Abantu abengi balanda ukuti balitetekela Lesa, lelo ifyo balanda pa fyo Lesa aba filapusanapusana. Bamo balanda ukuti Lesa tapingula bwino abantu, kabili ico afwaisha kubakanda pa fyabipa ifyo bacita. Bambi batila alitemwa sana abantu ica kuti nangu bacite shani ifyabipa alabeleela. Bambi nabo balanda ukuti te kuti tube ifibusa fya kwa Lesa kabili tatubikako amano. Bamo nga batontonkanya pa fyo abantu balanda ifyapusanapusana pali Lesa, bamona kwati te kuti beshibe ifyo Lesa aba.

Bushe calicindama ukwishiba ifyo Lesa aba? Ee, calicindama. Nga mwaishiba bwino Lesa e lyo mwingeshiba ifyo mulingile ukulaikala no kulapingula bwino pa fintu. (Imilimo 17:26-28) Na kabili nga mwaishiba Lesa, mukaba ifibusa fyakwe, akamutemwa kabili akulamwafwa. (Yakobo 4:8) Ne cacindama ca kuti, nga mwaishiba bwino Lesa kuti mwaba ne subilo lya kwikala umuyayaya.—Yohane 17:3.

Finshi mwingacita pa kuti mwishibe Lesa? Tontonkanyeni pali cibusa wenu uo mwaishiba bwino. Bushe bucibusa bwenu na ena bwatendeke shani? Nalimo mwalishibe ishina lyakwe, ifyo aba, ifyo atemwa ne fyo apata, ifyo acitapo ne fyo afwaya ukucita, e lyo ne fintu fimbi. Ifyo mwaishibe pali cibusa wenu e fyalengele mube ifibusa.

Ifi fine e fyo ciba na pa kwishiba bwino Lesa. Tulingile ukwishiba amasuko ku mepusho yakonkapo:

• BUSHE LESA NI NANI ISHINA?

• BUSHE ABA SHANI?

• FINSHI ACITAPO?

• FINSHI AKACITA?

• BUSUMA NSHI BWABA MU KWISHIBA LESA?

Ino magazini ilelanda pa fyo Baibolo yasuka aya mepusho. Ifipande fili muli ino magazini fyalamwafwa ukwishiba ifyo Lesa aba e lyo no busuma bwaba mu kuba ifibusa fyakwe.

Nga ca kuti mulefwaya ukwishiba umuntu, nalimo kuti mwamwipusha amuti, “Bushe ni mwe bani ishina?” Nomba bushe nga mwaipwishe Lesa ici icipusho kuti amwasuka shani?

“Nine Yehova. Ilyo e shina lyandi.”—Esaya 42:8.

Bushe e muku wa kubalilapo mwaumfwapo ili ishina? Nalimo e muku wa kubalilapo pantu abalepilibula amaBaibolo ayengi balilifumya mu fikomo ifingi umo lifwile ukuba e lyo bambi balilifumya fye mu Baibolo yonse. Ilingi line apafwile ukuba ili ishina, balebikapo ilumbo lya kuti “SHIKULU.” Na lyo line, mu fimfungwa fya Baibolo ifya kubalilapo, mwaliba ishina lya kwa Lesa imiku nalimo 7,000. Muli ifi ifimfungwa ishina lya kwa Lesa lyalekwata ifilembo fya ciHebere 4, ifyo twingalemba ukuti YHWH nelyo JHVH, kabili pa myaka iingi bapilibula ifi ifilembo mu Cibemba ukuti “Yehova.”

Mu maBaibolo ayengi ishina lya kwa Lesa lilasangwa mu malembo ya ciHebere yonse

UMULANDU UKWISHIBA ISHINA LYA KWA LESA KWACINDAMINA

Lesa alicindika sana ishina lyakwe. Te muntu umbi wainike Lesa ili ishina, lelo ayinike fye umwine. Yehova alandile ukuti: “Ili e shina lyandi umuyayaya, kabili e cibukisho candi ku nkulo ne nkulo.” (Ukufuma 3:15) Ishina lya kwa Lesa lyalilembwa imiku iingi muli Baibolo ukucila amalumbo yakwe yonse pamo nga Uwa Maka Yonse, Shifwe, Shikulu, nelyo Lesa, kabili lyalilembwa imiku iingi ukucila ishina lya muntu uuli onse pamo nga Abrahamu, Mose, Davidi nelyo Yesu. Na kabili, Yehova umwine afwaya ishina lyakwe ukwishibikwa. Baibolo ilanda ukuti: “Pa kuti abantu beshibe ukuti imwe mweka, mwe bakwata ishina lya kuti Yehova, Ni mwe Mwapulamo pano isonde ponse.”—Amalumbo 83:18.

Yesu alicindika sana ishina lya kwa Lesa. Mwi pepo ilyo abengi beta ukuti Ipepo lya we Shifwe nelyo Ipepo lya kwa Shikulu, Yesu aebele abasambi bakwe ukulapepa kuli Lesa ukuti: “Ishina lyenu libe ilya mushilo.” (Mateo 6:9) Nangu fye ni Yesu umwine apepele ukuti: “Tata, cindikeni ishina lyenu.” (Yohane 12:28) Ico Yesu abikileko sana amano ilyo ali pa calo kucindika ishina lya kwa Lesa, kabili ici e calengele apepe ukuti: “Nalenga beshibe ishina lyenu kabili nkalenga likeshibikwe.”—Yohane 17:26.

Abaishiba Lesa balacindika sana ishina lyakwe. Abantu ba kwa Lesa abaliko kale balishibe ukuti Lesa alebacingilila no kubapususha pa mulandu ne shina lyakwe. Baibolo itila: “Ishina Yehova lupungu ulwakosa. E mo umulungami abutukila no kucingililwa.” (Amapinda 18:10) Na kabili itila: “Onse uwalilila kwi shina lya kwa Yehova akapusuka.” (Yoele 2:32) Baibolo ilanda no kuti ishina lya kwa Lesa lilalekanya ababomfi ba kwa Lesa ku bashimubombela. Itila: “Pantu abantu bonse bakendela cila muntu mwi shina lya kwa lesa wakwe, lelo ifwe twakulaendela mwi shina lya kwa Yehova Lesa wesu umuyayaya umuyayaya.”—Mika 4:5; Imilimo 15:14.

IFYO ISHINA LYA KWA LESA LITUSAMBILISHA

Ishina lya kwa Lesa lilamupusanya kuli tulesa twa bufi. Abasambilila sana balanda ukuti ishina lya kuti Yehova lyalola mu kuti “Ailenga Ukuba.” Amashiwi Yehova Lesa umwine alandile kuli Mose yalatwafwa ukwishiba umwalola ishina lyakwe, atile: “Nkaba uo Nkaba.” (Ukufuma 3:14) Kanshi ishina lya kwa Lesa talyalola fye mu kuti apo ni Kabumba e walenga ifintu fyonse ukubako, lelo ili ishina lilalanga no kutila kuti aba icili conse ico alefwaya ukuba, kabili kuti alenga icili conse ico abumba ukucita ifyo alefwaya pa kuti afikilishe ubufwayo bwakwe. Nangu ca kuti kwaliba amalumbo ayengi ayalondolola icifulo Lesa akwata e lyo ne fyo akwatisha amaka, ishina lya kuti Yehova e lilondolola bwino fyonse ifyo aba ne fyo engaba.

Ishina lya kwa Lesa lilatulanga ukuti alitubikako amano. Ifyo ishina lya kwa Lesa lipilibula filatulanga ukuti alibika sana amano ku fintu, ukubikako fye na ifwe bene. Na kabili, ifi Lesa atweba ishina lyakwe fitulanga ukutila afwaya twamwishiba. Na kuba, atweba fye ishina lyakwe ukwabula no kuti tumwipushe. Kanshi kuti twatila Lesa tafwaya tulemumona nga tulesa twa bufi uto tushingeshiba bwino, lelo afwaya tulemumona nga umuntu wa cine cine uwingaba cibusa wesu.—Amalumbo 73:28.

Nga tulebomfya ishina lya kwa Lesa ninshi tulelanga ukuti twalimutemwa. Ku ca kumwenako, kuti mwaeba uo mulefwaya abe cibusa wenu ukuti alemwita ukubomfya ishina lyenu. Nomba kuti mwaumfwa shani nga ca kuti uyo muntu talefwaya ukubomfya ishina lyenu? Nalimo kuti mwatendeka ukumona kwati uyo muntu talefwaya ukuba cibusa wenu. Ifi fine e fyo caba na kuli Lesa. Yehova alitweba ishina lyakwe kabili alatukoselesha ukulalibomfya. Kanshi nga tulelibomfya ninshi tulelanga ukuti tulefwaya ukuba ifibusa fyakwe. Na kuba, Lesa alamona ‘abatontonkanya pe shina lyakwe.’—Malaki 3:16.

Ukwishiba ishina lya kwa Lesa kwalicindama sana nga tulefwaya ukumwishiba. Nomba tatufwile ukupelela fye pa kwishiba ishina lyakwe. Tulingile no kwishiba bwino umwine wa ili ishina e lyo ne fyo aba.

Nga twaishiba imibele umuntu akwata e lyo tumwishiba bwino kabili bucibusa bwesu na ena kuti bwakoselako. Ifi fine e fyo caba na kuli Yehova, nga twaishiba imibele akwata e lyo twingeshiba ifyo aba, kabili bucibusa bwesu na ena kuti bwakoselako. Pa mibele iisuma iyo Yehova akwata, iili 4 e imoneka sana. Ne yi imibele, maka, amano, umulinganya e lyo no kutemwa.

LESA ALIKWATISHA AMAKA

Baibolo itila: “Mwe Shikulu Mulopwe Yehova! Moneni, ni mwe mwapanga umuulu ne sonde ku maka yenu ayakalamba.”—YEREMIA 32:17.

Ifyo Lesa abumba filanga ukuti alikwatisha amaka. Ku ca kumwenako, nga mwafumina pa nse ninshi akasuba na kabalika, bushe mumfwa shani? Mulomfwa icikabilila ca kasuba. Na kuba icilenga muleumfwa icikabilila ca kasuba ni co Yehova alikwata amaka ya kubumba ifintu. Bushe akasuba kakaba shani? Pa kati na nkati ka kasuba pakaba amadigri nalimo 15,000,000 (degrees celsius). Na kabili amaka akasuba kafumya muli sekondi imo kuti twayalinganya ku maka amabomba ayengi nga nshi yengafumya nga yapuulika.

Na lyo line, akasuba kanono nga kukalinganya ku ntanda ishingi ishaba mu muulu. Ulutanda ulo beta ukuti UY Scuit lukalamba icine cine ica kuti akasuba kuti kaingilamo imiku 1,700. Nga ca kuti ulu ulutanda balubikile apabela akasuba, isonde kuti lyaingila mu kati, kabili kuti lwafika ukwabela planeti iyaba ukutali sana iyo beta ukuti Jupiter. Nalimo ifi twalandapo fyamwafwa ukumfwikisha amashiwi yaba mwi buuku lya kwa Yeremia ayatila Yehova Lesa apangile umuulu ne sonde ku maka yakwe ayakalamba.

Tunonkelamo shani mu maka Lesa akwata? Ifyo Lesa abumba pamo nga akasuba e lyo ne fintu fimbi ifyaba pa calo ifitungilila ubumi, e filenga ukuti abantu batwalilile ukuba aba mweo. Na kabili, Lesa alabomfya amaka yakwe ku kwafwa abantu. Abomfya shani amaka yakwe? Ilyo Yesu ali pano calo, Lesa alimupeele amaka ya kucita ifipesha amano. Baibolo itila Yesu alicitile ifipesha amano ifyalengele “impofu shilemona na kabili, na balemana bale-enda, aba fibashi balepola na bankomamatwi baleumfwa, na bafwa balebuushiwa.” (Mateo 11:5) Inga muno nshiku abomfya shani amaka yakwe? Baibolo ilanda ukuti: “Apeela amaka ku wanaka,” kabili ilanda no kuti: “Abalecetekela Yehova bakaba na maka na kabili.” (Esaya 40:29, 31) Lesa kuti atupeela “amaka yacila aya bantunse” pa kuti tushipikishe amafya. (2 Abena Korinti 4:7) Bushe te kuti mutemwe ukuba cibusa wa kwa Lesa uubomfya amaka yakwe ku kutwafwa?

LESA ALIKWATISHA AMANO

Baibolo itila: “Imilimo yenu, mwe Yehova, ingi icine cine! Mu mano yenu e mo yonse mwaibombeele.”—AMALUMBO 104:24.

Nga twasambilila ifingi pa fyo Lesa abumba, e lyo twingamona ukuti alikwatisha amano. Na kuba kwaliba abantu abasambilila pa fyo Yehova abumba pa kuti bengawamyako ifyo bapanga ifintu ifinono e lyo ne fintu ifikalamba pamo nga indeke.

Ifyo Lesa abumba umuntu e filanga sana ukuti alikwatisha amano. Ku ca kumwenako, tontonkanyeni pa fyo ciba pa kuti akanya kapangwe no kufyalwa. Pa kubala, ulusandesande lwa bufyashi ulwa mwanakashi lulakumana no lwa mwaume, kabili ulu lusandesande lulakwata ifyebo fyonse pa fyo umwana akaba. Ulu lusandesande lulatendeka ukwakanikana no kupanga insandesande ishalekanalekana pamo nga insandesande sha mu mulopa, isha mu mishipa e lyo ne sha mu mafupa. Lyena nga papita inshita iinono, ifilundwa fya mubili filapangwa kabili filatendeka ukubomba. Kabili mu myeshi fye 9, akanya kalafyalwa ninshi nakakwata ifilundwa fyonse ifya mubili. Ifyo Lesa abumba pamo nga umuntu, filalenga abengi ukumona ukuti alikwatisha amano kabili ici cilenga balanda nge fyalandile uwalembeleko Baibolo uwatile: “Ndemulumbanya pantu napangilwe mu musango wa kupapa kabili uwapesha amano.”—Amalumbo 139:14.

Tunonkelamo shani ifi Lesa akwatisha amano? Kabumba wesu alishiba ifingalenga twaba ne nsansa. Apo alikwatisha amano, alabomfya Icebo cakwe Baibolo pa kutweba ifya kucita pa kuti twingaba ne nsansa. Ku ca kumwenako, Baibolo ilanda ukuti: ‘Mulebelelana uluse.’ (Abena Kolose 3:13) Bushe ifi Baibolo ilanda kuti fyatwafwa? Ee. Abafwailisha pa fintu basanga ukutila nga ca kuti umuntu alebelela bambi uluse kuti alelaala bwino kabili te kuti alwale ubulwele bwa mulopa ukubutukisha. Na kabili ukubelela bambi uluse kuti kwalenga umuntu ukukanalwala amasakamika e lyo na malwele yambi. Lesa aba kwati ni cibusa wesu uwatutemwa kabili uwa mano uutwafwa no kutupanda amano pa kuti ifintu fituwamine. (2 Timote 3:16, 17) Bushe te kuti mutemwe ukukwata cibusa wa musango uyu?

LESA WA MULINGANYA

Baibolo itila: “Yehova atemwa umulinganya.”—AMALUMBO 37:28.

Fyonse ifyo Lesa acita fyalilungama. Na kuba, “Lesa wa cine te kuti acite ifyabipa, Uwa Maka Yonse te kuti afyenge umuntu nakalya!” (Yobo 34:10) Yehova alaba no mulinganya nga alepingula. Uwalembeleko Amalumbo atile: “Mukapingula abantu na bantu mu bulungami.” (Amalumbo 67:4) Yehova aliba no mulinganya kabili alapingula bwino pantu “ena, amona mu mutima,” kabili tapali uwingamubepa pantu lyonse aleshiba ifishinka fyonse. (1 Samwele 16:7) Na kabili, Lesa alamona abantu ababa no lufyengo kabili alilaya ukuti nomba line “ababifi bakalofiwa mu calo.”—Amapinda 2:22.

Na lyo line, Lesa taba nga kapingula umunkalwe uufwaya fye ukukanda abantu, lelo alabelela umuntu uluse nga ca kuti alapila. Baibolo itila: “Yehova wa nkumbu kabili wa mutembo.” E ico alabelela na babifi uluse nga ca kuti balapila ukufuma pa nshi ya mutima. Bushe ifi Lesa acita tafilanga fye ukuti wa mulinganya?—Amalumbo 103:8; 2 Petro 3:9.

Tunonkelamo shani ifi Lesa aba no mulinganya? Umutumwa Petro alandile ukuti: “Lesa taba na kapaatulula, lelo umuntu uwa mu luko lonse uutiina Lesa no kucita icalungama alapokelelwa kuli ena.” (Imilimo 10:34, 35) Tulanonkelamo ifi Lesa aba no mulinganya pantu fyalilenga alemona abantu bonse ukuti balilingana. Kuti twaba ifibusa fyakwe kabili kuti twaba ababomfi bakwe, te mulandu ne nkanda twakwata, icalo twikalamo, ifyo twasambilila nelyo icifulo twakwata.

Apo Lesa afwaya tulenonkelamo muli ifi aba no mulinganya, alitupeela kampingu. Baibolo ilondolola ukuti kampingu mafunde ‘ayalembwa mu mitima yesu’ kabili ‘yalashimika ubunte’ no kulenga twaishiba nampo nga ifyo tucitile fili fye bwino nelyo iyo. (Abena Roma 2:15) Bushe kampingu itwafwa shani? Nga twasambilisha bwino kampingu, kuti yatwafwa ukukanacita ifingatuletelela nelyo ifingalenga bambi bafyengwa. Na kabili nga twalufyanya, kampingu kuti yalenga twalapila no kukanabwekeshapo icilubo. Kanshi ukwishiba ukuti Lesa alitemwa umulinganya, kulatwafwa kabili kulalenga twaba ifibusa fyakwe.

LESA KUTEMWA

Baibolo itila: “Lesa kutemwa.”—1 YOHANE 4:8.

Nangu ca kuti Lesa alikwata amaka, amano no mulinganya, Baibolo tailanda ukuti Lesa maka, mano nelyo mulinganya, lelo ilanda ukuti Lesa kutemwa. Mulandu nshi ilandila ifi? Amaka Lesa akwata e yalenga alecita ifintu, kabili umulinganya na mano filalenga aleyabomfya bwino. Lelo ukutemwa e kulenga alefwaya ukucita ifintu. Kanshi ukutemwa e kulenga alecita fyonse ifyo acita.

Nangu ca kuti Yehova talekabila icili conse, pa mulandu wa kutemwa alibumbile bamalaika na bantu kabili alefwaya baleba ne nsansa. Apo Lesa taba na bukaitemwe, alibumbile isonde no kubikamo ifilenga abantu baleipakisha ukwikalamo. Na kabili, alitwalilila ukulanga ukuti alitemwa abantu pantu “alenga akasuba ukubalikila ababifi na basuma kabili alenga imfula ukulokela pa balungama na pa bashalungama.”—Mateo 5:45.

Baibolo ilanda no kuti: “Yehova wa nkumbu nga nshi kabili wa luse.” (Yakobo 5:11) Alitemwa bonse abasambilila pali ena no kuba ifibusa fyakwe kabili alibabikako amano. Na kuba Baibolo itila, “asakamana imwe.”—1 Petro 5:7.

Tunonkelamo shani ifi Lesa aba no kutemwa? Tulatemwa ukumona ifyo akasuba kamoneka bwino nga kalewa. Na kabili tulomfwa bwino nga twamona akanya kaleseka nelyo nga twamona ifyo balupwa wesu batutemwa. Nangu ca kuti ifi te filenga ukuti tutwalilile ukuba no mweo, filalenga tuleba ne nsansa.

Cimbi ico Lesa atupeela icilanga ukuti alitutemwa, lipepo. Baibolo ilanda ukuti: “Mwisakamikwa nangu kamo, lelo muli fyonse lekeni ifyo mulelomba fishibikwe kuli Lesa.” Nga filya umufyashi uwatemwa abana afwaya balemweba amafya bakwete, Yehova na o afwaya twamweba amafya yonse ayo tukwete pa kuti atwafwe. Nga twacita ifi, Yehova alaya ukuti akatupeela “umutende wa kwa Lesa uwacila amatontonkanyo yonse.”—Abena Filipi 4:6, 7.

Nalimo ifi twalanda pa mibele ya kwa Lesa pamo nga amaka, amano, umulinganya e lyo no kutemwa fyalenga mwaishiba ifyo Lesa aba. Nga mulefwaya ukwishibilapo na fimbi pa fyo Lesa aba, tulemukoselesha ukubelenga pa fyo aacita e lyo ne fyo akacita pa kuti ifintu fikalemuwamina.

Nga ca kuti mulefwaya ukwishiba bwino umuntu, kuti cawama mwaishiba ifyo acitapo e lyo na mafya ayo acimfyapo. Ifi fine e fyo caba na kuli Lesa, nga mulefwaya ukumwishiba bwino, mulingile ukusambilila pa fyo acitapo. Nga mwacita ifi mukamona ukutila Lesa alicita ifintu ifingi ifitwafwa muno nshiku kabili ifikalenga tukekale bwino ku ntanshi.

LESA ABUMBILE IFINTU FYONSE PA KUTI TULEIPAKISHA UKUBA NO BUMI

Yehova Lesa e Kabumba Mukalamba, kabili “imibele yakwe, ukutula fye apo abumbile umuntu, bailukila ku fyo abumba.” (Abena Roma 1:20) Baibolo ilanda ukuti Lesa “e Wapangile isonde ku maka yakwe, kabili e wapampamike icalo ku mano yakwe, ayanshile imyulu ku mucetekanya wakwe.” (Yeremia 10:12) Na kabili ifyo Lesa abumba filanga ukuti alitubikako amano.

Tontonkanyeni pa fyo Yehova atubumba mu nshila yaibela. Atubumbile “mu cipasho cakwe.” (Ukutendeka 1:27) Ici cilolele mu kuti atubumbile mu nshila ya kuti tulepashanya imibele yakwe. Alitubumbile na maka ya kwishiba amafunde yakwe e lyo ne fyo amona ifintu. Nga tulekonka amafunde yakwe tulaba sana ne nsansa. Ne cacilapo ukuwama ca kutila kuti twaba ifibusa fyakwe.

Ifyo Lesa abumba ifyaba pe sonde filalanga ukuti alitubikako amano. Umutumwa Paulo alandile ukuti, Lesa “tailekele fye ukwabula ubushininkisho pantu acitile icisuma, pa [kutupeela] imfula ukufuma mu muulu ne nshita sha kutwala ifisabo, [ukutupeela] ifya kulya ifingi no kulenga imitima [yesu] ukusangalala.” (Imilimo 14:17) Lesa tatupeela fye ifilenga tutwalilile ukuba no mweo, lelo alitupeela ne fintu ifingi ifilenga tuleipakisha ukwikala pe sonde. Kwaliba na fimbi ifisuma ifyo Yehova afwaya ukutucitila.

Yehova abumbile isonde pa kuti abantu baleikalamo umuyayaya. Baibolo itila: “Icalo apeela ku bana ba bantu,” kabili ilanda no kuti ‘tacipangiile apa fye, lelo acipangiile ukuti cileikalwamo.’ (Amalumbo 115:16; Esaya 45:18) Ni bani bakekala pe sonde kabili bakekalapo ukufika lilali? Baibolo ilanda ukuti: “Abalungama e bakekala mu calo, Kabili bakekalamo umuyayaya.”—Amalumbo 37:29.

Apo Yehova alefwaya abantu baleikala pe sonde, alibumbile umwaume no mwanakashi wa kubalilapo, Adamu na Efa, kabili ababikile mwi bala lya Edeni “ku kulilima no kulisakamana.” (Ukutendeka 2:8, 15) Na kabili Lesa abebele ukuti: “Fyaleni, fuleni, kumaneni pe sonde no kulimapo.” (Ukutendeka 1:28) Kanshi Adamu na Efa balikwete isubilo lya kwikala umuyayaya pe sonde. Ku ca bulanda tabaumfwilile Lesa, kabili ici calengele beba pa ‘balungama abakekala pe sonde.’ Nomba, nga fintu twalamona, ifyo Adamu na Efa bacitile tafyalengele Yehova ukwalula ico abumbile abantu ne sonde. Natulande pali fimbi ifyo Lesa aacita.

LESA ALITUPEELA ICEBO CAKWE

Baibolo e Cebo ca kwa Lesa. Cinshi Yehova atupeelela Baibolo? Umulandu uukalamba uo atupeelela Baibolo ni co afwaya tulesambilila pali ena. (Amapinda 2:1-5) Kwena Baibolo tayasuka amepusho yonse ayo twingepusha pali Lesa, kabili takwingaba icitabo icingaasuka. (Lukala Milandu 3:11) Na lyo line, fyonse ifyaba mu Baibolo filatwafwa ukumwishiba. Mwaliba amalyashi ayalanda pa fyo Lesa acitila abantu e lyo ne fyo ababikako amano. Na kabili, Baibolo ilatwafwa ukwishiba abantu abo Lesa atemwa na bo apata. (Amalumbo 15:1-5) Ilatwafwa no kwishiba ifyo Lesa afwaya tulemupepa, imibele iyo tulingile ukuba na yo, e lyo ne fyo tulingile ukulamona ifyuma. Na kabili Baibolo ilalanda na pali Yesu Kristu. Apo imibele yakwe yalipalana sana ne ya kwa Yehova Wishi, ifyo alelanda ne fyo alecita filatwafwa ukwishiba ifyo Yehova aba.—Yohane 14:9.

Cimbi icalenga Yehova atupeele Icebo cakwe Baibolo, ni co afwaya twaishiba ifyo tulingile ukulacita pa kuti tuleba ne nsansa. Yehova abomfya Baibolo pa kutweba ifyo tulingile ukulacita pa kuba ne nsansa mu lupwa, pa fyo tulingile ukulamona ifyuma, e lyo na pa fyo twingacita pa kushipikisha amafya. Nga fintu mwalabelenga mu fipande fikonkelepo muli ino magazini, Baibolo yalyasuka amepusho ayacindama pamo nga: Mulandu nshi tuculila? Bushe ifintu fikaba shani ku ntanshi? Baibolo ilalondolola ne fyo Lesa aacita pa kuti akafikilishe ico abumbile abantu ne sonde.

Kwaliba na fimbi ifingi ifilanga ukuti Baibolo yalipusana sana ne fitabo fimbi kabili Cebo ca kwa Lesa. Nangu ca kuti Baibolo yalembelwe mu myaka ukucila pali 1,600 kabili abantu 40 e balembele, ifyebo fyabamo tafiipilika pantu Lesa e mwine wa ici citabo. (2 Timote 3:16) Ukupusanako ne fitabo fimbi ifya kale, ifyebo fyaba mu Baibolo tafyayaluka, kabili tulashininkisha ifi nga twamona amamanyuskripti ya Baibolo ayengi aya kale. Na kabili, kwaliba abashifwaya ukuti abantu abengi bakwate Baibolo mu lulimi lwabo e lyo no kulaibelenga. Na lyo line, Baibolo e citabo abantu abengi muno nshiku bakwata kabili ilapilibulwa mu ndimi ishingi ukucila ifitabo fimbi. Ifi Baibolo yatwalilila ukubako filanga fye ukuti “icebo ca kwa Lesa wesu cena, cikabako umuyayaya.”—Esaya 40:8.

LESA AKAFIKILISHA ICO ABUMBIILE ABANTU NE SONDE

Cimbi ico Lesa aacita kutupeela icintu icacindama sana icikalenga akafikilishe ico abumbiile abantu ne sonde. Nga fintu tulandilepo, Lesa alefwaya abantu ukulaikala pe sonde umuyayaya. Lelo Adamu asalilepo ukukanaumfwila Lesa, kabili ifi acitile fyalengele ena na bana bakwe ukukanaba ne isubilo lya kwikala umuyayaya. Baibolo itila: “E ico, filya ulubembu lwaingilile mu muntu umo pano calo ne mfwa yaingilile mu lubembu, e fyo ne mfwa yasalanganine ku bantu bonse pantu bonse balibembwike.” (Abena Roma 5:12) Filya Adamu ashaumfwilile Lesa, fyalengele camoneka kwati ifyo Lesa abumbiile abantu ne sonde tafyakacitike. Finshi Lesa acitilepo pali filya Adamu abembwike?

Ifyo Yehova acitile fyalilangile imibele akwata. Alibomfeshe umulinganya ilyo apingwile Adamu na Efa pa fyo bacitile, kabili alipeele abana ba kwa Adamu isubilo lya kwikala umuyayaya. Apo Lesa alikwatisha amano, alilandile ifyo aali no kucita ilyo Adamu na Efa babembwike. (Ukutendeka 3:15) Aali no kubomfya Umwana wakwe Yesu Kristu pa kutulubula ku lubembu ne mfwa. Cali no kuba shani pa kuti Lesa atulubule ku lubembu ne mfwa?

Pa kuti Yehova atulubule ku lubembu ne mfwa ifyo twapyana kuli Adamu, atumine Yesu ukwisa pe sonde ku kusambilisha abantu ifikalenga bakabe no mweo na ku “kupeela umweo wakwe icilubula pa kuti alubule abengi.”a (Mateo 20:28; Yohane 14:6) Yesu e walingile ukupeela umweo wakwe icilubula pantu aali uwapwililika nga filya Adamu aali. Yesu taali nga Adamu, pantu ena alitwalilile ukuba ne cumfwila mpaka ne mfwa. Apo Yesu tabembwikepo, Yehova alimubuushishe kabili alibwelele ku muulu. Yesu alipeele abantu bacumfwila isubilo lya kwikala umuyayaya ilyo Adamu afililwe ukubapeela. Baibolo itila: “Pantu filya kuli bucintomfwa bwa muntu umo abengi balengelwe ababembu, e fyo mu cumfwila ca muntu umo e mo abengi bakalengelwa abalungama.” (Abena Roma 5:19) Lesa akabomfya icilubula ca kwa Yesu ku kufikilisha ubufwayo bwakwe ubwa kuti abantu bakekale umuyayaya pe sonde.

Ifyo Yehova acitile pa kupwisha amafya ayo Adamu aletele ilyo abembwike, filatusambilisha ifingi pali ena. Natumona ukutila tapali icingalesha Yehova ukufikilisha ico abumbiile abantu ne sonde, kabili ifyo alandile ‘fikacitika.’ (Esaya 55:11) Na kabili tulatasha sana nga twamona ifyo Yehova alangile ukuti alitutemwa. Baibolo ilanda ukuti: “Kuli ici e ko ukutemwa kwa kwa Lesa kwamonekele muli ifwe, pantu Lesa atumine Umwana wakwe uwafyalwa eka ukwisa muli ici calo ukuti tukwatile umweo muli ena. Uku e kutemwa, te mu kuti ni fwe twatemenwe Lesa, lelo ni mu kuti ena e watutemenwe no kutuma Umwana wakwe ku kuba ilambo lya kufuta pa membu shesu.”—1 Yohane 4:9, 10.

Lesa ‘takeenye Umwana wakwe lelo alimupeele pa mulandu wa ifwe bonse,’ kanshi tatutwishika ukuti ‘ku cikuuku [cakwe] akatupeela ne fintu fyonse’ ifyo atulaya. (Abena Roma 8:32) Finshi Lesa atulaya? Twalayasuka ici cipusho mu cipande cikonkelepo.

Nga ca kuti mwakwata ubwafya, kuti mwaenekela cibusa wenu ukumwafwa. Nomba apo abantu bamo bamona kwati Lesa tacita icili conse ku kubafwa, batila te cibusa wabo. Nomba icishinka ca kuti Lesa alitucitila ifintu ifingi kabili akapwisha amafya yonse ayo tukwata pali ino nshita. Finshi Lesa akacita pa kupwisha amafya?

AKAFUMYAPO IFYABIPA FYONSE

Lesa akafumyapo uulenga ifyabipa ukulacitika. Baibolo yalilanda pa uulenga ifyabipa ukulacitika, itila: “Icalo conse calaala mu maka ya mubifi.” (1 Yohane 5:19) Uyu “mubifi” ni Satana Kaseebanya uo Yesu aitile ukuti “kateka wa pano calo.” (Yohane 12:31) Satana e walenga ifintu ukubipa sana mu calo. Nomba finshi Lesa akacita?

Yehova Lesa nomba line fye akabomfya Umwana wakwe Yesu Kristu pa ‘konaula uwakwata amaka ya kulenga imfwa, e kutila, Satana Kaseebanya.’ (AbaHebere 2:14; 1 Yohane 3:8) Na kuba Baibolo ilanda ukuti na Kaseebanya umwine alishiba ukuti “ali fye ne nshita inono” ilyo bashilamonaula. (Ukusokolola 12:12) Lesa akafumyapo na bonse abacita ifyabipa.—Amalumbo 37:9; Amapinda 2:22.

AKALENGA ISONDE UKUBA PARADAISE

Kabumba Lesa wesu nga afumyapo ifyabipa pe sonde, akafikilisha ico abumbiile abantu ne sonde. Finshi Lesa akatucitila?

Umutende no mutelelwe. “Abafuuka e bakekala mu calo, Kabili bakasekelela nga nshi pantu umutende ukafula.”—Amalumbo 37:11.

Ifya kulya ifisuma kabili ifingi. “Ingano shikafula nga nshi pano isonde; Pa muulu wa mpili shikafula icine cine.”—Amalumbo 72:16.

Amayanda ayasuma ne ncito ishisuma. “Bakakuula amayanda no kwikalamo; bakalima na mabala ya myangashi no kulya ifisabo fya yako. . . . Umulimo wa minwe yabo abasalwa bandi bakasekelamo nga nshi.”—Esaya 65:21, 22.

Bushe mulafwaisha ukwikala mu calo ca musango uyu? Nomba line fye bonse tukalaipakisha ukwikala muli ici calo.

AKAFUMYAPO UKULWALA NE MFWA

Pali ino nshita abantu balalwala no kufwa, lelo ifi tafyakatwalilile. Nomba line fye, Lesa akalenga abantu ukunonkelamo mwi lambo lya cilubula ilya kwa Yesu pa kuti “onse uumutetekela ekonaika lelo akabe no mweo wa muyayaya.” (Yohane 3:16) Finshi Lesa akacita ukubomfya ilambo lya kwa Yesu?

Akafumyapo ukulwala. “Takuli umwikashi uukatila: ‘Nindwala.’ Abantu abakekala mu calo bantu abaelelwa imembu shabo.”—Esaya 33:24.

Akafumyapo imfwa. “Akamina imfwa umuyayaya, kabili Shikulu Mulopwe Yehova akafuuta ifilamba ku menso yonse”—Esaya 25:8.

Akatupeela umweo wa muyayaya. “Ubupe bwa kwa Lesa mweo wa muyayaya muli Kristu Yesu Shikulwifwe.”—Abena Roma 6:23.

Akabuusha abafwa. “Kukaba ukubuuka kwa balungama na bashalungama.” (Imilimo 24:15) Lesa akabomfya icilubula ca kwa Yesu pa kubuusha abafwa.

Bushe Lesa akacita shani pa kufikilisha ifi twalandapo?

AKABIKAKO UBUTEKO UBUSUMA

Pa kufikilisha ico abumbiile abantu ne sonde, Lesa akabomfya ubuteko bwa ku muulu, kabili Yesu Kristu e o asonta ukuba Imfumu. (Amalumbo 110:1, 2) Ubu buteko nelyo ubufumu, e bo Yesu asambilishe abasambi bakwe ukulapepela ilyo abebele ukulapepa ukuti: “Shifwe wa mu muulu, . . . Ubufumu bwenu bwise.”—Mateo 6:9, 10.

Ubufumu bwa kwa Lesa e bukalateka isonde lyonse kabili bukafumyapo ifyabipa na mafya yonse. Takuli ubuteko ubwingateka bwino abantu ukucila Ubufumu bwa kwa Lesa! Ici e calengele Yesu ilyo ali pe sonde alebombesha ukubila “imbila nsuma ya bufumu,” kabili alyebele na basambi bakwe ukulamupashanya.—Mateo 4:23; 24:14.

Apo Yehova Lesa alitemwa sana abantu, alilaya ukuti akabacitila fyonse ifi tulandilepo. Nalimo ukwishiba ifi kuti kwalenga mwalafwaya ukwishiba Lesa e lyo no kuba ifibusa fyakwe. Nomba busuma nshi bwaba mu kwishiba Lesa no kuba ifibusa fyakwe? Icipande cikonkelepo nacasuka ici cipusho.

Mu fipande fifumineko, natulanda pa fintu ifingi ifitwafwile ukwishiba bwino Lesa. Icipande ca kubalilapo nacilanda pa fyo Baibolo isambilisha ukuti ishina lyakwe ni Yehova no kuti alikwata sana ukutemwa. Lyena natulanda na pa fyo Lesa aacita ne fyo akacitila abantu ku ntanshi. Kwaliba na fimbi ifyo tulingile ukwishiba pali Lesa, kanshi kuti mwayipusha amuti, “Busuma nshi bwaba mu kwishibilapo na fimbi pali Lesa?”

Yehova alitulaya ukuti ‘nga twamufwaya, akaleka tukamusange.’ (1 Imilandu 28:9) Kanshi nga ca kuti mwaishiba bwino Lesa, akaba “cibusa” wenu. (Amalumbo 25:14) Busuma nshi bwaba mu kuba ifibusa fya kwa Lesa?

Mukaba sana ne nsansa. Baibolo ilanda ukuti Yehova ni “Lesa wa nsansa.” (1 Timote 1:11) Nga ca kuti mwaba ifibusa fyakwe kabili mwalamupashanya, mukaba sana ne nsansa kabili ubumi bwenu bukawaminako. (Amalumbo 33:12) Na kabili mukaba ne nsansa nga mwaba ifibusa fya kwa Lesa pantu mukalaumfwana bwino na bantu kabili tamwakalecita ifingamuletelela. Mukalaumfwa nga fintu uwalembeleko Amalumbo alandile uwatile, “Ukupalama kuli Lesa kusuma kuli ine.”—Amalumbo 73:28.

Lesa akamubikako sana amano. Yehova alilaya ababomfi bakwe ukuti: “Nkakupanda amano ninshi na menso yandi yali pali iwe.” (Amalumbo 32:8) Aya amashiwi yalatulanga ukuti Yehova alabika sana amano ku babomfi bakwe kabili alabacitila ifyo bakabila. (Amalumbo 139:1, 2) Nga mwaba ifibusa fyakwe, Yehova akulamusakamana lyonse.

Ifintu fikamuwamina ku ntanshi. Nga mwaba ifibusa fya kwa Lesa kuti mwaba ne nsansa pali ino nshita kabili ifintu fikamuwamina sana ku ntanshi. (Esaya 48:17, 18) Baibolo ilanda ukuti: “Pa kuti babe no mweo wa muyayaya, kano baishiba imwe mwe Lesa wa cine mweka, na Yesu Kristu uo mwatumine.” (Yohane 17:3) Apo ifintu fyalibipa sana pali ino nshita, ili isubilo ilyo Lesa atupeela lyaba nga inanga pantu lilalenga twaba ‘abashininkisha kabili abakosa.’—AbaHebere 6:19.

Ifi twalandapo finono fye pa fintu ififwile ukulenga twaishiba bwino Lesa no kuba ifibusa fyakwe. Nga mulefwaya ukwishibilapo na fimbi, kuti mwalanshanya ne Nte sha kwa Yehova nelyo kuti mwaya pa jw.org/bem.