Ifyebo Ififumine mu Mpapulo Shili mu Akatabo ka Imikalile no Mulimo Tubomba
© 2023 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
SEPTEMBER 4-10
ICUMA ICABA MU CEBO CA KWA LESA | ESTERE 1-2
“Mule-esha na Maka Ukuba Abaicefya nga Estere”
Kuti Mwatwalilila Ukuba Abafuuka na Lintu Muleeshiwa
11 Kuti cayafya ukuba abafuuka nga baletutasha sana. Natulande pa fyo Estere acitile ilyo ifintu fyayalwike. Estere ali uwayemba nga nshi kabili balemupeela ifya kuiyemfya pa mwaka umo. Cila bushiku aleba na bakashana abengi abafumine mu ncende ishalekanalekana isha mu fitungu ifyo abena Persia baleteka, bonse aba balefwaya ukuti imfumu ibatemwe. Lelo Estere ali uwa mucinshi kabili uwatekanya. Nangu ni lintu imfumu ya musalile ukuba namfumu, taleituntumba.—Este. 2:9, 12, 15, 17.
Alilandiileko Abantu ba kwa Lesa
15 Ilyo inshita yafikile iya kuti Estere aye ku mfumu, balimupeele insambu sha kuisalila ifya kufwala ne fintu fimbi fya kuiyemfeshako, nalimo ifyali no kulenga ukuti ayembe sana. Lelo Estere talombele nangu cimo ukucila pa fyo bamupeele kuli Hegee. (Este. 2:15) Afwile alishibe ukuti ukuyemba fye kweka takwali no kulenga imfumu ukumutemwa; lelo ukuicefya e kwacindeme nga nshi pantu abengi kwi sano te fyo baali. Bushe ifyo aletontonkanya fyali fye bwino?
Kuti Mwatwalilila Ukuba Abafuuka na Lintu Muleeshiwa
12 Nga tuli abafuuka tukalafwala ifya kufwala ifya mucinshi, tukalasakula no kubeya bwino umushishi, tukaba ne mibele iisuma kabili tukaba aba mucinshi. Twalishiba ukuti abantu te kuti batutemwe nga tuli ne cilumba nelyo nga tulefwaya ukubasekesha, lelo kuti batutemwa nga tuli no “mutima uwaikala tondolo kabili uwafuuka.” (Belengeni 1 Petro 3:3, 4; Yer. 9:23, 24) Nga tulatontonkanya pa fyabipa, ifyo fine e fyo tukatampa ukucita. Ku ca kumwenako, mu fyo tulanda na mu fyo tucita kuti twalenga abantu balatumona kwati twalicindama pa mulandu no mulimo tubomba, ifyo twaishiba, e lyo na bo twaishiba. Nelyo kuti twalalondolola ifintu ica kuti abantu balatutasha pa mano yesu na pa milimo tubomba nangu ca kuti kwaliba abatwafwako. Tulingile ukulapashanya Yesu. Ifingi ifyo alelanda aleyambula Amalembo ya ciHebere. Yesu ali uwafuuka e ico alefwaya abantu beshibe ukuti ifyo alelanda fyalefuma kuli Yehova, talebomfya fye amano yakwe umwine.—Yoh. 8:28.
Ukufwayafwaya Icuma Icaba mu Cebo ca kwa Lesa
Bushe Kuti Mwa-Asuka ici Cipusho?
Abafwailikisha ifintu balisangile ifyalembwa fya bena Persia ifyalanda pa mwaume we shina lya Marduka (mu cibemba Mordekai). Alikwete icifulo ca pa muulu, nalimo ali ni akauntanti mu Shushani. Ba Arthur Ungnad, abaishiba sana ilyashi lya kale ilya ku Asia, batile ukufika pali ilya nshita, filya fine fyalembwa basangile, e fyalandilepo fye “pali Mordekai uo balandapo mu Baibolo.”
Ukutula apo ba Ungnad balandile aya mashiwi, abasambilila bambi nabo balipilibula ifyalembwa fya bena Persia ifingi. Fimo ifyo bapilibula, fyalembwa beta ukuti Persepolis tablets, ifyo basangile mupepi ne linga lya musumba wa kale uwa Persepolis. Bafisangile mu cikuulwa icali kale Icipao. Ifi fyalembwa bafilembele ilyo Imfumu Xerxes I yaleteka. Fyalembwa mu lulimi lwa ciElamu, kabili mwaliba na mashina na yambi aya bantu abo balandapo mwi buuku lya kwa Estere.
Ifyalembwa ifingi ifya Persepolis fyalilandapo pali Marduka, uwali kalemba mwi sano lya ku Shushani ilyo Imfumu Xerxes I yaleteka. Ifyalembwa fimo fitila Marduka ali ni kapilibula. Ifi ifyalembwa filanda, filomfwana ne fyo Baibolo ilondolola Mordekai. Baibolo itila ali ni cilolo uwalebombela mwi sano lya Mfumu Ahasuerusi (nelyo Xerxes I), kabili alelanda nalimo indimi shibili. Mordekai aleikala pa mpongolo ye sano lya mu Shushani. (Este. 2:19, 21; 3:3) Pali iyi mpongolo iikalamba e palebombela abalashi ba kwi sano.
Kwali ifingi ifyo Marduka uo balandapo mu fyalembwa fya bena Persia, e lyo na Mordekai uo balandapo mu Baibolo bapalanamo. Baliko pa nshita imo ine, baleikala mu musumba umo wine, kabili balebomba na bucilolo pe sano limo line. Ifi fyonse basanga, filanga fye ukuti nalimo filanda pali Mordekai uo balandapo mwi buuku lwa kwa Estere.
w22.11 amabu. 13-14 amapara. 3-7
Muleba Abashipa, Pantu Yehova E Kaafwa Wenu
3 Paulo alekabila aba kumwafwa. Nalimo mu mwaka wa 56 ninshi Yesu alibwelelamo ku muulu, ibumba lya bantu abalefwaya ukumwipaya balimufumishe mwi tempele ilyali mu Yerusalemu. Ubushiku bwakonkelepo ilyo bamutwele mu cilye ca Sanhedrini, abalwani bakwe bafwaile ukumulya akanama kabishi. (Imil. 21:30-32; 22:30; 23:6-10) Pali ilya nshita nalimo Paulo aletontonkanya ukuti, ‘Ni lilali abantu bakaleka ukuncusha?’
4 Bushe Yesu aafwile shani Paulo? Mu nshita ya bushiku ilyo Paulo bamwikete, “Shikulu” Yesu amoneke kuli ena no kumweba ati: “Shipa! Pantu filya fine wabilile sana imbila nsuma pali ine mu Yerusalemu, e fyo ufwile no kubila na ku Roma.” (Imil. 23:11) Ifyo Yesu alandile fyalikoseleshe sana Paulo! Yesu alitashishe Paulo pa fyo abombeshe ukubila imbila nsuma mu Yerusalemu. Na kabili alilaile Paulo ukuti ali no kufika umutende ku Roma uko ali no kuyabila imbila nsuma. Ifyo Yesu alaile Paulo fyalengele aumfwa uwacingililwa nga filya umwana omfwa nga nabamufukatila kuli wishi.
5 Mafya nshi na yambi ayo Paulo akwete? Ilyo papitile nalimo imyaka ibili ukufuma apo bafwaile ukumwipaya ku Yerusalemu, Paulo aninine ubwato ukuya ku Italia. Ilyo bali pali ubu ubulendo, kwalimine icikuuku ca mwela icikalamba nga nshi ica kuti abale-ensha ubwato na bonse abanininemo bamwene kwati balafwa. Na lyo line Paulo ena tatiinine. Cinshi calengele etiina? Aebele abo ali nabo mu bwato ukuti: “Buno bushiku Lesa wandi uo mombela acituma malaika wakwe ukwisamoneka kuli ine, no kunjeba ati, ‘Witiina, Paulo. Ukeminina ku cinso ca kwa Kaisare, kabili, mona! Lesa alepususha bonse abali nobe mu bwato.’” Yehova alibomfeshe malaika ukweba Paulo amashiwi yamo yene ayo Yesu amwebele. Kabili Paulo alifikile ku Roma nga filya fine Yehova amulaile.—Imil. 27:20-25; 28:16.
6 Bushe Yesu atwafwa shani? Yesu alatwafwa nga filya fine aafwile Paulo. Ku ca kumwenako, alilaya abasambi bakwe bonse ukuti: “Nakulaba na imwe inshiku shonse mpaka na ku mpela ya calo.” (Mat. 28:20) Amashiwi Yesu alandile yalatukoselesha. Cinshi twalandila ifi? Pantu inshita shimo tulaba na mafya. Ku ca kumwenako, nga ca kuti twafwilwa lupwa wesu nelyo cibusa wesu, tatuba fye no bulanda pa nshiku ishinono, lelo tulatwalilila ukumfwa ububi pa myaka iingi. Bamo balaba na mafya pa mulandu wa kuti balikota. E lyo bambi nabo balaba na mafya pa mulandu wa kuti balasakamikwa sana. Na lyo line tulatwalilila ukushipikisha pantu twalishiba ukuti Yesu alaba na ifwe “inshiku shonse,” ukubikako fye ne nshiku tuba sana na mafya.—Mat. 11:28-30.
7 Icebo ca kwa Lesa citila Yehova alabomfya bamalaika pa kutwafwa. (Heb. 1:7, 14) Ku ca kumwenako, bamalaika balatwafwa no kututungulula ilyo tulebila “imbila nsuma . . . ya bufumu” ku bantu aba mu “nko shonse na ku mitundu yonse na ku ba ndimi shonse.”—Mat. 24:13, 14; belengeni Ukusokolola 14:6.
SEPTEMBER 11-17
ICUMA ICABA MU CEBO CA KWA LESA | ESTERE 3-5
“Muleafwa Bambi pa Kuti Balebombesha”
it-2-E ibu. 431 para. 7
Mordekai
Alikeene Ukukontamina Hamani. Ilyo ifi fyacitike, Hamani umwina Agagi balimusontele ukuba cilolo mukalamba uwa kwa Ahasuerusi, kabili aebele bonse abali pa mwinshi wa mpongolo ya ku mfumu ukulamukontamina pa mulandu wa cifulo ico bamupeele. Mordekai alikaninine fye ndai ukukontamina Hamani kabili alandile ukuti apo ali mu Yuda tamukontamine. (Este. 3:1-4) Ifi Mordekai akeene ukukontamina Hamani pa mulandu wa kuti ali mu Yuda, cilangilila ukuti alikwete bucibusa ubwakosa na Yehova Lesa wakwe. Alishibe no kuti ukukontamina Hamani takwali no kulenga fye awa ubukupeme pa ntanshi ya muntu uwacindama ku kulanga ukuti alimucindike nga filya abena Israele balecita kale ku mfumu pa kulanga ukuti bali-icindike. (2 Sam. 14:4; 18:28; 1 Isha. 1:16) Nomba kwali icalengele Mordekai e kontamina Hamani. Hamani nalimo ali mwina Amaleke, kabili Yehova atile akalwa inkondo na bena Amaleke “ku nkulo ne nkulo.” (Ukufu. 17:16) Kanshi ico ashamukontamine ni co alefwaya ukuba uwa cishinka kuli Lesa, te pa mulandu wa kuti talefwaya fye ukukanaba ulubali lwa calo.
it-2-E ibu. 431 para. 9
Mordekai
Balimubomfeshe Ukupususha Abena Israele. Ilyo icipope ca kwipaya aba Yuda bonse mu bufumu bonse ubwa Persia cafumine, Mordekai alicetekele ukuti ico Estere bamubikiile pali bunamfumu ni kukupususha aba Yuda pali ilya inshita. Alilondolwelele Estere umulimo uukalamba uo akwete kabili alimwebele no kuyalomba imfumu ukuti ibafwe. Nangu ca kuti ukucita ifi kwali no kulenga aibika mu kapoosa mweo, Estere alisumine ukucita ifyo bamwebele.—Este. 4:7–5:2.
Alilandiileko Abantu ba kwa Lesa
22 Estere afwile alitiinine sana ilyo aumfwile aya mashiwi. Kabili nomba e lyo icitetekelo cakwe caeshiwe sana. Ali no mwenso nga nshi, kabili amashiwi ayaswike Mordekai e yalanga. Estere aibukisheko Mordekai ukuti ifunde lya mfumu lyali lya kuti umuntu alingile ukwipaiwa nga aya ku mfumu ukwabula ukumwita. Kano fye nga ca kuti imfumu yamutambika inkonto ya golde e lyo engapusuka. Bushe kwali icali no kulenga Estere ukucetekela ukuti tabakamwipaye maka maka nga atontonkanya pa fyacitikile namfumu Bashti ilyo akeene ukuya ku mfumu ilyo yamwitile? Aebele Mordekai ukuti imfumu tayamwitilepo pa nshiku 30! Ifi imfumu ishamwitile pali ishi nshiku nalimo fyalengele aletontonkanya ukuti iyi mfumu iyalealuka-aluka yalimusuulile.—Estere 4:9-11.
23 Mordekai aebele Estere amashiwi ayakoseshe icitetekelo cakwe. Amwebele ukuti nga ca kutila tacitilepo nangu cimo, ipusukilo lya baYuda lyali no kufuma kumbi. Nomba bushe Estere ena e wali no kupusuka nga ca kutila baipaya abaYuda? Mordekai alangile ukuti ali ne citetekelo icikalamba muli Yehova, uushali no kuleka abantu bakwe ukuloba no kufilwa ukufikilisha amalayo yakwe. (Yosh. 23:14) Lyena Mordekai aipwishe Estere ukuti: “Nani eshibe nga ca kuti ico wafikila kuli bunamfumu mulandu wa kutupususha?” (Este. 4:12-14) Mordekai alicetekele sana Lesa wakwe, Yehova. Bushe na ifwe e fyo twamucetekela?—Amapi. 3:5, 6.
Ukufwayafwaya Icuma Icaba mu Cebo ca kwa Lesa
Balatwala Imilandu ku Cilye nga Babapoka Ubuntungwa bwa Kupepa
14 Nga filya Estere na Mordekai bacitile, abantu ba kwa Yehova pali lelo tabalekapo fye nga babapoka ubuntungwa bwa kupepa Yehova ukulingana ne fyo umwine alanda. (Este. 4:13-16) Na imwe kuti mwacitako fimo. Mulepepelako aba bwananyina abo bacusha pa mulandu wa kupepa. Amapepo ya musango uyo, kuti yayafwa sana aba bwananyina abo bacusha. (Belengeni Yakobo 5:16.) Bushe Yehova alasuka ilyo tulepepelako aba bwananyina abo bacusha? Imilandu twawina mu cilye ilanga ukuti cine cine alasuka!—Heb. 13:18, 19.
SEPTEMBER 18-24
ICUMA ICABA MU CEBO CA KWA LESA | ESTERE 6-8
“Ifyo Twingasambilila Ukulanshanya Bwino Kuli Estere”
Alishipile, Alicenjele Kabili Ali-ipeeleshe
15 Pa mulandu wa kutila Estere alitekenye no kulolelako ubushiku na bumbi ubwa kweba imfumu ifyali mu mutima, calengele ukuti amapange ya kwa Hamani yeshibikwe kabili aliseebene nga nshi. Yehova Lesa afwile e walengele imfumu ukukanasendama pali bulya bushiku. (Amapi. 21:1) E mulandu wine Icebo ca kwa Lesa citukoselesesha ukuba no mutima wa ‘kulindilila.’ (Belengeni Mika 7:7.) Nga tulelindilila, tukasanga ukuti Lesa e wakwata inshila ishisuma nga nshi isha kupwishishamo amafya yesu ukucila inshila shesu.
Alishipile pa Kulanda
16 Estere tatwalilile fye ukulolela pantu nalimo ici nga calengele imfumu ukukalipa; ilyo apekenye umutebeto walenga bubili, alyebele imfumu fyonse ifyali mu mutima. Nomba ni lilali aali no kulanda? Ilyo bali pa mutebeto, imfumu yalipwishe Estere na kabili ico alefwaya ukuti imucitile. (Este. 7:2) Iyi nomba e yali inshita ya kuti Estere alande.
Alishipile, Alicenjele Kabili Ali-ipeeleshe
17 Estere afwile alipepele kuli Lesa mu mutalalila ilyo ashilaeba imfumu ukuti: “Nga cili fye bwino kuli imwe, mwe mfumu, kabili nga mwatemwa, ndelomba ukuti mundeke mbe no mweo no kuleka abantu bandi na bo babe no mweo.” (Este. 7:3) Imilandile ya kwa Estere ku mfumu ilangilila ukuti alicindike ifyo imfumu yali no kupingula. Estere tali nga Bashti, namfumu wa kubalilapo uwaseebenye umulume wakwe ku mufulo fye! (Este. 1:10-12) Cimbi na co ca kuti, Estere tasuushishe imfumu pa fyo yacetekele sana Hamani. Lelo apaapeete imfumu ukuti imucingilile pa kuti bemwipaya
Alishipile, Alicenjele Kabili Ali-ipeeleshe
18 Ukwabula no kutwishika, ifyo Estere alombele fifwile fyalipapwishe imfumu. Nani uwingafwaya ukwipaya namfumu wakwe? Estere atwalilile ukulanda ati: “Nabatushitisha, ine na bantu bandi, ukuti batukufye, batwipaye no kutulofya. Abatushitisha ku kuba fye abasha baume na basha banakashi, nga natalelepo fye. Lelo ubu bucushi tabuweme pantu buli no kubipila imfumu.” (Este. 7:4) Estere alilandile pa bwafya ukwabula no kupita mu mbali, kabili atile akuba kubashitisha fye mu busha, nga talandilepo nangu cimo. Lelo ukulofya abaYuda bonse cali cintu icikalamba sana icali no kubipila imfumu nga ca kuti yali no kuleka fye.
19 Ifyo Estere acitile fitusambilisha pa nshila isuma iya kukolopekelamo bambi. Nga ca kutila mulefwaya ukweba umuntu uo mwatemwa nelyo umulashi pa bwafya bumo ubukalamba, kuti cawama ukutekanya, ukuba no mucinshi, kabili ukuba abafumacumi ilyo mulelanda no yo muntu.—Amapi. 16:21, 23.
Ukufwayafwaya Icuma Icaba mu Cebo ca kwa Lesa
Ifyo Twingafwaisha Ukwishiba mwi Buuku lya kwa Estere
7:4—Bushe ukwipaya abaYuda bonse kwali no kuba shani icintu ico “imfumu ikalufya”? Mano mano Estere alondolwele ku mfumu ukutila kuti cawamapo ukushitisha abaYuda mu busha. Estere atile nga ca kuti abaYuda bonse baipaiwa ninshi imfumu tapali ico yali no kunonkelamo. Indalama sha silfere 10,000 isho Hamani alaile ukubika mu cipao ca mfumu nga ca kuti aipaya abaYuda bonse, te kuti shilingane ne ndalama engabika mu cipao ca mfumu nga ca kutila alishitishe balya baYuda mu busha. Na kabili, ipange lya kwipaya abaYuda bonse alibomba, ninshi na namfumu wine nga balimwipeye.
w22.01 amabu. 10-11 amapara. 8-10
Ifyo Tusambilila Kuli Yakobo Munyina wa kwa Yesu
8 Yakobo tasambilile sana. Intungulushi sha mapepo pali ilya nshita shalemumona fye nga filya fine shalemona umutumwa Petro na Yohane ukuti bali “abashasambilila kabili abantu yaweyawe.” (Imil. 4:13) Lelo Yakobo alishilesambilila ifya kusambilisha bwino. Tulashininkisha ici nga twabelenga ibuuku lya mu Baibolo ilyo alembele ilyainikwa ishina lyakwe. Nalimo na ifwe tatwasambilila sana nga filya Yakobo ali. Lelo kuti tulesambilisha bwino nga ca kuti Yehova atwafwa ukubomfya umupashi wakwe kabili nga tulekonka ifyo icilonganino cakwe citusambilisha. Natumone ifyo Yakobo alesambilisha e lyo ne fyo twingasambililako.
9 Yakobo talebomfya amashiwi ayakosa kabili alelondolola ifyebo mu nshila ya kuti abantu baumfwa bwangu ico alelandapo. Ici calengele abo alesambilisha baishiba ifyo balingile ukucita. Ku ca kumwenako, moneni ifyo Yakobo asambilishe Abena Kristu mu nshila ya-anguka ukuti balingile ukushipikisha ilyo babafyenga no kukanalaenda ne cikonko ku mukoshi. Alembele ukuti: “Tuletila balipaalwa abashipikisha amacushi. Mwalyumfwa ukushipikisha kwa kwa Yobo kabili mwalishiba ne fyo Yehova acitile pa kulekelesha, icilanga ukuti Yehova wa nkumbu nga nshi kabili wa luse.” (Yako. 5:11) Yakobo abomfeshe Amalembo ilyo alesambilisha aba bwananyina. Abomfeshe Icebo ca kwa Lesa pa kulenga aba bwananyina beshibe ukuti Yehova alalambula bonse ababa ne cishinka kuli ena nga filya Yobo ali. Yakobo alengele abo alesambilisha baumfwa ico alelandapo pantu abomfeshe amashiwi aya-anguka kabili alondolwele ifyo alelandapo mu nshila iya-angula. Ici calengele belabika sana amano kuli ena lelo balebika amano kuli Yehova.
10 Finshi tulesambililako? Mulesambilisha ifya-anguka kabili mulebomfya Icebo ca kwa Lesa pa kusambilisha. Ilyo tulesambilisha tatufwile ukulanda ifyebo ifingi pa kuti fye tupapushe abantu, lelo tufwile ukulenga baishiba ukuti Yehova e waishiba ifintu ifingi nga nshi kabili alibabikako amano. (Rom. 11:33) Kuti twacita ifi nga ca kuti fyonse ifyo tulesambilisha filefuma mu Malembo. Ku ca kumwenako, mu cifulo ca kweba abasambi ifya kucita nga ca kuti ni fwe twali no bwafya bakwete, tufwile ukubafwa ukutontonkanya pa bantu balembwa mu Baibolo pa kuti beshibe ifyo Yehova amona e lyo ne fyo omfwa pa fintu. Ici cikalenga bakalefwaisha ukucita ifyo balesambilila pantu ninshi balefwaya ukulenga Yehova ukusekelela te kufwaya fye ukutusekesha.
SEPTEMBER 25–OCTOBER 1
ICUMA ICABA MU CEBO CA KWA LESA | ESTERE 9-10
“Alebomfya Amaka Akwete ku Kwafwa Abantu Bakwe”
it-2-E ibu. 432 para. 2
Mordekai
Mordekai alipyene Hamani pali bucilolo kabili balimupeele ne nindaminwe ya mfumu iya kufwatikilako. Estere asontele Mordekai ukula-angalila ing’anda iyali iya kwa Hamani, iyo imfumu yamupeele. Lyena Mordekai abomfeshe amaka imfumu ya mupeele no kulemba ifunde limbi ilyapeele abaYuda insambu sha kuipokolola ku balwani babo. Ici cipope calengele aba Yuda bamona ukuti balalubuka kabili balisekelele. Abantu abengi abaleikala mu bufumu bwa bena Persia bailundile ku baYuda, kabili ilyo ubushiku bwa Adari 13 bwafikile, ninshi abaYuda nabaipekanya. Apo Mordekai alikwete icifulo icikalamba mu bufumu, ababomfi ba bufumu balebatungilila abaYuda ku. Mu Shushani balitwalilile ukulwa ukufika na pa bushiku bwakonkelepo. Abalwani ba baYuda ukucila pali 75,000 balibepeye ukubikako fye na bana abaume 10 aba kwa Hamani. (Este. 8:1–9:18) Ilyo Estere asuminisheko ku fyo Mordekai alandile pa kupanga umutebeto, balitendeke ukusefya umutebeto cila mwaka pa 14 na 15 mu mweshi wa Adari, mu “nshiku sha Purimu.” Balesekelela no kulya no kupeelana ifya bupe no kupeelako abapiina. AbaYuda balisumine ukulasefya kabili balyebele na bana babo e lyo na bantu bambi abailundile kuli bena ukulasefya uyu mutebeto. Apo Mordekai ali uwa bubili mu bufumu bwa Persia, abantu ba kwa Lesa abaYuda balimucindike sana, kabili alitwalilile ukubafwa.—Este. 9:19-22, 27-32; 10:2, 3.
it-2-E ibu. 716 para. 5
Purimu
Ico balesefesha uyu mutebeto. Abantu bamo balanda abati Umutebeto wa Purimu uo abaYuda muno nshiku basefya tawakuma ifya mapepo kabili nga balesefya balacita ifintu ifingi ifyo bashalecita kale. Lelo ifi bacita muno nshiku te fyo abaYuda balecita ilyo batendeke ukusefya uyu umutebeto. Mordekai na Estere bali babomfi ba kwa Lesa wa cine Yehova, kabili ico uyu mutebeto wabeleleko ku kucindika Lesa. Yehova Lesa e wapuswishe abaYuda pali ilya inshita, pa mulandu wa kuti Mordekai ali uwa cishinka kuli Yehova kabil e o alepapa fye eka. Hamani afwile ali mwina Amaleke. Yehova alitiipile ulu uluko kabili alandile ukuti akalonaula. Mordekai alicindike icipope ca kwa Lesa kabili alikeene ukukontamina Hamani. (Este. 3:2, 5; Ukufu. 17:14-16) Na kabili amashiwi Mordekai abele Estere (Este. 4:14, 16) yalangilila ukuti alicetekele ukutila Lesa e wali no kupususha abaYuda. Filya Estere afungile ilyo ashilaya mu kumona imfumu pa kuti ayebe ifyo alefwaya no kuita ku mutebeto, filangilila ukuti alefwaya Lesa amwafwe.—Este. 4:14, 16.
cl amabu. 101-102 amapara. 12-13
“Mube Abapashanya Lesa” mu Fyo Mubomfya Amaka
12 Yehova aliteyanya ukuti bakangalila baletungulula mu cilonganino ca Bwina Kristu. (AbaHebere 13:17) Aba baume bafikapo balingile ukubomfya amaka Lesa abapeela ku kwafwilisha no kulundako bumupashi bwa mpaanga. Bushe icifulo ca baeluda cibapeela insambu ya kutitikisha bakapepa banabo? Awe iyo! Baeluda tabafwile ukumona icifulo cabo mu cilonganino nge cibasumbula, kabili balekabila ukuicefya. (1 Petro 5:2, 3) Baibolo yeba bakangalila aiti: “Akucemeni ulukuta lwa kwa Shikulu ulo anonkeele mu mulopa [wa Mwana wakwe, NW] wine.” (Imilimo 20:28) Uyu wine e mulandu ukalamba uwa kubela aba mutembo ku mpaanga imo na imo.
13 Kuti twabomfye ci cilangililo. Cibusa wenu uwa pa mutima aseekesha kuli imwe icipe atemwisha. Mwalishiba no kuti umunenu alipoosele ndalama ishingi pa kucishita. Bushe teti mulecitembatemba, no kucisakamana sana? Na Lesa na o aliseekesha icipe caumo mutengo icine cine kuli baeluda: ne ci cipe cilonganino, ico ababamo bapashanishiwa ku mpaanga. (Yohane 21:16, 17) Yehova alitemwa sana impaanga shakwe—na kuba, alishitemwa ica kuti ashishitile no mulopa wa mutengo uwa Mwana wakwe uwafyalwa eka, Yesu Kristu. Uyu mutengo waumisha ukucilapo uo Yehova ashitilemo impaanga shakwe. Baeluda baicefya balebukishe co kabili basunga impaanga sha kwa Yehova nge shashitwa muli uyo mutengo.
Ukufwayafwaya Icuma Icaba mu Cebo ca kwa Lesa
Ifyo Twingafwaisha Ukwishiba mwi Buuku lya kwa Estere
9:10, 15, 16—Nangu ca kuti icipope calisuminishe ukutapa icuma, mulandu nshi abaYuda bakanine ukucite co? Ukukaana kwabo kwalangile apabuuta ukuti ico balefwaisha, kupususha abantu babo, te kunonka icuma iyo.
OCTOBER 2-8
ICUMA ICABA MU CEBO CA KWA LESA | JOB 1-3
“Twalilileni Ukulanga Ifyo Mwatemwa Yehova”
Mulepashanya Noa, Daniele na Yobo Abali aba Citetekelo ne Cumfwila
16 Amafya ayo Yobo akwete. Ifintu ifingi fyalyalwike mu bumi bwa kwa Yobo. Ilyo ashilaeshiwa, ali “mukankaala ukucila abena Kabanga bonse.” (Yobo 1:3) Alikwete icuma, alishibikwe sana, kabili abantu balimucindike sana. (Yobo 29:7-16) Nangu ca kuti Yobo alikwete fyonse ifi, taleimona ukuti alicilile bonse nelyo ukulaumfwa kwati talekabila ukwishiba Lesa. Na kuba, Yehova amwitile ati, “umubomfi wandi,” kabili alandile no kuti: “Muntu uwa kaele kabili umulungami, uutiina Lesa kabili uutaluka ku fyabipa.”—Yobo 1:8.
17 Mu nshita fye iinono, ifintu fyalyalwike sana mu bumi bwa kwa Yobo. Ifyuma fyonse ifyo akwete fyalipwile kabili ali no bulanda sana ica kuti alefwaya fye ukuti afwe. Nga fintu twaishiba, uwalengele fyonse ifi ni Satana uwabepele ukuti icalengele Yobo alebombela Lesa ni co alimupaalile. (Belengeni Yobo 1:9, 10.) Yehova tasuulileko fye kuli ubu bufi Satana abepeshe Yobo. E ico alilekele Yobo aeshiwa pa kuti alange ukuti icalengele alebombela Yehova ni co alimutemenwe no mutima wakwe onse te pa mulandu wa kuti alimupaalile.
Twalilileni Ukuba aba Kaele!
10 Ifyo Satana alandile pali Yobo e fyo alanda na pali ifwe. Bushe ifyo alandile fyamukuma shani? Mu mashiwi yambi Satana alanda ukuti tamwatemwa sana Yehova Lesa, kabili kuti mwaleka ukumubombela pa kuti muipusushe, no kuti tamwakatwalilile ukuba aba kaele! (Yobo 2:4, 5; Ukus. 12:10) Mumfwa shani pali ifi Satana amubepesha? Mufwile mulomfwa ububi sana. Lelo tontonkanyeni pali ifi: Yehova alimucetekela sana ica kuti alisuminisha Satana ukuti amweshe pa kuti amone nga kuti mwatwalilila ukuba aba kaele. Yehova alishiba ukutila kuti mwatwalilila ukuba aba kaele pa kuti mulange ukuti ifyo Satana alanda fya bufi. Na kabili Yehova alimulaya ukuti akalamwafwa pa kuti muleba aba kaele lyonse. (Heb. 13:6) Ala ifi Yehova uwalinga ukuteka ku muulu na pano isonde amucetekela, alimucindika nga nshi! Bushe mwamona ico cawamina ukuba aba kaele? Nga tuli aba kaele tulanga ukuti ifyo Satana alanda fya bufi, tulacindika ishina ilisuma ilya kwa Shifwe kabili tulasumina ukuti e walinga ukulatuteka. Finshi tulingile ukucita pa kuti tuleba aba kaele?
Ukufwayafwaya Icuma Icaba mu Cebo ca kwa Lesa
Ifyo Twingasambilila ku Mashiwi ya Kulekelesha ayo Yesu Alandile
9 Finshi Yesu alandile? Ilyo Yesu ali mupepi no kufwa, abilikishe ukuti: “Lesa wandi, Lesa wandi, cinshi mwandekelesesha?” (Mat. 27:46) Baibolo tayalondolola umulandu Yesu alandile ifi. Moneni ifyo tulesambililako kuli aya amashiwi. Cimo ico tulesambililako ca kuti ilyo Yesu alandile aya mashiwi alefikilisha ubusesemo bwaba pa Amalumbo 22:1. Na kabili, amashiwi Yesu alandile yalelangilila ukuti Yehova ‘tacingilile’ Umwana wakwe. (Yobo 1:10) Yesu alishibe ukuti Wishi alisuminishe abalwani bakwe ukuti beshe sana icitetekelo cakwe ukufika na kumfwa. Takwaba umuntunse nangu umo uo icitetekelo cakwe caeshiwapo muli uyu musango. Na kabili, aya mashiwi yalanga ukuti tacitile umulandu nangu umo uo alingile ukufwilapo.
w22.01 amabu. 11-12 amapara. 11-14
Ifyo Tusambilila Kuli Yakobo Munyina wa kwa Yesu
11 Yakobo talepita mu mbali pa kufunda aba bwananyina. Kalata Yakobo alembeele Abena Kristu banankwe ilanga ukuti alishibe bwino amafya bakwete kabili alibebele bwino bwino ifyo balingile ukucita pa kuti bapwishe ayo amafya. Ku ca kumwenako, Abena Kristu bamo balekokola sana ukucita ifyo babafunda. (Yako. 1:22) Bambi balitemenwe sana abakankaala ukucila abapiina. (Yako. 2:1-3) Bambi nabo tabaleilama mu fyo balelanda. (Yako. 3:8-10) Ifi Abena Kristu balecita tafyaweme nangu panono lelo Yakobo alicetekele ukutila kuti ba-aluka. E ico alibafundile cikuuku cikuuku lelo tabapitile mu mbali. Na kabili alikoseleshe Abena Kristu abanakile mu fya kwa Lesa ukuti bamone baeluda pa kuti babafwe.—Belengeni Yakobo 5:13-15.
12 Finshi tulesambililako? Mwilapita mu mbali ilyo mulesambilisha lelo mulecetekela ukuti abo mulesambilisha kuti ba-aluka. Abengi abo tusambilisha Baibolo nalimo kuti cabakosela ukulabomfya ifyo balesambilila. (Yako. 4:1-4) Palapita inshita pa kuti umuntu aleke ukucita ifyabipa no kuba ne mibele iyo Umwina Kristu alingile ukukwata. Nga filya fine Yakobo acitile na ifwe bene tufwile ukushipa no kweba abasambi ba Baibolo umo balingile ukwaluka. Tufwile ukucetekela ukutila kuti ba-aluka, no kuti Yehova alalenga abantu abaicefya baba ifibusa fyakwe kabili alabapeela na maka ya kwaluka.—Yako. 4:10.
13 Yakobo taletontonkanya ukuti alicindeme sana. Yakobo taletontonkanya ukuti pa mulandu no lupwa afuminemo e lyo ne milimo alebomba mu cilonganino alicindeme ukucila aba bwananyina. Aleita bakapepa banankwe ukuti bamunyinane “batemwikwa.” (Yako. 1:16, 19; 2:5) Kabili talecita ifintu ifyalelenga abantu balamumona kwati alipwililika. Lelo alembele ukuti “bonse tulaipununa imiku iingi.”—Belengeni Yakobo 3:2.
14 Finshi tulesambililako? Muleibukisha ukuti bonse tuli babembu. Tatufwile ukulatontonkanya ukuti twalicindama sana ukucila abo tusambilisha Baibolo. Mulandu nshi? Nga tulecita ifintu ifingalenga umusambi alamona kwati ifwe tatulufyanya, kuti twamufuupula pantu kuti twalenga alatontonkanya ukuti te kuti akumanishe ukukonka Amafunde ya kwa Lesa. Nomba nga ca kuti twaeba umusambi ukuti na ifwe bene cilatukosela ukukonka amashinte ya mafunde ya mu Baibolo kabili twamulondolwela ne fyo Yehova atwafwa ukulapwisha amafya tukwata, cikalenga umusambi akamone ukuti na o wine kuti abombela Yehova.
OCTOBER 9-15
ICUMA ICABA MU CEBO CA KWA LESA | YOBO 4-5
“Mwilakutika ku Malyashi ya Bufi”
it-1-E ibu. 713 para. 11
Elifasi
2. Elifasi ali pa fibusa fitatu ifya kwa Yobo. (Yobo 2:11) Afumine ku Temani, kabili afwele atuntwike muli Elifasi Na. 1. Kanshi afwile afumine mu lupwa lwa kwa Abrahamu kabili ali ni lupwa wa kulondolola uwa kwa Yobo. Ena na bonse abali mu Temani baleimona ukuba sana na mano. (Yer. 49:7) Pali “bakasansamusha” batatu, Elifasi e walemoneka ukuba uwacindama sana. Ici cilanga ukuti nalimo e walipo umukalamba. E walebalilapo ukulanda pa miku itatu ilyo balelanshanya na Yobo, kabili e walandile ifingi ukucila abanankwe babili.
Kaaneni Ukutontonkanya Kwalubana!
Ukwibukisha icimonwa ca mupashi ico Elifasi amwene, atile: “Awe umupashi walelwike pa cinso candi; amasako ya mubili wandi yalyendele. Waliiminine, na ine nafililwe ukumone cata icali ku mulola wa menso yandi: kwali fye akantepentepe, naumfwile ne shiwi.” (Yobo 4:15, 16) Mupashi nshi uwalesonga ukutontonkanya kwa kwa Elifasi? Ifyaumfwikile amashiwi yamususha alandile pa numa filangisha ukuti ca cine umupashi tawali umo uwa bamalaika balungama aba kwa Lesa. (Yobo 4:17, 18) Cali cibumbwa ca mupashi icabipa. Nga te ifyo, mulandu nshi Yehova aebawilile Elifasi na banankwe babili pa kusosa ubufi? (Yobo 42:7) Ca cine, Elifasi asongelwe ne cibanda. Ifyo alandile fyalangile ukuti ukutontonkanya kwakwe kwalibipile.
Kaaneni Ubufi bwa kwa Satana
Satana alandiile muli Elifasi, umo pa banankwe ba kwa Yobo abaishile mu kumupempula, ukuti abantu te kuti bacimfye Satana pantu baba abanaka. Ilyo alelanda pa bantu ukuti “baikala mu mayanda ye loba,” Elifasi aebele Yobo ati: “Mu mushili e mwaba umufula [wabo]! Alabashonaula bwangu ukucila icipelebesha ca bushiku. Ukutula ulucelo ukufika icungulo balatobaulwa; baloba umuyayaya ukwabula no wa kubikako umutima.”—Yobo 4:19, 20.
Amalembo yambi yalinganya fwe bantu ku “fipe fye bumba,” e kutila ifipe ifingatobeka bwangu. (2 Kor. 4:7) Icalenga tube abanaka mulandu wa lubembu twapyana no kukanapwililika. (Rom. 5:12) Satana kuti atusansa no kutucimfya nga tapali wa kutwafwa. Lelo fwe Bena Kristu twalikwata uwa kutwafwa. Twalicindama mu menso ya kwa Lesa nangu ca kutila twaba abanaka. (Esa. 43:4) E lyo kabili Yehova alapeela umupashi wa mushilo ku bamulomba. (Luka 11:13) Umupashi wakwe kuti watupeela “amaka yacila aya bantunse,” ne co, kuti calenga twashipikisha ubwafya ubuli bonse ubo Satana engaleta pali ifwe. (2 Kor. 4:7; Fil. 4:13) Nga twakaanya Kaseebanya, no kuba “abakosa ndi mu citetekelo,” Lesa akatwikasha kabili akatukosha. (1 Pet. 5:8-10) Kanshi, tatufwile ukutiina Satana Kaseebanya.
Ifyo Twingaicingilila ku Malyashi ya Bufi
● Tontonkanyeni fyo ilyashi lilelandapo no ko lifumine
Ifyo Baibolo ilanda: “Muleshininkisha ifintu fyonse.”—1 Abena Tesalonika 5:21.
Ilyo tamulasabankanya ilyashi nelyo ukwebako abantu bambi nangu ca kuti lyalishibikwa ku bengi nelyo balalilandapo sana pa milabasa, fwailisheni nga ca kuti ilyo lyashi lya cine. Kuti mwacita shani ifyo?
Tontonkanyeni pa ko ilyashi lifumine e lyo ne fyo lilelandapo. Aba ku milabasa nelyo utubungwe tumo kuti twalanda ilyashi lya bufi pa kabungwe kamo pa kuti fye abantu batemwe akabungwe kabo. Mulelinganya amalyashi mumfwa pa milabasa iyalekanalekana nga filapalana. Inshita shimo abanensu kuti batweba pa malyashi ya bufi ukubomfya meseji nelyo ifintu babika pa Intaneti. Kanshi mwilacetekela amalyashi yonse kano fye nga namwishiba uko yafumine.
Mulemona nga ca kuti ifyebo te fya kale kabili nga fya cine. Pa kuti mucite ifi mulemona ifishinka ifili mu fyo balembele e lyo no bushiku balembele. Mulebikako amano nga mwamona ukuti ilyashi ilyacindama na balyangusha pa kulilemba nelyo nga ca kuti ilyo lyashi lilelenga abantu ukufulwa.
Ukufwayafwaya Icuma Icaba mu Cebo ca kwa Lesa
Twalilileni Ukuba Abashangila, no Kucimfya Ulubilo lwa ku Bumi
Ukuba mu kuteyanya kwa mwi sonde lyonse ukwa bakapepa ba cine kuti kwatwaafwa nga nshi ukuba abashangila. Ala lipaalo nga nshi ukubishanya na ba bwananyina ba mwi sonde lyonse aba kutemwa! (1 Petro 2:17) Kabili na ifwe kuti twaafwa abasumina banensu ukuba abashangila.
Moneni ukwaafwa kusuma ukwa muntu watambalala Yobo. Nangu fye ni kasansamusha wa bufi Elifasi asumine ukuti: “Ukulanda kobe kwatungililo watalansuka, na makufi ayatetema ulayalengo kutalila.” (Yobo 4:4) Bushe na ifwe tulaafwa bambi? Ifwe umo umo twalikwata umulimo wa kwaafwa bamunyinefwe na bankashi ba ku mupashi ukushipikisha mu mulimo wa kwa Lesa. Ilyo tuli na bo, kuti twacita umwabela amashiwi yatila: “Kosheni amaboko ayatompoka, lengeni na makufi ayatetema ukutalila.” (Esaya 35:3) E ico kuti twabika ubuyo bwa kukosha no kukoselesha Umwina Kristu umo nelyo babili inshita yonse twakumana na bo. (AbaHebere 10:24, 25) Amashiwi ya kukoselesha aya kutasha pa fyo babombesha ku kutemuna Yehova kuti yabaafwa sana ukuba abashangila no kuba ne subilo lya kucimfya ulubilo lwa ku bumi.
OCTOBER 16-22
ICUMA ICABA MU CEBO CA KWA LESA | YOBO 6-7
“Nga Muleumfwa Kwati Amafya Nayacilamo ica Kuti te Kuti Mushipikishe”
Ifyo Twingafwaisha Ukwishiba mwi Buuku lya kwa Yobo
7:1; 14:14—Ni mwi Yobo aloseshe ilyo asosele amashiwi ya kuti “umulimo wa kupatikisha” nelyo “ukucucutika”? Amafya ya kwa Yobo yalifulile nga nshi ica kuti amwene imikalile yakwe iyayafya ngo mulimo wa kupatikisha uwakosa nga nshi. (Yobo 10:17) Apo umuntu apatikishiwa fye ukuya ku nshishi pa nshita afwa mpaka aisabuushiwa, Yobo apashanya iyi nshita ku nshiku sha kucucutika.
‘Yehova Alapususha Abasakamikwa’
INSHITA shimo kuti twalatontonkanya pa fyo ubumi bwesu bwaipipa na pa fyo inshiku shesu ‘shaisulamo amacushi.’ (Yobo 14:1) Kanshi te kuti tutwishike ukuti inshita shimo kuti tulefuupuka. Ababomfi ba kwa Yehova abengi aba ku kale nabo balefuupuka. Bamo balemona fye kwati no kufwa kwawama. (1 Isha. 19:2-4; Yobo 3:1-3, 11; 7:15, 16) Nomba lyonse Yehova Lesa uo bacetekele alebasansamusha no kubakoselesha. Ifyabacitikile fyalilembwa mu Baibolo pa kuti nga twabelengamo tulesansamushiwa kabili tulesambililako.—Rom. 15:4.
Ilyo Mwayumfwa Kwati Namutendwa no Bumi
Nangu ca kuti muleyumfwa abapelelwa pa mulandu ne fyo mulepitamo, muleibukisha ukuti tamwaba mweka kabili ica bulanda ca kuti mupepi fye na bonse tulakwata amafya. Baibolo itila: “Ifibumbwa fyonse fitetela capamo no kucululukila capamo.” (Abena Roma 8:22) Inshita shimo kuti mwayumfwa kwati amafya mwakwata tayakapwe, lelo ilingi ifintu filaluka mu kupita kwa nshita. Nomba finshi fingamwafwa ilyo mulelolela ukuti amafya yakapwe?
Ebeniko cibusa wenu uo mwacetekela ifyo muleyumfwa. Baibolo itila: “Ukutemwa kwa kwa cibusa wa cishinka takupwa, kabili uyu cibusa ni munyina uufyalwa ilyo kuli ubucushi.” (Amapinda 17:17) Yobo umulungami uo balandapo mu Baibolo, alyebeleko bambi ifyo aleyumfwa ilyo ali na mafya. Ilyo aumfwile ukuti napata icibi umweo wakwe, atile: “Ndepuuka mu bukali pa masakamika yandi. Ndesosa mu kucululuka kwa mweo wandi!” (Yobo 10:1) Ukwebako bambi ifyo muleyumfwa kuti kwacefyako ukubipilwa, kabili kuti mwayaluka mu fyo mulemona amafya mukwete
Ebeni Lesa fyonse ifili ku mutima wenu. Bamo bamona kwati ipepo te kuti libafwe, lelo ifyo fyalipusana ne fyo Baibolo ilanda. Amalumbo 65:2 yeta Yehova Lesa ati ‘Uumfwa ipepo,’ na 1 Petro 5:7 itila: “Asakamana imwe.” Baibolo lyonse ilalanda umulandu cacindamina ukushintilila pali Lesa. Ku ca kumwenako, Baibolo itila:
“Tetekela Yehova no mutima obe onse kabili wishintilila pa mano yobe we mwine. Uko konse wenda umwishibe, na o akatambalika inshila shobe.”—AMAPINDA 3:5, 6..
“Akacitila ababa na katiina kuli [Yehova] ifyo balefwaya, akomfwa ne nkuuta yabo, kabili akabapususha.”—AMALUMBO 145:19.
“Uku e kucetekela uko twamucetekela, ukuti conse ico twalomba, cikulu fye nacilingana no kufwaya kwakwe, alatumfwa.”—1 YOHANE 5:14.
“Yehova aba ukutali na babifi, lelo alomfwa ipepo lya balungami.”—AMAPINDA 15:29.
Nga mule-eba Lesa amafya mukwete, akamwafwa. E mulandu wine Baibolo itukoselesesha ukuti “mutetekeleni inshita yonse . . . Mupongolweleni ifyaba mu mitima yenu.”—Amalumbo 62:8.
Ukufwayafwaya Icuma Icaba mu Cebo ca kwa Lesa
Mulekutika, Muleishiba Bwino aba Bwananyina, Kabili Mulebalangulukilako
10 Kuti twapashanya Yehova nga ca kuti tule-esha na maka ukwishiba bwino bamunyinefwe na bankashi. Mulelanda nabo ilyo ukulongana kushilatendeka na pa numa ya kulongana, mulebombako nabo umulimo wa kubila imbila nsuma, kabili nga kuti mwakumanisha, mulebetako ku ca kulya. Nga mulecita ifi kuti mwasanga ukuti icalenga nkashi aleba eka ni co wa nsoni, nelyo kuti mwasanga ukuti munyinefwe uo mwalemona ukutila alitemwisha ifyuma aliba ne cileela. Na kabili, kuti mwasanga ukuti nkashi uucelwa mu kulongana na bana bakwe alaipeelesha pantu balamukaanya ukulongana ku mwina mwakwe. (Yobo 6:29) Kwena, tatufwile ‘ukulaibika mu milandu ya bantu bambi.’ (1 Tim. 5:13) Na lyo line, cisuma ukwishiba fimo pali bamunyinefwe na bankashi e lyo ne fyabacitikilapo. Nga tulecita ifi, kuti twabeshiba bwino.
w22.01 amabu. 12-13 amapara. 15-18
Ifyo Tusambilila Kuli Yakobo Munyina wa kwa Yesu
15 Yakobo alebomfya ifilangililo ifyalefika abo alelandako pa mutima. Ukwabula ukutwishika umupashi wa kwa Lesa walimwafwile, lelo nalimo asambilile ifya kubomfya ifilangililo pa kusambilisha ku mukalamba wakwe Yesu. Ifilangililo Yakobo abomfeshe muli kalata yakwe fyalyanguka kabili tuleshiba ne fyo twingasambililako.—Belengeni Yakobo 3:2-6, 10-12.
16 Finshi tulesambililako? Mulebomfya ifilangililo ifingafika abantu pa mutima. Nga mulebomfya ifilangililo ifisuma kuti mulelenga abo mulesambilisha ukulaelenganya ifyo balesambilila. Ifilangililo kuti fyalenga abo mulesambilisha ukulaibukisha icine ca mu Baibolo. Yesu alebomfya bwino ifilangililo kabili ndume nankwe Yakobo na o alebomfya bwino ifilangililo. Natulandeko pa cilangililo cimo ico Yakobo alandile no mulandu citufikila pa mutima.
17 Belengeni Yakobo 1:22-25. Icilangililo Yakobo alandile ica muntu uulelolesha mu cilola cilatufika sana pa mutima. Alefwaya ukutusambilisha ukuti pa kunonkelamo mu Cebo ca kwa Lesa, tatulingile ukupelela fye pa kubelenga lelo tulingile no kulacita ifyo tulebelenga. Yakobo alilandile icilangililo icali ica-anguka ukumfwa e kutila icilangililo ca muntu uulelolesha mu cilola. Cinshi alefwaya ukuti tusambilileko? Abantu kuti bamona ukuti umuntu muwelewele nga ca kuti namona mu cilola apo alingile ukuwamya lelo tacitilepo nangu cimo. Ifi fine e fyo cingaba nga ca kuti ilyo tulebelenga Icebo ca kwa Lesa twamona umo tulingile ukwaluka lelo tatucitilepo nangu cimo. Ninshi buwelewele.
18 Ilyo mulebomfya ifilangililo pa kusambilisha kuti mwapashanya Yakobo nga ca kuti mulecita ifi fintu ifitatu: (1) Muleshininkisha ukuti icilangililo mulefwaya ukubomfya nacilingana ne fyo mulelandapo. (2) Mulebomfya icilangililo ico abo mulelandako bengomfwa bwangu. (3) Mulelondolola bwino ifyo bengabomfya ifili mu cilangililo. Nga cilamwafya ukusanga ifilangililo ifisuma ifya kubomfya, kuti mwamona mu Icisontelelo ca Mpapulo sha Watch Tower. Pa mutwe utila “Ifilangililo,” paliba ifilangililo ifingi ifyo mwingabomfya. Muleibukisha ukuti ifilangililo fyaba kwati cisoselo, cilalenga ifyo mulelanda ukumfwika. E ico mulebomfya fye ifilangililo ilyo mulelanda pa fishinka fikalamba ifyo mulefwaya abo mulesambilisha basambilileko fimo. Icikalamba ico tufwaila ukulasambilisha bwino, ni co tufwaya abantu abengi baisa mu lupwa lwa kwa Yehova ulwa nsansa, te kufwaya ukuti abantu baletulumbilisha.
OCTOBER 23-29
ICUMA ICABA MU CEBO CA KWA LESA | YOBO 8-10
“Icikuuku ca kwa Yehova Cilatucingilila ku Bufi bwa kwa Satana”
Bushe Kuti Twacita Ifyo Lesa Atemwa?
Yobo alikwete amafya ayengi ayalemoneka kwati alifyengelwe. Taishibe ifishinka fyonse, ica kuti amwene kwati Lesa tabikileko amano kuli ena nampo nga ali ne citetekelo kuli ena nelyo iyo. (Yobo 9:20-22) Yobo aishibe ukuti ali umulungami, ica kuti bambi balemona kwati aleimona umulungami sana ukucila Lesa.—Yobo 32:1, 2; 35:1, 2.
Ifyo Munonkelamo mu Kutemwa Ukushipwa Ukwa kwa Yehova
14 Ukutemwa kwa kwa Lesa ukushipwa kulatucingilila ku fingalenga bucibusa bwesu nankwe bwapwa. Davidi apepele kuli Yehova ukuti: “Muli ca kubelamamo candi; mukancingilila ku bucushi. Mukalenga utupundu ukunshinguluka ilyo mukampususha. . . . Uutetekela Yehova, icikuuku cakwe cilamushinguluka.” (Amalu. 32:7, 10) Mu nshita balelemba Baibolo, ilinga lya musumba lyalecingilila abantu ku balwani babo. Nga filya fine ilinga lya musumba lyalecingilila abaali mu musumba, e fyo no kutemwa kwa kwa Yehova ukushipwa kutucingilila ku fingapwisha bucibusa bwesu nankwe. Na kabili, ukutemwa kwa kwa Yehova ukushipwa kulalenga aletupalamika kuli ena.—Yer. 31:3.
Ukufwayafwaya Icuma Icaba mu Cebo ca kwa Lesa
w10 10/15 amabu. 6-7 amapara. 19-20
“Nani Uwaishiba Ifyo Yehova Atontonkanya?”
19 Finshi twasambilila pa “fyo Yehova atontonkanya”? Tufwile ukuleka Icebo ca kwa Lesa ukutwafwa ukwishiba ifyo Yehova atontonkanya. Tufwile ukulaibukisha ukuti Yehova alishiba ifintu ifingi ukutucila. Tatulingile ukulamona kwati Yehova afwile ukucita ifintu ukulingana ne fyo tulefwaya nangu ifyo tuletontonkanya. Yobo atile: “[Lesa] tali muntu nga ine, uo ningaasuka, Uo twingengila nankwe mu kulubulula.” (Yobo 9:32) Nga twatendeka ukwishiba ifyo Yehova atontonkanya, na ifwe kuti twalanda nga filya Yobo alandile uwatile: “Mona! Utu nalanda tunono fye utwa micitile yakwe, kabili tumfwa fye ukutepelesha kwakwe! Lelo ukubuluma kwakwe ukwa maka nani engakwiluka?”—Yobo 26:14.
20 Nga tulebelenga Baibolo, cinshi tulingile ukucita nga twasanga ilyashi ilyayafya ukumfwa, maka maka ililelanda pa fyo Yehova atontonkanya? Nga ca kutila na pa numa ya kufwailishapo pali ili lyashi tatumfwikishe, tufwile ukumona ukuti ili lyaba lishuko lyesu ilya kulanga ukuti twalicetekela Yehova. Tuleibukisha ukuti inshita shimo, fimo ifyalembwa mu Baibolo filatupeela ishuko lya kulanga ukuti twalicetekela ukuti Yehova alikwata imibele isuma. Tufwile ukuicefya no kusumina ukutila teti tumfwikishe fyonse ifyo Lesa acita. (Luk. Mil. 11:5) Nga twacite fyo ninshi tulesumina filya umutumwa Paulo alandile ukuti: “Iye amapaalo ubwingi ayafuma kuli Lesa! Yangu ifyo akwatisha amano! We fintu ubwingi ifyo aishibisha! Takuli nangu umo uwingeluka ubupingushi bwakwe ne mibele yakwe! Pantu ‘nani aishiba ukutontonkanya kwa kwa Yehova, atemwa nani uwingaba impanda mano yakwe?’ Napamo, ‘Nani abalilapo ukupeela Lesa ubupe, pa kuti Lesa na o akamubweseshe?’ Pantu fyonse fifuma kuli ena kabili e walenga ukuti fibepo kabili e o fyabelako. Kuli ena kube ubukata pe na pe. Ameni.”—Rom. 11:33-36.
OCTOBER 30–NOVEMBER 5
ICUMA ICABA MU CEBO CA KWA LESA | YOBO 11-12
“Ifintu Fitatu Ifingatwafwa Ukuba na Mano”
Yobo Alicindike Ishina lya kwa Yehova
17 Cinshi calengele Yobo ukutwalilila uwa cishinka kuli Yehova? Ilyo amacushi yashilaisa pali ena, Yobo ali na bucibusa ubusuma na Yehova. Kwena, takwaba ubushininkisho ubulanga ukuti Yobo alishibe ifyo Satana alesonsomba Yehova. Na lyo line, Yobo atwalilile fye ukuba ne cishinka kuli Yehova. Atile: “Nshakaleke ukuba uwa kaele mpaka ne mfwa yandi!” (Yobo 27:5) Bushe cali shani pa kuti Yobo abe na bucibusa busuma na Yehova? Ukwabula no kutwishika alyumfwile ifyo Lesa aleumfwana no kucitila balupwa lwakwe Abrahamu, Isaki, na Yakobo. E lyo ifyo Lesa abumba, na fyo fyalengele Yobo ukwishiba imibele na imbi iya kwa Yehova.—Belengeni Yobo 12:7-9, 13, 16.
Yehova Takamushe Mweka
10 Muleba ifibusa na Bena Kristu banenu aba cishinka. Muleba ifibusa na ba mu cilonganino abo mwingasambililako ifisuma, nangu ca kuti mwalipusana nabo umushinku nelyo inkulilo. Baibolo itila ‘amano yaba mu bakote.’ (Yobo 12:12) Lelo abakalamba nabo kuti basambililako fimo ku bacaice mu cilonganino. Davidi ali umwaice sana pali Yonatani, lelo ici tacalengele ukuti beba ifibusa. (1 Sam. 18:1) Davidi na Yonatani baleafwana pa kuti batwalilile ukubombela Yehova, nangu ca kuti baleba na mafya ayakalamba. (1 Sam. 23:16-18) Nkashi Irina uwaba fye Nte eka mu lupwa lwakwe atile: “Bamunyinefwe na bankashi e baba abafyashi besu, bandume yesu, nelyo bankashi yesu aba ku mupashi. Yehova kuti alenga aba bwananyina baba balupwa lwesu.”
11 Te lyonse canguka ukupanga ifibusa, maka maka nga uli wa nsoni. Nkashi Ratna wa nsoni kabili alisambilile icine nangu ca kuti balemukaanya. Atile: “Nalimwene ukuti nalekabila bamunyinefwe na bankashi ukungafwa no kuntungilila.” Nalimo kuti camukosela ukwebako umuntu umbi ifyo muleumfwa, lelo nga mwamwebako kuti mwaba sana ifibusa nankwe. Ifibusa fyenu balafwaya ukumukoselesha no kumwafwa. Lelo pa kuti bacite ifi, kano mwabeba ifyo muleumfwa.
12 Nga mulebila imbila nsuma pamo na Bena Kristu banenu kuti mwapanga ifibusa. Ba Carol abo tulandilepo kale batile: “Nalipanga ifibusa ifingi pantu ndabombela pamo na bankashi mu mulimo wa kubila imbila nsuma e lyo ne milimo imbi mu cilonganino ca kwa Lesa. Pa myaka iingi Yehova abomfya ifi fine ifibusa fyandi ku kungafwa.” Ukwabula no kutwishika ukuba ifibusa na Bena Kristu banensu aba cishinka kwalicindama. Yehova alabomfya ifibusa fyesu ukutwafwa ilyo tuli no bulanda, nalimo pa mulandu wa kutalalilwa.—Amapi. 17:17
it-2-E ibu. 1190 para. 2
Amano
Amano Ayafuma Kuli Lesa. Yehova Lesa e wakwatisha amano, e “wa mano eka.” (Rom. 16:27; Ukus. 7:12) Ukwishiba kukwata ifishinka. Apo Yehova e wabumbile ifintu fyonse kabili abako “ukufuma umuyayaya no kuya umuyayaya” (Amalu. 90:1, 2), alishiba fyonse ifyaba mu muulu na pano isonde. Alishiba ifyo fyapangwa ne fyacitika kuli fyena ukufuma apo afibumbiile ukufika na lelo. E wapanga amafunde ayaba mu fyabumbwa, e wabikako ifilenga isonde lileisangulula, e lyo ne fyo abantu bapashanyako nga balepanga fimo, ne filenga batwalilila ukuba no mweo. (Yobo 38:34-38; Amalu. 104:24; Amapi. 3:19; Yer. 10:12, 13) E mulandu wine amafunde abikako, yacindamina nga nshi pa kuti abantu balesala bwino ifya kucita kabili baleba ne nsansa. (Amala. 32:4-6) Takwaba ifyo Yehova ashingeluka. (Esa. 40:13, 14) Nangu ca kuti alasuminisha ifintu ifyapusana na mafunde yakwe ukucitika pa nshita imo, alikwata amaka pa fikacitika ku ntanshi kabili akacita ukufwaya kwakwe. Fyonse ifyo alanda fikacitika.—Esa. 55:8-11; 46:9-11.
Ukufwayafwaya Icuma Icaba mu Cebo ca kwa Lesa
Ifya Kumfwana na Bana Imisepela
▪ ‘Bushe Ndeshiba umulolele amashiwi ya mwana wandi?’ Pali Yobo 12:11 patila: “Bushe ukutwi takulinge fya kulanda, ifyo akanwa komfwe filyo fya kako?” Kanshi umwana nga atampa ukukula, e nshita ya ‘kulinga’ ifyo umwana wenu alelanda. Abana kukula ilingi line nga balelanda, balanda kwati ico balelandapo e fyo lyonse ciba. Lekeni tulangilile, umwana wenu umwaume nangu umukashana kuti limbi atila, “Lyonse muncita kwati ndi kaice!” nangu limbi kuti alanda ati “Tamufwaya ukumfwa nga ndelanda!” Mu nshita ya kulacolekana no mwana no kubika sana amano ku tumashiwi pamo nga “lyonse” na “tamufwaya,” mulingile ukwishiba ukuti limbi fye e nshila alelandilamo lelo te kuti ninshi e fyo mwaba. Ica kumwenako fye, amashiwi ya kuti, “Lyonse muncita kwandi ndi kaice” kuti yalola mu kuti “Imona kwati tamwancetekela,” e lyo amashiwi ya kuti “Tamufwaya ukumfwa nga ndelanda” na yo kuti yalola mu kuti “Ndefwaya ukumweba ifyo ng’umfwa nangu ifyo ntontonkanya.” Mulingile ukwesha ukwishiba umulolele amashiwi.