Bushe Sheol na Hades Finshi?

MU NDIMI balembelemo Baibolo pa kubalilapo fye, babomfeshe ishiwi lya sheʼohlʹ mu ciHebere na haiʹdes mu ciGriki ukucila pa miku 70. Amashiwi yonse yabili yalanda pa mfwa. AmaBaibolo yamo yayalula aya mashiwi ati “inshiishi,” “ku mbo,” nelyo “inindi.” Na lyo line, indimi ishingi tashakwata amashiwi yalondolola bwino bwino umwalola ili shiwi lya ciHebere ne lya ciGriki. Bushe aya mashiwi yalola mwi? Natumone ifyo yabomfiwa mu fyalembwa mu Baibolo.

Pali Lukala Milandu 9:10 patila: “Takuli ica kucita nangu ca kwelenganya nangu kwishiba nangu mano ku Mbo [Sheol] uko uleya.” Bushe ifi fyebo fyalola mu kuti Sheol cifulo, nelyo ni nshiishi uko twashiika umutemwikwa wesu? Iyo. Baibolo nga yalanda pa nshiishi, nelyo inindi ibomfya amashiwi yambi aya ciHebere ne ciGriki, te sheʼohlʹ na haiʹdes iyo. (Ukutendeka 23:7-9; Mateo 28:1) Kabili, Baibolo nga ilelanda pa nshiishi uko abantu abengi bashiikwa pamo, taibomfya ishiwi lya kuti Sheol, tutile nga ilelanda pa nshiishi ya lupwa nelyo icilindi umwashiikwa abantu abengi.—Ukutendeka 49:30, 31.

Nomba, bushe Sheol cinshi? Icebo ca kwa Lesa catulanga ukutila Sheol, nelyo Hades, te nshiishi fye iyi yine nelyo icilindi umwashiikwa abantu abengi pamo. Cimo ico Esaya 5:14 yalanda ca kutila Imbo [Sheol] ‘yalitanunuka . . . no kwasamwina akanwa ka kuko ukwabulo mulingo.’ Nangu Sheol alimina iminshipendwa ya bantu, ukwikuta kwena tekuta nangu panono. (Amapinda 30:15, 16) Ukupusana ne nshiishi ishi shine twaishiba, ukwa kuti abantu nga bafula sana abo bashiikako ninshi kwaisula, “ku Mbo [Sheol] na ku Bulobe takwikuta” iyo. (Amapinda 27:20) Ku Sheol kwena takwisula. Takwaba mpela. E ico Sheol nelyo Hades, te cifulo cabela ku ncende imo ifi. Lelo ni uko abantu bonse baya nga bafwa, cifulo ca mampalanya ukwaba abafwa.

Ifyo Baibolo isambilisha pa kubuushiwa filatwafwa ukwishibilako na fimbi pa fyo amashiwi ya kuti Sheol na Hades yapilibula. Icebo ca kwa Lesa calanda pa bakabuuka ukuti baba mu Sheol na Hades.a (Yobo 14:13; Imilimo 2:31; Ukusokolola 20:13) Kabili Icebo ca kwa Lesa cisambilisha ukutila ababa mu Sheol, nelyo Hades, bantu abalebombela Yehova ilyo tabalafwa e lyo na bashalemubombela. (Ukutendeka 37:35; Amalumbo 55:15) E cilya Baibolo ilandila ukutila “kukaba ukubuushiwa kwa balungama na bashalungama.”—Imilimo 24:15.

[Futunoti]

Ubushiku bwa Bupingushi Cinshi?

BUSHE mwaishiba ukuti Ubushiku bwa Bupingushi bukaba shani? Abengi batila abantu iminshipendwa bakalaya ku cipuna ca kwa Lesa umo umo. Kulya e ko cila muntu akapingulwa. Bamo bakalambulwa ukuyaikala mu muulu umwaba ubusuma bweka bweka, e lyo bambi bakapingulwa ukuyapya mu mulilo wa pe. Lelo, ifi te fyo Baibolo isosa. Icebo ca kwa Lesa tacisosa ukuti pali iyi nshita kukaba ifya kutiinya, lelo citila kukaba ifisuma kabili ikaba ni nshita ya kulenga ifintu ukuba ifyo fyali pa kubala.

Umutumwa Yohane alondolwele Ubushiku bwa Bupingushi pa Ukusokolola 20:11. Atile: “Namwene icipuna ca bufumu icikalamba icabuuta, no waikelepo. Ku cinso cakwe isonde no muulu fyalifulumwike, ne cifulo ca fiko tacasangilwe iyo. Kabili namwene abafwa, abakalamba na banono, nabeminina ku cinso ca cipuna ca bufumu, ne fimfungwa fyalifungulwilwe. Lelo icimfungwa cimbi califungulwilwe; icimfungwa ca bumi. Na bafwa bapingwililwe ku fyalembelwe mu fimfungwa umwabela imilimo yabo.” Bushe nani Kapingula walumbulwa pano?

Yehova Lesa e Kapingula mukalamba uwa bantunse. Lelo, alipeelako umuntu umbi umulimo wa kupingula. Ukulingana na Imilimo 17:31, umutumwa Paulo asosele ukuti Lesa “alibika ubushiku umo akapingwila aba pano isonde mu bulungami ku muntu uo asonta.” Uyu Kapingula wasontwa ni Yesu Kristu uwabuushiwa. (Yohane 5:22) Lelo, ni lilali Ubushiku bwa Bupingushi bukatendeka kabili bukapwa lilali?

Ibuuku lya Ukusokolola lilanga ukuti Ubushiku bwa Bupingushi bukatendeka pa numa fye ya nkondo ya Armagedone, ilyo ubwikashi bwa kwa Satana pano isonde bukonaulwa.a (Ukusokolola 16:14, 16; 19:19–20:3) Pa numa ya Armagedone, Satana ne fibanda fyakwe bakakakwa mu muyenge imyaka ikana limo. Pali ilya nshita, ba144,000 impyani sha Bufumu, na bo bakaba abapingushi kabili bakateeka nge “shamfumu pamo na Kristu imyaka ikana limo (1,000).” (Ukusokolola 14:1-3; 20:1-4; Abena Roma 8:17) Ubushiku bwa Bupingushi tabwakabe amaawala 24 fye. Bukaba bwa myaka ikana limo (1,000).

Muli iyi myaka 1,000, Yesu Kristu “akapingula abomi na bafwa.” (2 Timote 4:1) “Abomi” e bakaba “ibumba likalamba” ilikapusuka pa Armagedone. (Ukusokolola 7:9-17) Umutumwa Yohane kabili amwene “abafwa . . . nabeminina ku cinso ca cipuna” ca bupingushi. Nga filya Yesu alaile, “ababa mu nshiishi bakebukishiwa kabili bakomfwe shiwi [lya kwa Kristu] no kufumamo.” Icikalenga bakafumemo kubuushiwa. (Yohane 5:28, 29; Imilimo 24:15) Lelo ni pali finshi bakapingwilwa?

Ukulingana ne fyo umutumwa Yohane amwene mu cimonwa, “ifimfungwa fyalifungulwilwe,” na “bafwa bapingwililwe ku fyalembelwe mu fimfungwa umwabela imilimo yabo.” Bushe muli ifi fimfungwa e mwalembwa ifyo umuntu alecita kale? Iyo, abantu tabakapingwilwe pa fyo balecita ilyo bashilafwa. Twaishiba shani ico? Baibolo itila: “Pantu uwafwa, umulandu wakwe uwa lubembu ninshi wapwa.” (Abena Roma 6:7) Kanshi abakabuuka, bakesa ku mweo ninshi umulandu wabo naupwa. Ifimfungwa kanshi fimininako ifintu na fimbi ifyo Lesa akafwaya tulecita. Icikalenga abakapusuka Armagedone na bakabuushiwa ukwikala umuyayaya, kumfwila amafunde ya kwa Lesa, pamo na fyonse ifipya ifyo Yehova napamo akasokolola mu myaka 1,000. Kanshi abantunse bakapingwilwa pa fyo bakacita mu Bushiku bwa Bupingushi.

Ubushiku bwa Bupingushi bukalenga iminshipendwa ya bantu ukusambilila ifyo Lesa afwaya pa muku wa kubalilapo no kulacita ifyo fine. Kanshi ninshi umulimo wa kusambilisha ukakula sana. Cine cine, ‘abekashi ba pano nse bakasambililo bulungami.’ (Esaya 26:9) Lelo, te bonse bakafwaya ukucita ukufwaya kwa kwa Lesa. Pali Esaya 26:10 patila: “Umubifi nelyo abishiwa tasambilila bulungami; na mu calo umwabe fya kushikimika alacito bupondamishi, no kubulo kumono kupulama kwa kwa Yehova.” Aba babifi bakonaulwa umuyayaya mu Bushiku bwa Bupingushi.—Esaya 65:20.

Ku kupwa kwa Bushiku bwa Bupingushi, abakapusuka ‘bakaba no mweo’ wafikapo pantu bakapwililika. (Ukusokolola 20:5) E ico, mu Bushiku bwa Bupingushi abantu bakaba abapwililika nga filya fine bali no kuba pa kubala. (1 Abena Korinti 15:24-28) Lyene kukabo bwesho bwa kulekelesha. Satana bakamukakula no kumuleka eshe ukulufya abantu pa muku wa kulekelesha. (Ukusokolola 20:3, 7-10) Abakakaana Satana bakaba pali balya Baibolo yalaya ukuti: “Abalungama bakapyaninine calo, no kwikalamo inshiku pe.” (Amalumbo 37:29) Ca cine Ubushiku bwa Bupingushi bukawama ku bantunse ba basumino bonse!

[Futunoti]