ku kumusailisha, te ku kucimfyanya nankwe. E co umulume uwa mano, kabili uwaicefya akakatamika ukulamuka kwa mukashi wakwe no kusango kusekelela muli kwene. Akamukoselesha ukubomfya ukulamuka kwakwe konse ku kukuula aba mu ng’anda yakwe no kwafwa abana bakwe ‘ukutiina Yehova,’ nga fintu fye umwine amutiina. (Amapinda 31:10, 28-30, NW; Ukutendeka 2:18) Abalume na bakashi ba bupete kabili abaicefya muli uyo musango bakekala bwino mu fyupo fyabo ifileto mucinshi wa cine cine kuli Yehova.
Ukutontololako Ubulashi
Ubulashi ubwashimpwa pa bulungami na pa kucito kufwaya kwa kwa Yehova no mweo onse kuti bwaba cikwatwa cisuma nga bwatontololwa ku bupete no kuicefya. Nangu cibe fyo, kuti bwasanguka ubunake nga ca kuti bwalalenga umo ukufwaya e o aletungulula bambi nelyo ukusuusha bambi. Ici cilacitika sana mu kati ka cilonganino ca Bwina Kristu. Abena Kristu tabalingile ukutiinana, na lintu fye bali na baeluda ba mu cilonganino.—Mateo 20:25-27.
Baeluda nabo, tabalingile ukutiinana ilyo bali beka beka. Kabili lintu bakumana pamo, icilingile ukubatungulula mu fyo balepingula mupashi wa mushilo te bulashi bwa umo. Cine cine umupashi wa mushilo kuti watungulula uuli onse mwi bumba lya baeluda, ukusanshako fye eluda wacaice nangu fye eluda ulya uwacilishamo ukukanalanda. E co nangu fye ni lintu baeluda abakwata sana ubulashi bamona ukuti nabalungika, balingile ukubomfya bwino ukulamuka kwabo ukupitila mu kusambilila imibele ya kuinashisha ku fyo bambi balefwaya, ninshi ‘balelango mucinshi’ kuli baeluda banabo. (Abena Roma 12:10) Lukala Milandu 7:16 alatusoka mu cikuuku ati: “Wilundapo pa kubo mulungami, nangu kucishapo ukuicito wa mano; cinshi ico uleyonawila?”
Yehova, Intulo ya “ca kupeelwa conse icisuma,” alabomfya ukulamuka kwakwe ukwa kupapusha mu nshila yapwililika icine cine. (Yakobo 1:17; Amalango 32:4) Kabili e Kasambilisha wesu! E co natusambilile kuli wene no kubombesha, mu kulundulula ifya bupe twafyalwa na fyo, nangu ukulamuka twalamuka, no kwishiba ifya kufibomfya mano mano, mu bupete, kabili mu kutemwa. Mwandi nga twacite fyo tukaletela bambi ipaalo icine cine!
[Ifikope pe bula 27]
Ukulunduluka kwa ku mupashi kushintilila pa kubelenga kwabamo ipepo na pali Yehova
[Icikope pe bula 29]
Ukulolekesha pa fya bambi capamo no kuba no bupete fyaba lipaalo
[Abatusuminishe Ukubomfya Icikope pe bula 26]
Ukusuminishiwa na The Mariners’ Museum, Newport News, VA