Shi Yehova Namulubulwishe Bwino
“Ici . . . munjibukishishepo, mwe Lesa wandi . . . Mwe Lesa wandi, munjibukishishepo ku busuma!”—NEHEMIA 13:22, 31.
1. Cinshi cafwa abaipeela kuli Lesa ukulubulula ilubululo lisuma kuli Yehova?
ABABOMFI ba kwa Yehova balikwata ukwaafwa konse ukukabilwa pa kuti bakalubulule bwino kuli wene. Mulandu nshi? Pantu balikwata ukwampana kwapalamisha na Lesa ngo lubali lwa kuteyanya kwakwe ukwa pe sonde. Alibasokolwela imifwaile yakwe, kabili alibaafwa no kubashilimuna lwa ku mupashi ukupitila mu mupashi wakwe uwa mushilo. (Ilumbo 51:11; 119:105; 1 Abena Korinti 2:10-13) Pa kwishibe iyi mibele yaibela, Yehova mu kutemwa eta ababomfi bakwe aba pe sonde ukuilubulwila ilubululo pa cintu baba na fintu bapwishishisha ukubomfya ubukose bwakwe no kwaafwa kwa mupashi wakwe uwa mushilo.
2. (a) Ni mu nshila nshi Nehemia ailubulwilile ilubululo lisuma kuli Lesa? (b) Ni mu kuba na kupaapaata nshi Nehemia asondwelele ibuuku lya Baibolo ilyainikwa ishina lyakwe?
2 Umuntu umo uwailubulwilile ilubululo lisuma kuli Lesa aali ni Nehemia, uwalepalamiko lukombo kuli Artakishashete (Longimanus) Imfumu ya bena Persia. (Nehemia 2:1) Nehemia aishileba intungulushi ya baYuda no kukuula cipya cipya icibumba ca Yerusalemu pa kulolenkana na balwani na masanso. Mu kuba no kupimpila ukupepa kwa cine, akoseshe Ifunde lya kwa Lesa no kulanga ukwangwako ku baletitikishiwa. (Nehemia 5:14-19) Nehemia acincishe abena Lebi ukuisangulula lyonse, ukulinde mpongolo, no kushisho bushiku bwe Sabata. E mulandu wine kanshi apepele ati: “Ici na co munjibukishishepo, mwe Lesa wandi, no kuntengela umwabelo luse lwenu ulukalamba!” Mu kulingisha, kabili, Nehemia asondwelele ibuuku lyakwe ilyapuutwamo na bulesa mu kuba no kupaapaata kwa kuti: “Mwe Lesa wandi, munjibukishishepo ku busuma!”—Nehemia 13:22, 31.
3. (a) Ni shani fintu mwingalondololo muntu uucite cisuma? (b) Ukubelebesha pa mibombele ya kwa Nehemia kuti kwatulenga ukuipusha ifipusho nshi?
3 Umuntu uucite cisuma wa bulumba kabili alabombe milimo yatambalala iinonsha bambi. Nehemia aali muntu wa musango yo. Alikwete akatiina ka kucindikisha aka kuli Lesa no kupimpa kukalamba ku kupepa kwa cine. Mu kulundapo, aali uwa kutasha pa mashuko yakwe mu mulimo wa kwa Lesa kabili ailubulwilile ilubululo lisuma kuli Yehova. Ukupituluka mu mibombele yakwe kuti kwatulenga ukuipusha bwino atuti, ‘Ni shani fintu mona amashuko yandi ayapeelwa na Lesa ne fishingamo? Lilubululo lya musango nshi ndelubulula kuli Yehova Lesa na Yesu Kristu?’
Nga Twaishiba Cimo Tuli no Kulubulwilapo
4. Cinshi cintu Yesu atumine abakonshi bakwe ukucita, kabili cinshi cintu “abasontelwe ku kuya mu mweo wa muyayaya” bacitile?
4 Yesu atumine abakonshi bakwe ukuti: “Kabiyeni, kalengeni aba nko shonse ukuba abasambi, [mulebabatisha] . . . mulebasambilisha ukubaka fyonse ifyo namwebele.” (Mateo 28:19, 20) Abasambi baali no kupangwa ukupitila mu kubasambilisha. Muli fyo abalesambilishiwa kabili “abasontelwe ku kuya mu mweo wa muyayaya” baali no kubatishiwa, nga fintu Yesu acitile. (Imilimo 13:48; Marko 1:9-11) Ukufwaisha kwabo ukwa kubaka fyonse ifyo abebele kwali no kufuma ku mutima. Baali no kufika ku cipimo ca kubatishiwa ukupitila mu kupokelela no kubomfya ukwishiba kwalungikwa ukwa Cebo ca kwa Lesa.—Yohane 17:3.
5, 6. Ni mu nshila nshi tuli no kumfwila Yakobo 4:17? Langilileni ifyo ili lembo lingabomfiwa.
5 Ilyo ukwishiba kwesu Amalembo kwashikilako, e lyo umufula wa citetekelo cesu uwaminako. Pa nshita imo ine, ilubululo lyesu kuli Lesa lilakulilako. Yakobo 4:17 asoso kuti: “Uwaishibo kucite cisuma kabili tacita, kuli wene cena lubembu.” Aya mashiwi mu kumonekesha yaba ni nsondwelelo ku cintu umusambi Yakobo aali nasosa pa lwa matutumuko mu cifulo ca kushintilila pali Lesa umupwilapo. Nga ca kuti umuntu alishiba ukuti tengacita icintu calondoloka ukwabula ukwaafwa kwa kwa Yehova lelo talebombela pali uko kwishiba, ici na co lubembu. Lelo amashiwi ya kwa Yakobo kuti yabomba na ku misuula fye. Mu mulumbe wa kwa Yesu uwa mpaanga ne mbushi, ku ca kumwenako, imbushi shikasenukwa, te pa ncitilo shabipa, lelo pa kukanayafwa bamunyina ba kwa Kristu.—Mateo 25:41-46.
6 Umuntu umo uo Inte sha kwa Yehova shaletungululako isambililo lya Baibolo talelunduluka nakalya, cilemoneka kwati icalengele cali kupeepa fwaka uko akonkenyepo fye, nangu line alishibe ukuti akabile ukuleka. Eluda umo amwebele ukubelenga Yakobo 4:17. Pa numa ya kulanda pa bupilibulo bwa ili lembo, eluda atile: “Nangu ca kuti tamwabatishiwa, mwaliba no kulubulula kabili muli no kushingamwa umupwilapo pa co mupingulapo.” Mu nsansa, uyu muntu alyankwileko, alilekele ukupeepa, kabili mu kwangufyanya alifikilepo ku lubatisho ku kulangisha ukuipeela kwakwe kuli Yehova Lesa.
Ukulubulula pa Butumikishi Bwesu
7. Ni nshila nshi imo iya kulangilamo ukutasha kwesu pa “kwishiba Lesa”?
7 Ukufwaisha kwesu ukwa kufuma ku mutima kulingile ukuba kuteemuna Kabumba wesu. Inshila imo iya kulangishishamo ukutasha kwesu pa “kwishiba Lesa” yaba kumfwila ukutumwa kwa kupanga abasambi ba Mwana wakwe, Yesu Kristu. Kabili iyi e nshila ya kulangilamo ukuti twalitemwa Lesa na banensu. (Amapinda 2:1-5; Mateo 22:35-40) Ee, ukwishiba kwesu Lesa kulatulenga ukulubulula kuli wene, kabili tulekabila ukumona abantunse banensu nga bengaba abasambi.
8. Mulandu nshi twingasoselo kuti Paulo ayumfwile uwali no kulubulula kuli Lesa pa butumikishi bwakwe?
8 Umutumwa Paulo alishibe ukuti ukupokelela imbila nsuma no mutima onse no kumfwila yene kulaletako ipusukilo, ilintu ukuikaana kuti kwaletako ubonaushi. (2 Abena Tesalonika 1:6-8) Muli fyo ayumfwile ukuti aali no kulubulula kuli Yehova pa butumikishi bwakwe. Na kuba, Paulo na bantu alebishanya na bo balitesekeshe ubutumikishi apakalamba nga nshi ica kuti basengawike fye no kulangishe fyo balemwenamo mu fya ndalama. Mu kulundapo, umutima wa kwa Paulo walimukuntile ukusoso kuti: “Pantu nga nabile mbila nsuma, te ca kutakishishapo kuli ine iyo; pantu umucikilisha walimfininina. Kalanda kuli ine, nga nshibila mbila nsuma!”—1 Abena Korinti 9:11-16.
9. Misha nshi iyacindama iyo Abena Kristu bonse bafwile ukulipila?
9 Pamo nga ababomfi baipeela aba kwa Yehova, ‘umucikilisha walitufininina ku kubile mbila nsuma.’ Twalitumwa ukushimikila ubukombe bwa Bufumu. Twapokelele ico cishingamo lintu twaipeele fwe bene kuli Lesa. (Linganyeniko Luka 9:23, 24.) Mu kulundapo, twalilye misha iyo tufwile ukulipila. Paulo atile: “Ku bena Hela na batuutu pamo, ku ba mano na bapelwa amano pamo, ndi wa misha. Ifyo fine ndi no mutima uwasantuka ukubile mbila nsuma na kuli imwe, mwe ba mu Roma.” (Abena Roma 1:14, 15) Paulo aali wa misha pantu alishibe ukuti cali mulimo wakwe ukushimikila pa kuti abantu bengomfwa imbila nsuma no kupusuka. (1 Timote 1:12-16; 2:3, 4) Muli fyo alibombeshe ku kufikilisha umulimo wakwe no kulipile misha akwatile abantunse banankwe. Pamo nga Abena Kristu, na ifwe bene twaliba ne misha ya musango yo iyo tufwile ukulipila. Ukushimikila Ubufumu na kabili yaliba e nshila ikalamba iya kulangilamo ukutemwa kuli Lesa, Umwana wakwe, na banensu.—Luka 10:25-28.
10. Ni pa kucita cinshi apo bamo baalundulwila ubutumikishi bwabo?
10 Inshila imo iya kulubulwilamo ilubululo lisuma kuli Lesa kubomfya ukulamuka kwesu ku kulundulula ubutumikishi bwesu. Ku kulangilila: Mu Britain mu myaka ya nomba line mwishilemo abantu bashaifulila ukufuma ku fyalo fyalekanalekana ifingi. Pa kufika pa bantu ba musango yu ne mbila nsuma, bapainiya (bakashimikila ba Bufumu aba nshita yonse) ukucila 800 ne myanda ya Nte shimbi balesambilile ndimi shapusanapusana. Ici calicincisha bwino ubutumikishi. Painiya uulesambilisha ikalasi lya ciChinese atile: “Nshabalile ntontonkanyapo kuti nkabala nsambilishapo ululimi lwandi ku Nte shimbi, pa kuti bengebako bambi icine muli iyi nshila. Te pa busuma!” Bushe kuti mwalundulula ubutumikishi bwenu mu nshila yapalako?
11. Cinshi cafuminemo lintu Umwina Kristu umo ashimikile ubunte bwa mu lyashi?
11 Mu kupalishako, ifwe bonse kuti twacita icili conse ico twingacita pa kupususha umuntu uulenwena. Mu kupalako ababomfi ba kwa Yehova baliba abaswatuka ukubomfya ukulamuka kwabo ku kushimikila pa kashita akali konse. Nte umo nomba line fye aikele mupepi no mwanakashi muli basi kabili alandile na wene pa lwa Malembo. Pa kucincimushiwa ku cintu aumfwile, umwanakashi aipwishe ifipusho ifingi. Lintu Nte aali mupepi no kwikila mu basi, umwanakashi amupaapeete ukuya nankwe ku mwakwe, pantu aali acili nakwata ifipusho ifingi. Nte alisumine. Cinshi cafuminemo? Isambililo lya Baibolo lyalitampilwe, kabili pa numa ya myeshi 6 umwanakashi abele kasabankanya wa Bufumu uushabatishiwa. Mu kwangufyanya aletungulula amasambililo ya Baibolo ayakwe umwine 6. Mwandi cilambu ca kucincimusha icafumine mu kubomfya ukulamuka mu mulimo wa Bufumu!
12. Ni shani fintu twingabomfya bwino ukulamuka kwesu nga batumikishi mu mulimo wa mwi bala?
12 Ukulamuka kwesu nga batumikishi kuti kwabomfiwa bwino mu mulimo pa kubomfya impapulo pamo nga icitabo ca mabula 192 Ukwishiba Uko Kutungulula ku Mweo wa Muyayaya. Ukufika mu April 1996, Komiti wa Kulemba uwe Bumba Litungulula ilya Nte sha kwa Yehova aali nasuminisha ukusabankanya icitabo ca Ukwishiba mu ndimi 140, kabili ukufika pali iyo nshita ifitabo 30,500,000 kale kale fyali nafipulintwa mu ndimi 111. Ici citabo calembelwe mu kuba ne mifwaile ya kwaafwa amasambililo ya Baibolo ukusambilila ifyalinga pa lwa Cebo ca kwa Lesa ne mifwaile ku kuipeela kuli Yehova no kubatishiwa. Apantu bakasabankanya ba Bufumu tabakaletungulula isambililo lya Baibolo ilya mu ŋanda ku musambi umo wine pa myaka iingi, kuti batungulula amasambililo ku bantu bafulilako nelyo ukwingilishako imibombele yabo ku mulimo wa ku ŋanda ne ŋanda ne mbali shimbi isha butumikishi. (Imilimo 5:42; 20:20, 21) Pa kwishiba ukuti bali no kulubulula kuli Lesa, baalukila ku kusoka kwa bulesa. (Esekiele 33:7-9) Lelo imifwaile yabo iikalamba yaba kucindika Yehova no kwaafwa abantu abafulilako ukufika pantu bengapesha ukusambilila pa lwa mbila nsuma mu nshita iipi iisheleko kuli iyi micitile ya fintu iibifi.
Ukulubulula Ilubululo Lisuma Nge Ndupwa
13. Mulandu nshi indupwa sha bukapepa shilingile ukukwatila isambililo lya Baibolo ilya lupwa ilya lyonse?
13 Umuntu umo umo no lupwa abapokelela ubuKristu bwa cine baliba no kulubulula kuli Lesa na muli fyo balingile ‘ukulola ku bukalamba’ no kuba “abakosa ndi mu citetekelo.” (AbaHebere 6:1-3; 1 Petro 5:8, 9) Ku ca kumwenako, abaasambilila icitabo ca Ukwishiba kabili balibatishiwa balekabila ukulaongesha pa kwishiba kwabo ukwa Malembo ukupitila mu kusangwa ku kulongana lyonse capamo no kubelenga Baibolo ne mpapulo sha Bwina Kristu shimbi. Indupwa sha bukapepa na sho shilingile ukulakwata isambililo lya lupwa ilya lyonse, pantu lyaliba ilyacindama pa kuba ‘abalola, abaiminina ndi mu kutetekela, abaume, abakosa.’ (1 Abena Korinti 16:13) Nga ca kuti muli mutwe wa lupwa, mwaliba no kulubulula kuli Lesa ukucilisha ukushininkisha ukuti ulupwa lwenu luleliishiwa bwino lwa ku mupashi. Pamo fye nga fintu ifya kulya fya ku mubili ifyabamo mulyo filenga ubumi ukuba ubutuntulu, e fyo ifya kulya fya ku mupashi ifyapaka kabili ifya lyonse filakabilwa nga ca kuti imwe no lupwa lwenu muli no kutwalilila ukuba “abatuntulu mu citetekelo.”—Tito 1:13.
14. Cinshi cafumine mu bunte bwa mukashana umwina Israele uwasambilishiwe bwino?
14 Nga ca kuti mwalikwata abana, Lesa ali no kumulubulwisha ilubululo lisuma pa kubafunda bwino lwa ku mupashi. Ukusambilisha kwa musango yo kuli no kubanonsha, nga fintu kwanonseshe umwina Israele umukashana uo abena Aramu basendele bunkole mu nshiku sha kwa kasesema wa kwa Lesa Elisha. Abele kabomba wa mu ŋanda kuli muka mushika wa mulalo wa bena Syria uwalwele ifibashi, Naamani. Nangu cingati umukashana aali fye umunono, aebele nakulu ati: “Iye, shikulu nga aba ku cinso ca kwa kasesema uuli mu Samaria! Kuti amupususha ku fibashi fyakwe.” Pa mulandu wa kushimika kwakwe, Naamani alile ku Israele, mu kupelako akonkele ubutungulushi bwa kwa Elisha no kusambe miku cinelubali mu mumana wa Yordani, kabili aliposhiwe ifibashi. Mu kulundapo, Naamani abele kapepa wa kwa Yehova. Fintu ico cifwile cacincimwishe ulya mukashana munono!—2 Ishamfumu 5:1-3, 13-19.
15. Mulandu nshi cabela icacindama ku bafyashi ukukansha abana babo lwa ku mupashi? Langilileni.
15 Tacayanguka ukukusha abana abatiina Lesa muli cino calo ca mibele yabotelela icalaala mu maka ya kwa Satana. (1 Yohane 5:19) Ukufuma ku bunya, nangu cibe fyo, nakulu kwa Timote Loisi na nyina, Yunike, mu kutunguluka bamusambilishe Amalembo. (2 Timote 1:5; 3:14, 15) Ukusambilila Baibolo na bana benu, lyonse ukubasenda ku kulongana kwa Bwina Kristu, kabili mu kupita kwa nshita ukuya na bo mu butumikishi fyonse fyaba lubali lwa kukansha ulo muli no kulubulwilapo kuli Lesa. Umwina Kristu umo mu Wales, nomba uyo ali mu myaka yakwe iya ba80, ebukisho kuti mu kubangilila kwa ba 1920, wishi alemusenda lintu aleya bushilya bwa lupili ukwenda bakilomita 10 (ukuya no kubwela ni bakilomita 20) ku kwananya amatrakiti ya Baibolo ku bekala mushi mu mukonko wali lwa mupepi. Uyu Mwina Kristu asosa mu kutasha ati: “Cali ni pali isho nyendo e po batata balimbile icine mu mutima wandi.”
Baeluda Balalubulula—Mu Nshila Nshi?
16, 17. (a) Mashuko nshi ayo abakalamba bakosoka lwa ku mupashi baleipakisha muli Israele wa pa kale? (b) Ukulinganya ku mibele ya muli Israele wa pa kale, mulandu nshi uo bafwaila ifyafulilako kuli baeluda ba Bwina Kristu ilelo?
16 “Umutwe wa mfwi cilongwe icayemba, cisangwa mu mibele ya bulungami,” e fyasosele umuntu wa mano Solomone. (Amapinda 16:31) Lelo tacaba fye mushinku wa ku mubili e ulenga umuntu ukufikapo ku cishingamo ca mu cilonganino ca bantu ba kwa Lesa. Abaume bakalamba abakosoka lwa ku mupashi muli Israele wa pa kale babombele nga bapingushi na bamushika ba kumono kuti kuliko ubulungi no kusungilila umutende, umuyano, no butuntulu bwa ku mupashi. (Amalango 16:18-20) Nangu cingati e fyo caba na ku cilonganino ca Bwina Kristu, ifyafulilako filafwaikwa kuli baeluda ilyo impela ya iyi micitile ya fintu ilepalamina. Mulandu nshi?
17 Abena Israele baali ‘bantu basalwa’ abo Lesa alubwile ukufuma mu Egupti wa pa kale. Apantu bapokelele Amalango ukupitila muli kawikishanya wabo, Mose, intuntuko shabo shafyalilwe mu luko lwaipeela kabili shalishibe ififwaikwa fya kwa Yehova. (Amalango 7:6, 11) Nangu cibe fyo, takwaba uufyalilwa mu luko lwaipeela ulwa musango yo ilelo, kabili nga twalinganyako banono sana abakulila mu ndupwa sha bukapepa ishabeleshanya bwino ne cine ca mu Malembo. Ukucilisha abatendeke fye ‘ukwenda mu Cine’ balakabila ukufunda pa fya kwikala umwabela ifishinte fya mu Malembo. (3 Yohane 4) E co mwandi cishingamo ico baeluda ba busumino balingile ukusunsa ilyo ‘balekonke cipasho ca fyebo fituntulu’ no kwaafwa abantu ba kwa Yehova!—2 Timote 1:13, 14.
18. Musango nshi uwa kwaafwa uo baeluda ba mu filonganino bafwile ukuba abaipekanya ukupeela, kabili mulandu nshi?
18 Umwana umunono uulesambilila ukwenda kuti aipununa no kuwa. Alayumfwa uwabulwa ukucingililwa kabili akabila ukwaafwa no kwebekesha kwa bafyashi. Umuntu waipeela kuli Yehova mu kupalako kuti aipununa nelyo ukuwa lwa ku mupashi. Nangu fye mutumwa Paulo acisangile ukuba icakabilwa ukushomboka pa kucite calungama nelyo icisuma mu menso ya kwa Lesa. (Abena Roma 7:21-25) Bakacema ba mukuni wa kwa Lesa balekabila ukwaafwa Abena Kristu mu nshila ya kutemwa abatenene lelo abalapile mu cine cine. Lintu baeluda baile ku mwanakashi waipeela umo uwacitile cilubo cabipisha, pa menso ya mulume wakwe uwaipeela atile: “Ninjishibo kuti muli no kuntamfya!” Lelo atendeke ukulukushe filamba lintu aebelwe ukuti baeluda baalefwaya ukwishiba ukwaafwa kwalekabilwa pa kupuupuutula lulya lupwa lwa ku mupashi. Pa kwishibo kuti bakalubulula, baeluda baali aba nsansa ukwaafwa uwasumina munabo uwalapila.—AbaHebere 13:17.
Twalilileni Ukulubulula Ilubululo Lisuma
19. Ni shani fintu twingatwalilila ukuilubulwila ilubululo lisuma kuli Lesa?
19 Baeluda ba mu filonganino na babomfi ba kwa Lesa bambi bafwile ukutwalilila ukuilubulwila ilubululo lisuma kuli Yehova. Ici kuti cacitikako nga ca kuti twakakatila ku Cebo ca kwa Lesa no kucito kufwaya kwakwe. (Amapinda 3:5, 6; Abena Roma 12:1, 2, 9) Ukucilisha tufwile ukufwaya ukucite cisuma ku ba bwananyina ba mu citetekelo. (Abena Galatia 6:10) Nangu cibe fyo, ukulobolola kucili nakukula, kabili ababomfi bacili abanono. (Mateo 9:37, 38) E co natubombe cisuma kuli bambi ukupitila mu kubilisha ubukombe bwa Bufumu mu mukoosha. Yehova akatulubulwisha bwino nga ca kuti twafikilisha ukuipeela kwesu, ukucito kufwaya kwakwe, no kubilishe mbila nsuma mu busumino.
20. Cinshi tusambilila pa kulanguluka imibombele ya kwa Nehemia?
20 E co kanshi natutwalilile ukupikintika mu mulimo wa kwa Shikulu. (1 Abena Korinti 15:58) Kabili cili bwino ukulalanguluka pali Nehemia, uwakuulile cipya cipya icibumba ca Yerusalemu, ukukosha Ifunde lya kwa Lesa, no kusumbula ukupepa kwa cine mu kupimpa. Apepele ukuti Yehova Lesa engamwibukishisha ku busuma ubo acitile. Shi namube abaipeelesha kuli Yehova mu nshila yapalako, kabili shi namulubulwishe bwino.
Finshi Fili E Fyasuko Fyenu?
Ca kumwenako nshi ico Nehemia aimike?
Mulandu nshi ukwishiba kutulengela ukuba no kulubulula kuli Lesa?
Ni shani fintu twingalubulula ilubululo lisuma kuli Yehova mu butumikishi?
Cinshi cintu indupwa shingacita pa kulubulula ilubululo lisuma kuli Lesa?
Ni shani fintu baeluda ba Bwina Kristu balubulula?
[Ifikope pe bula 18]
Ukupala Paulo, kuti twalubulula ilubululo lisuma kuli Lesa pamo nga bakabilisha ba Bufumu
[Icikope pe bula 19]
Bushe abana benu balikosa mu citetekelo ukupala umukashana munono umwina Israele mu ŋanda ya kwa Naamani?