1, 2. Ukulingana ne fyaba muli Esekiele 47:1-12, finshi Esekiele amona, kabili finshi asambilila? (Moneni icikope pa ntendekelo.)

ESEKIELE amona na cimbi icamupapusha mu cimonwa ce tempele: Amona akamana akalefuma mu cikuulwa ca mushilo! Elenganyeni uko Esekiele alekonka uko aka akamana umuli amenshi ayalengama kabili ayasuma kaile. (Belengeni Esekiele 47:1-12.) Aya menshi yalefuma panshi ya mwinshi wa cifulo ca mushilo, lyena yalepita mu lubansa lwe tempele mupepi ne mpongolo ya ku kabanga. Malaika uuletandasha Esekiele amufumya pe tempele kabili aya alepima intamfu ilyo baleya. Malaika libili libili ale-eba Esekiele ukupita mu menshi, kabili uyu kasesema amona ukuti bwangu bwangu aka akamana kaleya kaleshikilako fye no kukulilako. Ukwabula ukupoosa inshita, aka akamana kaba umumana uukalamba ica kuti umuntu te kuti abuuke kano aipoosamo no kowa!

² Esekiele aishiba ukuti uyu umumana wayapoosa muli Bemba Yafwa, kabili ulalenga amenshi ya muli iyi bemba aya mucele, kabili umushaba ica mweo nangu cimo yawama, ulalenga mwaba ne sabi ilingi. Kabili Esekiele amona ukuti mu mbali shonse isha uyu mumana muli ifimuti ifingi ifitwale fisabo ifyalekanalekana. Cila mweshi ifi ifimuti filatwala ifisabo fya mulyo kabili filakwata amabuula ya kundapilako. Ukumona ifi fyonse kufwile kwalenga Esekiele aba no mutende e lyo ne subilo. Lelo bushe ifi Esekiele amwene mu cimonwa ce tempele fyalepilibula finshi kuli ena na kuli bankole banankwe? Kabili fipilibula finshi kuli ifwe muno nshiku?

Bushe Umumana wa mu Cimonwa Walepilibula Cinshi Kuli Bankole?

3. Cinshi abaYuda bashalemwena umumana Esekiele amwene mu cimonwa ukuti wali wa cine cine?

³ Ukwabula no kutwishika, abaYuda tabaletontonkanya ukuti uyu umumana Esekiele amwene mu cimonwa e ko wali. Lelo ubu busesemo ubo Amalembo yalandapo, bufwile bwabebukisheko ubusesemo na bumbi ubulanda pa kulenga ifintu fyaba nge fyo fyali pa kubala, ubo kasesema Yoele alembele ninshi kucili imyaka ukucila pali 200 ukuti Esekiele amone ici icimonwa. (Belengeni Yoele 3:18.) Ilyo abaYuda abali bankole balebelenga ifyo Lesa alengele Yoele alembe, tabale-enekela ukuti impili shikalatonya “umwangashi uwalowa” nelyo ukuti “mu tupili mukalakonkoloka umukaka,” kabili tabale-enekela ukuti “mu ng’anda ya kwa Yehova mukaba akamfukumfuku.” Ifi fine e fyo abaYuda bankole bafwile balemona no mumana uo kasesema Esekiele amwene mu cimonwa ukuti tawali wa cine cine.a Nomba finshi Yehova alefwaya ukuti beshibe? Amalembo yalalenga twaishiba umwalola fimo ifyaba muli ici cimonwa. Kanshi twalalanda pa fintu fitatu ifyo twingasambilila kuli ubu ubusesemo.

4. (a) Bushe umumana uwali mu cimonwa ico Esekiele amwene wali no kulenga abaYuda balaenekela Yehova ukuti ali no kubapaala shani? (b) Bushe ifi Baibo yabomfya ishiwi lya kuti “umumana” ne lya kuti “amenshi” filenga twacetekela shani ukuti Yehova akapaala abantu bakwe? (Moneni akabokoshi akaleti “Umumana wa Mapaalo Ayafuma Kuli Yehova.”)

⁴ Umumana wa mapaalo. Mu Baibo, imimana na menshi ilingi line fimininako amapaalo ya kwa Yehova ayalenga abantu baba no bumi. Filya Esekiele amwene umumana mu cimonwa uwafumine mwi tempele, fyali no kulenga abantu ba kwa Lesa balaenekela ukuti amapaalo ya kwa Yehova aya ku mupashi yali no kwisa pali bena cikulu fye batwalilila ukumupepa mu nshila iyasanguluka. Mapaalo nshi yali no kwisa pa bantu ba kwa Lesa? Bashimapepo na kabili bali no kulabasambilisha ifya kwa Lesa. Kabili filya bali no kulatuula amalambo pe tempele, fyali no kulenga bacetekela na kabili ukuti Lesa ali no kulaelela imembu shabo. (Esek. 44:15, 23; 45:17) Kanshi bali no kuba abasanguluka na kabili kwati basambile mu menshi ayasuma ayalefuma mwi tempele.

5. Bushe umumana uwali mu cimonwa ulenga shani twashininkisha ukuti amapaalo yakaba ayengi ica kuti yakakumana abantu bonse?

⁵ Bushe lyonse kukalaba amapaalo ayengi ica kuti yakalakumana abantu bonse? Ici icimonwa calengele abantu bacetekela ukuti yakaba ayengi pantu mu cisungusho amenshi yaleya yalefulilako fye, pa kubalilapo yalekonkoloka fye e lyo yaisaba umumana uukalamba ilyo baendele amakilomita ukucilako fye panono pali 1.6! (Esek. 47:3-5) AbaYuda nga babwelelamo ku calo cabo nalimo bali no kulafulilako fye, na mapaalo ya kwa Yehova nayo yali no kulafulilako ica kuti yali no kubakumana bonse. Umumana waleimininako ukufula kwa mapaalo ya kwa Yehova!

6. (a) Bushe icimonwa calengele abantu bacetekela finshi? (b) Kusoka nshi kwali mu cimonwa? (Moneni futunoti.)

⁶ Amenshi ayalenga ifintu fyaba no mweo. Mu cimonwa Esekiele amwene, umumana walepoosa muli Bemba Yafwa, kabili walelenga amenshi yawama. Moneni ukuti aya amenshi yalengele muli iyi bemba mwaba isabi ilingi kabili ilyalekanalekana nge lyali muli Bemba Mukalamba nelyo Bemba ya Mediterranean. Mu lulamba lwa Bemba Yafwa mwali na balecita ubukwebo bwe sabi pa kati ka misumba ibili iyatalukene, kabili ubu bukwebo bwale-enda bwino. Malaika alandile ati: “Fyonse fikaba no mweo konse uko akamana kakaya.” Bushe ifi filolele mu kuti amenshi ayalefuma mu ng’anda ya kwa Yehova yalefika konse ukwafikile Bemba Yafwa? Awe. Malaika alondolwele ukuti aya menshi ayalelenga ifintu fyaba no mweo tayalefika ku ncende shimo isha matipa matipa. Muli ishi ncende ‘mwali fye umucele.’b (Esek. 47:8-11) Kanshi ici icimonwa icilanda pa mumana calengele abantu bacetekela ukuti ukupepa kwasanguluka kwali no kulenga abantu balapepa Yehova na kabili, kabili ali no kulabapaala. Lelo muli ici cimonwa mwali no kusoka kwa kuti: Te bantu bonse abali no kupokelela amapaalo ya kwa Yehova; kabili te bantu bonse abali no kundapwa.

7. Filya umumana wa mu cimonwa wakwete ifimuti mu mbali fyalengele abaYuda bankole bacetekela finshi?

⁷ Ifimuti ifyaletwala ifisabo fya kulya kabili ifyakwete amabuula ya kundapilako. Inge fi fimuti ifyali mu mbali ya mumana finshi fyabeleleko? Fyalelenga icimonwa cawaminako kabili fyalikwete ne fyo fyalepilibula mu cimonwa. Ukwabula no kutwishika Esekiele na baYuda banankwe baletemwa ukutontonkanya pa fisabo ifisuma ifyo ifi fimuti fyali no kulatwala cila mweshi! Ici icimonwa icisuma cali no kulenga bacetekela na kabili ukuti Yehova ali kulabapeela ifya kulya fya ku mupashi. Bushe kuli ifi fimuti bali no kulalyako fye ifisabo? Ishibeni ukuti amabuula ya ifi fimuti yali no kuba ya “kuundapilako.” (Esek. 47:12) Yehova alishibe ukuti, icacindeme pali fyonse ca kuti bankole abali no kubwelelamo ku calo cabo balekabila ukuundapwa lwa ku mupashi, kabili alaile ukuti ali no kubondapa. Ifyo Yehova abondepe balifilandapo mu masesemo yambi ayalanda pa kulenga ifintu fyaba nge fyo fyali pa kubala, nga fintu twasambilile mu Cipandwa 9 muli cino citabo.

8. Finshi filanga ukuti icimonwa Esekiele amwene cali no kufikilishiwa sana pa muku walenga bubili?

⁸ Na lyo line, nga fintu na kabili twalandilepo mu Cipandwa 9, abaYuda ababwelelemo ku calo cabo bamwene fye ifintu ifinono ifyafikilishiwe muli aya masesemo. Abantu abene e balengele ifyali muli aya masesemo fifikilishiwa fyonse. Yehova tabapaalile sana, pantu ilingi line balebwelela mu kucita ifyabipa, baleba bacintomfwa kabili balelekelesha ukupepa kwasanguluka. Imitima ya baYuda abali ne cishinka yalekalipa kabili baleumfwa sana ububi pa fyo abaYuda banabo balecita. Na lyo line abali ne cishinka kuli Yehova balishibe ukuti ifyo alaya filacitika, fyonse filafikilishiwa. (Belengeni Yoshua 23:14.) Kanshi bushiku bumo, icimonwa Esekiele amwene cali no kufikilishiwa sana pa muku walenga bubili. Nomba ni lilali cali no kufikilishiwa?

Umumana Ulapisha Amenshi Muno Nshiku!

9. Ni lilali icimonwa ce tempele ico Esekiele amwene cafikilishiwe sana pa muku walenga bubili?

⁹ Nga fintu twasambilile mu Cipandwa 14 muli cino citabo, icimonwa ce tempele ico Esekiele amwene, cilafikilishiwa na pa muku walenga bubili “mu nshiku sha ku mpela,” ilyo ukupepa kwasanguluka kwaba sana pa muulu ukucila ifyo kwali kale. (Esa. 2:2) Bushe ifi ifyaba mu cimonwa ico Esekiele amwene filefikilishiwa shani pali ino nshita?

10, 11. (a) Mapaalo nshi ayaba ngo mumana ayo tupokelela muno nshiku? (b) Bushe amapaalo ya kwa Yehova yafula shani pa kuti yalekumana abantu bonse abaya balefulilako fye muli shino nshiku sha kulekelesha?

¹⁰ Umumana wa mapaalo. Mapaalo nshi ayo amenshi ayalefuma mu ng’anda ya kwa Yehova yatwibukishako muno nshiku? Yatwibukishako fyonse ifyo Yehova atupeela ifilenga twaba sana ifibusa fyakwe. Icacindamisha pali fyonse ifyo Yehova atupeela, lilambo lya cilubula ilya kwa Kristu, ilyakwata amaka ya kutusangulula pa kuti Yehova aletwelela imembu. Icine casanguluka icaba mu Cebo ca kwa Lesa naco bacilinganya ku menshi ya kusangulwilako ayalenga ifintu fyaba no mweo. (Efes. 5:25-27) Bushe aya mapaalo yesa shani kuli ifwe muno nshiku?

¹¹ Mu mwaka wa 1919 ababomfi ba kwa Yehova bali fye nalimo 5,000 kabili balepokelela ifya kulya fya ku mupashi ifyo balekabila. Mu myaka yakonkelepo baleya balefulilako. Pali ino nshita abantu ba kwa Lesa balicila pali 8 milioni. Bushe amenshi ayasanguluka aya cine, yalitwalilila ukukonkoloka? Ee! Kwaliba icine icingi ica mu Baibo ico batulondolwela. Mu myaka 100 iyapitapo, abantu ba kwa Lesa balipokelela amaBaibo ayengi, ifitabo, magazini, amabroshuwa na matrakiti. Nga filya fine amenshi mu mumana uo Esekiele amwene mu cimonwa yaleya yalefulilako, icine ca mu Baibo naco cilaya cilefulilako bwangu bwangu pa kuti abantu ababa ne cilaka ca ku mupashi abaleya balefulilako mwi sonde lyonse balesambilila pali Lesa. Impapulo ishilanda pa fya mu Baibo kale batendeke ukushipulinta. Kabili pali ino nshita, pa webusite ya jw.org palaba ishi impapulo mu ndimi ukucila pali 1,000! Bushe ici icine icaba nga menshi cicita finshi ku bantu ababa ne mitima iisuma?

12. (a) Finshi twamona ifilanga ukuti icine ca mu Baibo califika abantu pa mutima kabili calilenga batetekela Yehova? (b) Bushe icimonwa citusoka shani muno nshiku? (Moneni na futunoti.)

¹² Amenshi ayalenga ifintu fyaba no mweo. Esekiele bamwebele ati: “Fyonse fikaba no mweo konse uko akamana kakaya.” Tontonkanyeni pa fyo abantu abaisa mu calo cesu ica ku mupashi umwaba ukupepa kwasanguluka bapokelela icine. Icine ca mu Baibo califika pa mitima ya bantu abengi nga nshi kabili calilenga batetekela Yehova. Na lyo line, ici icimonwa calitusokela kabela no kuti te bantu bonse abakatwalilila ukutemwa icine. Nga filya fine incende sha matipa matipa ne sha nika isha kuli Bemba Yafwa mu cimonwa Esekiele amwene shali, abantu bamo nabo baba ne mitima iishifwaya ukumfwa icine, balakaana ukupokelela icine no kukonka ifyo cilanda.c Ifwe tatulingile ukucite fi!—Belengeni Amalango 10:16-18.

13. Finshi muno nshiku tusambilila ku fimuti fyali mu cimonwa?

¹³ Ifimuti ifitwala ifisabo fya kulya kabili ifyakwata amabuula ya kundapilako. Bushe ku fimuti fya mu cimonwa ifyaba mu mbali ya mumana tulasambililako amasambililo ayacindama muno nshiku? Ee! Ibukisheni ukuti cila mweshi ifi fimuti fyaletwala ifisabo ifisuma, kabili amabuula ya fiko yaleundapa abantu. (Esek. 47:12) Kanshi fitwibukishako ukuti tubombela Lesa uutupeela ifya kulya fya ku mupashi, kabili uutuposha mu nshila iyacindamisha lwa ku mupashi. Muli cino calo abantu abengi tabaishiba icine icaba mu Baibo. Nomba tontonkanyeni pa fyo Yehova atupeela. Bushe mwalyumfwapo ukuti mwalipaalwa pa kukwata ifya kulya fya ku mupashi pa numa ya kupwisha ukubelenga icipande cimo ica muli magazini, pa numa ya kwimba ulwimbo lwa kulekeleshako pa kulongana kwa muputule nelyo ukwa citungu, nelyo pa numa ya kupwisha ukutamba vidio nelyo programu ya pa jw broadcasting? Ukwabula no kutwishika Yehova alatupeela ifya kulya fya ku mupashi ifingi. (Esa. 65:13, 14) Bushe ifya kulya fya ku mupashi filalenga twaba ne mibele iisuma kabili twalacita ifilenga Yehova atutemwa? Ifyo batusambilisha ififuma mu Cebo ca kwa Lesa filalenga twalalwisha abalwani besu aba ku mupashi pamo nga, imibele yabipa, ubufunushi, no kubulwa icitetekelo. Yehova na kabili alibikako ifingalenga Abena Kristu baundapwa lwa ku mupashi nga babembuka. (Belengeni Yakobo 5:14.) Ukwabula no kutwishika twalipaalwa, nga filya fine icimonwa Esekiele amwene ica fimuti cilangilila.

14, 15. (a) Finshi tufwile ukusambilila ku ncende sha matipa matipa ishali mu cimonwa Esekiele amwene ukwali fye umucele? (b) Bushe tunonkelamo shani muno nshiku mu mumana uo Esekiele amwene mu cimonwa?

¹⁴ Pa nshita imo ine kuti twasambililako ku ncende sha matipa matipa isho amenshi ayalefuma pe tempele yashaundepe. Te kuti tufwaye nangu fye panono ukuti Yehova elatupaala. Te kuti ciwame nangu fye panono ukukanaundapwa nge fyo abantu abengi muli ici calo cabipa baba. (Mat. 13:15) Lelo tulatemwa ukunonkelamo mu mumana wa mapaalo. Nalimo kuti twatontonkanya pa mumana uo Esekiele amwene mu cimonwa nga tulenwa lyonse amenshi ayasuma aya cine icaba mu Cebo ca kwa Lesa, nga tule-ebako abantu icine ico tusambilila ilyo tulebila imbila nsuma, nga baeluda abo umusha wa cishinka asambilisha ifya kutusakamana batupandako amano, batusansamusha nelyo batwafwilisha. Uyu umumana ulalenga ifintu fyaba no mweo kabili ulondapa ifintu konse uko waya!

¹⁵ Inga ku ntanshi, bushe ici icimonwa ca mumana cikafikilishiwa shani? Nga fintu twalamona, uyu mumana ukafika fye ku ncende shonse mu Paradaise iili no kubako.

Ifyo Icimonwa Cikalapilibula mu Paradaise

16, 17. (a) Bushe amenshi ya mweo yakafula shani mu Paradaise? (b) Bushe tukanonkelamo shani mu mumana wa mapaalo mu Paradaise?

¹⁶ Bushe mulelenganya ukuti muli mu Paradaise ne fibusa fyenu na balupwa muleipakisha sana ukwikala muli ici calo? Ukusambilila pa cimonwa ca mumana ico Esekiele amwene kuti kwalenga mwalaelenganya sana ukuti muli Paradaise. Cinshi twalandila ifi? Tontonkanyeni na kabili pa fintu fitatu ifyaba muli ici icimonwa.

¹⁷ Umumana wa mapaalo. Mu Paradaise umumana wa mampalanya ukakula nga nshi, ica kuti abantu tabakanonkelemo fye lwa ku mupashi lelo bakanonkelamo na lwa ku mubili. Mu Myaka 1,000 ilyo Yesu Akalateeka, Ubufumu bwa kwa Lesa bukalenga abantu abakaba ne cishinka bakanonkelemo sana mu cilubula. Bukalenga bakaye balepwililika panono panono! Takwakabe amalwele, badokota, banasi, ifipatala, takwakabe no kulipila indalama ku kampani akalipilila abantu nga balwala pa kuti babondape! Amenshi ya mweo yakalaya ku bantu abengi nga nshi abakapusuka Armagedone, abakaba “ibumba ilikalamba” ilikafuma “mu bucushi bukalamba.” (Ukus. 7:9, 14) Nangu ca kuti ifyo uyu umumana wa mapaalo ukalapita pa kubala fikaba bwino sana, cikaba kwati ukalakonkoloka fye nga ku-ulinganya ku fyo ukalapita pa numa. Nga filya fine cali mu cimonwa Esekiele amwene, uyu umumana ukalakulilako pa kuti amapaalo yakalefika ku bantu bonse.

18. Bushe “umumana wa menshi ya mweo” ukaba shani uukalamba mu Myaka 1,000 iyo Kristu Akalateka?

¹⁸ Amenshi ayalenga ifintu fyaba no mweo. Mu Myaka 1,000 iyo Kristu Akalateka, uyu “umumana wa menshi ya mweo” ukaba umumana uukalamba. (Ukus. 22:1) Abantu abengi nga nshi bakabuushiwa, kabili bakakwata ishuko lya kwikala umuyayaya mu Paradaise! Pa mapaalo ya kwa Yehova ayo Ubufumu bwakwe bukaleta, pakaba no kubuusha abafwa abengi nga nshi abalaala mu lukungu pa myaka iingi sana. (Esa. 26:19) Nomba bushe bonse abakabuushiwa bakekala umuyayaya?

19. (a) Finshi filanga ukuti icine icipya icaba nga menshi cikabako mu Paradaise? (b) Bushe ku ntanshi abantu bamo bakaba shani nge “ncende umukaba fye umucele?”

¹⁹ Cila muntu afwile ukuisalila. Pali ilya nshita ifimfungwa ifipya fikafungululwa. Kanshi pa menshi ayasuma ayakalafuma kuli Yehova, pakaba ne cine icipya ico bakatusokolwela ne fipya fimbi ifyo bakatusambilisha. Bushe tatutemwa nga twatontonkanya pa fipya ifyo bakatusambilisha? Na lyo line abantu bamo bakakaana ukusambilila ifintu ifipya, bakasalapo ukukanalaumfwila Yehova. Mu Myaka 1,000 iyo Kristu Akalateka, abantu bamo bakapondokela Yehova, lelo tabakabaleke bakafulunganye umutende uukaba mu Paradaise. (Esa. 65:20) Nalimo kuti twaibukisha icimonwa ca kwa Esekiele no kutontonkanya pa ncende sha matipa matipa umushali ica mweo nangu cimo, ‘umwali fye umucele.’ Cikabipa sana ku bakakaninina fye ukunwa amenshi ayasuma aya mweo ilyo Imyaka 1,000 iyo Kristu Akateka ikapwa! Ibumba lya bacipondoka likailunda kuli Satana. Bonse abashakalefwaya imitekele ya kwa Yehova iyalungama bakabalofesha pamo na Satana umuyayaya.—Ukus. 20:7-12.

20. Finshi fikalacitika mu Myaka 1,000 iyo Kristu Akateka ifilenga twaibukisha ifimuti ifyo Esekiele amwene mu cimonwa?

²⁰ Ifimuti ifitwala ifisabo fya kulya kabili ifyakwata amabuula ya kundapilako. Yehova tafwaya ukuti umuntu nangu umo ekekala umuyayaya. Pa kuti Yehova atwafwe ukulatasha pe shuko ilisuma nga nshi ilyo atupeela, akalenga kukabe ifintu ifyaba nge fimuti ifyo Esekiele amwene mu cimonwa. Na lyo line mu Paradaise mwena ifyo Yehova akacitila abantu fikalenga bakanonkelemo lwa ku mubili na lwa ku mupashi. Yesu Kristu na ba 144,000 abo akateka nabo bakaba imfumu ku muulu pa myaka 1,000. Apo ba 144,000 bakaba ni bashimapepo, bakalenga abantu ba cishinka bakanonkelemo mwi lambo lya cilubula ilya kwa Kristu ilyo bakabafwa ukuba abapwililika. (Ukus. 20:6) Ifi tukondapwa lwa ku mubili na lwa ku mupashi filenga twaibukisha ifimuti ifyo Esekiele amwene ifyali mu mbali ya mumana, ifyaletwala ifisabo fya kulya kabili ifyakwete amabuula ya kundapilako. Ifyaba mu cimonwa Esekiele amwene fyalipalana ne fyaba mu busesemo ubusuma ubo umutumwa Yohane alembele. (Belengeni Ukusokolola 22:1, 2.) Amabuula ya fimuti ifyo Yohane amwene “yali ya kundapilako inko.” Abantu abengi nga nshi aba cishinka bakanonkelamo mu milimo ya bushimapepo iyo ba 144,000 bakalabomba.

21. Bushe ukutontonkanya pa mumana uo Esekiele amwene mu cimonwa kulenga mwalaumfwa shani, kabili finshi tukalandapo mu cipandwa cikonkelepo? (Moneni akabokoshi akaleti “Amenshi Ayalekonkoloka fye Yaba Umumana Uukalamba!”)

²¹ Bushe ilyo muletontonkanya pa cimonwa Esekiele amwene ica mumana tamuba no mutende kabili bushe tamuba ne subilo? Ala ku ntanshi kuli ifintu ifisuma nga nshi ifyo tukaipakisha! Kale sana, Yehova alibikileko amasesemo ayalenga twalaelenganya ifyo Paradaise ikaba. Ico acitiile ifi ni co alatutekanishisha pantu afwaya tukabeko ilyo ifyo atulaya mu masesemo fikafikilishiwa sana. Bushe mukabako? Nalimo kuti mwalatontonkanya nga cine cine na imwe mukabamo mu Paradaise. Nomba tuli no kulanda pa fyo ifintu Esekiele alekelesheko ukumona mu cimonwa fingalenga twaba ne subilo.

1, 2. (a) Finshi Yehova aeba Esekiele? (b) Mepusho nshi twala-asuka?

ESEKIELE amona icimonwa icalenga atontonkanye pa fyacitike kale mu nshiku sha kwa Mose na Yoshua ninshi napapita imyaka mupepi na 900. Pali ilya nshita, Yehova alilondolwelele Mose umo imipaka ya Calo ca Bulayo yapitile, kabili pa numa aishile-eba Yoshua ifyo alingile ukwakanya imikowa ya bena Israele icalo. (Impe. 34:1-15; Yosh. 13:7; 22:4, 9) Nomba mu mwaka wa 593 ninshi Yesu talaisa pano isonde, Yehova aeba Esekiele na bankole banankwe ukuti bakanye imikowa ya bena Israele Icalo ca Bulayo na kabili!—Esek. 45:1; 47:14; 48:29.

² Finshi Esekiele na bankole banankwe bali no kusambilila kuli ici cimonwa? Cinshi ifyaba muli ici cimonwa fikoselesesha abantu ba kwa Lesa muno nshiku? Bushe ici icimonwa cikafikilishiwa sana ku ntanshi?

Icimonwa Umwaba Amalayo 4

3, 4. (a) Fintu nshi 4 ifyo Yehova alaile bankole ifyali mu cimonwa ca kulekeleshako ico Esekiele amwene? (b) Bulayo nshi twalalandapo muli cino cipandwa?

³ Icimonwa ca kulekeleshako ico Esekiele amwene, bacilondolola mu fipandwa 9 ifye buuku lyakwe. (Esek. 40:1–48:35) Ici icimonwa cilanda pa malayo 4 ayakoseleshe abena Israele ababwelelemo ku calo cabo. Malayo nshi ayo yene? Ubulayo bwa kubalilapo, Lesa ali no kubwesha ukupepa ukwasanguluka pe tempele lyakwe. Ubwalenga bubili, bashimapepo abalungama na bakacema bali no kulatungulula abena Israele nga babwelelamo ku calo cabo. Ubwalenga butatu, bonse abali no kubwelelamo ku Israele bali no kubapeela impanga. No bulayo bwalenga 4 bwa kuti, Yehova ali no kuba nabo no kulaikala nabo na kabili.

⁴ Mu fipandwa 13 na 14 muli cino citabo twalilondolwele ifyo amalayo ya kubalilapo yabili yali no kufikilishiwa, e kutila ubulayo bwa kubwesha ukupepa ukwasanguluka, no bulayo bwa fyo bakacema abalungama bali no kulatungulula abantu. Muli cino cipandwa, twalalanda sana pa bulayo bwalenga butatu, ubulanda pa kwakanya abena Israele impanga. Mu cipandwa cikonkelepo tukalanda pa bulayo ubulanda pa fyo Yehova ali no kwikala na bantu.—Esek. 47:13-21; 48:1-7, 23-29.

“Ici Icalo . . . Nimupeela pa Kuti Cibe Ubupyani Bwenu”

5, 6. (a) Ukulingana ne cimonwa Esekiele amwene, ni mpanga nshi bali no kwakanya? (Moneni icikope pa ntendekelo.) (b) Cinshi Yehova alangiile Esekiele ici cimonwa ca kwakanya impanga?

⁵ Belengeni Esekiele 47:14. Mu cimonwa, Yehova aebele Esekiele ukubika amano ku ncende iyo pashali no kupita inshita iitali yali no kulamoneka nge “bala lya Edeni.” (Esek. 36:35) Lyena Yehova alandile ati: “Iyi e mpanga ya bupyani iyo mukakanya imikowa 12 iya bena Israele.” (Esek. 47:13) “Impanga” iyo bali no kubakanya, yali calo ca bena Israele ico bankole bali no kubwelelako. Lyena nga fintu Esekiele 47:15-21 ilanda, Yehova alilondolwele bwino bwino umo imipaka ya calo conse yapitile.

⁶ Cinshi Yehova alangiile Esekiele ici icimonwa ca kwakanya impanga? Filya Yehova alondolwele bwino bwino umo imipaka yapitile, fyalengele Esekiele na bankole banankwe bacetekele ukuti bali no kubwelelamo ku calo cabo ico batemenwe. Elenganyeni ifyo bankole basansamwike ilyo baumfwile ifyo Yehova alondolwele bwino bwino ubu bulayo! Bushe abantu ba kwa Lesa abaliko kale balibapeele impanga iyo babakenye? Ee, balibapeele.

7. (a) Finshi fyatendeke ukucitika mu mwaka wa 537 ninshi Yesu talaisa pano isonde, kabili fitwibukishako finshi? (b) Cipusho nshi twalabalilapo ukwasuka?

⁷ Mu mwaka wa 537 ninshi Yesu talaisa pano isonde, ninshi napapita nalimo imyaka 56 ukutula apo Esekiele amwenene ici cimonwa, bankole abengi nga nshi balitendeke ukubwelelamo ku calo ca Israele, kabili balitendeke ukwikala muli ici calo. Ifi ifyacitike kale sana fitwibukishako ifilecitika pa bantu ba kwa Lesa muno nshiku. Kuti twatila abantu ba kwa Lesa muno nshiku nabo balibapeela impanga. Babapeela shani? Yehova alisuminisha ababomfi bakwe ukuya mu calo ca ku mupashi no kulaikala mulya mwine. Kanshi filya bankole babwelelemo ku Calo ca Bulayo, kuti fyatusambilisha ifingi pa fyo abantu ba kwa Lesa muno nshiku baya mu calo ca ku mupashi. Nomba ilyo tushilalanda pa fyo twingasambililako, natubale twasuke ici icipusho, “Cinshi twingalandila ukuti nangu cibe shani icalo ca ku mupashi e ko caba muno nshiku?”

8. (a) Luko nshi Yehova apyanikepo pa bena Israele? (b) Bushe icalo ca ku mupashi nelyo paradaise ya ku mupashi ni cinshi? (c) Ni lilali caishilebako, kabili ni bani bekalamo?

⁸ Mu cimonwa cimbi ico Yehova alangile Esekiele ilyo ashilamulanga ici cimonwa tulelandapo, alilondolwele ukuti amasesemo ayalelanda pa fyo abena Israele bali no kubwelelamo ku calo cabo, yali no kufikilishiwa sana pa muku walenga bubili ilyo “umubomfi [wakwe] Davidi,” e kutila, Yesu Kristu ali no kuba Imfumu no kutendeka ukuteka. (Esek. 37:24) Yesu Kristu ali Imfumu mu 1914. Pali ilya nshita ninshi Lesa alileka kale ukumona abena Israele ukuti bantu bakwe, kabili ninshi alipyanikapo na bena Israele ba ku mupashi. Abena Israele ba ku mupashi Bena Kristu abasubwa no mupashi wa mushilo. (Belengeni Mateo 21:43; 1 Petro 2:9.) Lelo pa bena Israele Yehova tapyanikepo fye abena Israele ba ku mupashi, na pa calo cabo ica Israele alipyanikepo icalo ca ku mupashi nelyo Paradaise ya ku mupashi. (Esa. 66:8) Nga fintu twasambilile mu Cipandwa 17 muli cino citabo, icalo ca ku mupashi cifulo ca ku mupashi icacingililwa umo abasubwa abashalapo baba abaikatana ilyo balebombela Yehova kabili umo bapepela Yehova ukutula mu 1919. (Moneni akabokoshi B9, akaleti “Cinshi Umwaka wa 1919 Wacindamina?”) Mu kupita kwa nshita ababa ne subilo lya kwikala pano isonde e kutila “impaanga na shimbi” nabo balitendeke ukwikala muli ici calo ca ku mupashi. (Yoh. 10:16) Nangu ca kuti Paradaise ya ku mupashi ilaya ilewaminako no kukulilako muno nshiku, ilyo Amargedone ikapwa e lyo ababa muli Paradaise ya ku mupashi bakaipakisha sana amapaalo ayabamo.

Ukwakanya Bwino Bwino Impanga

9. Finshi Yehova aebele Esekiele pa fyo bali no kwakanya impanga?

⁹ Belengeni Esekiele 48:1, 28. Pa numa ya kwishiba umo imipaka ya calo yapitile, Yehova alilondolwele bwino bwino ifyo bali no kwakanya icalo. Alandile ukuti imipaka ya mpanga isho ba-akenye imikowa 12 yali no kuba iyaololoka bwino, ukutendekela ku kapinda ka ku kuso ukuyafika ku kapinda ka ku kulyo, umukowa wa kwa Dani e o bali no kubalilapo ukupeela impanga ku kapinda ka ku kuso, e lyo umukowa wa kwa Gadi e o bali no kulekeleshako ukupeela impanga ku mpela ya ku kapinda ka ku kulyo, ku mupaka wa calo. Cila mpanga iyo ba-akenye imikowa 12 yaletendekela ku mupaka wa calo, ku kabanga ukuyafika ku masamba kuli Bemba Mukalamba, nelyo Bemba ya Mediterranean.—Esek. 47:20.

10. Bushe ifi ifyali mu cimonwa fifwile fyalengele bankole bacetekela finshi?

¹⁰ Bushe ifi ifyali mu cimonwa fifwile fyalengele bankole bacetekela finshi? Filya Esekiele alondolwele bwino bwino ifyo bali no kwakanya icalo fyalengele bankole abaYuda baishiba ukuti umulimo wa kwakanya icalo wali no kubombwa bwino sana. Na kabili filya imikowa 12 bali no kuyakanya bwino bwino impanga, filangilila fye ukuti bankole bonse abali no kubwelelamo ku calo cabo bali no kukwata impanga. Pa bali no kubwelelamo ku calo cabo, tapali no kuba nangu umo uushali no kukwata impanga nelyo ing’anda.

11. Finshi tusambilila ku cimonwa icilanda pa kwakanya impanga? (Moneni akabokoshi akaleti “Ukwakanya Impanga.”)

¹¹ Masambililo nshi ayacindama ayo twingasambililako kuli ici icimonwa muno nshiku? Te bashimapepo fye beka, abena Lebi ne ntungulushi abo bapeele impanga mu Calo ca Bulayo, lelo na bonse aba mu mikowa 12 balibapeele. (Esek. 45:4, 5, 7, 8) Ifi fine e fyo caba na muno nshiku, abakwata incende muli Paradaise ya ku mupashi te basubwa fye abashalapo na ba mwi “bumba likalamba” abatungulula, lelo na bonse fye ababa mwi bumba likalamba balikwata incende.a (Ukus. 7:9) Nangu ca kuti umulimo tubomba mu cilonganino ca kwa Lesa unono, twalikwata incende no mulimo uwacindama mu calo ca ku mupashi. Ukwishiba ifi kulatusansamusha!

Finshi Tusambilila ku Bupusano Bubili Ubwacindama?

12, 13. Fyebo nshi ifya mukulungatika ifyo Yehova aebele Esekiele pa fyo bali no kwakanya imikowa impanga?

¹² Fimo ifyo Yehova alandile pa fyo bali no kwakanya icalo, nalimo fyalipapwishe Esekiele pantu fyalipusene ne fyo aebele Mose. Moneni ubupusano bubili ubwalipo. Ubupusano bumo bwakumine icalo, e lyo bumbi bwakumine abaleikalamo.

¹³ Ubupusano bwa kubalilapo, ifyo bayakenye icalo. Mose bamwebele ukuti imikowa iikalamba bakaipeele impanga ishikalamba ne mikowa iinono bakaipeele impanga ishinono. (Impe. 26:52-54) Lelo mu cimonwa Esekiele amwene, Yehova alandile ukuti imikowa yonse bakaipeele “ifiputulwa fyalingana [cila muntu akakwata iciputulwa nge ca kwa munyina,” futunoti]. (Esek. 47:14) Kanshi impanga isho ba-akenye imikowa 12 shali no kulepa fye cimo cine, ukufuma ku kapinda ka ku kuso ukuyafika ku kapinda ka ku kulyo. E ico abena Israele bonse te mulandu no mukowa balimo, bali no kulasombola ifisabo fimo fine ifyo Icalo ca Bulayo icakwete sana amenshi cali no kulamesha.

14. Finshi Yehova alandile pa ba ku calo cimbi ifyo ashalandilepo mu Mafunde ya kwa Mose?

¹⁴ Ubupusano bwalenga bubili, abaleikala mu calo. Amafunde ya kwa Mose yalecingilila aba ku fyalo fimbi kabili yalebasuminisha ukupepa Yehova, lelo bena tababakenyeko impanga. (Lebi. 19:33, 34) Nomba ifyo Yehova aebele Esekiele tafilandilepo mu mafunde apeele Mose. Amwebele ati: “Mufwile ukupeela umulebeshi impanga ya bupyani mu mpanga ya mukowa uo ekala na o.” Ifi Yehova alandile fyalengele pa “bena Israele abafyalilwe mu calo” na balebeshi abaleikala mu calo, peba ubupusano. (Esek. 47:22, 23) Mu calo ico Esekiele amwene mu cimonwa alimwene ukuti abaleikalamo bali fye cimo cine kabili balikatene ilyo balepepa Yehova.—Lebi 25:23.

15. Cine nshi icishaluka icilanda pali Yehova icali mu fyo alandile pa calo na pa baleikalamo?

¹⁵ Ifi fintu fibili ifyo Yehova aebele Esekiele pa calo na pa bantu abaleikalamo fifwile fyalikoseleshe bankole. Balishibe ukuti Yehova ali no kubakanya bonse impanga iyalingana, nampo nga mwina Israele uwafyalilwe mu luko lwabo nelyo wa ku calo cimbi uwalepepa Yehova. (Esra 8:20; Nehe. 3:26; 7:6, 25; Esa. 56:3, 8) Na kabili, ifi Yehova aebele Esekiele filenga twaishiba icine icacindama kabili icishaluka ica kuti, Yehova amona ababomfi bakwe bonse ukuti balicindama. (Belengeni Hagai 2:7.) Na ifwe muno nshiku, nampo nga twakwata isubilo lya kuya ku muulu nelyo ilya kwikala pano isonde, twalitemwa ici icine icacindama.

16, 17. (a) Bushe tunonkelamo shani nga twasambilila pa fyo Yehova alandile pa calo na pa baleikalamo? (b) Finshi tukasambilila mu cipandwa cikonkelepo?

¹⁶ Bushe tunonkelamo shani nga twasambilila pali ifi Yehova alandile pa calo na pa baleikalamo? Filatwibukishako ukuti muno nshiku mu lupwa lwesu ulwa ba bwananyina ulwa mwi sonde lyonse mufwile ukuba sana umulinganya no kwikatana. Yehova taba na kapaatulula. Kanshi tufwile ukuyipusha atuti: ‘Bushe naliba no mulinganya nga filya Yehova aba? Bushe ndacindika uwa bwananyina onse ukufuma panshi ya mutima te mulandu ne calo afumako nelyo ifyo ifintu fyaba mu mikalile yakwe?’ (Rom. 12:10) Twalitemwa ifi Yehova Shifwe wa ku muulu apeela ifwe bonse icifulo muli paradaise ya ku mupashi umo tumubombela no mweo onse kabili umo atupaala.—Gal. 3:26-29; Ukus. 7:9.

¹⁷ Nomba natulande pa bulayo bwalenga 4 ubo Yehova alandilepo ku mpela ya cimonwa ca kulekelesha ico Esekiele amwene, ubulayo bwa kuti Yehova aali no kuba pamo na bankole. Masambililo nshi twingasambililako kuli ubu bulayo? Tukasuka ici cipusho mu cipandwa cikonkelepo.

1, 2. (a) Ni mpanga nshi iyaibela iyo balingile ukupaatulako? (Moneni icikope pa nkupo.) (b) Finshi icimonwa calengele bankole bacetekela?

MU CIMONWA ca kulekeleshako, Esekiele alimwene impanga iyo bapaatwileko pa kuti ikalebomfiwa ku mulimo uwaibela. Iyi impanga bapaatwileko tayali no kuba ni mpanga ya bupyani iya mukowa wa bena Israele, lelo bali no kupeela Yehova. Na kabili Esekiele alimwene umusumba uusuma nga nshi uwakwete ishina ilyaibela. Ici icimonwa calengele bankole bacetekela icintu icacindama nga nshi ica kuti, Yehova aali no kuba nabo ilyo bali no kubwelelamo ku calo cabo ico batemenwe.

² Esekiele alitulondolwela ifingi pali iyi mpanga bapeele Yehova. Natulande pali ili lyashi ilyo fwe bapepa Yehova tusambililako ifingi.

‘Impanga ya Mushilo Pamo no Musumba’

3. Ni ncende nshi 5 ishali mu mpanga iyo Yehova apatwileko, kabili baleshibomfya ku milimo nshi? (Moneni akabokoshi akaleti, “Impanga Iyo Mufwile Ukupaatulako.”)

³ Iyi impanga iyaibela yalepele imikono 25,000 (amakilomita 13) ukufuma ku kapinda ka ku kuso ukuyafika ku kapinda ka ku kulyo. Kabili yalepele imikono 25,000 ukufuma ku kabanga ukuyafika ku masamba. Iyi impanga iyalingene mu mbali shonse 4 baleita ukuti, ‘impanga yonse iyo bapeele Yehova.’ Iyi impanga baliyakenye mu fiputulwa fitatu. Iciputulwa ca pa muulu cali ca bena Lebi, e lyo iciputulwa ca pa kati yali ni mpanga ye tempele e lyo na bashimapepo. Ifi ifiputulwa fibili ifya mpanga e fyali ‘impanga ya mushilo iyo bapeele Yehova.’ Iciputulwa icinono icali pe samba nelyo ‘impanga iyasheleko,’ yali ya ‘kubomfya ku fintu fimbi.’ Bali no kukuulapo umusumba.—Esek. 48:15, 20.

4. Finshi tusambilila ku lyashi ililanda pa mpanga iyo bapeele Yehova?

⁴ Finshi twingasambilila kuli ili ilyashi ililanda pa mpanga iyo bapeele Yehova? Filya babalilepo ukuputula impanga iyo bapeele Yehova, e lyo bakonkeshapo ukwakanya imikowa impanga, cilangililo ca kuti Yehova alefwaya balemona ilya impanga bamupeele ukuti e yacindamishe. (Esek. 45:1) Ukwabula no kutwishika, bankole balisambilileko ifingi kuli filya babalilepo ukuputwila Yehova impanga. Ukupepa Yehova e ko balingile ukubika pa ntanshi mu mikalile yabo. Na ifwe muno nshiku tumona ukuti, ukuisambilisha Icebo ca kwa Lesa, ukuya mu kulongana no kubila imbila nsuma, e fyacindamisha mu mikalile yesu. Nga tulepashanya Yehova uubika ifyacindamisha pa ntanshi, ninshi tukabika ukupepa Yehova pa ntanshi mu mikalile yesu.

“Umusumba Ukaba pa Kati ka Iyi Impanga”

5, 6. (a) Bushe umusumba wali wa bani? (b) Ni finshi ifyo uyu umusumba ushimininako, kabili mulandu nshi?

⁵ Belengeni Esekiele 48:15. Finshi “umusumba” ne mpanga iyaushingulwike fyalepilibula? (Esek. 48:16-18) Mu cimonwa Yehova aebele Esekiele ukuti: “Impanga ya musumba . . . ikaba ni mpanga ya ba mu ng’anda ya kwa Israele bonse.” (Esek. 45:6, 7) Kanshi umusumba ne mpanga iyaushingulwike, tafyali pa ‘mpanga ya mushilo’ iyo bali no ‘kupeela Yehova.’ (Esek. 48:9) Ifi twaishiba ici icishinka, natumone ifyo twingasambililako muno nshiku kuli filya kwali uyu umusumba.

⁶ Pa kuti twishibe nalimo ifyo twingasambililako kuli uyu umusumba, tufwile ukubalilapo ukwishiba ifyo uyu musumba ushimininako. Uyu musumba te kuti wiminineko umusumba wa Yerusalemu ne tempele ifyo bakuulile cipya cipya. Cinshi twalandila ifi? Ni co mu musumba uo Esekiele amwene mu cimonwa tamwali itempele. Na kabili, uyu musumba tawaleimininako umusumba umbi uwali mu calo ca Israele umo bankole ababwelele baleikala. Mulandu nshi? Pantu takwali umusumba nangu umo uo bankole nelyo abatuntwike muli bena bailekuula uwakwete ifintu fimo fine ifyali ku musumba uo Esekiele amwene mu cimonwa. Na kabili, uyu musumba te kuti wiminineko umusumba wa ku muulu. Cinshi twalandila ifi? Ni co uyu musumba baukuulile pa ncende iyali ya ‘kubomfya ku fintu fimbi [nelyo pa ncende iishali ya mushilo],’ walipuseneko ne fyo bakuulile pa mpanga iyo bali no kulabomfya pa kupepa Lesa.—Esek. 42:20.

7. Musumba nshi Esekiele amwene, kabili ufwile wimininako cinshi? (Moneni icikope pa ntendekelo.)

⁷ Kanshi ninshi umusumba Esekiele amwene waleimininako cinshi? Ibukisheni ukuti amwene uyu musumba mu cimonwa cimo cine umo amwene impanga. (Esek. 40:2; 45:1, 6) Icebo ca kwa Lesa cilangilila ukuti impanga amwene te ya cine cine, lelo ya mampalanya. Kanshi no musumba ufwile ukuba musumba wa mampalanya. Nomba bushe ishiwi lya kuti “umusumba” lipilibula cinshi? Ili ishiwi lilanda pa bantu abengi abekala pamo, abaikatana, kabili abateyanishiwa bwino. Kanshi umusumba uwateyanishiwa bwino uo Esekiele amwene uwakuulilwe pa ncende iyakwete imbali 4 ishalingana, ufwile wimininako icifulo icateyanishiwa bwino umo bakangalila batungulwila.

8. Bushe icifulo icateyanishiwa bwino umo bakangalila batungulwila, e cinshi, kabili twaishiba shani?

⁸ Bushe ici icifulo icateyanishiwa bwino umo bakangalila batungulwila e cinshi? Icimonwa Esekiele amwene cilangilila ukuti uyu musumba wali pa mpanga ya mampalanya. Kanshi muno nshiku aba bakangalila e batungulula imilimo abantu ba kwa Lesa babomba. Nomba bushe ifi umusumba waba pa mpanga ya kubomfya ku fintu fimbi nelyo iishili ya mushilo filangilila cinshi? Fitwibukisha ukuti uyu musumba tawimininako ubutungulushi bwa ku muulu, lelo wimininako ubutungulushi bwa pano isonde, kabili ababa muli paradaise ya ku mupashi e banonkelamo muli ubu butungulushi.

9. (a) Ni bani baba mu butungulushi bwa pano isonde muno nshiku? (b) Finshi Yesu akacita mu Myaka 1,000 iyo Akateka?

⁹ Ni bani baba muli ubu ubutungulushi bwa pano isonde? Mu cimonwa Esekiele amwene, uwaletungulula mu buteko bwa muli uyu musumba balemwita ukuti “intungulushi.” (Esek. 45:7) Ali ni kangalila wa bantu lelo tali shimapepo nelyo umwina Lebi. Iyi intungulushi ilalenga twatontonkanya maka maka pali bakangalila ababa mu filonganino muno nshiku abashasubwa no mupashi. Aba bakacema ba ku mupashi abatusakamana bwino aba mu “mpaanga na shimbi,” bali-icefya kabili babomfi ba pano isonde aba buteko bwa kwa Kristu ubwa ku muulu. (Yoh. 10:16) Ilyo Yesu Akalateka mu Myaka 1,000, akasala no kusonta baeluda abafikapo nelyo “bacilolo mwi sonde lyonse.” (Amalu. 45:16) Ubufumu bwa ku muulu e bukalabatungulula, kabili bakalasakamana abantu ba kwa Lesa mu Myaka 1,000 iyo Kristu Akateka.

“Yehova E mo Aba”

10. Lishina nshi umusumba wakwata, kabili ili ishina lilenga twacetekela finshi?

¹⁰ Belengeni Esekiele 48:35. Umusumba wakwata ishina lya kuti “Yehova E mo Aba.” Ili ishina lilenga twashininkisha ukuti abantu abekala muli uyu umusumba balomfwa ukuti Yehova e mo aba. Filya Yehova alangile Esekiele uyu umusumba uo bakuuliile pa kati ka ncende, cali kwati ale-eba bankole ukuti ‘nkaba na imwe na kabili!’ Ala ubu ubulayo bwalisansamwishe bankole!

11. Finshi twingasambilila ku cimonwa Esekiele amwene ica musumba na kwi shina lya musumba?

¹¹ Finshi twingasambilila kuli ubu ubusesemo bwa kwa Esekiele? Ishina lya ubu ubutungulushi ubo bapashanya ku musumba, lilenga fwe babomfi ba kwa Lesa muno nshiku twacetekela ukuti Yehova alekala na babomfi bakwe aba cishinka pano isonde kabili akatwalilila fye ukwikala nabo. Ili ishina ilyakwata ubupilibulo lilenga na kabili twaishiba ici icishinka icacindama ica kuti: Ico uyu umusumba wabelako, te kupeela abantu amaka ya kutungulula, lelo kulabafwa pa kuti balekonka ifyo Yehova afwaya ifishayafya ukukonka kabili ifilanga ukuti alitutemwa. Ku ca kumwenako, kuti twatila Yehova tapeela ababa muli ubu ubutungulushi amaka ya kwakanya impanga nga fintu abantu bengamona ukutila kuti caba fye bwino ukubapeela aya amaka. Na lyo line Yehova tenekela ababa muli ubu ubutungulushi ukwalula ifyo ayakanya ababomfi bakwe impanga ukubikako fye ne ya ‘bapiina,’ nelyo ukwalula imilimo abapeela.—Amapi. 19:17; Esek. 46:18; 48:29.

12. (a) Fintu nshi ifyacindama ifyaba ku musumba, kabili filangilila finshi? (b) Cintu nshi icacindama ico ifi ifyaba ku musumba cibukishako bakangalila Abena Kristu?

¹² Cintu nshi na cimbi icacindama icaba kuli uyu umusumba uwakwata ishina lya kuti “Yehova E mo Aba”? Nangu ca kuti kale imisumba yalekwata amalinga ayalecingilila abantu, yalekwata fye impongolo ishinono, nomba uyu musumba wena wakwata impongolo 12! (Esek. 48:30-34) Ifi uyu umusumba wakwata impongolo ishingi (kuli cila lubali ku mbali shonse 4 kwaba impongolo shitatu) cilangilila ukuti abatungulula muli uyu umusumba baliyangusha kabili bali-iteyanya ukwafwa abantu ba kwa Lesa bonse. Na kabili ifi uyu musumba wakwata impongolo 12 cilangililo ca kuti umuntu onse kuti aingilamo, e kutila, “aba mu ng’anda ya kwa Israele bonse.” (Esek. 45:6) Ifi uyu umusumba wakwata impongolo ishingi ica kuti cilangukila abantu ukwingilamo, cilebukishako bakangalila Abena Kristu icintu icacindama. Ne ci ca kuti Yehova afwaya bakangalila bayangusha ku muntu onse no kuiteyanya ukwafwa bonse abekala muli paradaise ya ku mupashi.

Abantu ba kwa Lesa ‘Balesa mu Kupepa’ no ‘Kubombela mu Musumba’

13. Finshi Yehova alandile pa milimo iyalekanalekana iyo abantu bali no kulabomba?

¹³ Natubwelele kuli Esekiele pa kuti tumone na fimbi ifyo alembele pali ici icimonwa icilanda pa kwakanya impanga. Yehova alilandile pa bantu abalebomba imilimo iyalekanalekana. Bashimapepo ‘abalebombela pa cifulo ca mushilo,’ bali no kulatuula amalambo no kupalama kuli Yehova pa kuti bamubombele. Kabili abena Lebi ‘abalebombela pe tempele,’ bali no kulabomba imilimo yonse kabili bali no kulacita fyonse ifyali no kulacitwa pe tempele. (Esek. 44:14-16; 45:4, 5) Na kabili, kwali no kuba ababomfi abali no kulabombela mupepi no musumba. Ni bani abo bene ababomfi?

14. Finshi ababombela mupepi no musumba batwibukishako?

¹⁴ Abalebombela mupepi no musumba bafumine mu “mikowa yonse iya kwa Israele.” Balebomba imilimo iyaletungilila abalebombela mu musumba. Umulimo balebomba wa kulima ifisabo ifya kulya ‘abalebombela mu musumba.’ (Esek. 48:18, 19) Bushe ifi filetwibukishako ishuko twakwata muno nshiku? Ee. Bonse ababa muli paradaise ya ku mupashi balikwata ishuko lya kutungilila imilimo abasubwa bamunyina ba kwa Kristu babomba e lyo na ba mwi “bumba ilikalamba” abo Yehova asala ukulatungulula. (Ukus. 7:9, 10) Inshila iikalamba iyo tulangilamo ukuti tulatungilila iyi milimo, kulaitemenwa ukukonka ifyo umusha wa cishinka atweba.

15, 16. (a) Finshi fimbi tusambilila ku cimonwa Esekiele amwene? (b) Milimo nshi iyaba nge iyi iyo twakwata ishuko lya kubombako?

¹⁵ Mu cimonwa Esekiele amwene mwaliba na fimbi ifyo twingasambililako pa mulimo tubomba uwa kubila imbila nsuma. Finshi ifyo fine? Yehova alandile ukuti, aba mu mikowa 12 iishali ya bena Lebi bali no kulabombela mu ncende shibili: mu lubansa lwe tempele e lyo na mu ncende iyashingulwike umusumba. Finshi bali no kulacita muli ishi incende shibili? Aba mu mikowa yonse ‘baleisa mu kupepa’ Yehova ilyo baletuula amalambo kuli ena mu lubansa lwe tempele. (Esek. 46:9, 24) Kabili aba mu mikowa yonse baleisa mu kutungilila abaleikala mu musumba ilyo balelima incende yonse iyashingulwike umusumba. Finshi tusambililako kuli aba ababomfi?

¹⁶ Muno nshiku aba mwi bumba likalamba balikwata ishuko lya kubombako imilimo iyaba nge iyi, iyo abali mu cimonwa Esekiele amwene balebomba. Balapepela Yehova “mwi tempele lyakwe,” ilyo batuula amalambo ya kumulumbanya. (Ukus. 7:9-15) Batuula amalambo ya kumulumbanya ilyo balebila imbila nsuma na lintu baleasukapo no mweo onse pa kulongana pa kulanga ifyo baba ne citetekelo. Bamona ukupepa Yehova ukuti e cintu icacindamisha mu mikalile yabo. (1 Imila. 16:29) Na kabili abantu ba kwa Lesa abengi balatungilila icilonganino ca kwa Lesa mu nshila ishalekanalekana. Ku ca kumwenako, balabombako umulimo wa kukuula no kuwamya Amayanda ya Bufumu e lyo na maofesi ya misambo. Kabili balabomba ne milimo iingi iyo icilonganino ca kwa Yehova cikwata. Bambi balasangwilako indalama pa kutungilila iyi imilimo. Kanshi kuti twatila icilenga balelima impanga mu mampalanya ni co bafwaya ‘ukulenga Lesa acindikwa.’ (1 Kor. 10:31) Balaba abacincila pa kubomba iyi milimo kabili balasekelela pantu balishiba ukuti “amalambo ya musango uyu yalalenga Lesa asekelela.” (Heb. 13:16) Bushe na imwe mulabombako sana iyi imilimo?

“Tulelolela Imyulu Ipya ne Sonde Ilipya”

17. (a) Bushe icimonwa Esekiele amwene cikafikilishiwa shani na ku ntanshi? (b) Mu Myaka 1,000 iyo Kristu Akateka, ni bani bakanonkelamo mu butungulushi ubo bapashanya ku musumba?

¹⁷ Bushe icimonwa ico Esekiele amwene ica mpanga iyo bapeele Yehova cikafikilishiwa na kabili ku ntanshi? Ee! Tontonkanyeni pali ici icishinka: Esekiele amwene ukuti incende iyo bainike ukuti ‘impanga ya mushilo’ yali pa kati ka mpanga yonse. (Esek. 48:10, 20) Ifi fine e fyo cikaba na pa numa ya Armagedone, te mulandu no ko tukalaikala pano isonde, Yehova akalaikala na ifwe. (Ukus. 21:3) Ilyo Kristu Akalateka mu Myaka 1,000, ubutungulushi ubo bapashanya ku musumba, e kutila abo bakasonta pano isonde ukulatungulula abantu ba kwa Lesa, ubutungulushi bwabo bukafika fye konse pano isonde. Bakalatungulula abakapanga “isonde ilipya” e kutila, abantu bonse abakalaikala pano isonde, ilyo bakalabeba ifya kucita ne fya kukonka.—2 Pet. 3:13.

18. (a) Cinshi cingalenga twacetekela ukuti ubutungulushi ubo bapashanya ku musumba bukalakonka imitekele ya kwa Lesa? (b) Bushe ishina lya musumba lilenga twacetekela finshi?

¹⁸ Cinshi cingalenga twacetekela ukuti ubutungulushi ubo bapashanya ku musumba, bukatwalilila ukukonka sana imitekele ya kwa Lesa? Pantu Icebo ca kwa Lesa calilanda ukwabula ukupita na mu mbali ukuti, umusumba wa pano isonde uwakwata impongolo 12 waba ngo musumba wa ku muulu na o uwakwata impongolo 12 uo beta ukuti Yerusalemu Mupya, e kutila, ba 144,000 abakateka pamo na Kristu. (Ukus. 21:2, 12, 21-27) Ici cilelangilila ukuti ubutungulushi bwa pano isonde bukalakonka bwino bwino fyonse ifyo Ubufumu bwa kwa Lesa ku muulu bukalapingula. Kanshi ishina lya musumba ilya kuti “Yehova E mo Aba,” lilenga twacetekela sana ukuti ukupepa kwasanguluka kukabako umuyayaya mu Paradaise. Ala inshita tulolela isuma nga nshi!