Bakacema Basuma Balasambilisha Bambi Imilimo

Mu kutendeka kwa myaka ya ba 1990, ifilonganino ifingi mu Georgia fyakwete fye eluda umo nelyo umubomfi utumikila umo. Ifilonganino fyalekwata amabumba ayalekumana mu matauni nelyo mu mishi iyalekanalekana umo bakasabankanya baleikala, ne calengele balekumana mu mabumba ni co amatauni ne mishi baleikalamo yalitalukene sana.

Ba Joni Shalamberidze na ba Pavle Abdushelishvili ababombelepo mu ncende ishali ukutali sana balibatumine ukuya mu kubombela mu Telavi, umusumba uwali mu citungu ca Kakheti. Mu cilonganino ico baile mu kubombela mwali bakasabankanya 300, lelo tamwali eluda nangu umo. Muli ici cilonganino mwali amabumba 13 ayalekumana mu ncende ishalekanalekana.

Ba Joni na ba Pavle balimwene icalelenga bamunyinefwe belalunduluka mu fya kwa Lesa. Ba Joni batile: “Aba bwananyina balikwete amabala ayakulu na mabala ya myangashi. Apo abantu mu mishi babeleeshe ukulayafwana ukubomba imilimo ya mu mabala, aba bwananyina balepoosa inshita iikalamba ukulaba pamo na bantu abashali bakapepa.”—1 Kor. 15:33.

Ba Joni na ba Pavle baebele bamunyinefwe ukutila nga balefwaya ukubafwa ukubomba imilimo ya mu mabala, balingile ukweba aba bwananyina banabo ukubafwa pa kuti balenonkelamo ilyo balebishanya. (Luk. Mil. 4:9, 10) Ba Joni batile, “Ilyo aba bwananyina batendeke ukucita ifi, mu cilonganino mwali ukutemwana sana.” Ilyo ba Joni na ba Pavle balefuma kuli ici citungu ca Kakheti pa numa ya kubombelako imyaka itatu, bashiile baeluda 5 na babomfi batumikila 12.

Ukulongana Kwalibafwile Ukwishiba Ifya Kulabila Bwino Imbila Nsuma

Apo umulimo wa kubila imbila nsuma walibindilwe mpaka mu kutendeka kwa myaka ya ba 1990, ba Nte balekumana fye mu mabumba ayanono mu kusambilila fye Isambililo lya Citabo pa Cilonganino na Ulupungu lwa kwa Kalinda. Nangu ca kuti uku kulongana kwalewama, takwabeleleko ukulasambilisha bakasabankanya ukwishiba ifya kubila imbila nsuma.

Lelo ifintu fyalyalwike ilyo ubuteko bwa Komyunisimu bwalekele ukuteka. Icilonganino ca kwa Yehova calyebele ifilonganino ukulakwata Isukulu lya Butumikishi Ilya Bulesa na Ukulongana kwa Mulimo ukwa cila mulungu.

Ba Naili Khutsishvili na bankashi inabo ba Lali Alekperova tabalaba ifyalecitika nga balelongana. Ba Lali batile: “Ala uku kulongana kwalewama. Bonse balitemenwe ukuti bankashi bali no kulalandako amalyashi mwi sukulu no kucitako ifilangililo.”

Ba Naili batile, “Mu cilangililo cimo, umwine wa ng’anda alebelenga inyunshipepala ninshi ali pa cisebele lintu aumfwile abalekonkonsha ku ciibi. Ilyo abebele ukuti bengile, bankashi babili abalekonkonsha baingilile ku mwinshi twalebomfya nga tuleingila umo twalelonganina kabili baile pa cisebele.” Ba Lali nabo batile: “Nangu ca kuti ifi filangililo twalekwata limo fyalesekesha, fyalitwafwile ukwishiba ifya kulabila bwino imbila nsuma.”

Balekabila Impapulo Ishingi

Pa myaka iingi, aba bwananyina balebomfya utumamashini utunono pa kupanga impapulo mu mayanda. Nomba apo impapulo ishingi shalekabilwa, bamunyinefwe batendeke ukulapulintila mu makampani ayapulinta impapulo ayalebalipilisha fye indalama ishinono.

Bamunyinefwe balishibe sana ifya kupanga kope imo iya lupapulo iyo baletwala mu kupulintisha. Baletaipa bwino sana ifyebo mu ciGeorgian ifyo balepilibula ukufuma muli magazini ya ciNgeleshi. Bamunyinefwe balefumya ifikope muli magazini ya ciNgeleshi no kufikakatika mu lupapulo lwa ciGeorgian ulo bataipe. Lyena balefumya ifilembo fya mu ciGeorgian mu nyunshipepala ifyalemoneka bwino no kufikakatika pa nkupo ya magazini ya ciNgeleshi. Nga bapwisha ukucita ifi fyonse, baletwala iyi kope mu kupulintisha.

Ilyo bamunyinefwe bashitile amakompyuta, bamunyinefwe babili abali abaice pali ilya nshita, ba Levani Kopaliani na ba Leri Mirzashvili baliile ku sukulu mu kusambilila ifya kubomfya bwino aya makompyuta. Ba Leri batile: “Tatwaishibe ifya kubomfya bwino amakompyuta kanshi pa kubala, tacayangwike lelo Yehova alitwafwile. Tapakokwele, twalitendeke ukuipangila amamagazini.”

Nangu ca kuti balekwatwa amafya pa kupanga impapulo, ifilonganino mu Georgia fyalitendeke ukulapokelela impapulo ishalekwata amalangi ishalepangwa muli ici cine calo. Lelo ifintu fyalitendeke ukwafya pantu batampile ukulabalipilisha indalama ishingi pa kupulinta. Tapakokwele, icilonganino ca kwa Yehova calyafwilishe ababomfi ba kwa Yehova mu Georgia.

Ifyo Ifintu Fyayalwike

Mu 1992, ilyo kwali ukulongana kukalamba mu St. Petersburg ku Russia, bamunyina aba ku Georgia balilemonana na beminishi bafumine ku musambo wa ku Germany. Ba Genadi Gudadze batile, “Balilondolwele ifyo umulimo wa kupilibula impapulo ubombwa, kabili batwebele no kuti bali no kwisatutandalila pa kuti bakatwafwe ukwishiba ifya kupilibula.”

Tacayangwike ukupulinta impapulo sha mu ciGeorgian pantu programu ibomfya bakapilibula pa kupilibula iyo beta ukuti Multilanguage Electronic Publishing System (MEPS) tayakwete ifilembo fya mu ciGeorgian pantu fyena fyaliibela. E ico bamunyinefwe balingile ukubikamo ifilembo fya mu ciGeorgian mu MEPS pa kuti cibangukile ukulapilibula no kupulinta impapulo.

Mu 1979, ulupwa lwa ba Datikashvili abaleikala mu Georgia balikukiile ku America uko abana babo ba Marina basambilile icine. Ba Marina balyafwilishe aba bwananyina ku America ababombela pa musambo ukulemba ifilembo fya mu ciGeorgian pa kuti bafibike mu MEPS. Tapakokwele, balipulintile amatrakiti na broshuwa itila, “Moneni! Ifintu Fyonse Nafilenge Fipya” mu Germany.

Balibafwile Ukulapilibula Bwino Impapulo

Mu 1993, ba Michael Fleckenstein na bena mwabo ba Silvia balibatumine ku Tbilisi, ukufuma ku musambo wa ku Germany pa kuti bengayaisula iofeshi lya bakapilibula. Ba Michael batile: “Ilyo nshilaya ku Tbilisi, naletontonkanya pa mafya bamunyina ku Georgia bakwata nga balepilibula ayo balandilepo mu kukumana twakwete ku Russia. E ico nalefwaisha ukuyamona ifyo babomba. Lelo ilyo twaileko pa numa ya mwaka umo ne myeshi 6, nalipapile ukumona ukuti bakapilibula balebomba fye bwino sana.”

Mu myeshi fye iinono, bakapilibula 11 balitendeke ukulapilibwila impapulo mu ng’anda iinono iyo bapangile nga iofeshi. Icilonganino ca kwa Yehova calyafwile bamunyinefwe ukulakwata ifya kulya fya ku mupashi mu filonganino mu Georgia.

Baletwala Impapulo Ilyo Kwali Ifimfulunganya

Ilyo ubuteko bwa Soviet Union bwapaatukene, mwali ifimfulunganya no lubuli mu fyalo fimo ifyaletekwa no bu buteko apali ne calo ca Georgia. Kanshi ukwenda kwalyafishe sana maka maka nga muleya ku calo cimbi.

Bushiku bumo mu November mu 1994, ba Aleko Gvritishvili baleya ku calo cimbi na bamunyinefwe bambi babili. Ilyo baleya, bakumenye ifipondo pa nshila ifyabebele ukwikila mu motoka bali nayo. Ba Aleko batile: “Ifipondo fyalikalipe sana ilyo fyamwene ukuti tuli ne mpapulo kabili fyalitwebele ukutantama kwati filefwaya ukutwipaya. Twalipepele sana kuli Yehova ukuti atwafwe. Ilyo papitile amaawala yabili, icipondo cimo catwebele ukuti, ‘Sendeni impapulo shenu kabiyeni. Nga mwabwela na kabili, tukoca motoka yenu no kumwipaya.’”

Nangu ca kuti bamunyinefwe balebatiinya, balitwalilile ukutwala impapulo. Munyina Zaza Jikurashvili, uwaipeeleshe ukulatwala impapulo mu Georgia atile: “Twalishibe ukuti bamunyinefwe balekabila ifya kulya fya ku mupashi kabili abena mwesu balitutungilile sana ukubomba uyu mulimo.”

Ba Aleko batile: “Bamunyinefwe abengi abaletwala impapulo ilyo kwali ifimfulunganya balikwete indupwa.” Cinshi cabafwile ukutwalilila ukulatwala impapulo nangu ca kuti ukucita ifi takwayangwike? Ba Aleko batile: “Icatwafwile kulatasha sana Yehova no kulanga ukuti twalimutemwa. Kabili twalefwaya bamunyinefwe baishiba ukuti Yehova alabasakamana.”

Tulatasha sana bamunyinefwe abaipeeleshe ukutwalilila ukulatwala impapulo ku Georgia ilyo kwali ifimfulunganya. Mu kupita kwa nshita, bamunyinefwe balisangile inshila ishaliko bwino isho balebomfya nga balefuma ku Germany baleya ku Georgia.

Ukulongana Ukwabakoseleshe Sana

Mu 1995 ilyo ifimfulunganya fya mu buteko fyacepeleko, ba Nte balipekenye ukuti bakakwate ukulongana kwa citungu ukwa kubalilapo mu Georgia. Mu 1996 mu lusuba, abantu 6,000 aba mu Georgia balisangilwe ku kulongana kwa citungu ukwali mu ncende shitatu: mu Gori, mu Marneuli na mu Tsnori.

Abantu tabalabile ukulongana basangilweko ukwabelele mu Gori. Akale baletwishika nga kuti baisusha icikuulwa cali muli iyi ncende ilyo bakwete Icibukisho. Apo baleenekela abantu ukucila pali 2,000 ukusangwa ku kulongana kwa citungu kabili tabasangile icikuulwa icikalamba umwa kulonganina, bamunyinefwe basalilepo ukuyalonganina mu mpili ishisuma, isho abantu batemenwe ukuya mu kwikalamo ishabelele fye mupepi no musumba.

Munyina Kako Lomidze, uwali muli Komiti ya Kulongana kwa Citungu, atile: “Ilyo twapwile ukulongana, aba bwananyina tabafumine bwangu apo twalelonganina, lelo baleimba inyimbo sha Bufumu kabili balekoseleshanya. Abantu bonse balimwene ukuti abantu ba kwa Lesa balitemwana icine cine.”—Yoh. 13:35.

Ifyo Bapekenye Fyalengele Ukuti Kube Ukulunduluka

Ukutendeka mu 1996, bakangalila wa muputule balitendeke ukulatandalila ifilonganino umulungu onse muli ici calo. Pa kuti ifilonganino fyonse balefitandalila, balisonteelepo bakangalila bamuputule na bambi aba kubombela ku masamba na ku kabanga ka Georgia.

Ukwabula no kutwishika, “umulimo” bakangalila wa muputule balebomba ne citetekelo cabo, fyalyafwile ifilonganino ukulunduluka no kulakonka ubutungulushi bwa cilonganino ca kwa Yehova. (1 Tes. 1:3) Ukufuma mu 1990 ukufika mu 1997, kwali ukulunduluka icine cine. Mu 1990, bakasabankanya abalebila imbila nsuma bali fye 904 nomba ilyo papitile fye imyaka 7, abalebila imbila nsuma bali 11,082.

Ukulunduluka mu fya kwa Lesa ukwatendeke akale sana kwalitwalilile ukumoneka mu calo conse. Kabili Yehova alitwalilila ukupaala abantu bakwe mu Georgia.