Ifyupo Fili mu Bwafya

“Awe ine nafilwa ukushipikisha!” Bushe mwalyumfwapo abantu ukulanda aya mashiwi pa cupo cabo? Nga mwalyupa nelyo ukuupwa, bushe na imwe mwalitala amutontonkanyapo ifyo?

ABAUPANA abengi bamo pa numa ya kwishishanya, mu kupita kwa nshita baishiletemwana, no kuupana baupana—bambi na bo pa mulandu wa kutemwana no muntu umo, bwangu bwangu fye balyupene—kabili aba bonse bale-enekela ukusanga insansa mu fyupo fyabo. Impanda mano imo yatile: “Abengi abaishile kuli ine ukuti mbapandeko amano baishile ninshi ne subilo lya kuti bakekala mu cupo ca nsansa lyalipwa kale. Icalengele mulandu wa kuti ifyo bale-enekela ukuti e fyo umwina mwabo akaba, ne fyo bale-enekela ukuti e fyo icupo cikaba te fyo fyaishileba, ukubikapo fye ne ficitika mu bumi.” Ku baupana abengi tapaba ifilanga ukuti balitemwana mu cupo cabo. Ico bakwata fye ni satefiketi wa cupo epela e lyo no kwikala ing’anda imo capwa.

Ukunaka sana e lyo na masakamika ayalefulilako fye fyalilenga ifyupo fimo ukupwa. Incito ishilenga abantu ukunaka sana, e lyo ne sha kubomba akasuba no bushiku, ne sha kubomba ama-awala ayengi kuti shalenga umuntu ukufunshika icine cine ica kuti afilwa no kukwata amaka ya kuba no mwina mwakwe, nangu ca kutila balitemwana sana. Fimbi ifiya filepwisha umucinshi no kutemwana mu cupo kubulisha indalama, ubwafya bwa kukusha abana, ukukuukila ku ng’anda iipya, ukutendeka incito imbi, e lyo no kulwalilila. Kuti twatila fye, ilyo ifintu fileya filealuka kuti fyalenga abaupana batitikishiwa na mafya ayengalenga baleka ukulaumfwana.

Banamayo abengi ababa na bana baba kwati balabomba incito shibili—ku ncito, na pa ng’anda. Ici cilenga banamayo abengi ukukanakwata inshita ya kucita fimbi, ica kuti babika fye amano ku ncito yabo na ku kusakamana abana. Pa mulandu wa kutitikishiwa na mafya e lyo no kunaka sana, abaupana abengi tabakwata inshita sana iya kuba pamo na bena mwabo. Ici calenga abengi bafuupulwa baleka no kulaumfwana bwino. Finshi filengele abaupana ukutitikishiwa na mafya yafule fyo? Finshi mwingacita pa kuti icupo cenu cibe bwino, kabili ica nsansa?