Abanakashi balipapile sana ilyo basangile ukuti Yesu taali mu nshiishi umo bamushiikile. Maria Magadala abutukiile kuli “Simone Petro na ku musambi umbi, uo Yesu atemenwe,” umutumwa Yohane. (Yohane 20:2) Na lyo line, abanakashi bambi abaali ku nshiishi bamwene malaika. Mu nshiishi mwali malaika na umbi, ‘uwafwele ica kufwala icabuuta.’—Marko 16:5.

Malaika umo abebele ati: “Mwitiina, pantu ninjishiba ukuti mulefwaya Yesu uo bapoopele pa cimuti. Tali kuno, pantu nabuuka nga filya fine asosele. Iseni mumone apo aleele. Kabili kabiyeni bwangu bwangu no kweba abasambi bakwe ukuti nabuuka ku bafwa, no kuti, moneni! alemutangilila ku Galili.” (Mateo 28:5-7) Apo ‘baletutuma fye kabili calibapeseshe amano,’ aba abanakashi baile ulubilo mu kweba abasambi.—Marko 16:8.

Maria asangile Petro na Yohane, kabili abebele ninshi alepemekesa ati: “Nabasenda Shikulu mu nshiishi, kabili tatwishibe uko bamubikile.” (Yohane 20:2) Petro na Yohane balibutukiileko pa kuti bamone. Yohane alibutukishe kabili e wafikile bwangu ku nshiishi. Yohane alengeele fye mu nshiishi kabili amwene fye insalu iyo bapombelemo Yesu.

Ilyo Petro afikile, ena aingile mu nshiishi kabili amwenemo insalu iyo bapombelemo Yesu e lyo ne yo bamupombele ku mutwe. Ilyo Yohane aingile mu nshiishi, e lyo asumiine ifyo Maria alandile. Nangu ca kuti Yesu alibebeele kabela ukuti akabuuka, tapali uwailwike ukuti alibuukile. (Mateo 16:21) Balipapile pa fyo bamwene kabili balibwelelemo ku ng’anda, lelo Maria ashele fye ku nshiishi.

Na lyo line, abanakashi bambi baile mukweba abasambi ukuti Yesu nabuuka. Ilyo balebutuka pa kuti bayeeba abasambi, Yesu alibakumenye e lyo abeba ati: “Mwapoleni!” Bawile ku makasa yakwe no “kumufukamina.” Lyene Yesu abebele ukuti: “Mwitiina! Kabiyeni, kebeni bamunyinane ukuti baye ku Galili, kabili e ko tukamonana na bo.”—Mateo 28:9, 10.

Ilyo icinkukuma cacitike na bamalaika bamoneka, abashilika abalelonda inshiishi “balitutwime no kuba kwati nabafwa.” Ilyo bapuupuutwike, baile mu musumba no “kushimikila intungulushi sha bashimapepo fyonse ifyacitike.” Bashimapepo balanshenye na bakalamba ba baYuda pa fyo baali no kucita. Basuminishenye ukuti bapeele abashilika amafisakanwa pa kuti besokolola ificitike kabili babebele ukulalanda ukuti: “Abasambi bakwe baishile ubushiku no kumwiba ninshi ifwe tuli mu tulo.”—Mateo 28:4, 11, 13.

Abashilika ba bena Roma nga balibepeye abalaala ilyo balelonda, e co bashimapepo babebele abati: “Umulashi nga aumfwa ifi [ukuti mulebepa ati mwaciba mu tulo], tukalanda nankwe bwino bwino, pa kuti imwe mwikasakamikwa.” (Mateo 28:14) Abashilika balisumiine kabili balandile filya fine bashimapepo babebele. Kanshi abaYuda abengi baishibe ilyashi lya bufi ilya kuti abasambi ba kwa Yesu balibile umubili wakwe.

Maria Magadala ena ashele aleloosha ku nshiishi. Ilyo alengeele mu nshiishi, amwene bamalaika babili abafwele ifya kufwala ifyabuuta. Umo aikele ukwalolele umutwe wa kwa Yesu, e lyo umbi aikele ukwabelele amolu. Bamwipwishe abati: “We mwanakashi, cinshi ulelila?” Maria abaswike ati: “Nabasenda Shikulu, kabili nshishibe uko bamubikile.” Ilyo apilibwike, Maria amwene umwaume na umbi. Uyu umwaume amwipwishe icipusho cilya cine na bamalaika bamwipwisheko kabili amwipwishe no kuti: “Nani ulefwaya?” Apo alemona kwati mulimi, atile kuli ena: “Mukwai, nga ni mwe mumusendele, njebeni uko mumubikile, na ine ndeyamusenda.”—Yohane 20:13-15.

Umwaume uo Maria alelanda nankwe ni Yesu, lelo pali iyi nshita tamwishibe. Nomba ilyo amwitile ati “Maria!” e lyo aishibe ukuti ni Yesu, pantu alibukishe ishiwi lyakwe. E ico Maria alandile ne nsansa ati: “Raboni!” (e kutila, “Kasambilisha!”) Apo Maria alishibe ukuti Yesu aali mu kuya ku muulu, alimwikete. Lyena Yesu amwebele ati: “Winjikata, pantu nshilaya kuli Tata. Lelo kabiye kuli bamunyinane no kubeba ati: ‘Ndeya kuli Tata, kabili Shinwe, kuli Lesa wandi, kabili Lesa wenu.’”—Yohane 20:16, 17.

Maria abutukiile ukwali abatumwa na basambi bambi abalongene pamo. Abebele ati: “Nimona Shikulu!” Ifi Maria alandile, e fyo na banakashi bambi babebele. (Yohane 20:18) Amashiwi alandile yali kwati “ya bufi” ku batumwa.—Luka 24:11.

Pa Mulungu, pa Nisani 16, abasambi balisakamikwe sana pantu basangile ukuti Yesu taali mu nshiishi. (Mateo 28:9, 10; Luka 24:11) Pa nshita imbi bulya bwine bushiku, Kleopa na basambi bambi bafumine ku Yerusalemu no kuya ku Emao, kabili ukufuma ku Yerusalemu ukuya ku Emao pali amakilomita 11.

Ilyo baleya, balelanshanya pa fyacitike kabili kwali umweni umbi uo batendeke ukwendela pamo nankwe, uwabepwishe ati: “Nga finshi mulelanshanya ili mule-enda?” Kleopa amwaswike ati: “Bushe uli mweni uwikala eka mu Yerusalemu ica kuti tawishibe ne fyacitika mu nshiku shino?” Na o abepwishe ati: “Fintu nshi?”—Luka 24:17-19.

Bamwaswike abati: “Ifya kwa Yesu umwina Nasarete,” kabili batile: “Twalesubila ukuti uyu muntu e wali no kulubula Israele.”—Luka 24:19-21.

Kleopa nabo aali nabo baile baleshimika ifyacitike pali bulya bushiku. Batile abanakashi abaile ku nshiishi uko bashiikile Yesu tabasangile umubili wakwe mu nshiishi kabili batile aba abanakashi balimweneko ifisungusho ifyacitike ilyo Yesu abuukile kabili balimwene na bamalaika ababebele ukuti Yesu nabuushiwa. Balandile ukuti kwali na bambi abaile ku nshiishi uko bashiikile Yesu kabili basangile ‘nge fyo abanakashi basosele.’—Luka 24:24.

Abasambi ba kwa Yesu babili balisakamikwe pa fyacitike. Umweni alibalungike pa fyo basakamikwe ilyo abebele ati: “Mwe mpelwa mano mwe, kabili abafilwa ukusumina bwangu fyonse ifyo bakasesema basosele! Bushe Kristu tali no kucula ifi fintu no kwingila mu bukata bwakwe?” (Luka 24:25, 26) Alibelwilile ifyalembwa mu Malembo ifilanda pali Kristu.

Ilyo aba abaume batatu baali mupepi no kufika ku Emao, abasambi babili balefwaya ukumfwilapo na fimbi, e co baebele umweni ati: “Tuleyeni ku mwesu, pantu akasuba kaya mu kuwa, no kwila bwalaila.” Alisumiine ukuya nabo, kabili balilile ne ca kulya pamo. Ilyo umweni apepele, amokaula no mukate no kubapeela, e lyo bailwike ukuti ni Yesu, lelo balubile uko aile. (Luka 24:29-31) Pali iyi nshita balishininkishe ukuti Yesu alibuukile.

Abasambi babili balitemenwe sana ukulanda pa fyacitike. Baleti: “Bushe imitima yesu tayacilabilima ilyo acilalanda na ifwe mu nshila, ilyo acilatulondolwela Amalembo?” (Luka 24:32) Balibwelelemo ku Yerusalemu, uko basangile abatumwa e lyo na bantu bambi. Ilyo Kleopa talabashimikila ifyacitiike, bambi batendeke ukulanda abati: “Cine cine Shikulu nabuuka kabili namoneka kuli Simone!” (Luka 24:34) Ilyo aba bashimike, e lyo Kleopa no musambi umbi nabo balondolwele ifyo bamwene Yesu.

Bonse balipapile ilyo Yesu amoneke kuli bena ilyo baali mu muputule. Ico bapapiile ni co baliseele ifiibi fyonse pantu baletiina abaYuda. Nangu ca kuti baletiina, Yesu aiminine pa kati kabo, no kubeba ati: “Umutende ube na imwe.” Na lintu abebele ifi, balyumfwile umwenso. Nga fintu bacitile pa kubalilapo, “batontonkenye ukuti balemona umupashi.”—Luka 24:36, 37; Mateo 14:25-27.

Apo alefwaya ukubalanga ukuti taali mupashi nangu icintu ica kwelenganya fye, Yesu abalangile amaboko na makasa e lyo abeba ati: “Cinshi mwasakamikilwa, kabili cinshi mwatwishikila mu mitima yenu? Moneni amaboko yandi na makasa, ukuti nine wine; ntonyeni mumone, pantu umupashi tawakwata umunofu na mafupa, ifyo mulemona ine nkwete.” (Luka 24:36-39) Balitemenwe sana kabili balipapile nangu ca kuti baali tabalasumina.

Yesu alefwaya bashininkishe ukuti aali uwa mweo, e ico abepwishe ati: “Bushe namukwata ifya kulya muno?” E ico bamupeele isabi lya koca, na o alilile e lyo abeba ati: “Aya e mashiwi ayo nalandile kuli imwe ilyo nali na imwe, ukuti fyonse ifyalembelwe pali ine mu mafunde ya kwa Mose na muli Bakasesema na mu Malumbo, fili no kufikilishiwa.”—Luka 24:41-44.

Yesu alyafwile Kleopa no musambi umbi ukumfwikisha Amalembo, kabili alyafwile na bambi abalongene. Abebele ukuti: “E fyo calembwa ukuti Kristu ali no kucula no kwima ku bafwa pa bushiku ubwalenga shitatu, no kuti kukaba ukubila mu nko shonse ukuti abantu balapile pa kuti belelwe imembu mwi shina lyakwe, ukutendekela mu Yerusalemu. Imwe muli no kuba inte sha ifi fintu.”—Luka 24:46-48.

Umutumwa Toma taalipo ilyo ifi fyalecitika. Mu nshiku shakonkelepo, bambi baebele Toma ninshi nabatemwa sana, abati: “Natumona Shikulu!” Toma ayaswike ati: “Nshasumine nakalya kano mone mu maboko yakwe ifibala fya misomali, no kubika umunwe wandi mu fibala fya misomali, no kubika iminwe yandi mu lubafu lwakwe.”—Yohane 20:25.

Ilyo papitile inshiku 8, abasambi na kabili baali mu ng’anda ninshi nabesalako ifiibi, lelo pali iyi nshita, Toma e po aali. Yesu alimoneke kuli bena kabili abaposeshe ati: “Umutende ube na imwe.” Yesu aebele Toma ati: “Bika umunwe obe apa, mona na maboko yandi. Kabili buula iminwe yobe no kubika mu lubafu lwandi, uleke ukutwishika, lelo usumine.” Lyena Toma alandile ati: “Mwe Shikulu wandi, Lesa wandi!” (Yohane 20:26-28) Pali iyi nshita, Toma alisumiine ukuti Yesu, uwalelandilako Yehova Lesa, alibuukile.

Yesu aebele Toma ati: “Bushe pantu wamona ine e co wasuminina? Balipaalwa abasumina nangu tabalamona.”—Yohane 20:29.