Tesekesha Umulimo Obe Uwashila
PA KUFIKA pa mabuyo yasuma ayali yonse, tufwile ukuba abaipekanya ukucita amalambo. Pa kusanguka dokota cisendako imyaka ya kusambilila no mupampamina, pamo ne ndalama. Uwa fyangalo fya kupotaanya umubili uwatunguluka alipoosa iciputulwa cikalamba ica bwaice bwakwe ukubomba mu kulundulukilako pa mibombele ya lyonse iyalekoselako mu kusupila kwabulo kusuusuka ukwa ku kupwililika. Kalisha wa piano walamuka kuti mu kupalako alolesha ku numa pa myaka ya kusambilila kwaipeelesha.
Kwalibako, nangu cibe fyo, ubuyo bumo ubuletako icibwesha icacila nga nshi pe lambo ilili lyonse ilingapeelwa. Buyo nshi ubo? Lyaba lishuko lya kuba umubomfi wa Wapulamo, Yehova Lesa. Te mulandu na malambo yantu tupeela mu musango wa nshita, indalama, nelyo amaka, ishuko lya kupeela umulimo washila kuli Kabumba wesu lileta ifilambu ifishingalinganishiwako. Amashiwi ya mutumwa Paulo yaba ya cine aya kuti: “Bukapepa bwafwa ku fintu fyonse, pa kuba ne cilayo ku bwikashi bwa nomba no bukesa.” (1 Timote 4:8) Natumone ifyo ici caba ica cine.
Lintu pa Muku wa Ntanshi Twasambilila pa lwa kwa Lesa
Icinabwingi abankulako bwino ku mbila nsuma no kutendeka ukusambilila Baibolo mu kupalishako tabeluka ukukafika ukwaluka ukukafuma mu bumi bwabo. Intanshi, umusambi mupya uwa Baibolo kuti pambi alufya ifibusa fimo abashingomfwikisha umulandu ashitwalilila ukwendela pamo na bo mu fikonkelelo ifyo nomba eshiba ukuba ififulwisha Lesa. (1 Petro 4:4) Bamo kuti bakumanya ukukaanya kwa lupwa kabili kuti pambi bacenwa ukumona bantu batemwa balelangisha ukukanatemwa, nelyo fye ulupato, kuli Yehova. (Mateo 10:36) Uyo kuti waba mutengo wayafya ukulipila.
Pa ncito nelyo pa sukulu, na po pakabako umutengo wa kulipila. Umusambi mupya uwa Baibolo mu kupita kwa nshita akaleka ukwakana mu maparte ya ku calo no kusefya kumbi. Takalekutika na kabili ku milandile ishasanguluka iya banankwe ba pa ncito nelyo abanankwe ba pa sukulu, nelyo fye ukulanda imipuulwe na bo. Ukucila, akesha ukubika mu kubomba ukukonkomesha ukusangwa pa Abena Efese 5:3, 4 apatila: “Lelo ubulalelale no kukowela konse, nangu lunkumbwa, mwileka filumbulwe muli imwe, ifyo kwayana ku bashila; awe, ne lyashi lya nsoni, nangu lya buwelewele, nangu lya kwalikana—ifintu ifishayamo; kano ukutootela kwena.”
Ukwaluka kwa musango yo kuti pambi kwalenga umusambi wa Baibolo ukuba uwa ku nse. Ico kuti caba icayafya, ukucilisha ku musepela uucili pa sukulu. Ukuba na maholide yakonkana, pamo ne fisambilisho ifilwisha Lesa, pamo nga ukusanguka, no kutitikisha kwatwalilila ukwa kwendela pamo ne bumba, Abena Kristu bacaice bafwile ukukosha ubulwi bwatwalilila ubwa citetekelo. Ukukonka inshila sha kwa Lesa kukabalenga ukuba abapusanako kabili kuti pambi cafumamo ukupumiwa ku banabo ba mu kalasi na bakafundisha. Ici maka maka ciba icayafya ukupokelela mu kati ka myaka ya bupungwe iikuntukilwa bwangu, lelo ukusuminisha kwa kwa Lesa kwalilinga uyo mutengo.
Bushe Yaba Malambo Icine Cine?
Ifintu fimbi ifyo pa kubalilapo fimoneka ukuba amalambo fisanguka ukuba mapaalo. Bamo bali no kuleka icibelesho ca fwaka. (2 Abena Korinti 7:1) Uku kuti kwaba kushomboka, lelo we paalo fintu liba lintu cilya cibelesho casauka mu kupelako cacimfiwa! Cimo cine kuti casoswa pa lwa kucimfya ukukunkuma ku miti ikola imbi ne fya kunwa fikola. Fintu ubumi buba ubwawaminako ukwabula ifibelesho fya konaula ifya musango yo! Bambi bali no kukwata imilandu yabo iya cupo ukulungikwa. Abo abekala pamo ukwabulo kuupana bafwile atemwa ukuupana nelyo ukuleka ukwikala capamo. (AbaHebere 13:4) Abo abekala na bakashi abengi bafwile ukushala fye no mukashi wa ku bulumendo bwabo. (Amapinda 5:18) Ukuteuluka kwa musango yo kusanshamo amalambo, lelo kuletako umutende pa ŋanda.
Tontonkanya Ulwa Filambu
Mu cituntulu, uuli onse uumfwila amafunde ya kwa Yehova mu cine cine alamwenamo. Pa muku wa ntanshi mu bumi bwakwe, umusambi wa Baibolo atendeka ukulanda kuli Kabumba wakwe ukubomfya ishina Lyakwe, Yehova. (Ilumbo 83:18) Umusambi esa ku kutemwa Yehova ilyo alesambilila ulwa fintu fya kusungusha fintu Aacita na fintu ali no kucitila umutundu wa muntu. Mu fyalo umo umwenso wa bafwa waba uwaseeka, alalufya uyu mwenso wa kutiine mipashi, ukwishibo kuti abafwa bali mu tulo, ukulolela ukubuuka. (Lukala Milandu 9:5, 10) Kabili fintu ciba kwilulukwa ukwishibo kuti Yehova talungulusha abantu kuli pe na pe mu helo! Ee, icine mu cituntulu cilenga wene ukuba umuntungwa.—Yohane 8:32.
Ilintu umusambi aleteulwila ubumi bwakwe mu kucililako ku fipimo fya kwa Yehova, alanonka kampingu wasanguluka no mucinshi wa pa lwakwe. Ukusambilila ukwikala ngo Mwina Kristu wa cine kulamwaafwa ukusakamana ulupwa lwakwe mu kuwaminako, icileta ukwikushiwa kukalamba no buseko. Lyene kwalibako ukusangwa ku kulongana pa Ŋanda ya Bufumu. We ca kukumanya cabamo buseko! Pano paba abantu abo mu cituntulu babelesha ukutemwa kwa cikabilila kuntu Baibolo isosa ukuti kulingile ukwishibisha abantu ba kwa Lesa. (Ilumbo 133:1; Yohane 13:35) Imilandile yabo yaba iyasanguluka kabili iya kukuulilila ilyo balanda “ifikalamba fya kwa Lesa.” (Imilimo 2:11) Ee, ukwisa mu kukumanya “aba bwananyina” iba ni ntulo ya nsansa. (1 Petro 2:17) Ukubishanya kwa musango yo ukushaiwamina kwafwilisha umusambi wa Baibolo “ukufwalo buntu bupya, ubwalengelwe mu cipasho ca kwa Lesa mu kulungama no kushila kwa Cine.”—Abena Efese 4:24.
Ulutampulo lwa Kuipeela
Ilintu umuntu alunduluka mu kwishiba, mu kupelako alakuntwa no kutemwa kwa kuli Yehova ku kupeela ubumi bwakwe kuli wene no kulangilila uku kuipeela ku lubatisho lwa mu menshi. (Mateo 28:19, 20) Ukufunda kwa kwa Yesu kwa kuti pa ntanshi ya kubuula ulu lutampulo, abasambi bakwe bapende ifipooswa. (Luka 14:28) Ibukisha, Umwina Kristu waipeela abika ukufwaya kwa kwa Yehova pa ntanshi no kufutatila ifintu fya ku mubili. Alabombesha ku kuleka “imilimo ya bumubili” no kulundulula “ifisabo fya Mupashi.” (Abena Galatia 5:19-24) Ukufunda ukusangwa pa Abena Roma 12:2 nomba kubomba ulubali lwacilapo kukumanina mu bumi bwakwe ukwa kuti: “Mwipalana no bwikashi buno; lelo musangulwe mu kulengwa kwa mitima yenu ipya, ukuti mulinge icabo kufwaya kwa kwa Lesa, icisuma kabili ica kutemuna kabili icapwililila.” Muli fyo, Umwina Kristu waipeela ekala ubumi bwakwe mu kuba no kuyumfwa kwabuukululwa ukwa mifwaile.
Languluka, nangu ni fyo, ifyo apokelela. Ku cintu cimo, ali nomba mu kwampana kwa pa lwakwe na Kabumba uwa kubumbwa konse. Alilungamikwa mu kuba ne cilolwa ca kuba cibusa wa kwa Lesa! (Yakobo 2:23) Mu kubamo no bupilibulo bwashika, alanda kuli Lesa nga “Shifwe wa mu muulu.” (Mateo 6:9) Ipaalo na limbi ku waipeela umupya liba kwishibo kuti ubumi mu cine cine bwalikwata imifwaile no kuti aleikala ubumi bwakwe mu kumfwana na ilya mifwaile. (Lukala Milandu 12:13) Ukukonka ubutungulushi bwa kwa Yesu, kuti ashinina Ciwa ukuba uwa bufi pa kutwalilila uwa busumino. Mwandi buseko ico cileta ku mutima wa kwa Yehova!—Amapinda 27:11.
Kwena, ilyo Umwina Kristu aleshipikisha mu nshila ya busumino, kwalibako amalambo yalundwapo ayali no kucitwa. Cisendako inshita ku kuibimba mwi sambililo lyabamo bupilibulo ilya pa lwakwe ne lya cilonganino ilya Cebo ca kwa Lesa. (Ilumbo 1:1-3; AbaHebere 10:25) Inshita ya butumikishi bwa mwi bala ili no kulubulwa ukufuma ku mibombele imbi. (Abena Efese 5:16) Inshita no kubombesha na fyo filafwaikwa ku kusangwa ku kulongana kwa Nte sha kwa Yehova no kwenda ukuya ku kulongana kwabo kukalamba na mabungano. Kuti pambi cafwaya ukuipeela bulilambo ukwakana mu kwafwilisha mu fya ndalama Iŋanda ya Bufumu no mulimo wa kushimikila uwa mu kusaalala kwa calo. Nangu cibe fyo, nga fintu amamilioni ya Bena Kristu bengekalilo bunte, ukubuulamo lubali kwa mutima onse mu fintu fya musango yo kuleta insansa. Yesu atile: “Ukupeela ce shuko ukucilo kupokelela.”—Imilimo 20:35.
Ifilambu fya kwafwilisha umulimo wa kwa Yehova fiisa mu kucisha apakalamba nga nshi pa fipooswapo. Ilyo tulekula mu kukosoka, ubutumikishi bwesu busanguko bwacilapo kusandulula no kuletako buseko. Mu cituntulu, takuli icingaleta ukwikushiwa ukulingana no kusambilisha umuntu umbi icine ca Baibolo no kumumona abuula ukupepa kwa kwa Yehova. Kabili nga ca kuti kapepa mupya cilundwa ca lupwa, nakalimo umwana uwakanshiwa “mu kufunda no kukonkomesha kwa kwa Shikulu,” ico cileta ubuseko bwaibela. (Abena Efese 6:4) Tumona amapaalo yafumba aya kwa Lesa pa kubombesha kwesu ukwa kuba “bakabomba banankwe.”—1 Abena Korinti 3:9, NW.
Ifilambu Fimbi Ifya Mulimo wa Busumino
Ca cine, tukakwate mpika ilyo lyonse iyi micitile ya fintu ilipo. Mu kupalishako, impika shikacililako kube shatapata ilyo inshita ya kwa Ciwa ilecepelako. Kuti pambi twapita mu kupakaswa nelyo ukushipikisha itunko. Lelo ukwishiba kwa kuti Lesa ali pamo na ifwe kulatusansamusha kabili kutupeela ubukose bwa kushipikisha. (1 Abena Korinti 10:13; 2 Timote 3:12) Abena Kristu banensu bamo balishipikisha imyaka ya kusungwa kwa buluku, lelo balatwalilila pa mulandu wa kutemwa kwabo ukwa kuli Lesa. Abo abashipikisha ifya kwesha fya misango na misango mu kutunguluka bayumfwa nge fyacitile abatumwa lintu bafopawilwe kabili lyene no kulekwako. Imilimo 5:41 ishimiko kuti: “E ico bena bafumine pa cinso ca cilye balesekelela, ico balingilwe abawamino kucendelwa Ishina.”
Icilambu ca kushipikisha calicila apakalamba ifipooswapo nangu ni pali nomba. Lelo ibukisha, bukapepa “bwafwa” te ku “bwikashi bwa nomba” kweka lelo na kabili na ku “bukesa.” (1 Timote 4:8) Ifyo fyaba ifyapaka ifilolelo fya umo uushipikisha! Nga ca kuti uli uwa busumino, ukapusunsuka ubucushi bukalamba ubukakoma impela ya ino micitile ya fintu. Nelyo nga ca kuti wafwa pa ntanshi ya cilya ca kucitika cacindamisha mu lyashi lya kale, ukabuushiwa mu calo cipya icikakonkapo. (Daniele 12:1; Yohane 11:23-25) Tontonkanya ulwa kuyumfwa kwabamo kwanga kuntu ukakwata iyo nshita lintu ukaba na maka ya kusoso kuti: “Mu kuba no kwaafwa kwa kwa Yehova, nimfikwako!” Fintu cikaba ica kucincimusha ukupyana icakaniko muli lilye sonde, ilyo “[likesulamo] ukwishiba Yehova, ifyo amenshi yafimba pali bemba.”—Esaya 11:9.
Ee, palapooswapo icintu cimo pa kubombela Lesa. Lelo ukulinganishiwa ku filambu, ifipooswapo finono nga nshi. (Abena Filipi 3:7, 8) Mu cilolwa ca fyonse fintu Lesa acitila ababomfi bakwe nomba na fintu akacita ku nshita ya ku ntanshi, tulabwekeshapo amashiwi ya kwa kemba wa malumbo aya kuti: “Ndebwesesha cinshi kuli Yehova pa fya kutetesa fyakwe fyonse pali ine?”—Ilumbo 116:12.