Intendekelo

1, 2. Bushe kangalila wenda umo alemona shani abantu ba citetekelo abalandwapo mu Baibolo, kabili mulandu nshi balya bantu bengabela ifibusa fisuma?

PA NUMA ya kukutika ku lyashi ilyalandile kangalila wenda umukoloci, nkashi umo atile: “Balondolola abantu abalembwa mu Baibolo kwati nalimo bali banabo.” Ifyo nkashi alandile fya cine pantu uyu munyinefwe alipoosele imyaka iingi mu kusambilisha Icebo ca kwa Lesa, ica kuti nga alelanda pa baume na banakashi ba citetekelo aba ku kale, aleumfwika kwati nalimo alelanda pa fibusa fyakwe ifyo aishibene na fyo pa myaka iingi.

² Bushe te kuti mutemwe nga ca kuti balya bantu abalembwa mu Baibolo bali ifibusa fyenu? Bushe mwalisumina ukuti balya bantu e ko bali? Elenganyeni ifyo cingomfwika bwino ukwenda no kulanda nabo, ukwishibana na baume na banakashi pamo nga Noa, Abrahamu, Ruti, Eliya na Estere. Tontonkanyeni pa fyo bengamukoselesha na pa fyo bengamupanda amano yasuma!—Belengeni Amapinda 13:20.

3. (a) Cinshi cingatwafwa ukusambililako ku baume na banakashi ba citetekelo? (b) Mepusho nshi twalalandapo?

³ Ca cine ukuti tukapanga ifibusa na balya bantu ilyo “kukaba ukubuuka kwa balungama.” (Imil. 24:15) Nangu fye ni muno nshiku kuti twasambililako ifisuma ku baume na banakashi ba citetekelo aba ku kale. Icingatwafwa, kukonka filya umutumwa Paulo afundile ati: “Mube abapashanya abo abapokelele ifyalaiwe pantu balitetekele kabili balitekenye.” (Heb. 6:12) Ilyo twalatendeka ukusambilila pa baume na banakashi ba citetekelo, natulande pa mepusho yamo ayo Paulo alandile: Bushe icitetekelo ni cinshi, kabili mulandu nshi tulingile ukubela ne citetekelo? Kuti twapashanya shani abantu aba ku kale abali citetekelo?

Bushe Icitetekelo ni Cinshi Kabili Mulandu Nshi Tulingile Ukubela ne Citetekelo?

4. Bushe abantu batila icitetekelo ni cinshi, kabili mulandu nshi balubila?

⁴ Icitetekelo mibele iisuma sana iyo abaume na banakashi abo twalasambililapo muli cino citabo babikileko sana amano. Muno nshiku abantu abengi tabaishiba ifyo icitetekelo ca cine caba, bamona kwati kusumina fye mu cintu cimo ukwabula no kukwata ifishinka. Lelo baliluba. Ukuba ne citetekelo te kusumina fye muli cimo. Ukusumina icisuminesumine kubi pantu ifyo umuntu omfwa filaaluka-aluka e lyo kabili ukusumina fye muli Lesa te ceka fye icifwaikwa, pantu ne “fibanda na fyo fine fyalisumina kabili no kututuma filatutuma ku mwenso.”—Yako. 2:19.

5, 6. (a) Fintu nshi fibili ifishimoneka ifyo tulingile ukutetekela pa kukwata icitetekelo? (b) Finshi fingalenga icitetekelo cesu ukukosa sana? Peeleni icilangililo.

⁵ Icitetekelo ca cine calicila pa kusumina fye mu cintu cimo. Ibukisheni ifyo Baibolo ilondolola icitetekelo. (Belengeni AbaHebere 11:1.) Paulo atile ukukwata icitetekelo kucetekela ifintu fibili ifyo tushingamona. Ica kubalilapo, fintu ifya cine cine ‘ifishimoneka.’ Fwe bantu te kuti tumone ifintu ifya cine cine ifyaba mu muulu pamo nga Yehova Lesa, Umwana wakwe nangu Ubufumu ubuteka mu muulu. Ica bubili, ‘fintu ifyo tusubila’ ifishilacitika. Pali nomba te kuti tumone icalo cipya ico Ubufumu bwa kwa Lesa buli no kuleta. Lelo bushe ninshi twatetekela fye ifi twalandapo ifishimoneka ne fishilacitika ukwabula no bushininkisho?

⁶ Iyo! Paulo alondolwele ukuti kulaba ifishinka ifilenga umuntu ukukwata icitetekelo. Ilyo Paulo atile icitetekelo “bushininkisho” abomfeshe ishiwi ililosha ku cikalata icilanga ukuti umuntu umo e mwine wa cikuulwa nelyo impanga. Tutile umuntu umo alefwaya ukumupeela ing’anda, kuti limbi amupeela icikalata, amweba no kuti, “Nakupeela ing’anda iyi.” Kwena te kuti tutile alosha mu kuti mwakulaikala pa cikalata ico amupeela, lelo ico alelandapo ca kuti cilya icikalata, cikalata ca mwi funde icilelanga bwino bwino ukuti ilya ni ng’anda yenu. E fyaba no bushininkisho bwa citetekelo cesu. Bwalishininkishiwa ica kuti bwaba fye nge citetekelo cine.

7. Cinshi cifwaikwa pa kuba ne citetekelo ca cine?

⁷ Kanshi pa kuba ne citetekelo ca cine tulingile ukukwata ubushininkisho ubwakosa no kusumina sana muli Yehova Lesa. Icitetekelo e cilenga tulemona Yehova ukuti e Shifwe uwatutemwa no kucetekela ukuti akafikilisha fyonse ifyo atulaya. Na lyo line, fingi fifwaikwa pa kuba ne citetekelo ca cine. Cilingile ukusakamanwa nga filya fine caba na ku cintu conse ica mweo. Cifwile ukumonekela mu milimo, nga te ifyo kuti cafwa.—Yako. 2:26.

8. Mulandu nshi icitetekelo cacindamina?

⁸ Mulandu nshi icitetekelo cacindamina? Paulo alyaswike bwino sana ici cipusho. (Belengeni AbaHebere 11:6.) Nga tulefwaya ukupepa kuli Yehova, nangu ukumutemuna tulingile ukuba ne citetekelo. Kanshi pa kuti tucite icintu icacindama sana ico abantu balingile ukucita, e kutila, ukupalama kuli Yehova, Shifwe uwa mu muulu, icitetekelo cilafwaikwa.

9. Bushe Yehova alanga shani ukuti alishiba ukutila tulafwaya sana ukuba ne citetekelo?

⁹ Yehova alishiba ifyo tufwaisha ukuba ne citetekelo. E mulandu wine atupeelela ifya kumwenako ifingatwafwa ukuba ne citetekelo. Mu cilonganino alibikamo abaume ba citetekelo abatungulula, abo twingapashanya. Icebo cakwe citila: ‘Mulepashanya icitetekelo cabo.’ (Heb. 13:7) Alitupeela na bambi aba kupashanya. Paulo alilembele pe ‘bumba lya nte ilikulu,’ ilya baume na banakashi aba citetekelo abo tulingile ukupashanya. (Heb. 12:1) Kwaliba ababomfi ba kwa Yehova aba citetekelo na bambi abengi ukucila na pali balya Paulo alumbwile mu AbaHebere icipandwa 11. Mu Baibolo mwaliba amalyashi ya baume na banakashi, abaice na bakalamba abalekanalekana abali ne citetekelo kabili abo twingapashanya muli shino nshiku umo abengi bashakwata icitetekelo.

Kuti Twapashanya Shani Abantu Ababa ne Citetekelo?

10. Bushe ukubelenga Baibolo kukatwafwa shani ukupashanya abaume na banakashi ba citetekelo abalembwa mu Baibolo?

¹⁰ Te kuti mupashanye umuntu kano mwamwishiba bwino sana. Ilyo mukalabelenga cino citabo mukasanga ukuti balibombeshe ukulembamo ifyebo ifingi ifikamwafwa ukwishiba bwino abaume na banakashi abali ne citetekelo. Kuti cawama nga ca kuti na imwe mwafwailishapo na fimbi pali aba bantu! Ilyo mulebelenga Baibolo, mulefwailisha ifyebo na fimbi mu mpapulo shesu isho mwakwata. Ilyo muletontonkanya pa fyo mulebelenga, mule-elenganya uko fyacitikile ne fyo ifintu fyali pali iyo nshita. Mule-elenganya ukuti mulemona ififulo ifyo baliko, muleumfwa ne fiunda, na kacena akasuma. Ne cacindamisha mule-esha ukumfwa ifyo abantu mulebelengapo baleumfwa. Nga muleyumfwa ifyo aba baume na banakashi ba citetekelo baleumfwa, e lyo mukashininkisha ukuti cine cine e ko bali kabili mukabeshiba bwino kwati fibusa fyenu ifya kale sana.

11, 12. (a) Cinshi cingalenga mwalafwaya sana ukupashanya Abramu na Sarai? (b) Finshi mwingasambilila kuli Hana, Eliya na Samwele?

¹¹ Nga mwabeshiba bwino, e lyo mukalafwaya sana ukubapashanya. Tutile muletontonkanya pa kubombako umulimo uupya, uo ukuteyanya kwa kwa Lesa kwamupeela. Nalimo bamweba ukuyabombela ku ncende ukushaba aba kushimikila abengi, nelyo bamweba ukweshako inshila imbi iya kushimikilamo iyo mushabelesha nelyo iyo mushatemwa. Ilyo muletontonkanya pali uyu mulimo no kupepelapo, bushe te kuti ciwame ukutontonkanya pa fyo Abramu acitile? Abramu na Sarai bali-itemenwe ukusha imikalile ya busambashi mu Uri kabili balipaalilwe sana. Ilyo mulebapashanya e lyo mukalaumfwa ukuti nomba namubeshiba bwino ukucila kale.

¹² Kuti mwacita shani nga ca kuti umuntu uo mwaishibana nankwe sana alemucusha ica kuti mwafuupulwa, mwalafilwa no kulaya mu kulongana? Nga mwatontonkanya pa fyo Hana ashalekele Penina ukumulesha ukulaya mu kupepa, mukeshiba ifya kucita kabili mukalamona Hana ukuti ni cibusa wenu uwa pa mutima. Na kabili nga muimona kwati tamwacindama, nalimo Eliya kuti aba nga cibusa wenu nga mwasambilila pa bwafya akwete na pa fyo Yehova amusansamwishe. Na baice abo bapatikisha ku banabo ba ku sukulu ukucita ifyabipa kuti batemwa Samwele nga basambilila ifyo acitile ilyo abana ba kwa Eli balecita ifyabipa pe tempele.

13. Bushe ukupashanya abantu bambi aba citetekelo kukalenga icitetekelo cenu ukukanacindama sana kuli Lesa? Londololeni.

¹³ Bushe ukupashanya abantu bambi aba citetekelo kukalenga icitetekelo cenu ukukanacindama sana kuli Lesa? Iyo! Mwilaba ukutila Icebo ca kwa Yehova cilatukoselesha ukupashanya abantu ba citetekelo. (1 Kor. 4:16; 11:1; 2 Tes. 3:7, 9) Na kuba, bamo abo tukasambililapo muli ici citabo nabo bene balepashanya abantu bambi abali ne citetekelo ababatangilile. Ku ca kumwenako, mu Cipandwa 17 muli cino cine citabo, amashiwi ayo Maria alandile ni yalya Hana uo alepashanya afwile alandilepo ku numa. Bushe ninshi Maria takwete sana icitetekelo? Iyo! Ifyo Hana alecita fyalyafwile Maria ukukwata icitetekelo pa kuti na o alesekesha Yehova Lesa.

14, 15. Finshi fimo ifyaba muli ici citabo, kabili kuti twafibomfya shani bwino?

¹⁴ Ici icitabo cilembeelwe ku kumwafwa ukukosha icitetekelo cenu. Ifipandwa fili muli cino citabo fifumine mu fipande fitila “Pashanyeni Icitetekelo Cabo” ifiba mu Ulupungu lwa kwa Kalinda ukufuma mu 2008 ukushinta mu 2013. Na lyo line muli ifi fipandwa muli ne fyebo ifipya. Mu cipandwa cimo na cimo muli amepusho ayakulatwafwa ukulanshanya ifyebo filimo no kwishiba ifya kufibomfya. Muli ne fikope ifyabalabata ifyo bapekenye ukubika muli ici cine citabo, e lyo muli na fimbi ifya kale lelo ifyo bakusha no kufiwamya. Muli ifyebo na fimbi ifikamwafwa sana, pamo nga ma mapu e lyo na charti iilelanga inshita ifintu fyacitikilepo. Ici citabo ca Pashanyeni Icitetekelo Cabo cilembeelwe ukuti cilebomfiwa pe sambililo lya pa lwenu, ne lya lupwa e lyo na pe sambililo lya pa cilonganino. Indupwa ishingi nalimo kuti shatemwa ukulabelengela pamo.

¹⁵ Tulesubila ukuti ici citabo cikamwafwa ukupashanya ababomfi ba kwa Yehova aba citetekelo abatwalilile ukumubombela ne cishinka. Kabili nacimwafwe ukuba sana ne citetekelo ilyo mule-esha na maka ukupalama kuli Yehova, Shinwe uwa ku muulu!